Fréttablaðið - 06.10.2005, Blaðsíða 49

FIMMTUDAGUR 6. október 2005 47
Á fyrsta framboðsfundi mínum
fyrir síðustu borgarstjórnarkosn-
inga sögðu Björn Bjarnason og
Guðrún Ebba Ólafsdóttir fyrir D-
lista að mun betra væri að senda
bakkamat í skólana en hafa mötu-
neyti. Því höfnuðu fundarmenn og
Reykjavíkurlistinn fékk umboð til
þess í kosningum að setja mötu-
neytiseldhús í alla grunnskóla. Ég
hef heyrt kennara segja að fyrsta
stundin eftir mat sé nú jafn góð til
náms og fyrsta stundin að morgn-
i til þegar börnin mæta óþreytt.
Þetta eina sannfærir mig um að
kostnaðurinn sem nemur mörg
hundruð milljónum muni skila sér
í betri námsafköstum.
Við ákváðum einnig að láta fara
fram úttekt á eldhúsunum þegar
langt var komið með að innleiða
þau í skólum. Í skýrslu um málið
kom fram að margra bóta var þörf
og því var starfsfólki okkar falið
að fylgja eftir tillögum sem fram
komu. Í samtölum við skólastjóra,
kennara og foreldra hefur komið
fram að þar sem best tekst til eru
skólaeldhúsin góð viðbót við skóla-
menninguna, og hafa komið fram
óskir um að hver skóli hafi nokkuð
sjálfstæði um það hvernig haldið
er á málum. Á heimasíðum skól-
anna á að vera hægt að sjá matseð-
il hverju sinni og því auðvelt fyrir
forráðamenn barna að fylgjast
með. Í könnun sem ég gerði sjálfur
hjá nokkrum skólum kemur í ljós
að framboðið er fjölbreytt, mikið
af „venjulegum heimilismat“ en
vissulega er erfitt að ráða í nær-
ingargildi hverrar máltíðar og hve-
rsu vel eða illa hún er samsett af
ferskmeti eða mikið unnum verk-
smiðjumat. Sem leikmaður myndi
ég setja spurningarmerki við „pyl-
sur með öllu“ í hádeginu, og veit
ekki með „ýsunagga“ í samanburði
við nýja ýsu. Með fullbúnum mötu-
neytum á auðvitað að bjóða upp á
ferskmeti að lang stærstum hluta.
Menntasvið borgarinnar hefur
verið í samskiptum við Lýðheilsu-
stöð, en þar er nú unnin úttekt
á stöðu þessara mála og verður
hún höfð til hliðsjónar við frekari
stefnumótun, svo sem hvort þörf
er á að endurskoða núverandi
handbók um skólamötuneyti og
hvernig beri að fylgja málum eftir
í samræmi við niðurstöður.
Ég hef fylgst með umræðu
Breta um ruslmat í skólum og get
fullyrt að við erum ekki í neinum
slíkum vandræðum sem þeir. En
við þurfum örugglega að bæta úr
ýmsum þáttum. Því hef ég áhuga
á að skólamötuneytin fái öll þá
aðstoð sem þörf er á og viðmið
til að fara eftir, en eftir sem áður
verði sá bragur hafður á í hverjum
skóla sem starfsfólk og forráða-
menn barna koma sér saman um.
Samtímis þessu hef ég sem borg-
arfulltrúi rekið mjög á eftir því að
innkaup á grunnmat verði boðin
út svo að mötuneytin hafi kost á
að kaupa inn fyrir lægsta mögu-
lega verð hverju sinni. Ég hvet
forráðamenn barna til að kynna
sér vel matarmenninguna í skóla
sínum, og skólastjórnendur til að
hafa fullt samráð við foreldraráð-
in um þessi mál. Við höfum stigið
stórt skref fram á við með því að
bjóða upp á hollan mat í skólum á
vinnudegi barnanna og eigum að
nýta það til fullnustu.
Mötuneytin í skólum eru bylting
Á laugardaginn, 8. október, ganga
Hafnfirðingar að kjörborðinu og
kjósa um sameiningu Hafnarfjarð-
ar og Vatnsleysustrandarhrepps.
Sameining sveitarfélaga er nauð-
synleg, ef litið er á hagræðingu
slíkrar aðgerðar. En það er ekki
nóg að sameinast, ef bæjarbúar
njóta ekki góðs af því. Bæjarbúar
eiga rétt á því að slík sameining
verði þeim til góða með lækkun
fasteignaskatta og annarra skyld-
ra greiðslna til bæjarfélagsins.
Eftir því sem bæjarbúar verða
fleiri, þá hlýtur það að skila sér í
bæjarsjóð.
Þessi sameining er mjög skynsam-
leg og gefur bænum mikla mögu-
leika landfræðilega séð. Það ættu
að opnast gífurlegir möguleikar á
fjölgun byggingarlóða fyrir nýja
íbúa og fyrirtæki.
Hafnarfjörður er fallegur bær
og það er nauðsynlegt að stækk-
a hann. Vatnsleysuströndin er
ósnortin og seiðandi og ef rétt er
haldið á málum í bænum í fram-
tíðinni og sameiningin verður að
veruleika, sér maður fyrir sér að
hér verði fallegasta bæjarstæði
landsins og mjög mikil eftirspurn
eftir búsetu hér.
Þetta er vonandi bara byrjunin
á meiri sameiningu nálægra bæj-
arfélaga. Það á fyrst og fremst að
hugsa um bæjarbúa og hvað þeim
er fyrir bestu og láta þá sjálfa taka
ákvarðanir með kosningu eins og
þessari. Þeir eiga jú þennan bæ.
Kæru Hafnfirðingar, mætum
á kjörstað 8. október og bjóðum
íbúa Vatnsleysustrandarhrepps
velkomna til Hafnarfjarðar.
Hafnarfjörður – stærri
Mér þykir það að vissu leyti leitt
að þurfa að halda áfram gagnrýni
á ráðningu Þorsteins Pálssonar til
að rita sögu þingræðis á Íslandi.
Það er leitt vegna þess að þegar
ég hef leitað á náðir Þorsteins
vegna rannsókna á nýliðinni
sögu og spurt hann um atvik frá
stjórnmálaferlinum, þá hefur
hann ævinlega tekið manni vel
- enda er hann mjög viðkunnan-
legur maður sem kom víða við
sögu. Það er líka leitt vegna þess
að maður hefur viljað trúa þeim
orðum ráðamanna að þeir vilji
efla rannsóknir og nýsköpun á
öllum fræðasviðum, og ég sjálf-
ur hef ekki yfir neinu að kvarta í
þeim efnum.
Svör Sólveigar Pétursdóttur
þingforseta við gagnrýni stjórn-
ar Sagnfræðingafélags Íslands
á þá ákvörðun forsætisnefndar
þingsins að fá Þorstein Pálsson
til verksins eru hins vegar þess
eðlis að nauðsynlegt er að útskýra
nánar í hverju gagnrýnin er fólg-
in. Í frétt á fréttavefnum Vísi 4.
október s.l. er haft eftir Sólveigu
að ritun á sögu þingræðis sé ekki
á verksviði einnar fræðigreinar
„og krefst ekki síður þekkingar
í lögfræði og stjórnmálafræði en
sagnfræði. Því hafi Þorsteinn,
sem sé menntaður lögfræðingur
og með sérkunnáttu í stjórnskip-
unarrétti, orðið fyrir valinu“.
Það er vissulega rétt hjá þing-
forseta að saga þingræðis snýst
um meira en sagnfræði. Við í stjó-
rn Sagnfræðingafélagsins gátum
hins vegar ekki verið að álykta
fyrir hönd stjórnmálafræðinga,
svo dæmi sé tekið, þótt þeir muni
ekki koma nálægt ritun þessarar
sögu á nokkurn formlegan hátt, og
mætti það vera áhyggjuefni fyrir
þá fræðastétt. Okkur finnst það
ekkert skárra að sagnfræðingar
séu sniðgengnir að stjórnmála-
fræðingar og stjórnlagafræðing-
ar séu það líka.
Það mat Sólveigar Pétursdótt-
ur að Þorsteinn Pálsson búi yfir
„sérkunnáttu í stjórnskipunar-
rétti“ er líka rangt, nema hún eigi
við langan stjórnmálaferil hans,
sendiherrastörf og setu í stjórnar-
skrárnefnd. Hvergi annars staðar
sér þessarar kunnáttu stað. Við,
sem þurfum að sækja um styr-
ki til fræðastarfa í samkeppnis-
sjóðum, verðum að tíunda fyrri
afrek á fræðasviðinu til að eiga
von um jákvæðar undirtektir. Við
leit í landskerfi bókasafna, Gegni
(www.gegnir.is), finnst ekki ein
einasta heimild um það að Þor-
steinn Pálsson hafi látið að sér
kveða í rannsóknum á stjórnskip-
unarrétti, nema tínd séu til nokkur
hátíðarávörp í ráðherraembætti.
Þorsteinn Pálsson getur örugg-
lega skrifað lipran texta, sökkt sér
í rannsóknir á sögu þingræðis og
reynt eftir bestu getu að láta ára-
langa þátttöku í forystusveit eins
stjórnmálaflokks ekki hafa áhrif
á mat sitt og ályktanir. En það er
ekki mergur málsins heldur hitt
að forsætisnefnd Alþingis er að
senda skýr skilaboð til þeirra, sem
hafa ákveðið af einlægum áhuga
að reyna að gera rannsóknir á
sögu og samtíð að ævistarfi sínu.
Og munurinn á orðum og efndum
ráðamanna er sláandi þessa dag-
ana. Í stefnuræðu forsætisráð-
herra á Alþingi sagði: „Við eigum
að líta á útgjöld til menntamála
sem fjárfestingu í framtíðinni og
rétt eins og aðrir fjárfestar viljum
við tryggja að fjárfestingin skili
sem mestum árangri“. Utanrík-
isráðherra tók í sama streng en
fjárfestingin skilar ekki árangri
ef hún er ekki nýtt. Orðin eru
fögur en efndirnar þær að þegar
máli skiptir þykja ráðamönnum
á Alþingi lagapróf frá 1974 og
skálaræður í ráðherratíð þyngri á
metum en áralangt framhaldsnám
og viðamiklar rannsóknir. Það sem
meira er, það þarf ekki einu sinni
að meta það.
Höfundur er formaður Sagnfræð-
ingafélags Íslands
Þingið ræður
GUÐNI TH. JÓHANNESSON
SKRIFAR UM SÖGU ÞINGRÆÐIS
UMRÆÐAN
SKÓLAMÖTU-
NEYTI
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
FORMAÐUR MENNTAMÁLARÁÐS REYKJAV.
UMRÆÐAN
SAMEININGAR-
KOSNINGAR
MAGNÚS ÓLAFSSON
SJÁLFSTÆÐISFLOKKI