Fréttablaðið - 03.08.2005, Síða 36

„Þetta er búið að vera langt og strangt ferli
hjá okkur í sambandi við söluna á Símanum,“
segir Jón Sveinsson formaður einkavæðing-
arnefndar, eftir að ljóst er að ríkið fær greid-
da 66,7 milljarða króna fyrir hlut sinn í Sím-
anum. Hann minnir á að þetta ferli hafi staðið
yfir með hléum frá árinu 2001. „Þá var fund-
ið að því verði sem ríkið vildi fá fyrir fyrir-
tækið og það sagt of hátt. Í ljósi þeirra tilboða
sem við fengum hljóta allir að sjá nú að það
var rétt ákvörðun á þeim tíma að selja fyrir-
tækið ekki á lægra verði en menn höfðu ein-
sett sér á þeim tíma. Þær fjárupp-
hæðir sem hér er um að ræða eru að
mati nefndarinnar góðar, það er að
segja hvað varðar hæsta tilboð sem
hér liggur fyrir.“
Jón segir að í þessu sambandi
verður líka að líta til þess að fyrr á
þessu ári voru 6,3 milljarðar króna
teknir út úr Símanum sem arður. Fjár-
munirnir sem komi í ríkissjóð í þessu
sambandi séu því mjög miklir eða um
73 milljarðar króna. Hann voni að
hægt verði að ráðstafa þeim fjár-
munum með farsælum hætti.
ÓVISS UM TILBOÐIN
„Enginn vissi nákvæmlega hvað upp
úr umslögunum kæmi. Það hafa verið
nefndar tölur á bilinu 40 til 70 milljarð-
ar króna. Það eru ekki tölur frá nefnd-
inni komnar. Einu viðmiðin sem við
höfum getað haft í þessu efni er auð-
vitað salan frá 2001 og það verðmat
sem lagt var til grundvallar á þeim
tíma. Með því að framreikna það til
dagsins í dag þá sjá allir að þessi tilboð
sem komu núna, og sérstaklega hæsta
tilboðið, eru vel yfir því. Í ljósi þess
hlýtur það að vera mjög ásættanlegt
fyrir nefndina að slíkt tilboð skyldi
berast,“ segir Jón.
Einkavæðingarnefnd áskildi sér
rétt til að hafna öllum tilboðum. Jón
segir hugmyndir um lágmarksupphæð
hafa verið ræddar innan nefndarinnar.
Hins vegar var ákveðið að fresta
þeirri umræðu þangað til nefndar-
menn stæðu frammi fyrir lélegu til-
boði. Enginn hafi þó verið svo svart-
sýnn að reikna með að sú staða kæmi
upp. Markaðurinn á Íslandi sé sterkur og fyr-
irtæki hér innanlands orðin gríðarlega öflug
og kannski djarfari en erlend fyrirtæki.
FRAMTÍÐARSÝNIN ENN ÓOPINBER
Í gögnunum sem komu inn, sérstaklega með
óbindandi tilboðunum, kom lýsing bjóðenda á
framtíðarsýn Símans og stefnumarkmiðum;
hvernig þeir hyggðust uppfylla markmið rík-
isstjórnarinnar í því sambandi. Var meðal
annars horft til hugmynda varðandi rekstur
Símans, starfsmannastefnu og þjónustu í
þéttbýli og dreifbýli
næstu fimm árin.
„Það er út af fyrir sig
ekki gert ráð fyrir því að
þessi gögn verði birt sér-
staklega nema kaupand-
inn og seljandinn komi
sér saman um það eftir
gerð kaupsamningsins.
Það er ekki búið að setj-
ast yfir það hvaða atriði
það eru sem birt verða á
þeim tímapunkti, en ég
held að það sé ekki raun-
hæft að gera ráð fyrir
neinni umfjöllun sér-
staklega af hálfu nefnd-
arinnar eða ríkisins, að
minnsta kosti fyrr en
samningurinn hefur
verið gerður og væntanlega ekki fyrr en
kaupin hafa endanlega átt sér stað. Kaupin
hafa náttúrlega endalega ekki átt sér stað
fyrr en greiðsla hefur borist og afhending
hlutarins. Þá þurfa aðilar í ljósi trúnaðar og
annars að koma sér saman um hvað það verð-
ur nákvæmlega úr kaupsamningi og öðrum
gögnum sem þeir birta þá sameiginlega,“ seg-
ir Jón.
„Það var reynt af okkar hálfu að meta al-
veg sérstaklega þegar við fórum yfir gögnin
hvort þeirra framtíðarsýn félli að þeim
áformum ríkisins, sem ríkið hafði sett sér.
Okkar niðurstaða var sú að allir þeir mats-
kenndu þættir sem haldið var frá verðinu
hefðu verið uppfylltir hjá þessum aðilum sem
buðu.“
ÓTTUÐUST HÁTT VERÐ
„Ég verð þó að viðurkenna að við skynjuðum
fljótt að erlendu fjárfestarnir óttuðust, svo
ég noti það orð, að íslensku fjárfestarnir
gengu lengra í því að bjóða hátt verð fyrir
þetta fyrirtæki heldur en þeir væru tilbúnir
til. Þess vegna hafa þeir kannski ekki lagt í
kostnaðinn og fyrirhöfnina sem fylgir því að
fara í gegnum þetta ferli alveg frá upphafi
til enda. Það kostar auðvitað töluvert fé að
gera það. Að því leytinu til var kannski auð-
veldara fyrir innlendu aðilana að taka þátt í
þessu og fylgja þessu til enda heldur en fyr-
ir erlendu aðilana. Þetta er ein skýringin,“
segir Jón aðspurður af hverju enginn er-
lendur aðili var þátttakandi í tilboði í Sím-
ann.
Ljóst var 25. maí að fjórtán erlendir aðilar
fengu að halda áfram í tilboðsferlinu, annað
hvort einir, nokkrir saman eða með ís-
lenskum samstarfsaðilum.
„Önnur skýringin kann að vera sú að fyrir-
tækið er einfaldlega ekki nógu stórt fyrir
stóra erlenda fjárfestingasjóði. Og síðan
kannski í þriðja lagi þá gætu takmarkanir
sem við settum varðandi eignarhaldið, eins
og 45 prósenta reglan, hafa haft áhrif á þá
líka því eignarhluturinn minnkar við að setja
þá reglu,“ útskýrir Jón, en enginn mátti
kaupa meira en 45 prósent í Símanum.
SAMKEPPNISEFTIRLIT Í MÁLIÐ
Á föstudaginn verður skrifað undir kaup-
samninginn, sem bjóðendur hafa þegar
áritað, í Þjóðmenningarhúsinu við Hverfis-
götu. Þar sem hann er tilbúinn í öllum megin-
atriðum tekur lokafrágangur hans ekki
langan tíma.
„Samhliða því gera lög um samkeppniseft-
irlit ráð fyrir því að kaupandinn verði að
senda inn til samkeppnisyfirvalda tilkynn-
ingu um kaupin. Samkeppniseftirlitið tekur
þau til sérstakar skoðunar og kannar hvort
einhver samkeppnissjónarmið þurfa að koma
þar til sérstakrar skoðunar. Við í nefndinni,
ásamt okkar lögmönnum, höfum kannað það
sérstaklega og teljum að ekki sé mikil ástæða
til að halda að það tefji málið mjög. En sam-
keppniseftirlitið hefur samkvæmt lögum rétt
til þess að fara yfir þá hluti og gera sínar at-
hugasemdir ef þannig atvikast. Ég á ekki
beinlínis von á því að það gerist,“ segir Jón.
Hæsta boð
66,7 milljarðar króna
Skipti ehf., sem í eru:
Exista ehf. 45%
Kaupþing banki hf. 30%
Lífeyrissjóður verslunarmanna 8,25%
Gildi - lífeyrissjóður 8,25%
Sameinaði lífeyrissjóðurinn 2,25%
Samvinnulífeyrissjóðurinn 2,25%
MP Fjárfestingarbanki hf. 2%
Skúli Þorvaldsson 2%
Næsthæsta boð
60 milljarðar króna
Símstöðin ehf., sem í eru:
Burðarás hf. 45%
Kaupfélag Eyfirðinga svf. 7,86%
Ólafur Jóhann Ólafsson. 23,56%
Talsímafélagið ehf*. 11,79%
Tryggingamiðstöðin hf. 11,79%
* Félag í eigu Sigurðar Gísla og Jóns Pálmasona
Hagkaupsbræðra, Ingimundar Sigfússonar
fyrrum sendiherra, Bolla Kristinssonar í 17, og
Arnars Bjarnasonar rekstrarhagfræðings.
Lægsta boð
54,7 milljarðar króna
Nýja símafélagið ehf., sem í eru:
Atorka Group ehf. 38,4%
Jón og Sturla Snorrasynir 28,8%
Jón Helgi Guðmundsson 28,8%
Frosti Bergsson 4%
MIÐVIKUDAGUR 3. ÁGÚST 2005 MARKAÐURINN10
Ú T T E K T
„Sala Símans er eins nálægt
því og hægt er að vera skóla-
bókardæmi um einkavæð-
ingu,“ segir Bertrand Kan,
annar af tveimur ráðgjöfum
breska fjármálafyrirtækis-
ins Morgan Stanley, sem var
einkavæðingarnefnd til ráð-
gjafar. Hann hafi tekið þátt í
þó nokkrum sambærilegum
verkefnum og alltaf sé erfitt
að spá um fyrir fram
hvernig til muni takast.
„Ferlið hefur verið mjög
agað, vel skipulagt, gagn-
sætt og jafnræðis var gætt
milli væntanlegra tilboðs-
gjafa. Ég tel að þetta hafi
verið mjög vel heppnað,“
segir Bertrand og bendir á í
því sambandi að staðið hafi
verið við allar helstu tíma-
setningar, sem ákveðnar
voru fyrir hálfu ári. „Það er
mjög óvenjulegt,“ bætir
hann við og einkavæðingar-
nefnd hafi unnið vel að þessu
verkefni. Nefndarmenn hafi
verið raunsæir, einbeittir og
tekið réttar ákvarðanir á
réttum tíma.
Aðspurður hvort það sé al-
gengt annars staðar í heim-
inum að hæstbjóðandi kaupi
opinbert fyrirtæki eins og í
tilviki Símans, segir Bert-
rand það mikilvægt ef ferlið
eigi að vera gagnsætt. „Það
sem gerir þessi viðskipti
óvenjuleg er að okkur tókst
að semja um öll önnur atriði
áður en tilboð voru opnuð.
Það er eitt að láta verð ráða
og annað að eiga eftir að
semja um ákveðin atriði. Í
slíkum samningaviðræðum
þarf að taka tillit til margra
þátta sem getur tekið langan
tíma. En við sölu Símans
sömdum við um þessi atriði
fyrir fram, sem er hægt ef
hagsmunirnir eru miklir og
bjóðendur nokkrir.“
Bertrand segist ekki hafa
verið hissa hversu hátt verð
fékkst fyrir Símann. Ríkis-
stjórnin geti mjög vel við
unað. Mörg tækifæri liggi í
rekstri fyrirtækisins sem
kaupendurnir geti unnið að.
Kaupendur Símans skrifa undir kaupsamning í Þjóðmenningarhúsinu á föstudaginn. Eftir að Sam-
keppniseftirlit hefur afgreitt málið frá sér reiða þeir fram 66,7 milljarða króna fyrir fyrirtækið og fá
hlutabréf ríkisins afhent. Þrátt fyrir að bjóðendur hafi þurft að gera einkavæðingarnefnd grein fyrir
framtíðarsýn sinn varðandi rekstur Símans næstu fimm árin segir Björgvin Guðmundsson óljóst
hvort sú sýn verði gerð opinber.
BERTRAND KAN RÁÐGJAFI MORGAN STANLEY Söluferlið var agað, vel skipulagt og gagnsætt, segir Bertrand.
Skólabókardæmi um einkavæðingu
Erlendir fjárfestar óttuðu
21. mars Einkavæðingarnefnd fær umboð til að selja Símann
4. apríl Sala Símans fyrst kynnt af einkavæðingarnefnd
8. apríl Fyrstu trúnaðarsamningar afhentir fjárfestum
19. apríl Leyfileg eignatengsl fjárfesta skilgreind
27. apríl Ákveðið að birta ráðgjafaskýrslu Morgan Stanley
6. maí Upphaflegur frestur til að skila óbindandi tilboðum
17. maí Frestur til að skila inn óbindandi tilboðum rennur út
18. maí Nánari útfærsla á söluferli Símans gerð skil í Markaðinum
25. maí Tólf af fjórtán fjárfestahópum halda áfram í söluferlinu
6. júní Gagnaherbergi Símans opnað fyrstu fjárfestunum
29. júní Búið að afhenda fjárfestum drög að kaupsamningi
13. júlí Fjárfestar gera grein fyrir samstarfsaðilum
20. júlí Markaðurinn segir að erlendir fjárfestar skili ekki tilboði
28. júlí Bindandi tilboð í Símann opnuð á Hótel Nordica
5. ágúst Stefnt að undirritun kaupsamnings
S Ö L U F E R L I S Í M A N S
10-11 Markadur lesið 2.8.2005 15:33 Page 2