Morgunblaðið - 19.09.2005, Side 22

22 MÁNUDAGUR 19. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UNDANFARIN ár hefur hækk-
un fasteignagjalda á
sumarhúsaeigendur
ekki verið í neinu
samræmi við verðþró-
un í landinu. Mun-
urinn er allt að tvö-
faldur frá 2001 og
stefnir í þreföldun
miðað við þær álögur
sem boðaðar eru.
Endurmat hefur
farið fram á 8.814
sumarbústöðum á veg-
um Fasteignamats
ríkisins að beiðni fjár-
málaráðherra og tekur
það til sumarhúsa og sum-
arhúsalóða. Þetta mat tók gildi 1.
september sl. og verður grundvöll-
ur framreiknaðs fasteignagjalds 31.
desember nk. Meðalhækkun end-
urmats húsa og lóða er 24%. Að
óbreyttri álagningarprósentu mun
þetta endurmat og væntanlegur
framreikningur þess stórauka
gjaldtöku á sumarhúsaeigendur.
Með lögum nr. 122/1996 um
breytingar á lögum um sveit-
arstofna sveitarfélaga var komið til
móts við sjónarmið Landssambands
sumarhúsaeigenda og lækkaði fast-
eignaskattur um allt að 20%. Strax
ári síðar bættu þau sveitarfélög,
sem ekki voru þá þegar búin að
leggja á sérstakt sorphirðugjald,
þeim gjaldalið við fasteignaseðilinn,
þannig að í reynd gekk lækkun á
fasteignaskatti til baka. Nú er svo
komið að sorphirðugjald hefur tvö-
faldast frá árinu 2002.
Á þessu ári hafa
mörg sveitarfélög enn
bætt við nýjum gjalda-
lið, rotþróargjaldi, sem
er innheimt með fast-
eignaskattinum. Al-
gengt er að sveit-
arfélög innheimti sem
næst 15.000 krónur
fyrir eina losun á
þriggja ára fresti, eða
um 5.000 krónur á ári.
Hjá mörgum fé-
lagasamtökum og án
efa víða í sum-
arhúsabyggðum, eru fleiri sum-
arhús tengd í sömu safnþróna en
sveitarfélögin innheimta gjaldið á
hvert hús. Þar af leiðir að marg-
feldi húsa myndar höfuðstólinn en
ekki fjöldi safnþróa. Forvitnilegt
væri að heyra rök fyrir þeirri
gjaldtöku.
Samkvæmt 25. grein laga nr. 7/
1998 um hollustuhætti og meng-
unarvarnir er sveitarfélögum heim-
ilt að leggja á þetta gjald en það
má aldrei vera hærra en sem nem-
ur kostnaði við veitta þjónustu.
Hver hefur eftirlit með því að
sveitarstjórnir fari að lögum í þeim
efnum? Flestir sem til þekkja telja
þess gjaldtöku óheyrilega háa, að
minnsta kosti á þéttbýlissvæðum.
Það sama á við um sorphirðu-
gjaldið þar sem þjónusta er víða
lítil sem engin.
Í viðtali sem nýlega birtist í
Morgunblaðinu við sveitarstjóra
Bláskógarbyggðar kemur fram að
„Bláskógarbyggð fær um 46 millj-
ónir króna í fasteignagjöld, þar af
35–40 milljónir frá sumarhúsa-
eigendum. Samkvæmt endurmati
Fasteignamats ríkisins hækkar
matið á sumarbústöðum í Bláskóg-
arbyggð um 30% sem þýðir um 10–
15 milljóna tekjuaukningu fyrir
sveitarfélagið.“ Af þessu má ljóst
vera að megin tekjur, a.m.k. þessa
sveitarfélags, koma frá sum-
arbústaðaeigendum sem í nánast
öllum tilvikum eiga lögheimili ann-
ars staðar. Fyrir þessi gjöld fá
sumarhúsaeigendur snjómokstur
fyrir páska ef svo stendur á og
brunavarnir.
Það má því með fullum rétti
halda því fram að mikill meiri hluti
þeirra tekna sem sumarhúsa-
eigendur greiða með fast-
eignagjöldum renni óskert í rekst-
ur sveitarfélaga.
Það vekur athygli Lands-
sambands sumarhúsaeigenda að í
engu tilviki hafa hagsmuna-
samtökin verið kölluð til sem um-
sagnaraðili þegar sveitarfélög eru
að ráða sínum málum gagnvart
sumarhúsaeigendum. Þá kannast
menn ekki við að sumarhúsa-
eigendur, einstaklingar eða fé-
lagasamtök í einstökum byggðum,
hafi verið kallaðir til viðræðu um
einhverja þjónustu þeim til handa.
Einstaka sveitarstjórnir eða
Landssamtök sveitarstjórnarmanna
hafa fram til þessa ekki séð ástæðu
til virða þá svars sem um þessi mál
hafa fjallað. Landssamband sum-
arhúsaeigenda krefst þess að þessi
mál verði tekin til meðferðar af
Landssamtökum sveitarstjórn-
armanna og þeim ráðherrum sem
málin varða.
Gjaldtaka og þjónusta
sveitarfélaga gagnvart
sumarhúsaeigendum
Ásgeir Guðmundsson fjallar um
skatta á sumarhúsaeigendur ’Einstaka sveitar-stjórnir eða Lands-
samtök sveitarstjórn-
armanna hafa fram til
þessa ekki séð ástæðu
til virða þá svars sem
um þessi mál hafa
fjallað.‘
Ásgeir Guðmundsson
Höfundur er formaður Lands-
sambands sumarhúsaeigenda.
VIÐBRÖGÐ prófessoranna Þor-
valdar Gylfasonar og Ágústs Ein-
arssonar við skipan Davíðs Odds-
sonar í stöðu Seðlabankastjóra
sýna litla fagmennsku. Málflutn-
ingur þeirra virðist
fullur af pólitískri
heift og blindu. Eru
þeir pólitískir pró-
fessorar?
Þegar Davíð Odds-
son tók við sem for-
sætisráðherra, voru
erlendar skuldir
þjóðarinnar yfir 60%
af útflutningstekjum.
Í dag er þjóðin nán-
ast skuldlaus erlend-
is. Ef öllum fjár-
munum af sölu
Símans hefði verið
ráðstafað til greiðslu
eftirstöðva erlendra
skulda hefðu þær
greiðst upp! Ekki orð
um það hjá prófess-
orunum! Á sama tíma
hafa lífskjör hér-
lendis tekið stór-
felldum framförum
og viðskiptalífið
blómstrar, ekki orð
um það. Auðvitað
hefur Davíð ekki ver-
ið einn. Hann hefur
notið góðs af sam-
starfi við aðra stjórn-
málamenn. Þó ekki
gangi vel í mínu sjáv-
arþorpi er ég ekki
svo blindur að geta ekki samglaðst
yfir því sem vel gengur annars
staðar á landinu.
Hvernig geta prófessorar í Há-
skóla Íslands – sem virðast haldn-
ir „pólitískum athyglisbresti“ á
kostum Davíðs Oddssonar, verið
hæfir til að gefa umsögn um
þetta? Eins gott að ég hef ekki
þurft að sóa tíma og fjármunum í
að sækja tíma í svona kennslu. Ég
get lært meira – bara með því að
horfa á valdabaráttu múkkanna
við bryggjuna á Bakkafirði.
Víkjum að Seðlabanka Íslands
og skipan Davíðs Oddssonar. Mín
skoðun er sú, að Seðlabanki Ís-
lands þarfnist einmitt nú afburða
sterks leiðtoga. Besti aðili sem völ
er á hérlendis í það hlutverk, er
Davíð Oddsson – með faglegri til-
vísun í feril hans sem borgarstjóri
og forsætisráðherra. Reynsluferill
manna segir langtum meira um
hæfileika þeirra, en hvaða próf
þeir taka. Það mikilvægasta við
leiðtoga er að þeir virki undir
álagi og haldi réttri stefnu þegar
ólgusjór gengur yfir. Dokt-
orsgráða frá háskóla segir ekki
alltaf mikið – eins og þessir tveir
prófessorar eru stundum talandi
tæmi um.
Ég hef gagnrýnt sumt í stjórn-
un sjávarútvegsmála og stöðu
smærri sjávarbyggða – sér-
staklega of lítið veiðiálag á þorski
og tel það hættulega
lítið. Ég tel að sjáv-
arútvegsráðuneytið og
Seðlabanka hafi vant-
að sterkari leiðtoga að
öllum þar ólöstuðum.
Vandinn er að sterkir
leiðtogar eru sjaldgæf-
ir – og vandfundnir.
Orð mín á ekki að
skilja sem einhvern
dóm yfir fráfarandi
bankastjóra Seðla-
banka eða fráfarandi
sjávarútvegsráðherra.
Ég tel báða þessa ein-
staklinga mjög vand-
aða menn sem hafi
gert sitt besta. Ég
verð að virða stjórn-
unarstíl þeirra, þó að
ég hefði kosið betri
árangur. Í sjáv-
arútvegsmálum má
lagfæra margt, án
þess að gera neinar
byltingar – „taka eitt-
hvað af“ öðrum eða
fella gengið. Um slíkt
bið ég ekki.
Hátt gengi krón-
unnar í dag og ýmsar
umdeildar forsendur
þar að baki, eins og
t.d. endurteknar
hækkanir stýrivaxta Seðlabanka á
hæpnum forsendum, eru erfið mál.
Vitlaust reiknaður „aukinn hús-
næðiskostnaður“ er að rugga bátn-
um – hættuleg villa – þegar hagur
vísitölufjölskyldunnar í húsnæðis-
málum er að batna vegna vaxta-
lækkunar og hækkunar fast-
eignaverðs (eignaaukningar). Þetta
er dæmi um eldfim mál sem orka
tvímælis og taka þarf föstum tök-
um innan Seðlabanka.
Allar breytingar sem fyrir
liggja, „uppfærsla“ hjá ráðherrum
Sjálfstæðisflokksins og skipan
Seðlabankastjóra, eru dæmi um
frábæra leiðtogahæfileika beggja
formanna núverandi stjórn-
arflokka og traust samstarf þeirra.
Ef íslenska krónan á að halda
velli þá hefur aldrei verið eins
brýnt og nú að fá þann sterkasta
leiðtoga í bankastjórn Seðlabanka
Íslands sem völ er á. Það er kjarni
málsins.
Pólitískir
prófessorar
Kristinn Pétursson fjallar
um feril Davíðs Oddssonar
í stjórnmálum
Kristinn Pétursson
’Ef íslenskakrónan á að
halda velli þá
hefur aldrei ver-
ið eins brýnt og
nú að fá þann
sterkasta leið-
toga í banka-
stjórn Seðla-
banka Íslands
sem völ er á.‘
Höfundur er fiskverkandi
á Bakkafirði.
Jónína Benediktsdóttir: Sem
dæmi um kalrifjaðan sið-
blindan mann fyrri tíma má
nefna Rockefeller sem Hare
telur einn spilltasta mógúl
spilltustu tíma ...
Sturla Kristjánsson: Bráðger
börn í búrum eða á afgirtu
svæði munu naumast sýna getu
sína í verki; þeim er það fyr-
irmunað og þau munu trúlega
aldrei ná þeim greindarþroska
sem líffræðileg hönnun þeirra
gaf fyrirheit um.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar

 


 
  
 









 
  
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn