Fréttablaðið - 22.06.2005, Blaðsíða 14

ASÍ gagnr‡nir me›fer›
pólskra verkamanna
Tólf pólskir verkamenn hafa leitað
á náðir Alþýðusambands Íslands
þar sem þeir telja að kjör og aðbún-
aður í húsnæði sem þeim hefur ver-
ið úthlutað til að búa í hér á landi
séu með öllu óviðunandi. Verka-
mennirnir komu hingað til lands í
apríl síðastliðnum til starfa í bygg-
ingageiranum eftir að hafa undir-
ritað ráðningarsamning í Póllandi
við fyrirtækið Geymi ehf.
Í einum ráðningarsamningnum
kemur fram að tiltekinn starfsmað-
ur eigi að fá greiddar um 120.000
krónur á mánuði fyrir 250 tíma
mánaðarvinnu en almennt er gert
ráð fyrir um 160 tíma mánaðar-
vinnu hér á landi. Í samningnum
kemur fram að öll vinna umfram
það greiðist sem yfirvinna að upp-
hæð 480 krónur á tímann. Verka-
mennirnir hafa enn fremur fengið
úthlutað húsnæði til búsetu sem er
ekki skipulagt sem íbúðarhúsnæði.
Vinnumálastofnun fékk öll gögn
Halldór Grönvöld hjá Alþýðusam-
bandi Íslands segir að mennirnir
hafi leitað til ASÍ fyrir milligöngu
aðila sem hafi orðið þess áskynja að
kjör þeirra og aðstæður væru óvið-
unandi. „Þeir sýndu okkur gögn um
kjör þeirra og svo húsnæðið til bú-
setu sem atvinnuveitandinn hafði
látið þeim í té. Við sáum strax að
þetta var með öllu óviðunandi og
höfum núna brugðist við þessari
kvörtun þeirra,“ segir Halldór.
Hann segir að þegar sótt hafi verið
um atvinnuleyfi fyrir mennina tólf
hafi það verið gert á fölskum for-
sendum og framvísað hafi verið
gögnum hjá Vinnumálastofnun þar
sem fram hafi komið að kjör þeirra
væru betri en þau eru í raun og veru
í dag.
Eiríkur Elís Þorláksson, lögmað-
ur Geymis ehf., hafnar þessu alfarið
og segir að honum komi málflutn-
ingur ASÍ á óvart. Það sé hins vegar
ljóst að einhver atriði sem varða
Pólverjana kunni að vera í ólagi og
nú sé unnið að því að bæta það. „Það
var sótt um atvinnuleyfi hjá Vinnu-
málastofnun, sem var í framhaldinu
veitt og sú ákvörðun hlýtur að
byggja á þeim athugunum sem
stofnunin hefur gert. Samkvæmt
lögum um atvinnuréttindi útlend-
inga verða þeir að fá tilskilin gögn í
hendur, til dæmis um að fyrirtæki
ábyrgist greiðslu á heimflutningi
mannanna og svo framvegis. Öll
þessi gögn voru veitt og atvinnu-
leyfið gefið út væntanlega í fram-
haldi af því að Vinnumálastofnun
hefur ígrundað þessi gögn,“ segir
Eiríkur.
Búa í atvinnuhúsnæði
Verkamennirnir fengu úthlutað
húsnæði þar sem þeir hafa dvalið og
hefur ASÍ gert athugasemdir við að
húsnæðið sé þeim ekki bjóðandi þar
sem um er að ræða atvinnuhúsnæði.
Auk þess hefur ASÍ gert athuga-
semdir við það að kjör þeirra séu
undir launaviðmiðum verkafólks.
„Venjuleg laun faglærðra manna
eru um 130-150.000 krónur fyrir
utan yfirvinnu og þarna er því verið
að borga laun undir samningum.
Auk þess er ekkert orlof, ákvæði
um veikindaleyfi og svo framveg-
is,“ segir Halldór. Hann segir enn
fremur að unnið verði að því næstu
daga að bæta kjör verkamannanna í
samstarfi við þau fyrirtæki sem
þeir starfi hjá en ASÍ ætli einnig að
beita sér fyrir því að þeim samning-
um verkamannanna sem gerðir
hafa verið með sviksamlegum hætti
verði rift, auk þess sem reynt verði
að finna þeim viðunandi húsnæði.
„Það er þannig að þetta húsnæði
er vissulega ekki skipulagt sem
íbúðahúsnæði en mér finnst verið
að reyna að draga fram heldur
svarta mynd af málinu. Inni í þeim
tölum sem hér um ræðir hvað mán-
aðarlaunin varðar er ljóst að þegar
hefur verið tekið tillit til þess að
þeim hefur verið útvegað húsnæði
og ýmislegt annað. Ég held að það
sé verið að þyrla upp óeðlilega
miklu ryki í þessu máli,“ segir
Eiríkur. ■
14 22. júní 2005 MIÐVIKUDAGUR
Síðustu daga hefur Fréttablaðið fjallað um fram-
kvæmd fjárlaga ársins 2004. Þrátt fyrir góða stöðu,
en alls var ríkisreikningurinn 9,7 milljarða innan
fjárheimilda, er víða pottur brotinn.
Hverjir fara fram úr? Mestu munar um skóla og
heilbrigðisstofnanir, en í þeim geirum virðist jafnvel
vera viðvarandi rekstrarvandi þrátt fyrir að framlög
ríkisins til þeirra hafi aukist ár frá ári. Landspítalinn
einn fór nærri milljarð fram yfir á árinu 2004 og
búast má við að hann geri það aftur í ár. Einnig
hafa sendiráðin kostað sitt og hvað eftir annað
farið yfir fjárlög.
Hvernig eru fjárlög unnin? Fjárlögin eru eitt fjöl-
þættasta verkefni ríkisvaldsins. Flestar stofnanir
ríkisvaldsins koma að henni með einum eða
öðrum hætti ásamt fjöldamörgum hagsmunahóp-
um. Fjármálaráðuneytið hefur í samstarfi við fjár-
laganefnd Alþingis yfirumsjón með fjárlagagerðinni,
sem stendur yfir sleitulítið allt árið um kring í formi
upplýsingaöflunar, viðræðna, útreikninga og áætl-
anagerðar. Fjárlagafrumvarp er síðan sett fyrir
Alþingi sem setur síðan endanleg fjárlög - en fjár-
lögin eru lög.
Hver fylgir fjárlögum eftir? Ríkisendurskoðun
hefur eftirlit með framkvæmd fjárlaga og er þing-
nefndum til aðstoðar við störf sem varða fjárhags-
málefni ríkisins en hvert ráðuneyti á að hafa hemil
á sínum eigin stofnunum og ráðherra ber mesta
ábyrgð á því að fjárlögin séu ekki brotin.
Þegar einhver stofnun fer fjögur prósent
fram úr heimildum ber henni að greina
ráðuneytinu frá því og ráðuneytinu ber þá
skylda til að bregðast við með einhverjum
hætti. Eins og gefur að skilja er aldrei hægt
að sjá fyrir öll útgjöld fyrir allt ríkið eitt ár
fram í tímann og Alþingi samþykkir því fjár-
aukalög sem taka á útgjöldum sem
ekki er gert ráð fyrir í upphaflega frum-
varpinu.
Fjárlög eru líka lög
FBL-GREINING: FJÁRLÖG
fréttir og fró›leikur
SVONA ERUM VIÐ
KARTÖFLUUPPSKERA Á ÍSLANDI Í TONNUM TALIÐ
Heimild: Hagstofan
2000
20039
.8
4
3
7.
0
9
0
7.
3
2
4
1995
Forstjóri Vinnumálastofnunar:
Stéttarfélög rá›a ekki fer›inni
„Stéttarfélög eins og Efling hafa aðeins umsagnarrétt en taka
ekki ákvörðun um hvort við getum út atvinnuleyfi,“ segir Giss-
ur Pétursson, forstjóri Vinnumálastofnunar. Efling-stéttarfélag
sendi í gær frá sér tilkynningu um að það hefði margsinnis
hafnað atvinnuleyfum félagsins, sem hefur ráðið Pólverjana til
starfa, en Vinnumálastofnun ekki tekið tillit til þess. Efling
hefði ítrekað við Vinnumálastofnun að umsagnir félagsins yrðu
virtar.
Gissur segir að tekið sé tillit til þeirra að-
stæðna sem umsækjendur tína til og ákvörð-
un um útgefin atvinnuleyfi geti gengið þvert
á jákvæðar eða neikvæðar umsagnir stétt-
arfélaga og ráðist af hverju tilfelli fyrir
sig.
„Hvað þetta tiltekna fyrirtæki varðar þá
þarf auðvitað að skoða þau gögn sem lögð
hafa verið fram og hvort sótt hafi verið um
leyfi á röngum forsendum. Ef svo er ekki þá
þarf að taka ákvörðunina upp að nýju og
endurskoða hana,“ segir Gissur.
-hb
GISSUR PÉTURSSON
Lögma›ur Geymis ehf., sem hefur flutt tólf pólska verkamenn hinga› til
starfa, segir ASÍ flyrla upp ryki flegar fla› gagnr‡nir me›fer› fleirra. ASÍ telur
launagrei›slur undir samningum og ætlar a› reyna a› fá samningunum rift.
HALLDÓR
GRÖNVOLD
EIRÍKUR
ÞORLÁKSSON
SJÖ MANNS DEILA ELDHÚSINU SEM EIN STÓR FJÖLSKYLDA.
SVEFNAÐSTAÐAN ER EKKI BJÓÐANDI
AÐ MATI ASÍ.
BAÐHERBERGIÐ Í HÚSNÆÐI PÓL-
VERJANNA