Morgunblaðið - 05.06.2004, Qupperneq 26

DAGLEGT LÍF
26 LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SÚ MYND sem hvað oftast
er dregin upp af Íslandi á
sviði ferðamennsku og mat-
vælaframleiðslu er hreinleiki
og fegurð. Það er ekki að
ósekju og brýnt að vera á
verði gegn mengunarhættu
af hvaða tagi sem er. Tób-
aksreykur er mengun sem
ætti að vera tiltölulega auð-
velt að forðast með sam-
stilltu átaki um að virða rétt
fólks til reykleysis.
Fimmtungur
landsmanna reykir
Hér á landi eins og víða í
nágrannalöndum hefur ár-
angur í tóbaksvörnum verið mjög
góður þó enn megi gera betur. Nú
reykir um fimmtungur landsmanna
en fyrir tæplega tuttugu árum reyktu
um 40% daglega. Reykingar meðal
ungmenna hafa einnig dregist veru-
lega saman. Stærsti hluti landsmanna
hefur kosið að lifa reyklausu lífi og á
rétt á hreinu lofti hvort sem er við
vinnu eða í frístundum. Sífellt fleiri
rannsóknir sýna fram á skaðsemi
óbeinna reykinga og virðist sem meiri
líkur séu á að fólk þurfi að þola tób-
aksreyk á vinnnustöðum en á heim-
ilum. Líklegt er að fólk láti sér það
annt um börn sín og aðra fjölskyldu-
meðlimi að þeim sé ekki boðið upp á
reykmengað andrúmsloft. Þetta virð-
ist síður eiga við á vinnustöðum og þá
einkum veitinga- og skemmtistöðum
þar sem starfsfólk er iðulega í reyk-
mettuðu lofti tímunum saman.
Réttur fólks til reykleysis
Landlæknisembættið hvetur fólk
til að virða rétt fólks til reykleysis og
láta sér það annt um náungann að
bjóða honum ekki upp á að anda að
sér tóbaksreyk af annarra völdum.
Nýleg könnun IMG Gallup fyrir Lýð-
heilsustöð leiddi í ljós að þrír af hverj-
um fjórum eru andvígir reykingum á
kaffihúsum og veitingastöðum þannig
að andrúmsloftið er jákvætt hvað
varðar hreint loft á þeim stöðum.
Skilaboð Landlæknisembættisins
eru: Virðum rétt fólks til reykleysis.
Fyrir þá sem íhuga að hætta að
reykja eru ýmis ráð sem gott er að
hafa í huga. Viljinn þarf að vera til
staðar. Stuðningur fjölskyldu og vina
er mikilvægur. Til eru ýmsar leiðir til
að hætta, sumir nota hjálparmeðul,
aðrir ráðgjöf fagfólks og enn aðrir
fara þetta á viljastyrknum einum
saman. Hafa þarf í huga að stundum
þarf nokkrar atrennur til að ná ár-
angri. Ráðgjöf og stuðning er hægt að
fá á heilsugæslustöðvum og hjá Ráð-
gjöf í reykbindindi, grænt númer 800
6030. Einnig eru upplýsingar um ráð
til að hætta að reykja og námskeið í
boði á vefsetrum Krabbameinsfélags-
ins og tóbaksvarnaráðs Lýðheilsu-
stöðvar. Gangi ykkur vel.
 FRÁ LANDLÆKNISEMBÆTTINU
Þú átt rétt á
hreinu lofti
Morgunblaðið/Þorkell
Skaðlegt: Starfsfólk margra veitingahúsa er
iðulega í reykmettuðu lofti tímunum saman.
TENGLAR
.....................................................
www.krabb.is
www.reyklaus.is
www.landlaeknir.is
Anna Björg Aradóttir
hjúkrunarfræðingur,
Landlæknisembættinu
GUÐRÚN
Indriðadóttir
leirlistakona
hefur verið
valin til þátt-
töku í Evrópskri
samkeppni leir-
listamanna sem hald-
in er í tengslum við
Ólympíuleikana í Aþenu í sumar.
„Grikkir eiga sjálfir yfir fimm-
þúsund ára sögu í leirkeragerð og
því vel til fundið að halda sam-
keppni sem þessa í tengslum við
Ólympíuleikana,“ segir Guðrún en
hún situr í stjórn Leirlistarfélags Ís-
lands. „Ég veit ekki um aðra ís-
lenska þátttakendur að þessu sinni
en alls voru valdir 100 þátttakendur
frá flestum löndum Evrópu auk 17
Grikkja.
Samkeppni sem þessi er haldin á
tveggja ára fresti í Egyptalandi og
þangað hafa íslenskir listamenn
sent sín verk og eins er haldin sam-
keppni í Kóreu. Enda rík hefð fyrir
leirkeragerð í þessum löndum.“
Guðrún hóf nám í teikningu og
leirkeragerð á verkstæði í Dan-
mörku og eftir heimkomu tók við
fjögurra ára nám í Myndlista- og
handíðaskólanum þaðan sem hún
útskrifaðist úr keramikdeild árið
1988 en skólinn var fyrirrennari
Listaháskóla Íslands.
Njóta ekki eins mikillar virðingar
Félagar í Leirlistarfélaginu eru
rétt um 50 og þar af eru virkir fé-
lagsmenn um 30. Guðrún segir að
því miður njóti íslenskir leir-
listamenn ekki eins mikillar virð-
ingar og aðrir myndlistarmenn
þrátt fyrir sambærilegt nám.
„Því miður er engin kennsla leng-
ur í leirlist hér á landi sambærileg
því sem var í MHÍ,“
segir hún. „Deildin
var lögð niður við
stofnun Listahá-
skólans, sem er ill-
skiljanlegt að mínu
mati. Skynsamlegra hefði verið að
halda í Myndlista- og handíðaskól-
ann og það verknám sem þar var
kennt en bæta háskólanáminu í
Listaháskólanum ofan á. Akadem-
ískt nám eins og í Listaháskólanum
er annars eðlis en námið var í MHÍ.
Það byggðist mjög á verklegum
þáttum í öllum deildum. Fólk úr
öðrum greinum myndlistar talar
einnig um að faglega kennslu skorti
í Listaháskólanum.
Í leirlistinni fengu nemendur
góða grunnmenntun, sem er nauð-
synleg í teikningu, litafræði og
listasögu, svo dæmi sé tekið, og að
auki tækifæri til að fara á milli
deilda og kynnast öðrum list-
greinum.
Skortur á faglegum metnaði
Eins og málum er háttað í dag fer
fólk á nokkurra vikna námskeið í
leirkeragerð og þeir sem fara á tvö
námskeið telja sig hafa farið í fram-
haldsnám. Það er allt gott og bless-
að ef fólk vill auðga tilveru sína
með skapandi vinnu. Það er bara
sjaldnast þannig. Faglegan metnað
skortir og stælingar og eftirapanir
eru algengar. Það gengur ekki að
þeir sem sækja nokkurra vikna
námskeið telji sig fullnuma og jafn-
vel með framhaldsmenntun ef þeir
fara á tvö námskeið. Í þessu sam-
bandi má ég þó til með að minnast á
Myndlistarskólann í Reykjavík en
hann er að fara af stað með nám
sem mun vonandi með tíð og tíma
standa jafnfætis náminu í MHÍ.
Annað sem ég vil nota tækifærið
og hrósa er Handverk og Hönnun.
Það er verkefni sem stjórnvöld hafa
sett á laggirnar til að auka faglegan
metnað í Íslensku listhandverki.
Þar er staðið vel að málum og vona
ég að svo verði áfram um langa
framtíð.“
krgu@mbl.is
Guðrún Indriðadóttir: Leirlistakona.
Skál: Guðrún sendi
þennan hlut í sam-
keppni leirlista-
manna í Grikklandi.
Eini íslenski
þátttakand-
inn
Morgunblaðið/Ásdís
 GRIKKLAND|Samkeppni evrópskra leirlistamanna
Bankastræti 3
sími 551 3635
www.stella.is
SNYRTIVÖRUR
Nýja kremlínan
„Golden Caviar“
frá BIODROGA
Nýbýlavegi 12 • 200 Kópavogi • Sími 554 4433
Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-16
Flott föt fyrir
konur á aldrinum
25-90 ára