Fréttablaðið - 17.04.2003, Síða 29

Rétt eins og aðrar trúarhátíðireiga páskar sér ákveðin tákn
sem flest hneigjast að frjósem-
inni og vorkomunni,“ segir dr.
Ólína Þorvarðardóttir þjóðfræð-
ingur. Hún segir varla hægt að
segja að þeir siðir og tákn sem
við þekkjum best séu endilega ís-
lensk. „Annars vegar er hin trú-
arlega þýðing páskanna sem til-
heyrir kristnum siðum og hins
vegar þessi samevrópski arfur
sem tengist vorkomunni; eggin,
guli liturinn og blómin. Alls stað-
ar í Evrópu er það til siðs að
klippa greinar og fá þær til að
snemmblómgast innanhúss.
Páskarnir eru á þeim tíma sem
dag er farið að lengja og því
tengjast þeir óneitanlega vorinu
og væntingum manna um betri
tíð.“ Ólína kveðst í fljótu bragði
ekki muna eftir neinum táknum
eða siðum sem aðeins tilheyra
okkur Íslendingum. „Þau páska-
tákn sem eru hvað vinsælust í
innanhússkreytingum eru heiðin
frjósemistákn sem hafa færst
yfir á kristna trúarhátíð, rétt eins
og jólaskreytingarnar og dansinn
umhverfis jólatréð sem eru af
sama toga. Um páskaleytið eru
ungar að koma úr eggjum og
gróðurinn vaknar eftir kaldan
vetur.“
Ólína segir sáralitlar heimild-
ir vera fyrir því að hér á landi
hafi fest rætur einhverjir sérís-
lenskir siðir tengdir páskum sem
ekki komu trúnni beinlínis við.
„Að minnsta kosti eru fáar menj-
ar um slíka siði nú á dögum.“
Hún telur ástæðu til að ætla að
landsmenn hafi áður dregið úr
kjötáti á lönguföstu og jafnvel
haldið aftur af öðru áti. „Það er
þó ekki víst að þetta hafi verið af
trúrækniástæðum einum saman.
Matarsiðir gamla bændasamfé-
lagsins tengdust auðvitað árstíð-
unum. Eftir langan vetur voru
matarbirgðir á enda og því í raun
heppilegt að draga úr áti þegar
allur matur sem safnað hafði ver-
ið á haustin var á þrotum og nýtt
tímabil að ganga í garð.“ ■
FIMMTUDAGUR 17. apríl 2003 29
● Ragnheiður Eiríksdóttir
hjúkrunarfræðingur á kyn.is
Útsölustaðir
Ragnheið
ur
Eiríksdót
tir á
kyn.is mæ
lir
með VIGE
L!
VIGEL hefur sannarlega fallið ljúflega í skaut
íslenskra kvenna. Einu virðist gilda hvort konurnar
eiga við fullnægingarvanda að stríða eða ekki.

VIGEL virðist geta gefið fullnægingunum nýja vídd
eða jafnvel vakið þær úr dvala.
AUKIN DÝPT
OG TÍÐNI
FULLNÆGINGA
VIGEL – kynörvunargelið sem
slegið hefur í gegn!
Dr. Ólína Þorvarðardóttir þjóðfræðingur segir að ekki séu neinar menjar um
séríslenska siði sem tengjast páskum. Páskatáknin eiga flest rætur að rekja til
heiðni og hafa verið yfirfærð á kristna trúarhátíð.
Tákn páskanna hneigj-
ast flest að vorkomunni
DR. ÓLÍNA ÞORVARÐARDÓTTIR
Engir séríslenskir páskasiðir eru við lýði.
FRJÓSEMIN OG VORKOMAN
Flest þekktustu og vinsælustu páskatáknin tengjast vorkomunni.
FRÉTTAB
LAÐ
IÐ
/RÓ
B
ERT
Málshættir hinir nýju:
Betri eru kynórar
en tenórar
Málshættir eru skemmtilegurhluti af tungumálinu og gæða
það lífi. Sumt fólk er óskaplega
vel að sér í málsháttafræðunum
og slær um sig með málshætti við
öll möguleg og ómöguleg tæki-
færi. Aðrir kunna fáa málshætti
og enn aðrir rugla þeim saman og
nota þá líkt og Bibba vinkona okk-
ar á Brávallagötunni forðum. Það
„reið bókstaflega ekki við ein-
hleyping“ hversu léleg hún var í
málsháttum og orðtökum ýmiss
konar. Svo er enn einn hópur
manna, sem dundar sér við að
setja saman nýja og skondna
málshætti. Þessa málshætti finna
menn örugglega ekki í páskaeggj-
unum sínum, en hér eru nokkur
sýnishorn:
Oft er bankalán ólán í láni; Oft
eru bílstjórar útkeyrðir; Oft láta
bensínafgreiðslumenn dæluna
ganga: Betra er að hlaupa í spik
en kekki; Betra er að sofa hjá en
sitja hjá; Til þess eru vítin að
skora úr þeim; Hagstæðara er að
borga með glöðu geði en pening-
um;
Betra er að fara á kostum en
taugum; Margri nunnu er „ábóta-
vant“; Oft hrekkur bruggarinn í
kút; Margur bridsspilarinn lætur
slag standa; Oft eru bílstjórar vel
á veg komnir; Oft fara bændur út
um þúfur; Víða er þvottur brot-
inn; Oft fer presturinn út í aðra
sálma; og Margur bóndinn dregur
dilk á eftir sér, svo fátt eitt sé
nefnt. ■