Morgunblaðið - 03.12.2004, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. DESEMBER 2004 35
;*  
  
 

 06
 
9   6
 
+  6
* 
#
 6
 
< 



  =   

> 
  
 (  0'   
.0 *   . = 
  '    9  
*  0=   

- 0   ' & ?@ 0   ' & ?@ 0   ' A ?B 0   '
+8  P!(!#Q 4  /
A$ .(!4 / 08
  D #! /  D3 $$ !
7 3/  D3 $$  /" $
.(!4 / 08 /
3/ 
D3 $ $ ! 7 
D3 $
$  /" $ 4   "# /
 ( /8/& $ "$ 

<! $ ! " ( "# (8 3
A 7 
A 7 !"# (/  
#!  /" "#$ .(!4 >
/ 08 3 8($ 
D3 $$ 7
3/ 
D3 $$  /" $
/#" ! "&  

D3 $$
!  (  #  D!
!  A # A  08"&
! / / D!$ 93 ! 
A
  (( /#" !$
H! 2" ( 08 /

D3 $$  "8  /2/$
+8# D!  ! (8
/ 0!(/ "# $ $  /
)2/ 03 0 " #  
! 3  A 7 A$
= $  /8(/ # /
// (8 3  A 7 A$
= $  )" /)"/
# 2"(  (8 3  A 7 A$
*"" )!   D!  !((
"   $  )" /$
R R
%8 /  / (( $ S(!# !   D!/
/ ((/ 7 08" )2""$
T!!"#& )8  D3 $$
(!#     (& $
7!/ )2"" !
08 P!(!#Q$
T!!"#& )8 $ 
$


/! ((/ )"/  

(& !" $ $

4  )"
"&    (& $ 7!/
)2"" 08 $
?"#  ((# !" /  !
 ( /2   )" 2( /!
2!4 (!  2(#(&/ /$$
<!!"# "#  "/ " # 0#
 3 8 (  
D3 "& 2"
! 2" (8 4  0! )"
4"# !" 
$
 "/& $ R R .(!4 / ! #" 
! 08$
!((&  "   7)303 "8 $
U .D! 7 !   
! (8 / 0!(/ "#$
(/!"" D! ! A$
U . !(   !#"
 )2 /(# 7 (7 !4 2 $
U S / ""   ! " (&" #
(8" #(& # (($
U T)! "   ! " ( "#
! (8 $
U &(   !  (#
! !"&  $
U = 8   / (">
2( #  ""(7 # (7 !4 >
2 / !"& "  >
)2> # (/$4## "#! "$
U 57 / (( 7  />
4## "# 4  (7 !4 D!#$
U 5 "#(: "#> #  / (#(&
!((& "  !#" 7)3$
U 2"#  !"&#!  (
"/ (" "&"D!# ""  7
  !   "/ ($
U .!  (  ! 0!$
U .(# " ! !"&>
 # 7 !"" #! ;( 
! " (& # #!#" 8 $
U ?"&#!  ( (" +'9 (8
 ( /8/   !(& (" ($
U -(7#(& 7  D"#  $
U +7 ( # /!( 2 4 8
"2 (!# 0#8
4  !  "$
U <!  " !  ;(#
! )!  $
U =!4## "#  "/ " 
03 "8 ("/$
U .!  ! ! " ( #
#!#" 8 D !/ /  !
7 !# 4  P 7" "#Q )">
( 4(&" # (#! 2( $
 (  0' 
+8 / A$
.(!4 / 08
3 $
$ 7 $
$
< ( " 7 "! "&
2" (""$
")8 08
/( /  / (($
 "/& $
U H! 2" ( 08 / 

 A 

# A 

U = / " 08  2/"">
 ( ! #"   )")2
# V)2 08 / A 

U =V)8 ! 


 # 

U ?"&#!  (0( ((
"/ (" (8 / A$
&


 0  
á sinni.
lofaði að
lækkuð,
áðst milli
ka lækk-
lofaði að
á erfða-
gar voru
ríkis-
áð fyrir
Þannig fá
r 95% af
eir hefðu
na vaxta-
árs. Þá
útreikn-
5% í 5%
til fram-
Útgjöld
þessara
lljónir á
að finna
sningalof-
ningar.
g Frjáls-
lyndi flokkurinn lögðu til um-
fangsmiklar skattalækkanir í
kosningastefnuskrám sínum. Til-
lögur Samfylkingarinnar áttu að
kosta 16 milljarða og frjálslyndra
18 milljarða. Samfylkingin lagði
áherslu á hækkun skattleysis-
marka og frjálslyndir hækkun
persónuafsláttar. Flokkarnir
lögðu hins vegar ekki fram til-
lögur um lækkun á tekju-
skattsprósentu eins og stjórnar-
flokkarnir. Samfylkingin var með
svipaðar hugmyndir um lækkun á
virðisaukaskatti og Sjálfstæðis-
flokkurinn. Þá vildi flokkurinn
verja þremur milljörðum til
barnabóta og þremur milljörðum í
svokallaða afkomutryggingu fyrir
lífeyrisþega. Samfylkingin var
einnig eini flokkurinn sem lagði til
að þinglýsingar- og stimpilgjöld
vegna íbúðarkaupa yrðu afnumin.
Meginatriði tillagna VG lutu að
breytingum á fjármagnstekju-
skatti. Flokkurinn vildi að fjár-
magnstekjur undir 100 þúsund
krónum yrðu skattfrjálsar, en á
móti yrði fjármagnstekjuskattur
umfram það hækkaður.
d
Að sögn Jalis er mikill skortur á kennurum
sem veldur því að erfitt er að fá góða kennara
til starfans og því er grundvallaforsenda að
hægt sé að byggja húsnæði fyrir kennara í ná-
grenni skólans þar sem vegalengdir eru miklar
og kennarar ferðast einatt fótgangandi. Jali
segir yfirvöld meta mikils erlenda aðstoð, t.d.
sem ÞSSÍ hafi veitt, enda hafi hún orðið til þess
að draga úr skorti skólahúsnæði þótt enn vanti
mikið upp á. „Flest barnanna hafa enga
kennslustofu, þau sitja undir trjánum eða á
gólfum. Þetta er vandamál í mörgum skólum.“
Samkvæmt opinberum tölum er ólæsi í
Malaví um 39% meðal fullorðinna, 15 ára og
eldri. Að sögn Jalis er lítill munur á læsi nú og
fyrir tíu árum en þrátt fyrir það hefur ýmislegt
verið gert og m.a. hefur ÞSSÍ aðstoðað við
fræðslu fyrir fullorðna.
„Þetta er yndislegt“
Þrátt fyrir nokkuð dökka mynd sem Jali
dregur uppi af stöðu menntamála í Malaví er
hann bjartsýnn á framtíðina. „Já, ég er bjart-
sýnn. Við sjáum fram á jákvæðar breytingar.
Megintakmarkið er að öll börn fái skóla-
húsnæði, það er stóra vandamálið,“ segir
hann og brosir breitt.
Hvað finnst þér þegar þú heimsækir skóla
á Íslandi og sérð aðbúnaðinn hér?
„Þetta er yndislegt, við skoðum skólastof-
urnar og þær eru ekki eins stórar og í
Malaví, það eru fleiri kennarar hér og það er
góð aðstaða. Við heimsóttum skóla í gær og
sáum börn læra á hljóðfæri, sáum tónlist-
arstofur sem við höfum ekki í Malaví,“ segir
Jali og undirstrikar að ferðin til Íslands sé
bæði upplýsandi og fræðandi.
„Við erum að læra hérna, við höfum lært
margt, en ef við hefðum bolmagn þá myndum
við framkvæma eitthvað af því,“ segir hann.
Gumbala skólastjóri skýtur inn í að í Malaví
hafi sumir aldrei séð tölvur.
„Þetta er mikilvæg ferð og við höfum lært
margt,“ segja þeir báðir.
heimsókn á Íslandi
kennslu
himni
Morgunblaðið/Sverrir
kóla í vikunni. Nemendur í Namazizi-barnaskólanum í Chirombo í Malaví.
Morgunblaðið/Ólafur Þ. Stephensen
MALAVÍ er í suðausturhlua Afríku og á
stærð við Ísland. Landið er eitt það þéttbýl-
asta í Afríku og jafnframt eitt það fátæk-
asta, en þar búa um 11 milljónir manna.
Malaví var áður bresk nýlenda en fékk
sjálfstæði árið 1964. Helstu atvinnuvegir til
útflutnings eru akuryrkja, te-, kaffi-,
gúmmí-, og tóbaksrækt. Helstu matvælateg-
undirnar sem ræktaðar eru til neyslu innan-
lands eru maís, kassavarót, hrísgrjón og
kartöflur. Malavívatn er þriðja stærsta vatn
Afríku og þekur um fimmtung af flatarmáli
landsins. Mestallur fiskur úr vatninu fer til
manneldis innanlands.
Í vinatengslum við Mýrarhúsaskóla
Stærsta verkefni Þróunarsamvinnustofn-
unar Íslands í Malaví er uppbygging heilsu-
gæslu í Monkey Bay-héraði en stofnunin tek-
ur einnig þátt í skipulagningu og
framkvæmd fullorðinsfræðslu í 30 þorpum í
héraðinu. Þá hefur ÞSSÍ m.a. komið að
skipulagningu og framkvæmd fiskeldisnáms
við landbúnaðarháskólann í Bunda og upp-
byggingu skólastarfs fyrir börn, sem fyrr
segir.
Eftir að grunnskólamenntun varð ókeypis
í landinu fyrir um tíu árum hefur nemendum
fjölgað úr 1,9 milljónum árið 1994-5 í 2,9
milljónir.
Vinaskólasamstarf er á milli Namizizi-
grunnskólans í Chirombo þorpi og Mýr-
arhúsaskóla á Seltjarnarnesi, en Gumbala
skólastjóri lét það verða sitt fyrsta verk þeg-
ar hann kom til landsins að heimsækja kenn-
ara og nemendur skólans.
www.iceida.is og grein e. Stellu
Samúelsdóttur, starfsnema ÞSSÍ í Malaví.
Nemendum fjölgað um eina milljón