Morgunblaðið - 19.09.2005, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. SEPTEMBER 2005 35
MINNINGAR
Minningarkort
Minningar- og
styrktarsjóðs
hjartasjúklinga
Sími 552 5744
Gíró- og kreditkortaþjónusta
LANDSSAMTÖK
HJARTASJÚKLINGA
A
u
g
l.
Þ
ó
rh
.
1
2
7
0
.9
7LEGSTEINAR
Steinsmiðjan MOSAIK
Hamarshöfða 4 • 110 Reykjavík
sími 587 1960 • www.mosaik.is
✝ Jónas Halldórs-son fæddist á
Hnausi í Ölfusi hinn
13. júní 1914. Hann
lést á hjúkrunar-
heimilinu Seljahlíð
10. september síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Guðrún
Jónasdóttir, f. 9. júlí
1880, d. 7. feb. 1965,
og Halldór Jónsson,
f. 4. mars 1885, d. 1.
janúar 1950. Jónas
átti 12 systkini og
eru þrjú þeirra á
lífi, Kristín Sigrún, Óskar og
Hanna.
Jónas fluttist snemma til
Reykjavíkur og bjó þá á Vestur-
götunni hjá pabba sínum, en það
hafði slitnað upp úr hjónabandi
Guðrúnar og Halldórs. Snemma
fór Jónas að venja komur sínar til
hjónanna Guðfinnu Jónsdóttur og
Ólafs Jónssonar sem seinna
gengu honum í móður og föður
stað. Hann flutti með þeim upp í
Laugarnes og ólst þar upp.
Hinn 31. maí 1941 kvæntist
Jónas Rósu Gestsdóttur, f. 24. júlí
1920, d. 19. janúar
2001 á elliheimilinu
Grund. Þau eignuð-
ust einn son, Ólaf
Loga. Börn hans
eru Jónas Helgi og
Rósa Hrönn og eiga
þau samanlagt sjö
börn.
Jónas var mikill
sundkappi og
keppti meðal ann-
ars á Ólympíuleik-
unum 1936. Hann
var mikill keppnis-
maður og hafði 25
ára sett yfir 50 Íslandsmet í
sundi. Jónas fór í kennaraskóla
ungur og einnig lærði hann
sjúkraþjálfun og nudd í Banda-
ríkjunum. Hann kenndi sund í
Sundhöll Reykjavíkur í 40 ár og
þjálfaði hjá sundfélagi ÍR marga
af fræknustu sundmönnum Ís-
lands.
Jónas stofnaði gufubaðstofu á
Kvisthaga 29 og vann þar jafn-
framt sundkennslunni.
Jónas verður jarðsunginn frá
Neskirkju í dag og hefst athöfn-
inn klukkan 15.
Elsku pabbi, ég veit að nú ertu
kominn til mömmu og ég veit að
skuggarnir okkar taka vel á móti
þér. Þú varst besti pabbi í heimi og
sást vel fyrir þínum. Þú hafðir gam-
an af veiðum og við fórum ófáar
veiðiferðirnar saman hvort sem það
var lax eða silungur, gæsir, hrein-
dýr eða annað. Þú kenndir mér að
synda eins og fjöldamörgum öðrum
þannig að ég gat synt 200 metrana
aðeins þriggja ára gamall. Eins
varstu mikill húmoristi og aldrei í
vondu skapi. Þú kunnir að koma
fólki til að hlæja og líta á björtu hlið-
arnar. Ég þakka fyrir að þú og
mamma tókuð mig að ykkur þegar
ég var ungbarn því betri foreldra
hefði ég ekki getað fengið. Síðustu
árin sem þú lifðir bjóstu hjá mér og
fyrrverandi konu minni, Gunnfríði
Harðardóttur, og seinna með sam-
býliskonu minni, Kristjönu Karls-
dóttur. Þú varst alltaf blíður og góð-
ur við þær og ég veit að þær
dýrkuðu þig mikið en þegar allt fór
að líða á seinni hlutann sá Kristjana
um flestallt sem þurfti að gera fyrir
þig. Þið mamma voruð mjög sam-
rýnd. Aldrei heyrði ég ykkur rífast á
ævinni fyrir utan eitt skipti og þá út
af lítilli mús sem hafði laumast inn í
eldhús heima.
Ég veit þú áttir marga góða vini
en sumir eru komnir til feðra sinna.
Þeir sem eftir lifa sakna þín sárt.
Pabbi naut sín mjög í sveitinni og
átti þar marga góða vini. Við áttum
sumarbústað austur í Landbroti.
Þar átti hann margar góðar stundir.
Honum þótti gaman að smíða og
dytta að bústaðnum.
Þakka þér fyrir allt, elsku pabbi.
Góður Guð verndi þig og mömmu.
Þinn sonur,
Ólafur Logi.
Elsku Jónas minn. Ég þakka þér
fyrir yndisleg ár og góðar samveru-
stundir. Þú reyndist mér alltaf vel
og komst mér alltaf til að hlæja
enda stutt í húmorinn hjá þér.
Ég veit að þér líður vel þar sem
þú ert núna en þar hefur örugglega
verið tekið vel á móti þér.
Ástar- og saknaðarkveðja.
Kristjana Karlsdóttir.
Þá er hann afi minn farinn.
Kannski til Kína að kyssa kær-
ustuna sína eins og hann sagði alltaf
við mig þegar ég var lítil.
Eftir sitja minningar um góðan
afa sem lék stórt hlutverk í æsku
minni og uppvexti. Minningar um
ánægjulegar stundir hjá afa og
ömmu á Kvisthaga. Ég fann að ég
var mjög eftirsóttur gestur og allt
var fyrir mig gert. Ég fékk uppá-
haldsmatinn minn, allt gert sem mér
fannst skemmtilegast og ég fékk al-
gerlega óskipta athygli. Afi kallaði
mig Rósu sósu til aðgreiningar frá
ömmu minni og nöfnu. Ég fékk
meira að segja að sofa „á milli“ fram
eftir öllum aldri.
Minningar um rauðan Bronco og
bíltúra með afa. Ef hann sótti mig
þá fannst mér fátt skemmtilegra en
að leika á ömmu. Þá fór hann einn
upp stigann á Kvisthaganum, á
meðan ég faldi mig, og sagðist ekki
hafa fundið neina stelpu. Amma
varð mjög vonsvikin, í hvert skipti,
þangað til að ég kom hlaupandi upp,
ánægð yfir að hafa tekist að plata
hana og sæl yfir móttökunum sem
ég fékk alltaf. Þetta gat verið
skemmtilegt oft og mörgum sinnum.
Minningar um söng og dans. Afi
söng fyrir mig: „Fríða litla lipurtá“
og ég dansaði sko fyrir hann afa
minn.
Ógleymanlegt er lagið sem hann
söng svo oft: „Ég vildi að sjórinn
yrði að mjólk, undirdjúpin að skyri“.
Þá kom sér vel hversu flámæltur
hann var því „skyri“ gat rímað við
„sméri í næstu línu.
Minningar um sögurnar. Sagan
um þegar hann hitti Tarzan eða
Johnny Weismuller var lífseig.
Einnig sagan þegar hann fór á
Ólympíuleikana í Berlín 1936 og
komst í návígi við Hitler sjálfan.
Best finnst mér þó alltaf þegar hann
sagði frá því að hann hafði verið að
keppa á sundmóti og unnið með svo
miklum yfirburðum að hann tók á
móti hinum í fötunum.
Minningar um ferðalög. Afi og
amma voru dugleg að ferðast með
mig út um allt land þegar ég var lít-
il. Þá var oftar en ekki farið að veiða
enda var veiði aðaláhugamál afa.
Minnisstæðast er þó þegar þau buðu
mér til Bandaríkjanna og Hawaii ár-
ið sem ég fermdist. Það var mikið
ævintýri fyrir unglingsstelpu og
þaðan á ég mikið af myndum sem afi
gaf mér eftir ferðina. Í dag eru þær
mér sérstaklega mikils virði.
Fyrst og fremst á ég dýrmætar
minningar um gagnkvæma væntum-
þykju, frábærar samverustundir í
gegn um tíðina þar sem glettnin í
afa var ríkjandi. Jákvæðni hans og
bjartsýni í lífinu og tilverunni er svo
sannarlega til eftirbreytni.
Elsku afi, þið amma voruð ein-
stakar manneskjur og ég þakka
ykkur fyrir þessar yndislegu minn-
ingar. Þær eiga eftir að auðga líf
mitt um ókomna tíð og með þeim er
ég betri manneskja.
Guð geymi þig.
Þín
Rósa Hrönn.
Móðurbróðir okkar er fallinn frá.
Jónas var alltaf glaður og jákvæður
og sagði oft við okkur: „Eru ekki all-
ir í stuði?“ Hann var stríðinn og
mjög léttur í skapi sem er mikill
kostur hjá hverjum manni. Hann
var á sínum yngri árum mikill
íþróttamaður og keppti nokkrum
sinnum í sundi á Ólympíuleikum.
Við vottum Óla Loga og fjölskyldu
hans okkar dýpstu samúð.
Vor ævi stuttrar stundar
er stefnd til Drottins fundar,
að heyra lífs og liðins dóm.
En mannsins sonar mildi
skal máttug standa í gildi.
Hún boðast oss í engils róm.
Svo helgist hjartans varðar.
Ei hrynur tár til jarðar
í trú, að ekki talið sé.
Í aldastormsins straumi
og stundarbarnsins draumi
oss veita himnar vernd og hlé.
(Einar Ben.)
Sigurður, Guðrún
og Anna Edda.
Þá er hann Jónas fallinn frá. Í
sjálfu sér kemur það kannski ekki á
óvart, enda var hann kominn á 92.
aldursár, en einmitt þess vegna
bregður manni við. Hann var búinn
að vera svo stór hluti af lífi manns í
svo langan tíma, að einhvern veginn
átti maður aldrei von á að hann
myndi kveðja.
Jónas lifði svo sannarlega við-
burðarríka ævi. Sem ungur maður
var hann einn albesti íþróttamaður
þjóðarinnar, átti þar glæsilegan fer-
il, óteljandi Íslandsmet í ýmsum
sundgreinum. Hann tók þátt í Ól-
ympíuleikunum 1936, kynntist þar
Berlín og Þýskalandi rétt fyrir stríð
og síðan fluttu þau hjónin til Banda-
ríkjanna á stríðsárunum. Þar þjálf-
aði hann sundlið Iowa háskóla. Eftir
heimkomuna tók hann við sund-
kennarastarfi og þeir skipta þús-
undum Íslendingarnir sem tóku
fyrstu sundtökin undir traustri og
öruggri handleiðslu Jónasar. Hann
þjálfaði síðan okkar allra bestu
sundmenn um árabil. Hann rak
gufubaðsstofu í kjallaranum á Kvist-
haganum um nærri 30 ára skeið.
Ætli gufubaðstofan sé ekki einn
þekktasti samkomustaður borgar-
innar á þessu tímabili. Þar var ým-
islegt brallað, kannski var gufan
sjálf ekki aðalatriðið. Tekist á um
menn og málefni, stjórnmál, íþróttir
og allt annað sem tengdist þjóðmál-
unum. Þar var Jónas ávallt hrókur
alls fagnaðar, stríddi mönnum mis-
kunnarlaust, en alltaf á góðu og
léttu nótunum. Enda er það alveg
ótrúlegt að þrátt fyrir öll þau átök
og orðaskak sem fram fór á Gufu-
baðstofunni, þá skildu menn alltaf í
góðu, alltaf sem vinir og ætli létt-
leiki Jónasar hafi ekki ráðið þar
mestu.
Sjálfur á ég hreinan fjársjóð í
minningum sem tengjast Jónasi.
Hann var kvæntur henni Rósu föð-
ursystur minni og ég var svo ein-
staklega lánsamur að búa hjá þeim
hjónum þegar ég flutti í bæinn til að
fara í menntaskóla á sínum tíma.
Hann tók svona hæfilega í mig ef
honum fannst ég ganga of langt. En
mér er sérstaklega minnisstætt að
aldrei var ég skammaður fyrir að
koma of seint heim, og alls ekki ef
það var vegna einhverrar blómarós-
arinnar, því eins og hann sagði allt-
af: „Já, ég var nú ungur líka einu
sinni,“ og svo hló hann þessum
hneggjandi hlátri sem hann var
þekktur fyrir.
En ætli mínar bestu minningar
um Jónas tengist ekki veiði og úti-
veru. Hann var veiðimaður af guðs
náð. Hvort sem farið var með byssu
eða stöng þá var veiðiáhuginn alltaf
mikill. Reyndar fækkaði nú rjúpu-
túrunum þegar árunum fjölgaði, en
laxveiðina stundaði hann alveg und-
ir það síðasta. Ég held það sé eins-
dæmi að öldungur á níræðisaldri,
skokki niður á Eyrina í Norðurá, og
taki þar 12 punda lax á flugu. En
þetta afrekaði Jónas og fór létt með.
Þegar veiðitækjunum var lagt, þá
var ég svo lánsamur að eignast
gömlu split-cane stöngina sem hann
tók 72 laxa í Kjarránni með á sex
dögum snemma á sjöunda áratugn-
um og ekki fannst mér síður varið í
það að eignast litlu 6 feta stöngina
sem Lee Wulf gaf honum fyrir frá-
bæra leiðsögn í Norðurá.
Þrátt fyrir ýmsa erfiðleika á síð-
ustu árunum var kjarkurinn, hug-
urinn og léttleikinn alltaf til staðar
óbreyttur. Þannig vil ég minnast
hans.
Vertu sæll, Jónas, takk fyrir
langa og sérlega ánægjulega veg-
ferð. Ég bið að heilsa Rósu.
Bjarni og Dísa Klara.
Kær vinur er kvaddur í dag. Hug-
urinn reikar til baka og margs er að
minnast. Vinátta, sem aldrei bar
skugga á, tókst með okkur fyrir um
það bil 50 árum, er við þá ungir
menn hófum okkar sundferil.
Jónas hafði þá um árabil verið
einn af okkar bestu sundmönnum,
en var nú orðinn þjálfari landsliðs-
ins í sundi og nutum við þar leið-
sagnar hans. Allar götur síðan hélst
sú vinátta.
Við og fjölskyldur okkar nutum
margra ógleymanlegra samveru-
stunda bæði í spilaklúbbnum,
Krummaklúbbnum svo og í Lions-
klúbb Reykjavíkur og ófá voru
ferðalögin okkar saman og veiði-
ferðirnar, þar sem Jónas var hrókur
alls fagnaðar og aldrei var lognmolla
þar sem hann fór, heldur gleðin og
kátínan í fyrirrúmi.
Það varð honum mikið áfall að
missa hana Rósu sína, sem hafði
verið lífsförunautur hans svo lengi,
enda sérlega elskuleg og greind
kona, en alltaf hélt hann reisn sinni
og góðu skopskyni.
Nú að leiðarlokum, þegar við
kveðjum góðan dreng og félaga, er
okkur efst í huga þakklæti fyrir þau
forréttindi að hafa átt hann að vini.
Innilegar samúðarkveðjur sendum
við syni hans, Ólafi Loga og öðrum
ástvinum og biðjum þeim Guðs
blessunar.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Einar Sæmundsson og
Pétur Kristjánsson.
Jónas vinur okkar Halldórsson
kvaddi þennan heim 91 árs og sadd-
ur lífdaga. Með honum er genginn
einn fremsti sundmaður Íslands,
Ólympíufari 1936, en ekki síst þjálf-
ari bestu sundmanna landsins upp
úr miðri síðustu öld. Reykvíkingar,
sem komnir eru nokkuð við aldur,
muna eftir þessum lágvaxna glað-
lynda manni,sem kenndi okkur
flestum að synda í Sundhöllinni í
Reykjavík. Mér og mínum félögum,
sem minnumst Jónasar í dag, stend-
ur hann fyrir hugskotssjónum á
vaktinni í meira en aldarfjórðung í
Gufubaðstofu sinni á Kvisthaga 29,
þar sem var griðarstaður stórs hóps
manna til að hvílast eftir annir dags-
ins og fá nudd hjá Jónasi eða ein-
hverjum af fjölda nuddara, sem þar
störfuðu um lengri og skemmri
tíma.
Andrúmsloftið í „Gufunni“ var
mjög sérstakt, stundum svo rólegt
að heyra hefði mátt saumnál detta,
en aðra tíma hávaðatorg skoðana-
skipta, þar sem ekkert var mönnum
óviðkomandi og skoðanir voru túlk-
aðar fullri röddu og tæpitungulaust,
hurðum jafnvel skellt, orðin tvinnuð
saman. Foringinn lengstum var
Guðlaugur „Gulli“ Bergmann, sem
lést um síðustu jól langt um aldur
fram, ógleymanlegur eldhugi og
bráðskemmtilegur. Hann var eins
og hálfgerður fóstursonur Jónasar,
enda kom hann flesta daga í 25 ár í
Gufuna og dvaldi þar manna lengst.
Í Gufunni hjá Jónasi tengdust
menn úr ýmsum áttum vináttubönd-
um, sem haldast enn þann dag í dag
þótt um 20 ár séu liðin frá því Jónas
hætti rekstri stofunnar. Þessi hóp-
ur, þótt lítill sé, hittist ennþá í Gufu-
baðsklúbbi Jónasar í gamla sjón-
varpshúsinu við Laugaveg, þar sem
andi Jónasar svífur yfir vötnum,
enda nafn hans á hurðinni. Þar eru
allir velkomnir og þar er enn hlegið
dátt og mikið skrafað í gufuklefan-
um sem og hvíldarstofunni. Ég lá á
nuddbekknum hjá Gunnari sl. föstu-
dag og gat ekki annað en hlegið með
sjálfum mér er ég heyrði óminn af
umræðunum. Verðbólga, pólitík,
bissness og sport, sömu umræðuefn-
in og fyrir 40 árum, aðrir leikarar.
Undir þessu öllu fannst mér ég
heyra ískrandi hláturinn í Jónasi,
sem hló því meira sem skoðana-
skiptin urðu snarpari, þar til hann á
hárréttu augnabliki greip inn í, forð-
aði því að illska hlypi í menn. Gullna
reglan var að allt yrði að byrja og
enda í góðu.
Faðir minn prófessor Jón Sig-
tryggsson var fyrsti maðurinn, sem
pantaði nudd hjá Jónasi er hann
opnaði stofuna og hafði sinn fasta
tíma í 20 ár á laugardagsmorgnum.
Hann tók mig með sér, er honum
fannst ég nægilega fullorðinn til að
kunna að meta dásemdir gufubaðs-
ins. Synir mínir eru búnir að vera
gufumenn frá því að þeir hættu á
bleiu og senn styttist í að Ingvi
Hrafn Hafsteinsson fylgi föður sín-
um og afa í gufuna. Þannig kemur
maður í manns stað.
Ég þakka Jónasi hjartanlega fyrir
áratuga samfylgd og vináttu, þakka
fyrir að hann kenndi mér að slaka á,
þakka veiðileiðsögnina í Norðurá og
bið honum fararheilla í Gufuna
„stóru“, þar sem honum verður tek-
ið með opnum örmum af fjölmenn-
um gufukúnnahópi, sem farinn var á
undan. Að öllum líkindum verður
Gulli þar fremstur, ekki langt undan
Svavar Ármannsson, Jón Milljón og
ýmsir aðrir höfðingjar.
Gufufélagar allir þakka og senda
samúðarkveðjur til ástvina.
Ingvi Hrafn Jónsson.
JÓNAS
HALLDÓRSSON
Jónas Halldórsson var einn
mesti afreksmaður í sundi
sem Ísland hefur alið. Síðan
vann hann ómetanlegt starf
að þjálfun sundfólks. Hann
átti sinn mikla þátt í því að
ég komst í Ólympíulið Ís-
lands 1948 en sú þjálfun varð
eitt mesta gæfuspor míns
æviskeiðs.
Á kveðjustund Jónasar er
mér efst í huga þakklæti til
hans fyrir ómetanlegan fé-
lagsskap og vináttu. Hug-
urinn hvarflar einnig til
Rósu Gestsdóttur, eiginkonu
hans, en hún tók snaran þátt
í þeirri hvatningu sem nægði
til að ýta mér vel syndum út í
hina djúpu laug lífsins.
Atli Steinarsson.
HINSTA KVEÐJA
Skilafrestur Ef birta á minningar-
grein á útfarardegi verður hún að
berast fyrir hádegi tveimur virkum
dögum fyrr (á föstudegi ef útför er
á mánudegi eða þriðjudegi). Ef út-
för hefur farið fram eða grein
berst ekki innan hins tiltekna skila-
frests er ekki unnt að lofa
ákveðnum birtingardegi. Þar sem
pláss er takmarkað getur birting
dregist, enda þótt grein berist áð-
ur en skilafrestur rennur út.
Minningar-
greinar