Morgunblaðið - 25.10.2005, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. OKTÓBER 2005 19
ERLENT
www.gislimarteinn.is
Gísli Marteinn hóf afskipti sín af borgarmálum með því að
leiða prófkjörsvinnu fyrir mig ásamt fleirum, í prófkjöri fyrir
borgarstjórnarkosningarnar 1994. Ég þekki því vel til hæfileika
Gísla Marteins, heilinda hans og eiginleika til að ná því besta
fram í fólki. Ég tel tímabært að ungt fólk með leiðtogahæfileika,
góða reynslu og ferskar hugmyndir leiði borgina inn í framtíðina.
Árni Sigfússon
bæjarstjóri
YFIRGNÆFANDI meirihluti
kjósenda í Brasilíu reyndist andvígur
því að lagt verði bann við sölu skot-
vopna til almennings í landinu. Þjóð-
aratkvæðagreiðsla um málið fór fram
á sunnudag.
Munurinn reyndist meiri en skoð-
anakannanir höfðu leitt í ljós. Þegar
98% atkvæðanna höfðu verið talin
voru um 64% kjósenda andvíg banni
en 36% hlynnt því.
Könnun, sem birt var á fimmtudag,
sýndi, að um 52% ætluðu að segja nei
við tillögunni en 34% já. Tillagan
kvað á um að vopnasala yrði tak-
mörkuð við yfirvöld, herinn og örygg-
isverði en með undantekningum þó
hvað varðar veiðimenn á landsbyggð-
inni, byssusafnara og þá, sem stunda
skotfimi.
Stjórn Luiz Inacio Lula da Silva
forseta var hlynnt banni sem og kat-
ólska kirkjan og margvísleg mann-
réttindasamtök. Lula sagði í gær
ljóst að málið væri afar umdeilt í
Brasilíu en lýsti yfir því að vilji meiri-
hluta þjóðarinnar yrði virtur.
Ofbeldi er óvíða meira en í Brasilíu
en þar falla um 40.000 manns fyrir
skotvopnum á ári hverju eða 21,72
menn á hverja 100.000 íbúa. Er landið
í öðru sæti í heiminum að þessu leyti
en Venesúela er efst með 34,3 dauðs-
föll af þessum sökum á hverja 100.000
íbúa. Á árunum 1979 til 2003 voru
rúmlega 500.000 manns myrtir í
Brasilíu. Í landinu er að finna, að því
er talið er, 17 milljónir skotvopna og
er meira en helmingur þeirra óskráð-
ur.
Allir þeir sem orðnir eru 25 ára
geta keypt skotvopn en ferill viðkom-
andi er kannaður áður en salan fer
fram.
Mandela, mannréttindi
og byssueign
Í liðnum mánuði sýndu kannanir,
að um 80% ætluðu að styðja tillöguna
um takmarkanir á skotvopnasölu en
þá tóku hagsmunasamtök byssueig-
enda, byssusala og byssuframleið-
enda við sér og hófu mikla áróðurs-
herferð, ekki síst í sjónvarpi. Var því
haldið fram, að takmarkanirnar
gengju gegn réttindum þegnanna og
myndu gera þá varnarlausa frammi
fyrir alls konar óþjóðalýð. Í einni aug-
lýsingunni gat að líta mynd af andliti
Nelsons Mandela, fyrrum forseta
Suður-Afríku, og var barátta hans
fyrir frelsi og mannréttindum í
heimalandi sínu höfð til marks um
nauðsyn þess að almenningi leyfðist
að eiga skotvopn. Svo virðist sem
þessi málflutningur hafi hitt í mark.
Beni Barbosa, talsmaður samtaka
andstæðinga bannsins, sagði ljóst að
tekist hefði að ná til landsmanna.
„Okkur tókst að koma því sjónarmiði
til skila að sérhver Brasilíubúi hafi
einstaklingsbundin réttindi sem rík-
isvaldið getur ekki tekið frá honum.“
Andstæðingar bannsins lögðu jafn-
framt ríka áherslu á að glæpamenn
keyptu ekki byssur sínar í verslunum
í Brasilíu. Sölubann myndi því ekki
breyta neinu fyrir þá en aftur á móti
gera almenningi erfiðara fyrir að
verja sig.
Denis Mizne, talsmaður friðar-
hreyfingarinnar Sou da Paz, sagði
niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar ekki til marks um að Brasilíu-
menn væru hrifnir af byssum. „Við
töpuðum vegna þess að almenningur
treystir ekki stjórnvöldum og lög-
reglunni,“ sagði hann og vísaði þann-
ig til þess viðtekna viðhorfs að yfir-
völd séu öldungis ráðþrota gagnvart
ofbeldinu. Þá óttast almenningur víða
lögregluna fremur en að virða hana.
Mizne sagði andstæðinga bannsins
að auki hafa rekið mun skilvirkari
áróður. „Þeir töluðu um réttinn til að
eiga byssu - þetta var gjörsamlega
bandarísk orðræða.“
Talsmaður samtaka byssueigenda
í Bandaríkjunum (NRA) fagnaði
enda niðurstöðunni í Brasilíu. Sagði
hann úrslitin „sigur frelsisins“.
Tillaga um byssu-
bann felld í Brasilíu
Auglýsingaherferð hagsmunaaðila hitti beint í mark
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
AP
Marianna Olinger, félagi í brasilísku samtökunum Viva Rio, sem berjast
gegn ofbeldi, grætur sárt þegar niðurstaðan í þjóðaratkvæðagreiðslunni í
Brasilíu á sunnudag um skotvopnaeign var ljós.
’Við töpuðum vegnaþess að almenningur
treystir ekki stjórnvöld-
um og lögreglunni.‘
París. AFP. | Franska ríkistjórnin
greindi frá því í gær að hluti Electri-
cite de France (EDF), stærsta orku-
fyrirtækis Evrópu, yrði seldur í
næsta mánuði. Um er að ræða um
15% hlut í fyrirtækinu og er einka-
væðingin í samræmi við kröfur Evr-
ópusambandsins.
Að sögn Thierry Breton, ráðherra
efnahagsmála, hefst einkavæðingar-
ferlið á föstudag. Því lýkur 21. næsta
mánaðar og er þá gert ráð fyrir að
15% hlutur í félaginu hafi skipt um
eigendur. Franska ríkið verður eig-
andi þeirra 85% sem þá munu eftir
standa.
Breton kvaðst vænta þess að fyrir
þennan hlut fengjust um sjö millj-
arðar evra (um 506 milljarðar
króna). Pierre Gadonneix, forstjóri
EDF, sem gerði grein fyrir sölunni á
blaðamannafundi með Dominique de
Villepin, forsætisráðherra Frakk-
lands, sagði að fyrirtækið hygðist
verja um 40 milljörðum evra á næstu
fimm árum til að auka raforkufram-
leiðslu þess.
Hjá fyrirtækinu starfa nú um
160.000 manns. Skuldir þess eru
verulegar, um 19,7 milljarðar evra,
sem einkum eru til komnar vegna er-
lendra fjárfestinga. Um 70% þess
rafmagns sem fyrirtækið selur eru
framleidd í kjarnorkuverum. EDF
selur og orku úr landi.
Einkavæðingaráformin hafa verið
gagnrýnd harðlega af verkalýðs-
hreyfingunni og stjórnmálamönnum
á vinstri vængnum. Villepin lagði í
gær áherslu á að bregðast við þess-
um gagnrýnisröddum og sagði að
stjórnvöld myndu krefjast þess að
þrjár grundvallarreglur yrðu virtar
eftir einkavæðinguna. Tryggja bæri
að verð fyrir orku hækkaði ekki upp
úr öllu valdi við þessi umskipti. Í
öðru lagi þyrfti að sjá til þess að raf-
orkuverð yrði svipað í öllum hlutum
landsins. Loks myndi fyrirtækið
skuldbinda sig til þess að útvega hin-
um fátækari íbúum landsins raforku.
Minnti hann á að ríkisvaldið myndi
eiga 85% í fyrirtækinu, „hið
minnsta“.
Með þessu móti hafa stjórnvöld í
Frakklandi orðið við reglum Evr-
ópusambandsins sem kveða á um að
innleiða beri samkeppni á orku-
markaði. Frönsk verkalýðsfélög
telja hins vegar um aðför að grunn-
þjónustu að ræða auk þess sem þau
hafa látið í ljós áhyggjur af því einka-
væðing kunni að hafa í för með sér
slakara eftirlit í kjarnorkuverum.
Reuters
Dominique de Villepin (t.v.), for-
sætisráðherra Frakklands, hlustar
á fjármálaráðherra sinn, Thierry
Breton, á blaðamannafundi í gær.
Umdeild einkavæð-
ing í Frakklandi
15% hlutur í stærsta orkufyrirtæki
Evrópu verður settur á markað
Naples. AP, AFP. | Milljónir manna
voru án rafmagns á Flórída í gær af
völdum fellibylsins Wilmu sem olli
víða usla í ríkinu.
Vindhraðinn var allt að 56 metrar á
sekúndu og var Wilma í þriðja styrk-
leikaflokki af fimm þegar fellibylur-
inn kom að landi. Nokkrum klukku-
stundum síðar var Wilma komin í
annan flokk, vindhraðinn var þá 47
metrar á sekúndu, en bylurinn efldist
aftur yfir Atlantshafi. Á Íslandi telst
það fárviðri þegar vindhraðinn er yfir
32,7 metrar á sekúndu.
Tré féllu niður í óveðrinu, þakskíf-
ur fuku af húsum og rafmagnsstaurar
brotnuðu. Hermt er að 2,5 milljónir
heimila og fyrirtækja hafi verið án
rafmagns.
Wilma kom að landi nálægt Rom-
ano-höfða á suðvesturströnd Flórída
og gekk yfir Miami, Fort Lauderdale
og nágrenni. Fellibylnum fylgdu ský-
strókar og flóð, meðal annars á ferða-
mannaeyjunni Key West. Hermt var
að sjór hefði flætt yfir um 35% eyj-
unnar.
Íbúum Havana bjargað
Þetta var áttundi fellibylurinn á
Flórída á fimmtán mánuðum.
Wilma hafði valdið miklu tjóni á
Yucatan-skaga í Mexíkó og flóðum í
Havana á Kúbu. Björgunarsveitir
notuðu báta til að bjarga um 250 íbú-
um Havana úr umflotnum húsum í
gær.
Að minnsta kosti sautján manns
létu lífið af völdum Wilmu, þar af
þrettán í Jamaíka og Haítí í vikunni
sem leið, þrír í Mexíkó og einn á Flór-
ída.
Wilma olli flóð-
um á Flórída