Morgunblaðið - 12.12.2004, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 12.12.2004, Blaðsíða 25
reiður að heyra fólk segja að það sé t.d. „súkkulaðifíkill“ eða „íþróttafík- ill“. Maður hristist og skelfur af völd- um fíknar og það er ekkert sem get- ur stöðvað mann þegar hún er kom- in af stað. Engar tilfinningar til annarra stöðva mann, – enginn vilji. Vanmátturinn er alger, víman hefur völdin. Um daginn dó vinur minn, sem var í svipaðri neyslu og ég, við vor- um á sama aldri og höfðum verið álíka lengi í neyslu. Hann fannst á hótelherbergi í Amsterdam, þar sem hann hafði látist af völdum of stórs skammts. Hann var búinn að berjast við þetta lengi. Mér fannst afar erfitt að vera við jarðarför hans, mér fannst að þetta hefði allt eins getað verið mín eigin útför. Það vakti mig til umhugsunar um hve oft ég hef nærri því lent í sömu aðstæðum og bara verið hárs- breidd frá því að deyja af völdum þessa sjúkdóms. Tölfræðin segir að aðeins 5% heróínfíkla sem vilja hætta nái því að hætta í tvö ár. En með viðhalds- meðferð snýst dæmið við, þá eru 95% þeirra sem vilja hætta ennþá edrú eftir tvö ár. Ópíumuppskeran á ári er um 60% meiri en í fyrra, mest vegna inn- komu Afganistans á markaðinn, en þaðan kom lítið sem ekkert á tímum talíbananna. Nú er metuppskera alls staðar og hún er einmitt að detta inn á núna. Við slíkar kring- umstæður flýta menn sér að koma efninu á markað og vanda því ekki eins til framleiðslunnar né eyða miklum tíma í að kanna gæði og réttan styrkleika. Efnið getur verið eins útlítandi, ljósbrúnt/kremhvítt, og engin leið að sjá eða skynja gæði eða styrkleika nema á rannsóknar- stofum eða með prófum lögreglunn- ar. Styrkleikinn getur rokkað á bilinu frá 10% upp í 80 til 90%, örfá korn geta skilið á milli lífs og dauða. Styrkleikamunur getur orðið ban- vænn. Heróín er eins og morfín í hundraðasta veldi Á Íslandi búum við ekki við heróín en akurinn er plægður. Hér eru nokkur hundruð morfínfíklar sem eru í daglegri neyslu og uppi er sú skoðun að morfín og heróín séu ekki svo frábrugðin hvort öðru. Það er rangt, heróín er eins og morfín í margföldu veldi. Heróín er hins veg- ar frábrugðið áfengi og ýmsum öðr- um vímuefnum að því leyti að víman helst ekki nema kannski fyrstu tvö árin, eftir það kemur viðvarandi deyfiástand sem fólk upplifir sem eðlilegt, en ef það tekur ekki heróín á átta til tíu klukkustunda fresti fer það í það skelfilegasta líkamlega ástand sem ég hef nokkurn tíma upplifað og heyrt um. Ég hef aldrei getað haldið það ástand út nema fá- einar klukkustundir án þess að taka inn einhver mótefni. Það er það fá- ránlega við heróínneysluna að víman hverfur er frá líður og óttinn við frá- hvarfið kemur í staðinn. Ef efnið er ekki í líkamanum brennur maður beinlínis lifandi. Hver fruma er ánetjuð efninu og kallar á það, allur líkaminn, öll sálin og allur karakter- inn.“ Viðhaldsmeðferð slekkur á fíkninni og er mikilvæg Freyr hefur farið í margar með- ferðir til að losna frá fíkninni – hver var árangur þeirra? „Í Hazelden í Bandaríkjunum komst ég að því að til voru miklu meiri fíklar en ég, það var lexía fyrir mig. Þarna var ég í langtímameð- ferð og var látinn vinna tólfspora- vinnuna. Ég náði tveimur og hálfu ári eftir þá dvöl, en það voru erfið ár, mörkuð stanslausri baráttu við fíknina, ég man ekki til að ég hafi nokkurn tíma öðlast frelsi frá fíkn- inni fyrr en nú í þessari viðhalds- meðferð hjá SÁÁ. Ég veit ekki hversu lengi ég verð í viðhaldsmeðferð en ég myndi ekki bjóða í að vera án hennar. Þessi meðferð slekkur á fíkninni án þess að hafa önnur áhrif á heilann. En nú er ekki lengur tekið við neinum nýjum í viðhaldsmeðferð. Ég þekki ungan morfínfíkil sem hef- ur verið í meðferð en fær ekki við- haldsmeðferð vegna fjárskorts hjá SÁÁ. Ég hef verulegar áhyggjur af honum, hann kemur ekki til með að hafa nein vopn gegn fíkninni. Við- haldsmeðferðin er raunverulegt vopn í baráttunni og mjög mikil- vægt.“ Sigurinn er fólginn í baráttunni Freyr á að baki langan auðgunar- brotaferil. „Sum auðgunarbrotin voru svo flókin að þau voru lögleg,“ segir hann. „Ég er með þriggja til fjögurra síðna sakaskrá eins og flestir dóp- istar, það eru einkenni og afleiðing- ar sjúkdómsins, rætur nánast alls þess sem gerist í undirheimunum er fíknin.“ En hvernig var Freyr staddur þegar hann kom heim frá Amster- dam fyrir tæplega tveimur árum? „Ég var að deyja,“ segir hann stuttlega. „Núna er ég kannski að nálgast venjulegt líf. En mér finnst ég ekki enn geta leyft mér að hugsa um hvað við taki síðar. Mér líður ekki þannig að ég sé hólpinn. Maður er svo vanmáttugur gagnvart sjúk- dómnum. Sigurinn er fólginn í bar- áttunni, ég þarf að vanda hvert skref og ég er dauðhræddur. Ég sé fyrir mér fall við næsta horn. Ég reyni bara að halda þessu í skefjum dag frá degi.“ Missirinn varð trúarleg lífsreynsla Trúin er sterkur þáttur í lífi Freys. „Ég missti son sjö ára gamlan fyrir níu árum, hann dó í eldsvoða ásamt hálfsystur sinni. Sumir missa trúna við hörmulega atburði, ég fylltist aftur á móti trúarvissu. Mér hvarf allur efi. Allt sem mér hafði fundist skipta máli fram að þeirri stundu er sonur minn dó fannst mér hjóm eitt, allt sem maður hafði látið sig dreyma um og fundist mikilvægt varð rusl. Maður jafnar sig ekki á slíkri reynslu, heldur lærir að lifa með henni, en hún hefur haft mótandi áhrif á mig. Missirinn varð mér að trúarlegri lífsreynslu. Ég vildi ekki missa trúna úr lífinu, – það hlýtur að vera mikið myrkur að lifa án henn- ar.“ Freyr á tvö börn á lífi, 23 ára son og 13 ára stúlku. Með mér eru að vakna nýjar tilfinningar Tal okkar Freys berst enn á ný að bókinni Eftirmál. „Samband mitt og föður míns hef- ur styrkst við gerð þessarar bókar. Hún var eins konar „þerapía“ fyrir mig, en getur líka vonandi orðið öðr- um víti til varnaðar. Það var erfitt að koma þessu frá mér og ég þurfti svo að taka á hon- um stóra mínum að koma mér út úr þessu. En þetta var nauðsynlegt. Mér finnst ég vera að standa upp úr hjólastól og læra að ganga á ný eftir slys. Nú eru einfaldir atburðir að ger- ast sem vekja áhuga minn, það stendur til að ég fái íbúð bráðum og ég hef aðeins verið að huga að hlut- um eins og blöndunartækjum og parketi. Ég get kannski aðeins leyft mér að hafa hönd í bagga þar. Þetta er alveg nýtt – eitthvað sem sýnist varanlegt og öruggt. Allt hefur áður verið til bráðabirgða – tjaldað til einnar nætur. Mér hefur löngum fundist ég gestur hjá sjálfum mér en nú eru að vakna með mér nýjar til- finningar sem eru mér ekkert á móti skapi. Vinir mínir og ég höfðum oft grín- ast með titla á hugsanlegu framhaldi sögu minnar: Pínulítið meira mál, – Miklu meira mál, – Vont mál. En þegar við pabbi ákváðum að leggja saman í gerð nýrrar bókar, hann með sína ritleikni og ég með mína frásögn og lífsreynslu, varð niðurstaðan Eftirmál – vonandi reynist það orð að sönnu.“ gudrung@mbl.is MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. DESEMBER 2004 25 Eigðu stefnumót við heiminn Bók í sérflokkiHöfundur: IngólfurGuðbrandsson HEIMSKRINGLA Ferða- og bókaklúbbur Laugarásvegi 21, 104 Reykjavík Talhólf: 861 5602 Fax: 581 4610 Netfang: heimskringla @visir.is Magnpöntun: Minnst 10 eintök. Komin í bókaverslanir 534 ljósmyndir og kort 256 bls. Lifandi frásagnir og litmyndir úr öllum álfum heimsins, í senn falleg, fróðleg og skemmtileg. Varanleg jóla- og tækifærisgjöf á sérstöku tilboðsverði til 10. des. Kr. 5.990, almennt verð kr. 7.990 ÚTG: HEIMSKRINGLA - Ferða- og bókaklúbbur Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Fax 595 1001 www.heimsferdir.is í Austurríki E N N E M M / S IA / N M 13 9 2 4 Frá 29.990 kr. Flugsæti til Salzburg, 29. janúar, fyrstu 30 sætin. Netverð. Frá 59.990 kr. Flug og hótel án nafns, Zell am See/Schuttdorf, með morgunverði. Netverð. 29. janúar. Beint flug til Salzburg • 29. jan • 5. feb • 12. feb • 19. feb • 26. feb Skíðaveisla Heimsferðir bjóða í vetur einstakt tækifæri til að komast á skíði í einum vinsælasta skíðabæ austurrísku alpanna, Zell am See. Beint leiguflug er til Salzburg en þaðan er aðeins um klukkustundar akstur til Zell. Í boði eru góð þriggja og fjögurra stjörnu hótel í hjarta Zell, rétt við skíðalyfturnar, veit- ingastaði, verslanir og kvöldlífið. Í Zell er afbragðs aðstaða fyrir alla skíðamenn. 56 lyftur eru á svæðinu og hægt er að velja um allar tegundir af brekkum, allt eftir getu hvers og eins, og snjóbretti og gönguskíði eru þar ekki undan- skilin. Úrval verslana, veitinga- og skemmtistaða er í bænum sem og í næstu bæjum. Sjá nánar á www.heimsferdir.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.