Morgunblaðið - 21.08.2004, Blaðsíða 27

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. ÁGÚST 2004 27
iðunn
tískuverslun
Kringlunni, s. 588 1680
Ný
sending
af
blússum
Draumurinn þinn !
Harley Davidson klúbburinn
“Chapter Iceland”, býður upp
á ökuferð gegn 1.000 kr.
greiðslu. Framlag þitt rennur
óskipt til styrktar Umhyggju ,
félags til stuðnings langveikum
börnum.
Seljum ferðir á milli kl. 12 og 15 í dag fyrir framan
Laugardalshöllina. Tilvalið að byrja daginn á Harley
ökuferð, með reyndum ökumönnum.
Hlökkum til að sjá þig og þína. Chapter Iceland.
H a r l e y - D a v i d s o n
Hreinn safi úr lífrænt rækt-
uðum eplum og gulrótum
Nú er fáanlegur safi úr ný-
uppteknum lífrænt ræktuðum
gulrótum og nýtíndum lífrænt
ræktuðum eplum. Hann inniheld-
ur 33% af gulrótarsafa. Safinn er
ekki úr þykkni heldur pressaður
úr hráefninu nánast samdægurs
og afurðirnar koma ferskar frá
bóndanum. Innihaldslýsing og
næringarefnatafla er á íslensku.
Safarnir eru í glerflöskum og fá-
anlegir í tveimur stærðum.
Þá eru einnig til gulrótarsafi,
epla - og mangósafi og hrein
safablanda úr sjö mismunandi
tegundum af ávöxtum og græn-
meti.
Inniflytjandi er Yggdrasill ehf.
sem sérhæfir sig í lífrænt rækt-
uðum vörum. Safarnir fást í
Yggdrasil, Hagkaupum, Fjarð-
arkaupjm, Nóatúni, Melabúðinni,
Blómavali, samkaupum og
Kaskó.
Beint í brauðristina
Pop Tarts eru nú fáanlegar í
verslunum Hagkaupa á ný. Pop
Tarts hafa notið mikilla vinsælda
vestanhafs og ekki hvað síst sem
fljótlegur morgunmatur, en var-
an var síðast á markaði hér á
landi fyrir tveimur árum. Að
þessu sinni má fá sex ólíkar
bragðtegundir af Pop Tarts; með
púðursykri og kanel, bláberjum,
súkkulaðibitum, jarðarberjum,
hindberjum og berjablöndu.
Morgunverður
 Á RÖLTINU
Morgunblaðið/ÞÖK
OFNÆMISVIÐBRÖGÐ gegn sum-
um fæðutegundum eru nokkuð al-
geng hjá börnum, einkum fyrstu 3 ár
lífsins og má greina jafnvel hjá 4–8%
barna. Rannsókn sem gerð var á 360
átján mánaða gömlum börnum hér á
landi sýndi að 2,2% barnanna voru
með fæðuofnæmi. Fæðuofnæmi er al-
gengast hjá börnum með aðra þekkta
ofnæmissjúkdóma á borð við astma
og alvarlegt húðofnæmi (atópía). Al-
gengustu orsakir fæðuofnæmis hjá
ungum börnum eru mjólk, egg, soja,
fiskur, skelfiskur, jarðhnetur og
hnetur af trjám. Langflest börn
„vaxa upp úr“ ofnæmi gegn eggjum,
mjólk og soja en síður gegn hnetum,
fiski og skelfiski og því finnst fæðuof-
næmi sjaldnar hjá fullorðnum
(1–2%).
Í þessum pistli er sérstaklega
fjallað um jarðhnetuofnæmi þar sem
það er algengasta orsök alvarlegra
ofnæmisviðbragða, kemur fram
snemma á ævinni, eldist sjaldan af
börnum og oft þarf lítið af ofnæm-
isvakanum til að kalla fram viðbrögð.
Jarðhnetuofnæmi er vaxandi vanda-
mál en í Bandaríkjunum tvöfaldaðist
algengi ofnæmis gegn hnetum á
tímabilinu 1997–2002. Nýleg rann-
sókn sem gerð var á Isle of Wight
sýndi að 1,5% barna voru með jarð-
hnetuofnæmi. Ekki eru til íslenskar
tölur, en að mati lækna er jarð-
hnetuofnæmi einnig að aukast hér á
landi. Þessi aukna tíðni er einkum
rakin til fjölbreyttari fæðuvenja.
Hætta á bráðaofnæmi, jafnvel of-
næmislosti, er til staðar hjá öllum
sem eru með fæðuofnæmi en er meiri
hjá þeim sem eru með ofnæmi fyrir
hnetum, fiski og skelfiski.
Fræðslan mikilvægust
Í raun er eina tiltæka meðferðin að
fræða þá sem eru með jarð-
hnetuofnæmi og fjölskyldur þeirra.
Þau þurfa að læra að forðast vörur
sem innihalda jarðhnetur og þekkja
fyrstu einkenni ofnæmisviðbragða.
Það getur verið mjög erfitt að forðast
fæðu sem í eru jarðhnetur og veldur
það miklu álagi á fjölskyldurnar.
Einnig er mikilvægt að aðrir sem um-
gangast barnið taki þátt í að verja
það. Upplýsa þarf vini og vandamenn
sem og starfsfólk í skólum um of-
næmið og hvernig þau geta aðstoðað
barnið við að forðast ofnæmisvakann.
Adrenalín er gefið við ofnæm-
isviðbrögðum og brýnt að gefa það
eins fljótt og auðið er. Þess vegna
verður sá sem er með ofnæmi ávallt
að hafa það tiltækt og í dag eru til
sérstakir pennar með tilbúnum
skammti sem tiltölulega auðvelt er að
nota. Ef um barn er að ræða þurfa
þeir sem umgangast það mest, fjöl-
skyldan og starfsfólk skóla, að kunna
á pennann. Umfangsmikil vinna vís-
indamanna á þróun bóluefnis gegn
jarðhnetuofnæmi er í gangi og til-
raunir sem gerðar hafa verið á dýrum
lofa góðu. Vegna umræðu um að AD-
vítamíndropar, sem innihéldu jarð-
hnetuolíu, gætu hafa valdið ofnæmi
skal tekið fram að rannsóknir hafa
ekki sýnt fram á slík tengsl. Enda er
ofnæmisvakinn í próteinum hnet-
unnar en ekki í olíunni, svo fremi sem
hún er vel hreinsuð. Þrátt fyrir það
var hafin framleiðsla á nýrri tegund
AD-dropa sem innihalda kókosolíu án
próteina og komu þeir á markað í maí
2004. Almennt er ráðlagt að gefa
börnum eingöngu brjóstamjólk
fyrsta hálfa árið og benda sumar
rannsóknir til þess að það dragi úr
líkum á fæðuofnæmi. Afar mikilvægt
er að merkingar á vörum sem inni-
halda jarðhnetur séu skilmerkilegar
og er ábyrgð framleiðenda mikil þar
sem mjög lítið þarf af jarðhnetum til
að valda bráðaofnæmi.
Þar sem jarðhnetuofnæmi er vax-
andi vandamál viljum við hvetja fólk
til að vera ekki að gefa mat, sælgæti
eða drykki börnum sem það þekkir
lítið eða ekkert.
Jarðhnetuofnæmi
vaxandi vandamál
Frá Landlæknisembættinu
Björn Árdal er barnalæknir á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi. Anna
Björg Aradóttir er hjúkrunarfræð-
ingur hjá Landlæknisembættinu.
urnar njóta áfram góðrar aðstöðu
í félagsheimilinu Þróttheimum og
hyggjast láta merkið mótast með-
fram náminu. Þær vilja ekki enn
segja til um hvort þær hanni föt
fyrir einhverja ákveðna konu eða
fari eftir ákveðinni hugsun við
hönnunina. Mikil þróun eigi vafa-
laust eftir að verða hjá þeim; til
dæmis verði spennandi að sjá
hvaða breytingar verða þegar
þær byrja að hanna vetrarföt í
stað létta fatnaðarins í sumar.
Þær haldi áfram að vinna sam-
an að hönnun á eigin forsendum.
Spurðar að því hvort Lykkju-
fall … úps … verði Dolce & Gabb-
ana framtíðarinnar finnst þeim
samlíkingin fyndin en svarið er
þó einfalt: „Auðvitað.“
Í Hinu húsinu verður margt um að
vera í dag í tilefni Menning-
arnætur. Lykkjufall …úps … verður
með uppskeruhátíð milli kl. 14 og
19 og m.a. verða seld föt úr smiðju
hönnuðanna.
www.blog.central.is/lykkjufall
lykkjufall@simnet.is
Morgunblaðið/Árni Torfason
Fatahönnuðir á uppleið: Sigrún Bald-
ursdóttir og Bryndís Sveinbjörnsdóttir eru
konurnar á bak við Lykkjufall… úps…
aps@mbl.is
L
jó
sm
yn
d/
V
al
di
m
ar
G
ei
r
Fyrirsæta á
Face
North-
keppninni
klædd
hönnun
Lykkju-
fall… úps…
Á vefnum, http://www.dlc.fi/
~marianna/gourmet/
gl_rusca.htm er að finna kokka-
bók með aðgengilegum upp-
skriftum af ýmsum smáréttum,
forréttum, aðalréttum og eft-
irréttum frá Finnlandi og Rúss-
landi auk alþjóðlegra rétta.
Uppskriftirnar eru gefnar á
ensku en á síðunni er einnig
orðabók sem gefur upp nöfn á
helstu matvörum á öllum norð-
urlandamálunum þar með talið
íslensku, ensku og rússnesku.
Þar er einnig tafla, sem auð-
veldar útreikninga á mismun-
andi þyngdareiningum og hita-
stigi C°/F°.
 MATUR
Kokkabók á Netinu
AUGLÝSINGADEILD