Morgunblaðið - 04.06.2004, Blaðsíða 18

ERLENT
18 FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÁTTATÍU og fjögurra ára gömul kona í
Bangladesh, sem missti af allri skólagöngu
þar sem hún var gefin manni er hún var að-
eins sjö vetra að aldri, er nú setzt á skóla-
bekk í fyrsta sinn á ævinni.
Konan, Fatema Khatun að nafni, er nú
orðin ekkja og hikaði ekki við að nýta sér
það frelsi sem fráfall eiginmannsins veitti
henni og fékk sig skráða í barnaskólann í
hverfinu. Þar situr hún nú í tímum með
bekkjarfélögum á aldrinum níu og tíu ára.
„Ég byrgði inni sársaukann yfir því að
hafa ekki gefizt færi á að ganga í skóla í
áttatíu löng ár og loks ákvað ég að ég yrði
að reyna þetta,“ hefur blaðið Prothom Alo
eftir nemandanum aldraða.
Afritunarnemi í mál
MICHAEL Gunn, 21 árs gamall háskóla-
stúdent sem hefur viðurkennt að margar rit-
gerðir sem hann skilaði inn hefðu að mestu
verið afritaðar af Netinu, hyggst fara í mál
við háskólayfirvöld í Kent-háskóla í Kant-
araborg vegna þess að þau hefðu ekki varað
sig við því við upphaf náms að ritstuldur af
Netinu væri álitinn svo alvarlegt brot að við
því lægi brottrekstur úr námi. The Times
Higher Education Supplement greinir frá
því að Gunn hefði verið tilkynnt daginn fyrir
síðasta prófið að honum yrði ekki gefin nein
einkunn. „Hefðu þeir bara hnippt í mig eftir
að ég skilaði inn fyrstu svona ritgerðinni
minni og varað mig við viðurlögunum gæti
ég unað þessu. En ég fékk alltaf ritgerðirnar
til baka athugasemdalaust með góðum ein-
kunnum,“ segir Gunn.
Skilnaðarorsökin
símafíkn
JÓRDANSKUR maður hefur nú skilið við
eiginkonu sína í þriðja og síðasta sinn. Er
skilnaðarsökin sú að eiginkonan hafi rústað
fjárhag heimilisins með því að liggja í sím-
anum í tíma og ótíma. „Konan mín eyddi
heilu klukkutímunum í símanum, talandi
við systur sínar og vinkonur um upp-
skriftir, föt og nýjustu tízku og ég var van-
ur að borga hinn mánaðarlega símareikn-
ing möglunarlaust,“ sagði maðurinn
vonsvikni, Abu Sami.
En síga tók á ógæfuhliðina er eiginkona
Samis fór að nota heimilissímann til að
hringja í númer í útlöndum til að taka þátt í
leikjum á arabískum gervihnattasjónvarps-
stöðvum. „Símareikningurinn fór upp í þre-
faldar tekjur mínar,“ sagði Sami.
Krýna herra Kína
Í KÍNA, þar sem fegurðarsamkeppnir
kvenna hafa rutt sér til rúms svo um mun-
ar, er nú hafinn undirbúningur að fyrstu
slíkri keppni fyrir karlmenn. Ytra útlit
verður aðeins einn þátturinn sem þátttak-
endur verða dæmdir eftir. Auk aðaltitilsins
„herra Kína“ verður keppt um titla eins og
„herra heiðarlegur“, „herra vizka“ og jafn-
vel „herra velferð“. „Þetta er kærkomið
tækifæri til að sýna heiminum hina heil-
brigðu, snilldarlegu og myndarlegu ímynd
kínverskra karlmanna nútímans,“ sagði
Ren Qiao, talsmaður skipuleggjenda.
ÞETTA GERÐIST LÍKA
Loksins
á skólabekk
Reuters
ÞAÐ fór ekki á milli mála að þýzki
kanzlarinn Gerhard Schröder kunni
að meta pylsuna sem hann gæddi sér
á er hann heimsótti bæinn Masser-
berg í Þyringjalandi í vikunni. Hér er
um grillpylsu að hætti Þyringja að
ræða, Thüringer Rostbratwurst á
frummálinu.
Grillpylsan góða
GEORGE W. Bush, forseti Banda-
ríkjanna, hyggst í þriggja daga
Evrópuferð sinni reyna að bæta
samskiptin við leiðtoga Frakka og
Þjóðverja sem beittu sér ákaft
gegn Íraksstríðinu í fyrra. Bush
lagði af stað í gær og fer fyrst til
Ítalíu þar sem fagnað verður frels-
un Rómar 4. júní 1944 úr klóm
Þjóðverja. Hann mun eiga fund
með Silvio Berlusconi, forsætisráð-
herra landsins og dyggum stuðn-
ingsmanni varðandi Írak.
En Bush mun einnig ræða við
Jóhannes Pál II. páfa sem var mjög
andvígur stríðinu og er talið að páfi
muni ítreka andstöðu sína við
stefnu Bandaríkjamanna. En tals-
menn Páfagarðs lögðu á það
áherslu að reynt yrði að horfa sem
mest fram á veginn og sögðu að
páfi styddi tilraunir til tryggja
Írökum á ný fullveldi. Bandaríkja-
menn segja að ný bráðabirgða-
stjórn Íraks muni fá fullt sjálfræði
en óljóst er enn hve mikil völd
stjórnin fær og þá einkum hvort
hún mun geta ákveðið hvernig her-
liði Bandaríkjamanna í landinu, um
135.000 manns, verður beitt gegn
ýmsum andstæðingum hernáms-
ins.
Mótmælaaðgerðir hafa verið á
götum úti í Róm af hálfu andstæð-
inga Bandaríkjastjórnar síðustu
daga og hafa andstæðingar Íraks-
stríðsins skipulagt fjöldafundi í til-
efni komu Bush.
Bandaríkjaforseti heldur síðan á
laugardag til Frakklands þar sem
han mun ræða við Jacques Chirac
forseta er tók forystuna gegn
stefnu Bandaríkjamanna í aðdrag-
anda Íraksstríðsins í fyrra. Lýsti
Chirac þá yfir því að Frakkar
myndu undir engum kringumstæð-
um samþykkja nýja ályktun í ör-
yggisráði Sameinuðu þjóðanna er
heimilaði hernað gegn stjórn Sadd-
ams Husseins í Írak.
Bush kemur aftur heim á sunnu-
dagskvöld og síðan hefst árlegur
leiðtogafundur átta helstu iðnvelda
heims í Georgíu í Bandaríkjunum.
Hann virtist í gær í viðtali við
franska tímaritið Paris Match,
reyna að slá striki yfir deilurnar við
Frakka, sagði að Chirac væri „vin-
ur“ sinn og Frakkar væru gömul
vinaþjóð Bandaríkjamanna. Chirac
er einnig sagður áfjáður í að reyna
að bæta sambúð þjóðanna tveggja.
Á sunnudag munu leiðtogarnir
tveir koma saman í hermannagraf-
reit á strönd Normandie í Norður-
Frakklandi ásamt leiðtogum
Breta, Þjóðverja og Rússa til að
minnast landgöngu bandamanna í
Normandie í seinni heimsstyrjöld.
Þá verða liðin 60 ár frá innrásinni í
Frakkland sem var undir hæl
þýska hersins og einræðisherrans
Adolfs Hitlers. Er þetta í fyrsta
sinn sem kanslara Þýskalands er
boðið til hátíðarhalda í tilefni inn-
rásarinnar.
Bar saman Normandie
og Mið-Austurlönd
Bush hélt ræðu í Colorado á mið-
vikudag að Normandie væri staður
þar sem „örlög milljóna manna
byggðust á hugrekki þúsunda“.
Þegar þessara atburða væri minnst
væri rifjað upp að mikil hætta hefði
steðjað að þjóðinni og hún hefði
sameinast gegn hættunni auk þess
sem einstaklingar hefðu sýnt mikla
hugdirfsku. Á sama hátt og atburð-
ir í Evrópu hefðu þá ráðið úrslitum
um niðurstöðu heimsstyrjaldarinn-
ar síðari myndu atburðir í Mið-
Austurlöndum ráða úrslitum í bar-
áttunni gegn hryðjuverkum.
„Verði svæðið yfirgefið og fært í
hendur einræðisherrum og hryðju-
verkamönnum verður það endalaus
uppspretta ofbeldis og áhyggna,
þaðan munu koma morðingjar sem
ráða yfir sífellt öflugri tólum til að
ráðast á Bandaríkjamenn og aðrar
frjálsar þjóðir.“ Forsetinn sagði að
ef þar kæmist á lýðræði og hagsæld
myndu hryðjuverkasamtök missa
þá sem styddu þá og gerðu þá út,
nýliðun í hryðjuverkahópum myndi
stöðvast og óánægjan sem kraum-
aði stöðugt undir í samfélögunum
og ýtti undir hryðjuverk myndi
dvína.
Bush hyggst reyna að
ná sáttum í Evrópuferð
Reuters
Miklar öryggisráðstafanir hafa verið gerðar í Róm vegna komu Bush
Bandaríkjaforseta. Hér sést öryggisvörður kanna götubrunn í grennd
við Páfagarð sem er sjálfstætt ríki í höfuðborg Ítalíu.
Hvatti til lýðræðis í Mið-Austur-
löndum sem væri undirstaða þess
að stöðva hryðjuverkahópa
Washington. AP, AFP.
SÖLUMENN bandaríska orku-
sölufyrirtækisins Enron ræddu sín í
milli um hvernig þeir gætu ráðskast
með raforkumarkaðinn í Kaliforníu
í orkukreppunni í ríkinu 2000–2001,
og töluðu glaðhlakkalega um að
„stela af fátækum ömmum“. Kemur
þetta fram í afritum af símtölum
milli sölumannanna, sem banda-
ríska sjónvarpsstöðin CBS birti
fyrr í vikunni.
Það var orkuveita skammt frá
Seattle sem fékk stjórnvöld til að af-
henda upptökurnar, en orkuveitan
krefst þess að Enron skili milljón-
um dollara sem fyrirtækið hafi
hagnast um með ólöglegum hætti í
orkukreppunni í Kaliforníu. Enron
varð gjaldþrota 2001 og stendur nú
yfir lögreglurannsókn á viðskipta-
háttum þess. Hafa margir æðstu
stjórnendur þess hlotið dóma.
Í símtölunum ræða sölumennirn-
ir óhikað og glaðhlakkalega um að
mynda stíflur á helstu raforkulínun-
um og stöðva orkuflutning til orku-
veitna í því skyni að hækka verðið á
raforkunni. Í afriti af einu símtalinu
er einn sölumannanna spurður um
„alla peningana sem þið stáluð af
þessum fátæku ömmum í Kaliforn-
íu“, og svarar Enron-sölumaðurinn
sem svo: „Já maður, hún Millie
amma. En það var hún sem vissi
ekki hvað hún átti að kjósa.“
Í öðru símtalinu segir Enron-
sölumaður: „Núna eru töfraorðin
„eldur, meiri eldur“,“ og skírskotaði
þar til kjarrelda sem brunnu í Kali-
forníu, beint undir raflínu og ollu því
að flutningur um línuna stöðvaðist
og Enron naut góðs af aukinni raf-
orkueftirspurn. Símtöl orkusölu-
manna eru oft hljóðrituð til að hægt
sé að fylgjast með viðskiptunum.
Michael Aguirre, lögmaður í San
Diego, sem fyrstur lögsótti Enron
fyrir ólögmæta viðskiptahætti í nóv-
ember 2000, segir símtölin sýna
fram á „óhefta gróðafíkn“. Öfgar
einkenni símtölin að öllu leyti.
„Orðalagið er öfgakennt og allt hug-
arfarið er öfgakennt.“
Stjórnmálamenn í Kaliforníu,
sem hafa krafist þess að orkuneyt-
endur fái endurgreidda milljarða
dollara vegna margra ára okurs af
hálfu Enron, brugðust ókvæða við
þegar símtölin voru birt. Í bréfi frá
þingmönnunum Barböru Boxer og
Dianne Feinstein til framkvæmda-
stjóra bandaríska orkueftirlitsráðs-
ins segir m.a.: „Nú blasir við kjarni
þessa hneykslismáls.“
„Stolið af fátækum ömmum í Kaliforníu“
Houston. AP.
LÍBANSKA flutningaskipið Sea
Trust í höfninni í Antwerpen í
Belgíu í gær en það er hlaðið not-
uðum bílum. Eldur kom upp í
skipinu og svo fór að það tók niðri
og mikill halli kom á það. Ekki fer
sögum af því hvort bílarnir hafi
sloppið óskaddaðir úr slagnum
við þyngdaraflið.
Reuters
Þyngdaraflinu ögrað
ÍRÖNSK stjórnvöld neituðu á
miðvikudag öllum ásökunum um
að íraski stjórnmálamaðurinn Ah-
med Chalabi hefði lekið til þeirra
viðkvæmum upplýsingum um
njósnir Bandaríkjamanna í Íran.
Að sögn bandaríska dagblaðs-
ins The New York Times kom
Chalabi þeim upplýsingum áleiðis
til íranskra stjórnvalda að
Bandaríkjastjórn hefði ráðið fram
úr dulmáli írönsku leyniþjónust-
unnar.
Bandaríska alríkislögreglan
FBI hefur hafið rannsókn á
tengslum Chalabis við írönsk
stjórnvöld og hvaðan hann hafi
fengið fyrrgreindar upplýsingar.
Bandarísk stjórnvöld segjast
hafa komist á snoðir um njósnir
Chalabis en hann neitar því stað-
fastlega og segir ásakanirnar til-
raun bandarísku leyniþjónust-
unnar CIA til þess að koma á sig
illu orði. Hann hafi aldrei haft að-
gang að bandarískum leyniskjöl-
um.
Íranar verja
Chalabi
Tehran. AFP.