Fréttablaðið - 09.12.2004, Qupperneq 72

Undanfarna mánuði hefur verið
unnið að því að sameina Tæknihá-
skóla Íslands og Háskólan í
Reykjavík. Lagafrumvarp sem
miðar að því að leggja niður
Tækniháskólann, sem er ríkisrek-
inn, bíður nú fyrstu umræðu á Al-
þingi. Fyrsta grein þess lagafrum-
varps virðist hafa þann tilgang að
tryggja rétt núverandi nemenda
skólans til þess að klára sitt nám á
þeim forsendum sem þeir hófu það,
þ.e. skólagjaldalaust. Þessa grein
frumvarpsins virðist hið nýstofn-
aða háskólaráð ætla sér að brjóta.
Tækniháskólinn býður upp á
afar vinsæla námsbraut sem kall-
ast frumgreinadeild. Þessa deild
sækja einkum iðnaðarmenn og
annað fólk með töluverða starfs-
reynslu, aðallega í þeim tilgangi að
öðlast réttindi til áframhaldandi
náms á háskólabrautum skólans.
Aðrir háskólar á landinu taka oft
við þessum nemendum á vissar
brautir, einhverjir nemendur fara í
tækniháskóla í öðrum löndum, en
meginþorri nemenda sem útskrif-
ast af frumgreinadeild heldur
áfram á tæknideildum skólans. Há-
skólaráð hins nýja skóla hefur
greint frá því, óformlega, að leggja
skuli skólagjöld á þá nemendur
frumgreinadeildarinnar sem
stefna á áframhaldandi háskóla-
nám við deildir skólans og hefur sú
ákvörðun verið kynnt okkur.
Eins og áður hefur komið fram
segir 1. grein frumvarpsins til af-
náms Tækniháskólans skýrt til um
það að ekki megi breyta forsendum
núverandi nemenda Tæknihá-
skólans til náms. Það er hinns veg-
ar álit okkar sem erum við deildina
að verið sé að breyta þeim forsend-
um stórlega með þessari gjaldtöku
þar sem margir nemendur hafa
þegar fært miklar fjárhagslegar
fórnir með námi sínu og mega
varla við meiri fjárútlátum.
Ástæða þess að hið nýja há-
skólaráð telur sig eiga rétt á að
rukka þessa nemendur um skóla-
gjöld er sú að frumgreinadeildin
telst ekki vera háskóladeild, nem-
endur hennar eru á framhalds-
skólastigi í skólakerfinu. Þegar nú-
verandi nemendur frumgreina-
deildar útskrifast af deildini telur
háskólaráðið sig laust undan
ábyrgð. Meirihluti þessara nem-
enda skráði sig þó í deildina með
það í huga að við tæki áframhald-
andi nám við skólann. Í okkar huga
er frumgreinadeildin hluti af
þeirra tækninámi og við teljum
okkur því ótvírætt eiga að njóta
sömu réttinda og nemendur tækni-
deilda, þ.e. að fá að klára það nám
sem við hófum.
Annað atriði sem háskólaráðið
hefur notað sem fyrirslátt er að ef
frumgreinadei ldarnemendur
fengju að vera við tæknideildirnar
„frítt“, þá myndu þeir sitja við hlið
nemenda sem þyrftu að borga
skólagjöld. Það finnst háskólaráð-
inu ósanngjarnt. Það fer þó ekki á
milli mála að þeir nemendur sem
hefja nám við hinn nýja skóla hefja
það nám með fullri vitund um að
þeir þurfi að borga skólagjöld. Það
gerðum við, núverandi nemendur
frumgreinadeildar, ekki. Þessi til-
vonandi gjaldtaka kom eins og
þjófur að nóttu, enginn nemandi
deildarinnar gat séð það fyrir að
hann kæmi til með að þurfa að
borga hundruð þúsunda fyrir sitt
nám.
Frumgreinadeildin veitir engin
réttindi önnur en þau að veita að-
gang að tæknideildum skólans.
Ekkert sérstakt starf er á vinnu-
markaðinum fyrir mann með nám
af þessu tagi og aðgangur þessara
nemenda að öðrum íslenskum skól-
um er verulega tvísýnn í ljósi
harðnandi inntökuskilyrða við Há-
skóla Íslands. Þrátt fyrir það eru
nemendur frumgreinadeildar einu
núverandi nemendur THÍ sem
munu koma til með að greiða skóla-
gjöld til að öðlast sín starfsréttindi,
þó svo að þeir breyti ekki námsfyr-
irætlunum sínum. Að okkar mati er
verið að skilja okkur eftir í lausu
lofti með þá úrslitakosti að greiða
skólagjöld eða flýja land og hefja
nám við erlenda skóla.
Af þessum ástæðum þykir okk-
ur ótækt að Alþingi heimili samein-
ingu Tækniháskóla Íslands og Há-
skólans í Reykjavík nema með því
skilyrði að forsendur náms allra
nemenda skólanna tveggja, hvort
sem þeir eru við frumgreinadeild
eða aðrar deildir, verði óbreyttar.
Höfundur er nemi við frum-
greinadeild Tækniháskóla Íslands.
Snarpar umræður spunnust á Al-
þingi í vikunni sem leið um stuðn-
ing Íslands við innrásina í Írak. Ut-
anríkisráðherra stal senunni með
smíði kyndugs nýyrðis. Komma-
tittsflokkur. Ómálefnalegt og
ósvífið, en einkar fyndið. Leiddi
umræðuna frá sorglegum kjarna
málsins sem er að stuðningur Ís-
lands við innrásina í Írak er sóða-
leg sletta á þjóðarvitund Íslend-
inga.
Lögmæti innrásarinnar var
byggt á gögnum um að Írakar
byggju yfir gjöreyðingarvopnum.
Reyndu Bandaríkjamenn að fá al-
þjóðasamfélagið til þess að leggja
blessun yfir innrás á þeim forsend-
um. Bæði Sameinuðu þjóðirnar og
NATO höfnuðu slíkum rökum. Í
kjölfarið tók Bush ákvörðun um
innrás án aðkomu alþjóðasamfé-
lagsins. Flest ríki heims eru aðilar
að sáttmálanum um SÞ og hafa þar
af leiðandi gengist undir þær þjóð-
réttarreglur sem af sáttmálanum
leiða. Í 3. og 4. mgr. 2. gr. sáttmál-
ans er að finna almennt bann við
valdbeitingu í samskiptum ríkja.
Þetta bann er einungis takmarkað
af heimild Öryggisráðsins til að
samþykkja valdbeitingu sam-
kvæmt VII. kafla sáttmálans „til
að varðveita eða koma á aftur
heimsfriði og öryggi“, og af rétti
ríkja til sjálfsvarnar samkvæmt
51. gr. Fyrir lá að Öryggisráðið var
ekki tilbúið að samþykkja innrás
og því varð að fella hugmynd Bush
undir sjálfsvarnarákvæði 51. gr.
Heimilt er samkvæmt viður-
kenndri lögskýringu á 51. gr. að
verjast árás sem hafin er eða sem
óvéfengjanlega er að hefjast. Af
þessari ástæðu var ofuráhersla
lögð á að sannfæra heimsbyggðina
um meinta gjöreyðingarvopnaeign
Íraka. Þau væru sönnun og for-
senda þess að árás Íraka væri yfir-
vofandi sem yrði að verjast fyrir-
fram með innrás. Erindrekar
Bush-stjórnarinnar gengu langt í
að búa innrás lögmætan grundvöll.
Á endanum reyndust þó gögn og
forsendur ekki aðeins ýkt, óná-
kvæm og villandi, heldur að ein-
hverju leyti fölsuð og spunnin upp
frá rótum. Ljóst er því að innrásin
braut gegn sáttmála SÞ. Skiptir
þar engu þó Saddam Hussein hafi
stundað alvarleg mannréttinda-
brot á þegnum sínum. Engin heim-
ild er, kannski því miður, til árásar
á aðrar þjóðir af því tilefni.
Vakið hefur verið máls á hvort
rétt væri að afturkalla nafn Ís-
lands af lista hinna staðföstu og
viljugu þjóða. Hugmyndin er ekki
galin þó skaðinn sé skeður og lítið
við honum að gera annað en að
axla ábyrgð og halda áfram stuðn-
ingi við endurreisn þjóðfélagsins
sem ráðist var gegn. Staðreyndin
er þó sú að Ísland tók með
mórölskum hætti þátt í ólöglegri
innrás í annað ríki. Spurja má
hvort framboð Íslands til Öryggis-
ráðs SÞ sé trúverðugt ef við skell-
um skollaeyrum við sáttmálanum
um SÞ. Krafa stjórnvalda um að
nafn Íslands verði tekið af listan-
um gæti verið táknræn fyrir eftir-
sjá yfir því að hafa tekið þátt í
brotum á alþjóðalögum og að hafa
ekki virt vilja stofnana alþjóða-
samfélagsins. Jafnframt væru það
sterk skilaboð til bandamanna okk-
ar um að við munum ekki láta leiða
okkur á asnaeyrunum aftur í slíka
sjóferð. Að við kunnum því illa að
ætlaðir vinir misnoti vinskapinn
með því að ginna friðsama þjóð á
skálduðum forsendum út í fúafen
hernaðar sem bitnar hart á
óbreyttum borgurum sem Íslend-
ingar eiga ekkert sökótt við.
Ríkisstjórn Íslands á að gangast
við mistökunum og fá nafn Íslands
strikað út af lista hinna staðföstu
þjóða. Stjórnvöld voru fífluð af
okkar helstu bandamönnum og
með því að neita að horfast í augu
við það eru stjórnvöld að fífla ís-
lensku þjóðina. Útúrsnúningar og
nýyrðasmíð utanríkisráðherra eru
ekki til marks um skilning á alvöru
þeirra limlestinga og mannrétt-
indabrota sem framin eru dag
hvern í nafni hinna fífluðu þjóða. ■
9. desember 2004 FIMMTUDAGUR28
Ísland og listi hinna fífluðu þjóða
HAUKUR LOGI KARLSSON
FORMAÐUR SUF
UMRÆÐAN
ÍSLAND OG ÍRAKS-
STRÍÐIÐ
BJÖRN ÓMARSSON SKRIFAR UM
SKÓLAGJÖLD VIÐ TÆKNIHÁSKÓLANN
Hjálmar Árnason, formaður þing-
flokks Framsóknarflokksins, sagði
í Silfri Egils sunnudaginn 28. nóv-
ember að til greina kæmi að Ísland
endurskoðaði stefnuna í Íraksmál-
inu. Ísland hefði fengið rangar upp-
lýsingar áður en innrásin var gerð.
Egill Helgason gekk á Hjálmar og
spurði hvort taka ætti Ísland af
lista hinna staðföstu ríkja. Hjálmar
hikaði í fyrstu. En þegar Egill gekk
á hann á ný svaraði Hjálmar: Svar
mitt er já. Mér finnst það koma til
greina. Hann fékk bágt fyrir hjá
forustumönnum ríkisstjórnarinn-
ar, forsætis- og utanríkisráðherra.
Hjálmar byrjaði því að draga í land
og sagði að orð sín hefðu verið
oftúlkuð!
Það var mikil bjartsýni hjá
Hjálmari að halda að menn mættu
hafa sjálfstæða skoðun í Framsókn-
arflokknum. Spurningin er: Verður
Hjálmari vikið úr nefndum þings-
ins fyrir að óhlýðnast foringjanum?
Það varð hlutskipti Kristins Gunn-
arssonar fyrir sömu sakir.
Á Alþingi er nú til meðferðar
tillaga frá öllum stjórnarand-
stöðuflokkunum um að rannsakað
verði hvernig sú ákvörðun var
tekin að láta Ísland lýsa yfir
stuðningi við árás á Írak. Einnig
hefur Steingrímur J. Sigfússson
óskað eftir því að lögð verði fram
í utanríkismálanefnd þau gögn er
ráðherrar höfðu undir höndum
þegar þeir tóku umrædda ákvörð-
un. Valgerður Bjarnadóttir, við-
skiptafræðingur og pistlahöfund-
ur í Fréttablaðinu, sagði í Silfri
Egils nýlega að „tveir karlar“
hefðu ákveðið upp á sitt eindæmi
að breyta utanríkisstefnu Íslands
og láta Ísland samþykkja árás á
annað ríki. Þar átti hún við for-
sætis- og utanríkisráðherra. En
eins og margoft hefur komið fram
var það hvorki lagt fyrir ríkis-
stjórn né Alþingi eða utanríkis-
málanefnd að taka ákvörðun um
árás á Írak. Í umræddum þætti
sagði Valgerður að það hefði verið
tekið skýrt fram þegar Ísland
gekk í NATO að Ísland hefði eng-
an her og ætlaði ekki að stofna
her og mundi ekki fara með ófriði
á hendur neinni annarri þjóð. Sér-
staða Íslands í þessu efni hefði
verið viðurkennd. Það hefði að
sjálfsögðu átt að ræða það á al-
þingi hvort breyta ætti utanríkis-
stefnu Íslands í þessu efni.
Þjóðarhreyfingin hefur nú
ákveðið að birta auglýsingu í stór-
blaðinu New York Times til þess
að biðjast afsökunar á því fyrir
hönd íslensku þjóðarinnar að Ís-
land skuli hafa lýst stuðningi við
árásina á Írak. Er nú hafin fjár-
söfnun til þess að kosta birtingu
umræddrar auglýsingar en hún
mun kosta um 3 millj. kr. Hér er
um athyglisvert framtak að ræða
og ber að fagna því. Þess er ekki
að vænta að ráðamenn þjóðarinn-
ar striki Ísland af lista hinna stað-
föstu þjóða í bráð og á meðan þess
er beðið er það gott úrræði að
birta auglýsingu í New York
Times og biðja þjóðir heims af-
sökunar á því að Íslendingar, sem
ætíð hafa verið friðelskandi þjóð,
skuli hafa stutt stríðið í Írak. En
krafan er samt sem áður sú að Ís-
land verði strikað út af lista hinna
staðföstu þjóða sem studdu stríð-
ið. Það er smánarblettur á þjóð-
inni að Ísland skuli vera á listan-
um. ■
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
VIÐSKIPTAFRÆÐINGUR
UMRÆÐAN
ÍSLAND OG ÍRAK
Ríkisstjórn Íslands á
að gangast við mis-
tökunum og fá nafn Íslands
strikað út af lista hinna
staðföstu þjóða.
,,
Smánarblettur á íslensku þjóðinni
Skólagjöld á sakleysingja
TÆKNIHÁSKÓLINN Nemendur í frumgreinadeild eru ósáttir við að þurfa að greiða
hærri skólagjöld en aðrir nemendur skólans.
Ástæða þess að hið
nýja háskólaráð tel-
ur sig eiga rétt á að rukka
þessa nemendur um skóla-
gjöld er sú að frumgreina-
deildin telst ekki vera há-
skóladeild, nemendur henn-
ar eru á framhaldsskólastigi
í skólakerfinu.
,,