Fréttablaðið - 04.04.2004, Qupperneq 10

10 4. apríl 2004 SUNNUDAGUR
MÓTMÆLI Á ÍTALÍU
Þessi kona barði saman pottlokum í mið-
borg Rómar á laugardaginn. Þar safnaðist
saman um hálf milljón manna til að mót-
mæla fyrirhuguðum breytingum ríkis-
stjórnarinnar á eftirlaunakerfinu.
FJARÐABYGGÐ Nokkrir skipverjar á
rússnesku skipi sem var að lesta í
Neskaupstað í vikunni brugðu
undir sig betri fætinum og ákváðu
að fara í sundlaug bæjarins. Ekki
telst það nú til tíðinda nema það
að enginn Rússanna talaði orð í
ensku, hvað þá íslensku. Eftir að
þeir höfðu greitt aðgangseyrinn
en það tók talsverðan tíma, en ein-
göngu var greitt í dollurum, fóru
þeir í baðklefann.
Eftir skamma stund komu þeir
svo allir út og sá þá sundlaugar-
vörðurinn sér til mikillar skelf-
ingar að allir sem einn voru þeir á
nærbrókunum og ætluðu út í laug-
ina. Hann stökk út úr vaktklefan-
um með fangið fullt af sundskýl-
um og með látbragðsleik gerði
hann þeim skiljanlegt að þeir
gætu ekki farið út í laugina í nær-
buxunum, þeir yrðu að fara í
sundföt. Hann rétti þeim sund-
skýlurnar, inn fóru þeir glaðir í
bragði og höfðu buxnaskipti.
Eftir að hafa verið í lauginni og
heita pottinum góða stund yfir-
gáfu þeir svæðið glaðir í bragði.
Þegar sundlaugarvörðurinn fór
svo til að taka skýlurnar til að
ganga frá þeim voru þær horfnar.
Rússarnir höfðu einfaldlega farið
með þær með sér. Forstöðumaður
sundlaugarinnar hafði samband
við búlgarska konu sem býr í Nes-
kaupstað og fékk hana til að setja
á blað nokkur orð á rússnesku
þess efnis að sundfötin hefðu að-
eins verið þeim lánuð. Hann rétt
náði til skipsins áður en það lét úr
höfn og kom til skila því sem stóð
á miðanum. Sundfötunum var
skilað á svipstundu með mörgum
afsökunarbeiðnum. Rússnesku
sjómennirnir héldu einfaldlega að
sundskýlurnar væru innifaldar í
260 króna aðgangseyrinum. ■
Lestur ungmenna
hefur snarminnkað
Lestur ungmenna á bókum hefur minnkað um helming á tíu árum. Strákar lesa enn töluvert
minna en stúlkur. Dagblaðalestur hefur einnig dregist verulega saman. Strákar eiga fleiri tölvur
og sjónvörp en stúlkur fleiri gemsa og útvarpstæki.
HÉRAÐSDÓMUR REYKAVÍKUR
Frá og með árinu 1997 fækkaði málum frá
ríkissaksóknara mjög mikið sem rekja má
til breytinga á lögum um meðferð opin-
berra mála.
Opinber mál hjá héraðs-
dómstólum:
Flest mál af-
greidd innan
eins árs
HÉRAÐSDÓMAR Héraðsdómstólar
landsins afgreiddu samtals 9.143
opinber mál í fyrra, eftir því sem
fram kemur í nýrri skýrslu Hag-
stofu Íslands um héraðsdómstól-
ana. Af opinberum málum komu á
síðustu fimm árum rúmlega 98%
frá lögreglustjóraembættum en 1
til 2% eða rúmlega 100 mál á ári
komu frá ríkissaksóknara. Frá og
með árinu 1997 fækkaði málum
frá ríkissaksóknara mjög mikið
sem rekja má til breytinga á lög-
um um meðferð opinberra mála.
Þá var lögreglustjórum veitt
ákæruvald í fleiri brotaflokkum
en áður.
Langflest opinber mál eru af-
greidd innan eins árs, það á við
um 95% mála frá ríkissaksóknara
og nær öll mál frá lögreglustjór-
um. Málatími hefur hins vegar
lengst í báðum tilvikum. Opinber-
um málum frá ríkissaksóknara
lýkur í 80-90% tilfella með dóm-
um en um 70% mála frá lögreglu-
stjórum lýkur nú með árituðum
sektarboðum. ■
SÚDAN, AP Stjórnarhermenn og ís-
lamskir vígamenn stunda skipu-
lagðar nauðganir og dráp á óbreytt-
um borgurum í Dafur-héraði í Súd-
an, að því er fram kemur í skýrslu
mannréttindasamtakanna Human
Rights Watch. Samtökin segja að
hungursneyð vofi yfir ef ekki verði
bundinn endir á misþyrmingarnar
og hjálparstarfsmönnum veittur
aðgangur að svæðinu.
Í skýrslunni eru súdönsk yfir-
völd sökuð um glæpi gegn mann-
kyninu. Því er haldið fram að
konum og ungum stúlkum sé
nauðgað með skipulögðum hætti,
börn numin á brott, þorp brennd til
grunna og vatnsbrunnar eyðilagðir
í þeim tilgangi að brjóta á bak aft-
ur uppreisnina í Dafur-héraði. ■
Skipulagðar nauðganir og morð:
Hungursneyð yfirvofandi
SUNDLAUG NESKAUPSTAÐAR
Rússnesku sjómennirnir, sem tóku sundskýlur laugarinnar með sér út í skip, héldu að þær
væru innifaldar í 260 króna aðgangseyrinum.
Rússneskir sjómenn í sundferð í Fjarðabyggð:
Ætluðu á nærbrók-
unum út í laug
LESTRARVENJUR Dregið hefur veru-
lega úr bóka- og dagblaðalestri ís-
lenskra barna á aldrinum tíu til
fimmtán ára undanfarinn áratug.
Þetta kemur fram í niðurstöðum
nýrra kannanna sem Þorbjörn
Broddason, prófessor í fjölmiðla-
fræði, kynnti í Háskóla Íslands í
gær.
Þorbjörn hefur kannað lestrar-
venjur íslenskra ungmenna frá
1968 og hefur lestur almennt dreg-
ist saman jafnt og þétt síðan þá.
Ef litið er til síðustu tíu ára
hefur hlutfall þeirra sem ekki
höfðu lesið aðra bók en skólabók
síðustu þrjátíu daga áður en könn-
unin var gerð nær tvöfaldast.
Árið 1991 hafði þriðjungur les-
ið annað en skólabækur eingöngu
en nú er hlutfallið innan við
fimmtung.
Lestur ungmenna á dagblöðum
hefur einnig dregist verulega
saman frá því að fyrsta könnunin
var gerð 1968. Næstum því allir
aðspurðir sögðust þá lesa dagblað
daglega eða nær daglega. Jafnt og
þétt hefur dregið úr dagblaða-
lestri og nú lesa um fjórir af
hverjum tíu dagblað á hverjum
degi.
„Þetta finnst mér athyglisverð-
ar niðurstöður og umhugsunar-
vert fyrir þá sem standa í blaðaút-
gáfu. Þó svo að þetta séu ung-
menni eru þetta verðandi kaup-
endur. Ekki síst eru niðurstöðurn-
ar áhugaverðar í ljósi þess að nú
erum við með útbreiddasta dag-
blað landsins til þessa, Fréttablað-
ið, en samt hefur lestur dregist
saman,“ segir Þorbjörn.
Könnunin leiðir einnig í ljós að
fjöldi sjónvarpstækja á heimilum
hefur stóraukist.
„Sjónvarpið, sem áður var
sameiningartákn heimilanna, er
að breytast í einstaklingstæki.
Jafnvel þótt horft sé á sama efni
er það gert í sitthvoru herberg-
inu,“ segir Þorbjörn. Samkvæmt
könnuninni er Skjár einn langvin-
sælasta sjónvarpsstöð þessa ald-
urshóps.
Í ljós kom einnig að töluvert
fleiri strákar en stúlkur eiga eigið
sjónvarp eða tölvu og nota strákar
jafnframt internetið í miklum
mun meira mæli en stúlkur. Hann
bendir hins vegar á að í ljósi þess
að stúlkur hafi frá upphafi þess-
ara kannana alltaf lesið meira en
strákar mætti ætla að þær séu
ekki síður að afla sér fróðleiks á
netinu en strákar en svo virðist
ekki vera. Reyndar segir hann að
strákar séu mest að sækja sér tón-
list og kvikmyndir á netinu sam-
kvæmt könnuninni, og allt niður í
tíu ára aldur.
Stúlkurnar reyndust þó eiga
fleiri farsíma en strákar og fleiri
útvarpstæki.
sda@frettabladid.is
ÞORBJÖRN BRODDASON
„Sjónvarpið sem áður var sameiningartákn
heimilanna er að breytast í einstaklings-
tæki. Jafnvel þótt horft sé á sama efni er
það gert í sitthvoru herberginu,“
SÚDÖNSK KONA MEÐ BARN
Mannréttindasamtök saka súdanska stjórn-
arhermenn um að misþyrma óbreyttum
borgurum í Dafur.
Í SKÓLANUM
Árið 1991 hafði þriðjungur lesið annað en skólabækur eingöngu en nú er hlutfallið innan
við fimmtung.