Tíminn - 04.03.1973, Blaðsíða 8

leiðslutölur ber þvi að skoða i þvi
ljósi. Þannig verður nbkkur sam-
dráttur i húsbyggingum á árun-
um 1967-1969, en siðan tunnu-
bílarnir komu til sögunnar hefur
framleiðsla stöðvarinnar verið,
sem hér greinir:
rúmmetrar
1967 39.000
1968 36.000
1969 37.000
1970 44.000
1971 51.000
1972 59.000
Ef maður á að reyna að skýra
með tölum, hvaö hægt er að gera
við 59.000 rúmmetra af stein-
steypu, þá fara um það bil 120-140
rúmmetrar af steypu i 150 fer-
metra einbýlishús. Það geta farið
um 100 rúmmetrar i undirstöður
undir einbýlishús i Fossvogs-
hverfi. 1300 rúmmetrar fara i sjö
hæða blokk i Breiðholti. Svo það
er hægt að steypa margar ibúöir
úr 59.000 rúmmetrum af steypu.
Seld verksmiðjuframleidd
steinsteypa i Reykjavik er áriö
1972 145-150.000 rúmmetrar. Þar
af seljum viö um 40%, eða 59.000
rúmmetra.Steypustöðin var með
47-48.000 rúmmetra og Verk hf.
með 36-37.000 rúmmetra. Auk
þess rekur Breiðholt hf. steypu-
verksmiðju til eigin fram-
kvæmda.
Viðskiptavinir
skipta þúsundum
Fyrsta verkefni BM Vallá mun
hafa verið Reykjalundur, en við-
skiptavinirnir skipta þúsundum.
Lengst hefur verið ekið með
steypu austur i Grimsnes, en
segja má aö viðskiptasvæðið sér
Stór-Reykjavik. Nú eru steypu-
verksmiöjur i Njarðvik og á Sel-
fossi, sem annast um nágrennið.
Steypuefni
Steypuefnið fær verksmiðjan úr
Hvalfirði. Sanddæluskip dælir
upp sandi og möl og dælir á land i
Vatnagörðum. Þetta er bezta
steypuefnið og langódýrast, þvi
flutningar meö skipi eru hag-
kvæmir. Björgun hf., sem rekur
sanddæluskipin, er um það bil að
fá aðstööu i Artúnshöfða og verð-
ur að þvi aukin hagræð-
ing.Sementiö kaupum viö laust af
Sementsverksmiðju rikisins. Það
er keyrt i lokaöan sementsgeymi,
en það eykur mikið hreinlætið við
steypugerðina. Við reynum að
hafa lager af steypuefni.
Mánaðarbirgðir af sandi og möl,
til öryggis, en sementsgeymir
tekur um 200 tonn, en þess er að
gæta að sementsflutningarnir eru
öruggari en möl og sandur, sem
eðlilegt er.
Framleiðsla sementsverk-
smiðjunnar á Akranesi nam um
116.000 tonnum 1971. Þar af kaupa
steypuverksmiðjurnar þrjár um
40.000 tonn, en um 65-70% af
sementinu er afgreitt á Artúns-
höföa. Arsnotkun okkar er um
17.000 tonn.
Hörð samkeppni
Þaö er hörð samkeppni milli
steypustöðvanna. Hámarksverð
og verðlagseftirlit er á steypu.
Stöðvarnar berjast um viðskiptin
og reyna að veita afslætti, ef um
mikiö magn er að ræða og enn-
fremur staðgreiðsluafslátt. Hvor-
tveggja er eðlilegt. Magnafslátt-
ur og staðgreiðsluafsláttur. Auö-
vitaö geta steypustöövarnar ekki
lánaö steypu til langs tima.Til
þess þyrftu fyrirtækin að ráöa yf-
ir milljónatugum. B M Vallá lán-
aöi hins vegar steypu í 90 daga
sem var mjög mikilvægt fyrir
suma viöskiptavini okkar, það er
að segja einstaklinga, sem voru
aö koma yfir sig húsi. Þeir gátu
með þessum gjaldfresti steypt
fyrr en ella, og gert hús sin fok-
held og veðhæf, — og sem ekki
var minna virði selt eldri ibúðir
sinar siðar á húsbyggingastiginu,
þannig aö það kom ekki niður á
endursöluverðinu, að þeir gátu
ekki rýmt þær innan hefðbundins
tima. Annars er þessi iðnaður að
miklu leyti rekinn á staðgreiðslu-
grundvelli, og með örstuttum
gjaldfresti, sem varla er umtals-
verður.
Vilhjálmur Jónsson, skrifstofu-
stjórLHefur starfað við fyrirtækiö
siðan árið 1963.
Texti:
Jónas
Guðmundsson
AAyndir:
Gunnar V.
Andrésson
Stofnandinn
og stjórnin
Sem áður sagði var B M Vallá
stofnað árið 1956. Fyrirtækinu var
breytt i hlutafélag árið 1969.
Benedikt Magnússon lézt á
gamlársdag 1970, aðeins 41 árs að
aldri. Hann stofnaði þetta fyrir-
tæki og gerði það að stórfyrirtæki
i þessari grein. Aðaleigendur eru
nú synir hans tveir Magnús og
Guðmundur Benediktssynir, en
þeir eru 17 og 12 ára, og taka þvi
eðlilega ekki þátt f rekstrinum.
Stjórn fyrirtækisins skipa þess-
ir menn: Björn Sveinbjörnsson
hæstaréttarlögmaður, Sigursteinn
Guðsteinsson, verksmiðjustj. og
Bjarni Júlfusson, framkvæmda-
stjóri.
Mjög náið samband er milli
stjórnar og framkvæmdastjóra.
Haldnireru reglulegir fundir meö
stuttu millibili og málin eru rædd
og ákvarðanir teknar. Kostir
þessar rekstrarforms eru ekki
sizt fólgnir i þeim stuðningi, er
framkvæmdastjóri hefur af
áhugasamri stjórn hlutafélags-
ins, þvi að betur sjá augu en auga.
Hjá BM Vallá starfa um 35
manns, þegar mest er.
25-30 i verksmiðjunni og 5
manns á skrifstofu, en bókhald
annast bókhaldsfyrirtæki Jóns
Snæbjörnssonar og hefur gert um
langt skeið.
Steypa og
steypugæði
Vifill Oddsson, verkfræðingur
og Hilmar Knudsen, verkfræöing-
ur annast verkfræðileg efni, sem
er mikilvægur liður i framleiðslu
á steinsteypu, — þ.e.a.s. gæða-
eftirlit. Islenzkur staðali er um
steinsteypu og ótal sérgerðir eru
blandaðar innan þessa staðals, og
fer eftir gerð mannvirkisins,
hvaöa styrkleiki og gert er notið,
en of langt mál er að fara út i þá
sálma hér. Opinberir aðilar hafa
einnig eftirlit og þegar frost eru,
verður kaupandi að afla steypu-
efnis hjá Byggingarfulltrúa
Reykjavikurborgar.
Um verð og gæði steinsteypu er
það að segja, að eftir þvi, sem
næst verður komið, er steinsteypa
hér á landi á sambærilegu verði
og erlendis. Til dæmis hefi ég ný-
lega lokiö við að athuga verð i
Þýzkalandi og kemur i ljós að þar
er sama verð og á Islandi.
Um gæðin er það að segja, að ég
tel islenzka steinsteypu frá verk-
smiðjum vera góða og sementið
fer batnandi með hverju ári. Með
þessu er ekki verið að drótta ein-
hverju aö sementsframleiðslunni,
heldur er hér um framleiðsluþró-
Turn Hallgrlmskirkju I Reykjavlk. Turninn er steyptur úr steypu frá
BM Vallá. Þaö var mjög vandasamt að steypa þetta hæsta steinsteypu-
mannvirki á tsiandi. Kirkjan varð að kaupa sérstaka steypuiyftu,
þegar mótin voru komin upp fyrir þá hæð, er hæztu kranar gátu lyft
steypunni, og nú gnæfir turninn yfir borgina i fullri hæð.
Sigursteinn Guösteinsson, verk-
smiðjustjóri
un aö ræða, sem byggð er á rann-
sóknum.
Steypuverksmiðjurnar skila
vöru sinni við húsvegg. Það er
lika hægt að eyðileggja góða
steypu á byggingastað. Ofnotkun
vibratora getur skilið sements-
eðjuna frá sandi og möl og margt
fleira getur gerzt, sem áhrif hefur
á húsagæðin. Samt held ég að svo
stór hluti steypuverkefna sé i
höndum vanra manna, að húsa-
gæði séu mikil i steyptum húsum.
Rekstur
steypustöðvar
Heildarvelta B M Vallá var 134
milljónir króna á siðasta ári.
Vinnulaun námu um 20 milljónum
króna. Sement var keypt fyrir 48
milljónir og möl og sandur fyrir
um 14 milljónir.
Langstærsti kostnaðurinn eru
bilarnir. Þetta eru þungir bilar og
aka um vonda vegi að nýjum
mannvirkjum, þótt vitaskuld hafi
vegir farið batnandi. Fyrirtækiö
rekur verkstæði. Hjá þvi verður
ekki komizt. Það er ekki hægt aö
fara með bilaðan steypubil á
venjulegt bilaverkstæði, og þurfa
svo að nota loftborta til að ná
harðnaöri steypunni úr tanknum.
Nýir tunnubilar kosta um
4.000.000 króna og ending þeirra
er 4-5 ár. Auðvitað má halda
svona bilum úti lengur meö of-
boðslegum viðhaldskostnaði. Það
má lengi sjóða ný byrði á tunnur
og ný börð til að hræra steypu og
svo framvegis, en hagkvæmt er
ekki að aka bilum lengur en 4-5
ár.
Fjárfestingin fer þvi mikið i
bila. Kaupa verður 2bila á ári, til
að svara rýrnun og árlegri fram-
leiðsluaukningu, ásamt álags-
toppum, sem ávalt eru á sumrin.
önnur framleiðslutæki verður
lika að endurnýja, svo það má
segja að fjárfesting sé stöðug.
Sala steinsteypu er yfirleitt við
föstu verði. Einstaka sinnum er
Frú Gréta Magnúsdóttir, skrif-
stofustúika hjá steypustöðinni.
Frú Gréta er systir Benedikts
Magnússonar stofnanda fyrir-
tækisins.
Ingimar Guðmundsson verk
stjóri.
þó gerður sérsamningur um
stærri verkefni, sem ekki er óeðli-
legt. Stærstu verkefnin á siðasta
ári voru hjá Heild, hf. sem reisir
5000 fermetra hús i Sundahöfn.
Fellaskólinn var lika stórverk og
sömuleiðis hefur Aburðarverk-
smiðjan i Gufunesi verið með
steypufreka mannvirkjagerð:
Mörg stór mannvirki á tslandi
eru gerð úr steinsteypu, sem ekki
er keypt af verksmiðjum, heldur
er steypt á staðnum. T.d. notaði
vatnsmiðlunin við Þórisós um
4000 rúmmetra og Búrfellsvirkj-
un annað eins, eða meira.
Um reksturinn i heild er það að