Fréttablaðið - 08.06.2005, Blaðsíða 16

Ríkisútvarpið hefur farið mikinn í
umfjöllun um meint „hrun“ þorsk-
stofnsins við Færeyjar. Vitnað er
hvað eftir annað í ráðgjöf Alþjóða
Hafrannsóknarráðsins rétt eins
og um efsta dóm í náttúruvísind-
um væri að ræða. Alþjóða Haf-
rannsóknarráðið er samstarfs-
vettvangur fiskifræðinga frá 19
löndum sem starfa eftir sömu
kenningunum. Kenningarnar
ganga meðal annars út á að stór
hrygningarstofn sé mikilvægur
til að tryggja nýliðun. Aldrei hef-
ur tekist að sýna fram á jákvætt
samband nýliðunar og hrygning-
arstofns en aftur á móti eru fjöl-
mörg vísindaleg gögn sem sýna
öfugt samband hrygningarstofns
og nýliðunar, þ.e. lítill hrygning-
arstofn gefur af sér mikla nýlið-
un. Þetta má vel skýra út á þann
hátt að þegar mikið er af fiski fyr-
ir, þá er bæði minna af æti til
skiptanna fyrir nýliða og meira
um afrán eldri þorsks á smáum
fiski sem er að koma inn í veiðina.
Til einföldunar má líkja hafinu
við tún sem er fullbeitt en á með-
an svo er þá er ekki hægt að bæta
við gripum inn á túnið.
Í frétt Ríkisútvarpsins er sagt
að þorskstofninn hafi „hrunið“ við
Færeyjar upp úr 1990 en það sem
er sérstaklega merkilegt við þá
lægð sem hrygningarstofninn var
í þá er að í kjölfarið kom mjög
mikil nýliðun.
Það er einfaldlega ofureðlilegt
að fiskistofnar sveiflist. Í gegnum
aldirnar hefur mönnum verið
ljóst að fiskgengd og aflabrögð
eru misjöfn frá ári til árs. Ef
þorskstofninn við Færeyjar hegð-
ar sér með sama hætti í þeirri
lægð sem hann er í nú og hann var
í 1990, þá má búast við mikilli ný-
liðun nú í kjölfarið.
Ráðgjöf Alþjóða Hafrannsókn-
arráðsins hefur oftar en ekki ver-
ið röng í Færeyjum. Nú berast
fréttir af því að Alþjóða Hafrann-
sóknarráðið vilji minnka þorsk-
veiðar um 50%, en eins og sjá má
á meðfylgjandi töflu þá er þetta
ekki í fyrsta sinn sem ráðið hvet-
ur til gífurlegs niðurskurðar á
þorskafla. Færeyingar hafa hing-
að til lítið tekið mark á dómsdags-
spám ráðsins um að allt fari í
kaldakol ef ekki verður farið að
ráðleggingunum. Frá árinu 1997
hefur ráðið hvatt Færeyinga til að
skera gífurlega niður veiðar, á
sama tíma og hrygningarstofn
hefur verið að vaxa, tvisvar sinn-
um um 30% og 6 sinnum um 25%,
en nú er skyndilega ráðlagður
50% niðurskurður.
Ég vil vekja sérstaka athygli á
súluritinu sem sýnir, að þrátt fyr-
ir að ítrekað hafi verið veitt ríf-
lega umfram ráðgjöf Alþjóða Haf-
rannsóknarráðsin þá stækkaði
hrygningarstofninn. Öllum ætti
að vera ljóst við skoðun á þessu
súluriti að Alþjóða hafrannsókn-
arráðið hafði rangt fyrir sér og
það er ekkert sem segir að þeirra
kennisetningar séu réttari nú en
árið 2001.
Í fréttum RÚV um ástand
þorskstofnsins í Færeyjum var
deildarstjóri Fiskirannsóknar-
stofu í Færeyjum að hnýta í ráð-
gjöf Jóns Kristjánssonar, en svo
virðist sem hann eigi harma að
hefna, þar sem Jón Kristjánsson
hafði bent rækilega á að ráðgjöf
færeysku stofnunarinnar var
röng.
B orgarfulltrúar í Reykjavík keppast við að leggja fram til-lögur sínar í skipulagsmálum. Ljóst er að sjálfstæðismenní borginni hafa hreyft hressilega við keppinautum sínum og
nú líður vart sá dagur að metnaðarfullar hugmyndir birtist ekki á
síðum dagblaðanna – og var tími til kominn.
Skipulagsvandi höfuðborgarsvæðisins felst í smáskammtalækn-
ingum sem verið hafa við lýði síðustu áratugi. Í reynd líkist
Reykjavík miklu fremur dreifbýli en þéttbýli enda kom á daginn
við úttekt Fréttablaðsins á byggðaþróun í höfuðborginni, sem birt-
ist í blaðinu um síðustu helgi, að byggðin í borginni myndi ennþá
rúmast öll vestan Elliðaáa og Breiðholts hefði upprunalegur þétt-
leiki byggðarinnar fengið að njóta sín á síðari árum.
Helmingur af borgarlandinu hefur verið lagður undir umferðar-
mannvirki. Það er ótrúlegt hlutfall. Sjálf Hringbraut borgarinnar
er bein lína sem sker byggðina í tvennt – og skipti henni að lokum
í tvö kjördæmi. Reykjavíkurflugvöllur þrengir svo að miðborginni
að verslun og þjónusta hefur lagt á flótta yfir í önnur bæjarfélög.
Gömul miðja borgarinnar er orðin að úthverfi. Þangað leggja fáir
leið sína án þess að greiða stöðumælasekt.
Skipulagspólitíkin hefur að mestu snúist um það að gera öllum
til hæfis; leggja endalausar stoðbrautir sem flækjast um íbúða-
hverfi í stað þess að hugsa nógu stórt og til framtíðar. Afkastamikl-
ar hraðbrautir hafa meira og minna verið bannorð í umferðinni,
enda vonuðust reykvísk yfirvöld allan seinni hluta síðustu aldar til
að borgarbúar tækju strætisvagna fram yfir einkabíla. Það kom
hins vegar á daginn að engin þjóð, nema ef vera kynni Bandaríkja-
menn, er jafn hrifin af því að njóta einverunnar í bílnum á leið sinni
til vinnu.
Það er því gleðiefni að lesa grein Stefáns Jóns Hafstein, oddvita
Samfylkingarinnar í borgarstjórn, í Fréttablaðinu á mánudag. Þar
leggur hann fram metnaðarfullar tillögur í skipulagsmálum – og
svarar í raun kalli sjálfstæðismanna sem tóku ánægjulegt frum-
kvæði í þessum efnum fyrir tveimur vikum. Þann dag kvað við nýj-
an tón í málfutningi borgarstjórnarflokks sjálfstæðismanna; upp-
byggjandi framtíðarsýn þeirra vakti langtum meiri og jákvæðari
athygli en þeir hafa átt að venjast af niðurrifsumræðunni um bág-
an fjárhag borgarinnar og ruglið um Línu.net.
Skipulagsmál í Reykjavík verða eitt helsta umræðuefni komandi
borgarstjórnarkosninganna. Vonandi er að sú umræða endi ekki í
hvimleiðu karpi um frumkvæði og eignarrétt á hugmyndum. At-
hyglisvert er að sjálfstæðismenn kynntu sínar skipulagstillögur
með mjög opnum huga og vilja málefnalega umræðu og skoðana-
skipti um þennan mikilvæga málaflokk. Það er ekki síður athyglis-
vert að oddviti Samfylkingarinnar í borgarstjórn fagnar tillögum
sjálfstæðismanna í grein sinni í Fréttablaðinu á mánudag. Þetta
tvennt skiptir máli. Það er tímabært að borgarstjórnarflokkarnir
allir tali saman um skipulagsmál – og komist að niðurstöðu. Þing-
menn Reykvíkinga hafa iðulega látið sig samgöngumál lítt varða og
eyðilagt sóknarfæri borgarinnar í þessum efnum með flokkspóli-
tísku fimbulfambi. Borgarstjórnarflokkarnir allir eiga að hafa
meiri metnað fyrir hönd höfuðborgarinnar. Í þeim efnum er tíma-
bært að laga samtalstækni stjórnmálaflokkanna. ■
8. júní 2005 MIÐVIKUDAGUR
SJÓNARMIÐ
SIGMUNDUR ERNIR RÚNARSSON
Það er tímabært að borgarstjórnarflokkarnir allir tali sam-
an um skipulagsmál – og komist að niðurstöðu.
Samtalstækni
stjórnmálanna
FRÁ DEGI TIL DAGS
Fiskivei›irá›gjöf og Færeyjar
Stjórnarsátt í Orkuveitu
Einhugur virðist innan beggja fylking-
anna í borgarstjórn um frammistöðu
sinna manna í stjórn
Orkuveitunnar því hún
var endurkjörin á borg-
arstjórnarfundi í gær.
Stjórnarformaður-
inn Alfreð Þor-
steinsson mun
því enn fara í
broddi
fylking-
ar til nýrra
tækifæra fyrir
Orkuveituna en
hann hefur verið
nokkuð fram-
takssamur að
undanförnu. Við því er almennt búist
að eftir því sem styttist í kosningar
muni átökin um áherslur í stefnu-
mótun Orkuveitunnar vaxa. Sjálf-
stæðismenn hafa barist einhuga
gegn starfsemi utan kjarnastarfsemi
Orkuveitunnar en Alfreð heldur
ótrauður áfram með öll spilin á
hendi.
Prófkjör í Reykjavík
Sjálfstæðismenn halda prófkjör fyrir
borgarstjórnarkosningarnar í Reykja-
vík. Þátttaka í prófkjörum flokksins í
Reykjavík hefur oftar en ekki verið
góð og er mikilvægur þáttur í félags-
starfi flokksins ekki síst vegna fjöl-
margra prófkjörsskrifstofa sem bjóða
upp á kaffi. Búist er við því að tölu-
verð endurnýjun geti orðið á fram-
boðslista flokksins fyrir kosningarnar
þar sem vitað er að fleiri en færri
hafa áhuga. Á sama tíma spyrst lítið
til fregna úr höfuðstöðvum R-lista-
flokkanna.
Handstýrð hagstjórn
Forsætisráðherrann tekur ekki undir
tillögur flokksbróður síns, Kristins H.
Gunnarssonar, um tilfærslu kvóta
milli byggðarlaga með handafli. Hann
sér ekki möguleikana á því að slíkt
megi útfæra með eðlilegum hætti og
vísar til annarra mikilvægari hluta.
Beðið er eftir viðbrögðum Kristins við
orðum Halldórs.
hjalmar@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA
Hrygningastofn
Ráðgjöf ICES
Heildarveiði
2000 2001 2002
40
.0
00
16
.0
00 21
.0
00
46
.0
00
16
.0
00
27
.0
00
53
.0
00
14
.0
00
36
.0
00Ráðgjöf Alþjóða Hafrannsóknarráðsins Ákvörðun Lögþingsins
Um niðurskurð um niðurskurð
1997: -30% -12,5%
1998: -30% – 5%
1999: -25% 0%
2000: -25% 0%
2001: -25% 0%
2002: -25% – 1%
2003: -25% – 2%
2004: -25% – 1,5%
SIGURJÓN ÞÓRÐARSON
ALÞINGISMAÐUR
UMRÆÐAN
ÁSTAND ÞORSK-
STOFNSINS