Morgunblaðið - 26.08.2005, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 26. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Æ
i, skelfing geta
Íslendingar
verið miklar
pempíur. Væl-
andi og skæl-
andi yfir fólki sem kann að mót-
mæla af krafti eins og þeim sé
eitthvað málefni hjartans mál.
Hversu oft hefur maður ekki heyrt
Íslendinga tala ólundarlega um
hækkanir bensínverðs og bölva svo
landanum fyrir að hafa ekki þann
dug í sér að mótmæla eins og
Frakkar? –hella svínaskít á tröpp-
ur þinghúsa og sprauta mjólk á
valdhafana. Svo þegar þetta fólk
kemur hingað og vill sýna Íslend-
ingum hvernig á að vekja athygli á
hlutunum og ögra valdhöfunum, þá
loka allir sínum dyrum, dauð-
hræddir við bullurnar sem standa
yfir okkur með yfirlætissvip og
tauta í barm sér: „Svona gerir mað-
ur bara ekki... Þetta eru ekki
mannasiðir.“
Og svo furðum við okkur á því að
hér hafi verið töluð danska á
sunnudögum „hér í dentíð.“
„Þið umhverfisverndarsinnar
hafið ekkert vit á hagfræði. Af
hverju eruð þið að reyna að þykjast
hafa eitthvað vit á hagfræði? Það
er nú bara bjánaskapur,“ segja
menn gjarnan í yfirlætisfullum tón.
Þrátt fyrir að eiga að baki nokkra
hagfræðiáfanga á mennta- og há-
skólastigi var maður víst ekki
gjaldgengur með skýringar sínar á
því hversu lítið raungildi stóriðjan
hefur.
Umhverfisverndarsinnar kunna
víst ekkert í hagfræði og hagfræðin
kann ekkert í umhverfisvernd.
Þetta er hlutur sem margir vildu
að við tryðum skilyrðislaust. En
það er bara sem betur fer ekki svo.
Að umhverfisvernd hníga sterk
hagfræðileg rök. Greiningardeild
KB-banka hefur nýverið gefið út
skilmerkilega úttekt þar sem stór-
iðjustefnan er gagnrýnd ítarlega,
málefnalega og hagfræðilega.
Þeir hjá KB-banka hafa komist
að því að það er sóun að virkja árn-
ar okkar fyrir áliðnaðinn, sér-
staklega á því verði sem við erum
að selja raforkuna okkar. Forvitnir
geta lesið hana ef þeir fara á tengil-
inn hér að neðan.
Ég hef aldrei verið á móti virkj-
unum í sjálfu sér. Ég hef hins veg-
ar verið á móti sóun og tilgangs-
lausum fórnum. Ef við ætlum að
fórna landinu okkar, þá gerum við
það fyrir raunverulegan ágóða,
eitthvað sem enginn deilir um.
Raunveruleg verðmæti, en ekki
eitthvað grín.
Mér hefur verið hótað ýmsu
vegna orða minna um stór-
iðjustefnuna. Austfirðingar frænd-
ur mínir sögðu mig ekki hafa neitt
um þetta mál að segja, enda byggi
ég ekki fyrir austan, ég væri ekki
Austfirðingur. Hvað sem um þau
rök er að segja verð ég að játa að
ég bý ekki fyrir austan, þó ég hafi
haft áhuga á búsetu þar fyrir
nokkrum árum, áður en virkjana-
farganið fór í gang. En nú er stór-
iðjumóðursýkin komin í fullan
gang. Nú á að virkja hverja ein-
ustu á sem lekur af hálendinu til að
byggja upp stóriðju með vafasöm-
um hagnaðarvonum og neikvæð-
um áhrifum á aðrar útflutnings-
greinar. Nú á að virkja í
Skagafirðinum. Mínum firði. Þar
sem ég er uppalinn og mínar rætur
liggja. Það á að fórna möguleikum
í uppbyggingu á ferðaþjónustu á
svæðinu fyrir gróða erlendra aðila
sem hafa engan áhuga á lífinu
þarna fyrir norðan.
Dæmigert fyrir hugsanagang
stóriðjumóðursýkinnar er það sem
er að gerast í Hafnarfirði núna.
Stórfyrirtækið Alcan vill afnema
lýðræðislegan rétt íbúanna til at-
kvæðagreiðslu um meiriháttar
skipulagsmál vegna þess að þeir
eru búnir að eyða 500 milljónum í
undirbúning. Stór hluti þess fjár-
magns fór í landkaup sem þeir
geta vel rift.
Haukur Már Helgason heim-
spekingur og meðlimur í Reykja-
víkurakademíunni skrifaði frá-
bæra grein hér í Morgunblaðið á
sunnudaginn (bls. 37). Fyrir þá
sem ekki hafa aðgang að sunnu-
dagsmorgunblaðinu langar mig að
birta, með leyfi Hauks, eftirfarandi
tilvitnun í þessa frábæru grein:
„Eftir að önnur kerfi lögðu upp
laupana er nú eitt kerfi í þann
mund að sölsa undir sig veröld
manna eins og hún leggur sig, yf-
irleitt nefnt kapítalismi. Það felur
einkum í sér að skiptagildi hluta og
fyrirbæra í heiminum er gert
hærra undir höfði en raungildi
nokkurs í lífi manneskju. Enda er
skiptagildið þægilegra en raun-
gildi, að því leyti að það má mæla
og því má safna.“
Þessi orð Hauks draga saman
mikilvægan sannleik. Við sjáum
þetta alls staðar. Hversu lítið er
ekki gert úr mannlegum tilfinn-
ingum og reisn í raunveruleika-
þáttum eins og Bachelor, Big
brother og Survivor? Hversu lítið
er ekki gert úr verðmætamati okk-
ar á hverjum degi með því að meta
allt til fjár? Við sættum okkur við
að fötin okkar séu framleidd í
þrælakistum af því þau eru ódýr-
ari, með þeirri hallærislegu afsök-
un að annars hefði fólkið ekkert
annað að gera.
Mun íslenskt samfélag virkilega
ekki vaxa áfram þó við gefum ekki
erlendum álfyrirtækjum okkar
dýrmætustu auðlindir á silfurfati?
KB-bankamenn eru á því að við
höfum haldið uppi hagvexti í 120 ár
og höldum því áfram, með eða án
stóriðju. En hvað vita þeir sosum?
Nýlega birtu íslenskir fjölmiðlar
stolta tilkynningu Alcoa um að nýj-
ustu þoturnar frá stórum flug-
vélaframleiðendum yrðu búnar til
úr alvöru íslensku Alcoa áli. Það
sem alveg gleymdist að tilkynna
var að magn áls í þotum fer hríð-
minnkandi. Þess í stað eru nú
komnar kolefnistrefjar og ýmiss
konar plastblöndur, léttari og
sterkari en ál. Og hversu mikið ál
fer í allan flugflota Airbus og
Boeing? Varla 340.000 tonn á ári?
Nei, það magn fer í áldósir sem
Vesturlandabúar henda á götuna
með stolti.
Uppreisn
æru?
KB-bankamenn eru á því að við höfum
haldið uppi hagvexti í 120 ár og höldum
því áfram, með eða án stóriðju. En
hvað vita þeir sosum?
VIÐHORF
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
TENGLAR
.................................................
http://www.kbbanki.is/lisalib/
getfile.aspx?itemid=4404
✝ Sigrún EddaJónasdóttir
fæddist á Akureyri
11. október 1966.
Hún lést 19. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar Sigrúnar eru
Jónas Aðalsteinsson,
f. 21. júní 1928 og
Þrúður Gunnars-
dóttir, f. 2. janúar
1930. Syskini Sig-
rúnar eru Einar
Ólafur, f. 19. mars
1953, Sævar Rafn, f.
17. apríl 1954, Ás-
geir Sigurður, f. 11. júní 1955 d. 8.
mars 1992, Gunnar Kristján, f. 12.
nóvember 1956, Sigríður Ósk, f.
25. september 1958,
Anna Jóna, f. 14.
september 1959, og
Gauja, f. 1. febrúar
1961.
Börn Sigrúnar er
Lena Rut Ingv-
arsdóttir Olsen, f. 23.
ágúst 1983, Hrannar
Hólm Sigrúnarson, f.
17. desember 1985,
Heiður Lilja Sigurð-
ardóttir, f. 4. ágúst
1987, og Sigmar Þór
Ármannsson, f. 21.
ágúst 1991.
Útför Sigrúnar fer fram frá
Glerárkirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
Mig dreymdi mikinn draum: Ég stóð
með Drottni háum tindi á
og horfði yfir lífs míns leið
hann lét mig hvert mitt fótspor sjá.
Þau blöstu við. Þá brosti hann
“Mitt barn“, hann mælti „sérðu þar,
ég gekk með þér og gætti þín,
í gleði og sorg ég hjá þér var“.
Þá sá ég fótspor frelsarans
svo fast við mig á langri braut.
Nú gat ég séð, hvað var mín vörn
í voða, freistni, raun og þraut.
En annað sá ég síðan brátt:
Á sumum stöðum blasti við,
að sporin voru aðeins ein.
– Gekk enginn þá við mína hlið ?
Hann las minn hug. Hann leit til mín
og lét mig horfa í augu sér:
„þá varstu sjúkur blessað barn,
þá bar ég þig á herðum mér.
(Þýð. Sigurbjörn Einarsson.)
Elsku hjartans mamma, hversu
óraunverulegt getur lífið orðið. Í
hjörtum okkar hvíla svo mörg orð,
svo margar minningar, svo margar
spurningar. Þú sem varst svo falleg,
yndisleg, góð við alla, hæfileikarík,
gjafmild, áttir svo margt að gefa.
Allt það sem þú kenndir okkur, að
halda utan um hvort annað, fara
ekki að sofa ósátt hvort við annað
og svo margt annað sem við gætum
skrifað hér en við geymum í hjört-
um okkar og rifjum reglulega upp
saman elsku mamma okkar. Við
elskum þig svo heitt og mikið.
Faðmur þinn var alltaf opinn og
hlýr, hláturinn svo einlægur, beint
frá hjartanu. Allt sem þú gerðir var
beint frá hjartanu. Alla þína ást
gafstu okkur og meira til. Það leið
ekki sá dagur að þú tókst ekki utan
um okkur og sagðir okkur hvað þú
elskaðir okkur mikið. Við elskum
þig líka meira en allt og hjörtu okk-
ar gráta af söknuði. En við trúum
því að tekið hafi verið á móti þér
með fallegum söng, því þú hafðir
svo mikið dálæti af fallegri tónlist,
og þú sért í öruggum guðshöndum
núna. Við trúum því að þú sért núna
á þeim stað sem þér líður vel á. Við
vitum að þú heldur yfir okkur
verndarhendi og við munum aldrei
ganga ein á þessari lífsbraut.
Mundu svo elsku mamma að við
elskum þig, við vildum óska að við
gætum fengið að njóta fleiri stunda
með þér en minningin lifir og þú lif-
ir í okkur hvern einasta dag. Þú ert
í guðshöndum elsku mamma. Við
trúum því að þú vaknir með sól að
morgni og nýr bjartur dagur renni
upp fyrir þig , þér líði betur. Hvíl í
frið elsku hjartans mamma okkar,
við elskum þig heitar en orð geta
tjáð.
Ég aldrei hef lofað að brautin sé bein,
né blómstígar gullskrýddir alla leið heim.
Ég get ekki lofað þér gleði án sorgar,
á göngu til himinsins helgu borgar.
En ég hefi lofað þér aðstoð og styrk,
og alltaf þér birtu þó leiðin sér myrk.
Mitt ljúfasta barn ég lofað þér hef,
að leiða þig sjálfur hvert einasta skref.
(Höf. ók.)
Þín börn,
Sigmar Þór, Heiður Lilja,
Hrannar Hólm og Lena Rut.
Drottinn kallaði á lítinn engil. Barnið
mitt, ég ætla að senda þig niður til mann-
anna með lítið fræ sem þú átt að gróð-
ursetja í hjörtu þeirra.
Lítill engill gjörði sem Drottinn bauð. Af
litla fræinu óx lítil grein með þrem
rósum.
Við neðstu rósina sagði Drottinn: „Þú átt
að heita Trú, vertu ekki hrygg þó þú sért
neðst á greininni, því þú munt vaxa og
treystu mér.“ Við miðrósina sagði hann:
„Þú skalt heita Von, sem er sálin sem ég
gef mönnunum sem koma aftur til mín.“
Við efstu rósina sagði Drottinn: „Þú skalt
heita Kærleikur, sem er elska mín til
mannanna og það er ósk mín að hún
breiðist út á meðal þeirra og til mín.“
(Höf. ók.)
Anna systir og fjölskylda.
SIGRÚN EDDA
JÓNASDÓTTIR
✝ GuðmundurHelgason fædd-
ist í Reykjavík hinn
10. ágúst 1929.
Hann lést á heimili
sínu í Kópavogi að
morgni 19. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Helgi Benediktsson,
skipstjóri og kaup-
maður, f. 29. okt.
1893, d. 12. des.
1975, og Jónína
María Pétursdóttir,
húsfreyja, f. 11. júní
1905, d. 31. mars 1985. Systkini
Guðmundar voru Benedikt, f.
1923, d. 1979, Guðmundur Ey-
berg, f. 1924, d. 1979, Birna, f.
1927, Pétur Geir, f. 1932, Lúðvíg
Thorberg, f. 1936, og Sigríður, f.
1941.
Guðmundur kvæntist hinn 7.
nóvember 1953 eftirlifandi eigin-
konu sinni, Jóhönnu Sigurbjörgu
Markúsdóttur, f. 11. maí 1930.
Foreldrar hennar voru Markús
Sigurðsson bóndi í Kópavogi, f.
27. mars 1895, d. 21. febrúar 1977,
geir Guðjónsson, f. 9. des. 1982, c)
Heiða Hrönn, f. 12. mars 1993. 4)
Berglind, deildarstjóri, f. 27. júlí
1969, unnusti Sigurður Björnsson
rekstrarráðgjafi, f. 8. feb. 1968.
Guðmundur fæddist og ólst upp
í Reykjavík en átti ættir sínar að
rekja til Ísafjarðar. 1961 flutti
hann í Kópavog og bjó þar ætíð
síðan.
Guðmundur lærði málaraiðn
hjá Herði og Kjartani hf. 1947–
1951. Hann lauk prófi frá Iðnskól-
anum í Reykjavík og sveinsprófi
1951. Meistarabréf fékk hann
1957.
Að námi loknu starfaði Guð-
mundur um nokkurra ára skeið
hjá lærimeisturum sínum. Frá
1970 var hann sjálfstætt starfandi
málarameistari og síðustu starfs-
árin rak hann fyrirtækið G.
Helgason ehf.
Hann tók virkan þátt í starfi
Málarameistarafélgsins og gegndi
þar ýmsum trúnaðarstörfum.
Guðmundur var virkur félagi í
Lionsklúbbnum Muninn í Kópa-
vogi um 30 ára skeið. Í gegnum
þann félagsskap vann hann að
þeim málefnum sem voru honum
kær þ.e. skátafélagið Kópar og
hjúkrunarheimilið Sunnuhlíð.
Útför Guðmundar fer fram frá
Digraneskirkju í Kópavogi í dag
og hefst athöfnin klukkan 13.
og Guðlaug Einars-
dóttir, húsfreyja, f.
26. nóv. 1886, d. 10.
okt. 1971. Börn Guð-
mundar og Jóhönnu
eru: 1) Aldís, kennari
í Kópavogi, f. 8. feb.
1954, maki Bjarni
Þormóðsson, málari,
f. 10. feb. 1952.
Þeirra börn eru a)
Andrés, f. 2. nóv.
1976, unnusta Jenný
Erla Jónsdóttir, f. 23.
sept. 1976, eiga þau
þrjú börn. b) Guð-
mundur, f. 23. febrúar 1979, unn-
usta Ágústa Alda Traustadóttir, f.
15. apríl 1976. 2) Gerður, leik-
skólaráðgjafi í Kópavogi, f. 24.
des. 1956, maki Óskar Þorbergs-
son, trésmiður, f. 21. okt. 1962.
Þeirra börn eru Daníel, f. 20. jan.
1999, og Andri, f. 22. apríl 2001.
3) Már, málarameistari í Kópa-
vogi, f. 1. nóv. 1961, maki Björg
Sigmundsdóttir, f. 10. jan. 1960.
Börn þeirra eru a) Sigmundur
Einar, f. 10. nóv. 1983, b) Jóhanna
Björg, f. 19. feb. 1986, unnusti Ás-
Kallið er komið, tengdafaðir minn
Guðmundur Helgason málarameist-
ari er fallinn frá 76 ára og níu dögum
betur eftir langvarandi veikindi.
Lengi vel virtist hann ekki svo veik-
ur, fyrr en síðustu vikur og daga því
hann bar sig ávallt svo vel. ,,Ég var
heppinn,“ sagði hann.
Guðmundur var hraustur fyrir,
með þó nokkra þrjósku í farteskinu
sem fleytti honum áfram til að ljúka
ákveðnum verkefnum, áður en yfir
lyki.
Margs er að minnast, fjölskyldan,
vinnan, áhugamálin. Guðmundur var
ávallt hress og léttur í lund, hrókur
alls fagnaðar, innan fjölskyldunnar
eða á mannamótum. Hann lá ekkert á
skoðunum sínum um menn og mál-
efni og voru því oft fjörugar umræður
þar sem hann var á ferð.
Þau hjónin bjuggu við Nýbýlaveg
sem síðar varð Grænatún í rúm 40 ár,
í túninu heima við Grænuhlíð sem var
sveitabýli tengdaforeldra hans. Þar
ólust börnin fjögur upp og með tíð og
tíma breyttist svæðið úr sveit í borg.
Það var oft fjör og glatt á hjalla er
fjölskyldan stækkaði og kom saman.
Guðmundur var mikill matmaður
og fannst allur matur góður og þótti
gaman að bjóða fólkinu sínu í afmæli,
skötuveislur, jólaboð og grillveislur
úti við pottinn og garðhúsið.
Hann var traustur og góður fjöl-
skyldu sinni, hjálpfús og boðinn og
búinn að aðstoða sitt fólk. Hann
fylgdist vel með okkur öllum fram á
síðustu stundu.
Hann hafði gaman af að spila,
heima og að heiman. Bridge spilaði
hann í mörg ár með sínum spilafélög-
um og þau hjónin fóru oft og iðulega á
spilakvöld.
Guðmundur rak sitt málarafyrir-
tæki í um 30 ár. Sjálfur var hann
harður af sér, kappsamur og vinnu-
samur. Þekkti ekki annað. Hver man
ekki eftir honum á skyrtunni ber nið-
ur á bringu þegar allra veðra var von.
Aldrei kalt og alltaf nóg að gera.
Á þessum árum hafa verkefnin
verið margvísleg og margir komið að.
Allt frá bátum og tönkum til hefð-
bundinnar málningarvinnu um allt
land. Hann hafði mikinn áhuga á að
mála stál og fór þar fyrir hópi manna
í þeim efnum. Það var engin logn-
molla í kringum hann í vinnunni.
Verkefnin mörg og ærin. Það var
ótrúlegt oft á tíðum hvernig hann gat
lempað verkin áfram. Það eru til
margar sögur um bjartsýnina í þeim
GUÐMUNDUR
HELGASON