Morgunblaðið - 07.08.2005, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 210. TBL. 93. ÁRG. SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST 2005 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
Hef aldrei
fullorðnast
Alice Cooper, fjölskyldumaðurinn með
fallöxina, er á leið til landsins | 20
Tímaritið og Atvinna í dag
Tímaritið | Ég er eins og Henry Kissinger
Dansað á línunni
Takk fyrir
góðar móttökur Atvinna | Mikilvægt að koma fæti inn
Minnkandi at-
vinnuleysi milli ára
Jákvæðar fréttir frá Bandaríkjunum
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
SUNNUDAGUR VERÐ KR. 350
SELJALANDSFOSS hefur löngum fangað at-
hygli þeirra sem eiga leið austur um Mark-
arfljótsaura en hann sést langt að frá þjóðveg-
inum. Fossinn, sem er fremsti foss í
Seljalandsá, er 62 metra hár en hægt er að
ganga á bak við hann eða í kringum hann og
virða hann fyrir sér frá öllum sjónarhornum.
Þessum forvitnu ferðalöngum hefur eflaust
þótt mikil upplifun að standa á bak við fossinn.
Morgunblaðið/RAX
„Fossbúinn kveður, kætir og gleður“
„ÉG sá þá bjarta eldsúlu rísa
upp yfir Hiroshima og hún
virtist stækka og stækka.
Öðru hvoru sá ég eldtungur
koma út úr súlunni; það var
eins og að horfa á kvikmynd
sýnda hægt. Eldsúlan var
stundum með koparlit en
einnig sló á hana bláum,
grænum og purpurarauðum
lit. Þetta var afar ógnvekjandi
sýn en um leið einkennilega
fögur.“
Þannig lýsir Yasuhiko Tak-
eta, í viðtali við Tímarit Morg-
unblaðsins, þeirri sýn sem við
honum blasti þegar kjarn-
orkusprengja sprakk yfir
borginni Hiroshima í Japan
fyrir réttum 60 árum.
Taketa, sem var 12 ára, sat
á brautarpalli í nokkurra kíló-
metra fjarlægð og beið eftir
lest. Tilviljun réð því að hann
var ekki við vinnu í miðborg
Hiroshima ásamt bekkjar-
félögum sínum. Eldri systir
Taketa lést af völdum bruna-
sára þremur dögum eftir
sprenginguna.
Í Tímariti Morgunblaðsins
er einnig fjallað um aðdrag-
anda þess að kjarnorku-
sprengju var í fyrsta skipti
beitt í hernaði og afleiðingar
sprengingarinnar sem lagði
Hiroshima, 350 þúsund manna
borg, í rúst. Talið er að 70 þús-
und manns hafi látist sam-
stundis og í árslok 1945 hafi
tala látinna verið komin í 140
þúsund manns. Afleiðingar
geislunar frá sprengingunni
eru enn að koma fram og skil-
greind fórnarlömb hennar eru
um 250 þúsund.
„Fólk var blóðugt, sumir
voru með opin sár… Andlit
þess voru bólgin, húðin rauð
og sviðin og hékk í henglum á
sumum… Fólkið leit út eins
og afturgöngur,“ segir Ta-
keta. Hann segir að í hálfa öld
eftir að styrjöldinni lauk hafi
hann borið haturshug til
Bandaríkjamanna fyrir að
hafa varpað sprengjunni á
borgina. En fyrir tíu árum ein-
setti hann sér að losna við
hatrið og biturleikann. „Ég
hugsaði með mér að það væri
skylda þeirra sem komust lífs
af að vinna að friði í heiminum.
Annars gætu börn okkar og
barnabörn ekki upplifað frið.“
Ógnvekjandi sýn en um leið einkennilega fögur
Morgunblaðið/GSH
Atómhvelfingin í Hiroshima. Varðveittar rústir byggingar
sem eyðilagðist er kjarnorkusprengju var varpað á borgina.
Eftir Guðmund Sv. Hermannsson
gummi@mbl.is
BERJASPRETTAN er óvenjulega
snemma á ferðinni í ár líkt og í fyrra að
sögn Sveins Rúnars Haukssonar,
læknis og áhugamanns um berjatínslu.
„Það er alveg óhætt að fara að tína
krækiber, að minnsta kosti á Suður-
og Vesturlandi, og það er alveg tíma-
bært að fara að handtína bláber. Við
erum í byrjun ágúst þannig að tímabil-
ið gæti orðið aftur einn og hálfur mán-
uður eins og í fyrra.“
Hann segir að um miðjan júlí hafi
t.d. verið hægt að tína upp æt kræki-
ber á Snæfellsnesi. „Þetta er alveg
einsdæmi finnst mér, en þetta hefur
verið í kringum 17. júlí,“ segir Sveinn
og bætir við að allt stefni í að annað ár-
ið í röð verði meiriháttar berjasumar.
Hann segir berjatínslutímabilið alla
jafna vera í seinni hluta ágústmánaðar
og fram í september. Nú sé hinsvegar
annað uppi á teningnum. Hann segir
hlýrra veðurfar skýra breytingarnar
varðandi berjatínsluna.
Varðandi staði þar sem sprettan er
góð segir Sveinn að fólk þekki berja-
löndin hvert á sínum stað. Hann bend-
ir á að það séu t.d. mikil berjalönd í
Eldhrauninu við Kirkjubæjarklaustur,
í Skaftafelli, við botn Hvalfjarðar og
undir Snæfellsjökli.
„Það er alveg óhætt að fara að tína
til ílát í það minnsta og fara ekki út úr
bænum án þess að hafa eitthvert ílát
með sér og helst lítinn poka í vasanum
til þess að grípa til ef í nauðir rekur.
Það er gaman að koma heim með ber
og setja út í skyrið,“ segir Sveinn.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Berjasprett-
an óvenju-
snemma í ár
Allt stefnir í meiri-
háttar berjasumar
Vladivostock. AFP. AP. | Bandarísk-
ar og breskar herflugvélar komu
rússneska sjóhernum til aðstoðar í
gær úti fyrir ströndum Kamts-
jatka á Kyrrahafsströnd Rúss-
lands, þar sem rússneskur kafbát-
ur sökk til botns á fimmtudag með
sjö menn innanborðs. Flugvélarn-
ar fluttu með sér fjarstýrð neð-
ansjávarfarartæki til að senda nið-
ur til að kanna aðstæður og reyna
að losa kafbátinn þar sem hann
liggur fastur á 190 metra dýpi. Í
fyrstu var talið að kafbáturinn
hefði fest í fiskinetum og sokkið,
en nú hefur komið fram að hann
festist í köplum neðansjávareftir-
litskerfis hersins sem er haldið
föstu með 60 tonna akkeri. Á
föstudag tókst rússnesku björgun-
arskipi að koma taug í kafbátinn
en ekki tókst að losa bátinn né
draga hann þangað sem dýpi er
minna.
Ekki vitað hve lengi súrefnið
dugar mönnunum sjö
Talsmönnum rússneska hersins
ber ekki saman um hversu lengi
súrefnisbirgðir mannanna sjö eru
taldar duga þeim. Vladimir Pele-
lyaev varaflotaforingi sagði á ótil-
greindum tíma í gær að súrefnið
ætti að duga í sólarhring til við-
bótar og kannski í annan eftir það.
Aðrir foringjar innan hersins hafa
sagt að súrefnið gæti klárast fyrr,
og enn aðrir að það ætti að endast
fram á mánudag. Í öllu falli er
ljóst að björgunaraðgerðirnar eru
kapphlaup við tímann þar sem
mennirnir sjö bíða við erfiðar að-
stæður og gera allt sem þeir geta
til að spara súrefnið sem þeir hafa,
meðal annars reyna þeir að hreyfa
sig sem minnst. Að auki eru ljós
slökkt til að spara rafmagn og
hitastigi haldið í um fimm gráðum.
Með því að kalla strax eftir að-
stoð erlendra sérfræðinga og her-
afla hafa Rússar þótt sýna allt
önnur viðbrögð en þegar kafbát-
urinn Kúrsk sökk til botns í Bar-
entshafi fyrir fimm árum með
þeim afleiðingum að 118 menn
innanborðs létust. Í tilfelli Kúrsk
hikuðu rússnesk stjórnvöld við að
leita eftir og þiggja aðstoð ann-
arra landa og hlutu harða gagn-
rýni fyrir vikið.
Kapphlaup við tímann