Morgunblaðið - 26.11.2005, Page 34

34 LAUGARDAGUR 26. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
LENGI var talið að leyndarmál fjöl-
skyldunnar væru best geymd og
ekki bæri að tala um þau við börnin.
Á okkar tímum hefur tilhneigingin
frekar verið í hina áttina og telja
margir að best sé að segja börnum
strax frá því ef vandamál steðja að
fjölskyldunni. En hversu langt skal
ganga?
Í nýlegu aukablaði franska dag-
blaðsins Le journal du dimanche er
spurningu varpað upp um það
hversu mikið börn þurfi raunveru-
lega að vita um vandamál fullorðna
fólksins og niðurstaðan er sú að of
mikil hreinskilni geti skaðað jafn
mikið og ef þeim er ekkert sagt.
„Í tilfellum þar sem um er að ræða
fjárhagsvandamál eða alvarlega
sjúkdóma foreldranna borgar sig að
vera hreinskilinn í aðalatriðum en
ekki fara út í smáatriði,“ segir í
greininni. „Börn skynja ef ekki er
allt með felldu og ímynda sér frekar
það versta ef þeim er ekkert sagt.
Þau þurfa því að vita af hverju for-
eldrarnir hafa áhyggjur án þess þó
að það bæti á kvíða þeirra. Börn
þurfa umfram allt að fá að vera börn
áfram.“ Þannig er rætt um hin ýmsu
tilfelli sem geta komið upp innan
fjölskyldunnar. Við skilnað foreldra
skiptir mestu að samskipti foreldr-
anna virki eðlileg, að minnsta kosti
fyrir framan barnið, og foreldrar
ættu að forðast lítilækka hvort ann-
að svo barnið heyri til.
Einnig er fjallað um dauða ná-
komins ættingja og talið er nauðsyn-
legt að ræða um dauðann og það sem
honum fylgir án þess að valda kvíða
hjá barninu eða ruglingi. Að lokum
segir fjölskylduráðgjafinn að börn
þurfi að vita sérstaklega ef breyt-
ingar kunna að verða á daglegu
amstri þeirra. Í flestum þessara
dæma virðist þó nægja að snerta að-
eins á málefnunum án þess að farið
sé of djúpt ofan í þau og með því sé
barninu hlíft við óþarfa áhyggjum.
 UPPELDI | Of miklar upplýsingar geta skaðað börnin
Hvað þurfa börn að vita?
Morgunblaðið/Kristján
sara@mbl.is
ANNA Elsa Jónsdóttir lætur flest
verða sér tilefni til sköpunar.
„Mér finnst gaman að búa til eitt-
hvað sem er öðruvísi. Mér áskotn-
uðust til dæmis afgangar neðan af
kápu og datt í hug að búa til úr
þeim nokkrar töskur. Síðan fór ég
að gramsa í dalli sem ég á þar sem
úir og grúir af öllu mögulegu og
þar þvældist fyrir mér ein og ein
ónotuð skóreim. Ég hugsaði með
mér að ég gæti nú notað þessar
reimar í eitthvað annað en skó. Svo
ég bjó til úr þeim blóm og fugla og
puntaði töskurnar með þeim.
Sumir hafa spurt hvaða fuglar
þetta séu og ég hef svarað því
til að þetta séu bleshænur, því
þær sjást ekki lengur hér á
landi,“ segir Elsa sem gaf
dóttur sinni eina af töskunum
góðu en notar hinar þrjár
sjálf. „Það hrúgast á mig alls
konar afgangsefni, því fólk
hefur trú á að ég búi eitthvað til
úr því, sem er alveg rétt, því ég tími
engu að fleygja og ég fæ alltaf ein-
hverjar hugmyndir þegar ég er
komin með eitthvert efni í hend-
urnar. Ég er til dæmis með fullan
poka af beltum sem fólk hefur verið
að tína í mig og ég er viss um að
mér tekst að búa eitthvað til úr
þeim.“
Skapað úr skóreimum
 HANDVERK
Morgunblaðið/Kristinn
Úr skóreimunum verða til blóm
og fuglar.
Núna er Anna Elsa Jónsdóttir með fullan poka af beltum sem hún á örugglega eftir að búa eitthvað til úr.
Bleshænur úr skóreimum prýða
þessa tösku.
ÓJAFNRÉTTI kynjanna á m.a.
rætur að rekja til viðhorfs foreldra
og skóla sem mótar viðhorf
barnanna. Þetta er skoðun náms-
efnishöfundar sem skrifar í
sænska dagblaðið Göteborgs
Posten fyrir skömmu. Helena Jos-
efson hvetur til þess að námsefn-
ishöfundar og kennarar setji upp
kynjagleraugun til að leggja sitt af
mörkum til að útrýma kynjamis-
rétti. „Stór hluti af því hvernig við
upplifum okkur sjálf byggist á
kyni okkar og félags- og menning-
arlegum venjum því tengdu,“ seg-
ir Josefson. Í nútímasamfélagi
virðist vera mikilvægara hvort við
erum karlar eða konur en ein-
staklingar, að hennar mati.
Josefson telur mikilvægt að
sænsk stjórnvöld ráðist að rótum
vandans þegar námskrár og
námsefni verður endurskoðað og
telur þrennt nauðsynlegt:
 Að allir kennarar fái menntun í
kynjafræðum.
 Að kynjafræði verði á námskrá
í grunnskóla. Það sé jafnsjálfsögð
námsgrein og t.d. líffræði. Stelpur
og strákar verði að fá tækifæri til
að horfa gagnrýnum augum á
jafnréttismálin.
 Að embætti umboðsmanns jafn-
réttismála fái aukið fjármagn til
að fylgjast með og leggja sitt af
mörkum til jafnréttisstarfs í skól-
unum.
„Það er kominn tími til að grípa
til aðgerða sem leiða til raunveru-
legra breytinga fyrir bæði konur
og karla,“ segir Josefson að lok-
um.
 MENNTUN | Ójafnrétti kynjanna
Viðhorf foreldra og
skóla skiptir miklu