Morgunblaðið - 10.06.2004, Blaðsíða 14

ERLENT
14 FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
flýja heimili sín. Óttast er, að þar geti orðið sprengigos.
Indónesía er á mjög virku eldgosabelti og þar eru meira
en 100 virk eldfjöll. Það langfrægasta er Krakatá.
Sprengigos í því olli dauða 36.000 manna árið 1883.
ELDFJALLIÐ Semeru á Austur-Jövu sendi í gær frá
sér mikla reykjarbólstra en nú gýs samtímis í tveimur
eldfjöllum í Indónesíu. Hin eldstöðin er Awu-fjall í norð-
austurhluta landsins en þar hafa 20.000 manns orðið að
Reuters
Eldar uppi í Indónesíu
ÍTÖLSKU öryggisverðirnir þrír,
sem frelsaðir voru af hersveitum
bandamanna í Írak eftir tveggja
mánaða gíslingu, fengu innilegar
móttökur hjá yfirvöldum, ættingjum
og vinum við komuna til Rómar í
gær. Fjórða Ítalans, Fabrizio
Quattrocchil, var sárt saknað en
hann var tekinn af lífi af gíslatöku-
mönnunum sem vildu með því
„refsa“ forsætisráðherranum Silvio
Berlusconi, þar sem hann hefði neit-
að því að kalla heim ítalska hermenn
í Írak. Auk mannanna þriggja var
pólskur gísl frelsaður.
Ítalirnir þrír, Maurizio Agliana,
Umberto Cupertino og Salvatore
Stefio, voru vafðir örmum ættingja
sinna í miklum fagnaðarfundum.
„Við erum komnir heim, við erum
komnir heim,“ hrópaði einn Ítalanna
til fréttamanna og gerði grín að
rytjulegu hári sínu og skeggi.
Ítalska dagblaðið Corriere della
Sera sagði björgun þeirra koma sér
vel fyrir kosningabaráttu Berluscon-
is. Stjórnarandstæðingar eins og
aðrir Ítalir gleðjast yfir björgun
gíslanna en óttast að hún auki fylgi
Berlusconis.
Reuters
Einn gíslanna, Umberto Cupertino, faðmar að sér ættingja sinn en segja
má, að öll ítalska þjóðin hafi fagnað með þeim við komuna til Rómar í gær.
Ítölsku gíslunum
fagnað sem hetjum
Róm. AFP.
JOHN Reid, heilbrigðisráðherra
Bretlands, kynti heldur betur undir
deilunum um reykingar er hann
sagði í gær, að þær væru eitt af
fáum ánægjuefnum fátæks fólks.
Alls konar baráttusamtök gegn
reykingum luku í gær upp einum
munni í fordæmingu sinni á Reid en
hann sagði meðal annars, að hættan
af reykingum væri „orðin að þrá-
hyggju meðal menntaðs millistétt-
arfólks“ og einnig, að fyrir ein-
stæðar mæður í niðurníddum
félagsbústöðum væri það kannski
„eina ánægjustundin að fá sér reyk“.
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, sagði í síðustu viku, að
ríkisstjórnin væri að hugleiða að
banna reykingar á almennings-
stöðum og talsmenn andreykinga-
manna, Íhaldsflokksins og frjáls-
lyndra demókrata hafa gagnrýnt
Reid harðlega en sjálfur er hann
fyrrverandi reykingamaður. Tals-
maður Félags reykingamanna sagði
hins vegar, að ummæli hans væru
eins og ferskur andblær í öllu áróð-
urskófinu.
Reykingar
eina ánægju-
efnið?
London. AP.SPRENGJA sprakk í versl-
unarhverfi í Köln í Þýska-
landi í gær og slösuðust að
minnsta kosti 17 manns, þar
af einn mjög alvarlega.
Talsmaður lögreglunnar
sagði, að um hefði verið að
ræða sprengju fyllta nöglum
til að valda sem mestum
skaða en hún sprakk í fjölfar-
inni verslunargötu í hverfi,
sem aðallega er byggt fólki af
tyrkneskum uppruna. Er gat-
an jafnan kölluð „Litla Ist-
anbul“.
Þeyttust glerbrot víða um
götuna og einnig naglar en
sprengingin olli þó ekki mjög
miklu tjóni og aðallega á
einni verslun á jarðhæð. Lög-
reglan telur ekki útilokað, að
tilræðið hafi verið af pólitísk-
um rótum runnið en hún hafði
engar upplýsingar um það í
gær hverjir stóðu að tilræð-
inu. Rannsókn á málinu hófst
strax en enginn hafði lýst
ábyrgðinni á hendur sér.
Spreng-
ing í Köln
Köln. AFP.
NÝ ÁLYKTUN öryggisráðs Sam-
einuðu þjóðanna um málefni Íraks,
sem samþykkt var einróma í fyrra-
kvöld, skapar hinni nýju bráða-
birgðastjórn Íraks svigrúm til at-
hafna og styrkir vægi hennar út á
við, er hún berst við að fá almenn-
ing heima fyrir til að viðurkenna
lögmæti hennar.
Bandarískir og brezkir ráða-
menn hafa fagnað niðurstöðunni
sem sönnun þess að alþjóðasam-
félagið standi nú að baki áætlunum
þeirra í Írak.
En samþykkt ályktunarinnar,
sem Bandaríkjamenn og Bretar
áttu frumkvæðið að og var breytt
fjórum sinnum á síðustu tveimur
vikum, þýðir ekki að endir sé í
sjónmáli á uppreisn, hryðjuverkum
og ólgu í Írak.
Hún mun heldur ekki tryggja
friðsamleg samskipti milli hinna
ólíku hópa Íraka, sem eiga fulltrúa
í bráðabirgðastjórninni sem verður
skipuð með blessun Sameinuðu
þjóðanna um næstu mánaðamót.
Þannig eru til dæmis þegar kom-
inn upp mikill ágreiningur um
stjórnskipunarmál milli fulltrúa
Kúrda (frá Norður-Írak) og sjíta,
sem eru meirihluti Íraka og fjöl-
mennastir eru í suðurhluta lands-
ins.
En ályktun öryggisráðsins færir
bráðabirgðastjórninni alþjóðlegt
lögmæti sem fyrirrennari hennar –
framkvæmdaráðið svonefnda sem
starfaði undir verndarvæng her-
námsyfirvalda – aldrei naut. Það er
ekki svo slæmt fyrir bráðabirgða-
stjórn sem ekki er ætlað að sitja
lengur en sjö mánuði, sem hefur í
forsæti mann sem var óskavalkost-
ur bandarísku leyniþjónustunnar
CIA; sem komið var á koppinn fyr-
ir tilverknað Bandaríkjamanna og
íraskra bandamanna þeirra og sér-
legur fulltrúi SÞ í Írak, Lakhdar
Brahimi, lagði blessun sína yfir en
viðurkenndi jafnframt opinskátt að
þrýstingur af hálfu Bandaríkja-
manna hefði ráðið miklu um það
hverjir völdust í hana.
„Mikilvægi þessarar ályktunar
fyrir okkur Íraka felst fyrst og
fremst í því að landið verður form-
lega séð ekki lengur hernumið, en
að mínu mati er hægt að rekja
helztu vandræðin sem við höfum
haft við að glíma síðan landið var
frelsað [undan stjórn Saddams
Husseins] einmitt til þessa
ástands,“ sagði Hoshyar Zebari,
utanríkisráðherra bráðabirgða-
stjórnarinnar í gær.
Til að tryggja stuðning allra full-
trúa í öryggisráðinu við ályktunina
gerðu Bandaríkjamenn og Bretar,
höfundar, ályktunartillögunnar,
ýmsar málamiðlanir. Mestu þykir
muna um að þeir féllust á að
bráðabirgðastjórnin myndi eftir
valdaframsalið ráða yfir eigin ör-
yggissveitum, þótt takmarkaðar
yrðu.
Bandaríkjamenn féllust einnig á
að umboðið fyrir starfsemi setuliðs
bandamanna í Írak rynni út „þegar
pólitíska framfaraferlinu lyki“, þ.e.
árið 2006 gangi áætlanir eftir, eða
fyrr ef lögmæt írösk stjórnvöld
óska þess.
Með hinn alþjóðlega lögmætis-
stimpil sér til halds og trausts
verður bráðabirgðastjórnin í betri
aðstöðu til að afla sér viðurkenn-
ingar og stuðnings stjórnvalda í
öðrum arabaríkjum, en þau kusu
flest að hafa sem minnst samskipti
við framkvæmdaráðið svonefnda,
þar sem þau vildu ekki að það liti
út fyrir að þau legðu lag sitt við
leppa bandaríska hernámsliðsins.
Í betri aðstöðu til
að leita aðstoðar víðar
Bráðabirgðastjórnin verður enn-
fremur í betri aðstöðu til að leita
aðstoðar frá voldugum ríkjum eins
og Frakklandi og Þýzkalandi, sem
voru andsnúin hernaðaríhlutuninni.
Þó er ólíklegt að þau fáist til að
senda nokkra friðargæzluliða til að
létta byrðum af þeim 138.000
bandarísku hermönnum og 24.000
setuliðsmönnum bandamanna
þeirra sem eru á vettvangi í Írak.
Engu að síður er líklegt að mörg
lönd sem voru óviljug til að eiga
samstarf við hernámsstjórnina
verði reiðubúin til að leggja meira
af mörkum í formi efnahagsaðstoð-
ar, þekkingar og þjálfunar ungra
Íraka eftir að við stjórnvöld al-
þjóðlega viðurkennds, fullvalda
ríkis verður að eiga.
Áhrif nýrrar ályktunar öryggisráðs SÞ um málefni Íraks
Færir stjórninni
lögmæti og svig-
rúm til athafna
Bagdad, Sameinuðu þjóðunum. AP.
AP
George W. Bush, forseti Bandaríkjanna, fagnar Ghazi al-Yawar, forseta
bráðabirgðastjórnarinnar í Írak, er hann kom til G-8-fundarins í Georgíu í
Bandaríkjunum í gær. Ætluðu þeir að ræða saman um ástandið í Írak.