Tíminn - 21.03.1976, Blaðsíða 12

12
TÍMINN
Sunnudagur 21. marz 1976
fpggj

Haniurinn er eftirsótt herfang. Libby
McGahan, virftir fyrir sér ham, sem er seidur
fyrir um þaf) bil 4.000.- kr.
Hátiöleg skrtibganga áftur en „blófthótiftin”
hefst. Kondórarnir verfta aft fá sér reifttúr á
tudda áftur en þeir eru iátnir lausir.
,,E1 Condor pasa” (Kondórinn
flýgur hjá), hét dægurlag frá Suft-
ur-Amen‘ku, sem náöi sérstak-
lega miklum vinsældum f Banda-
rikjunum. Texti lagsins fékk fólk
til aö leiöa hugann aö „vultur
gryphus”, stærsta fleyga fugli
jaröarinnar, en tæplega til aö
hugleiöa örlög þessa risahræ-
gamms.
Hjónin Jerry og Linda McGahan
bera hins vegar hag kondórsins
fyrir brjósti. Jeriy vinnur að
doktorsritgerð við háskólan i
Wisconsin i Bandarikjunum. Þau
hjón rannsökuðu lif og hátterni
kondóranna i tvö ár, og dvöldu til
þess i Kólumbiu og Perú.
„National Geographic Society”
veitti þeim stuðning og lét þeim
t.d. Libby myndavél i té til rann-
sóknarstarfanna. Hjónin komu
ekki aðeins með visindalegar
staöreyndir til baka frá dvöl
sinni, heldur einnig sannfæring-
unaum að hindra bæri útrymingu
hrægammanna með öllum ráó-
um. Þeim fannst vænt um þá eftir
að hafa kynnzt þeim. Sérstaklega
kynntust þau einum þeirra, sem
þau tóku i fóstur og kölluðu
Gronk. Hann viðurkenndi hjónin
alveg sem fósturforeldra sina.
Það tók þau fimm mánuði aö
finna kondórhreiður. Það var
ekki fyrr en þau höfðu grafið sér
byrgi i Rio Pasto-dalnum að þau
uppgötvuðu skúta, þar sem kven-
kondór hafði verpt einu eggi. Það
gera þeir á tveggja ára fresti, og
það tekur þá átta ár að verða kyn-
þroska. Unginn er sex mánuði i
hreiðrinu, en er miklu lengur háð-
ur foreldrum sirium. En foreldrar
Gronks yfirgáfu hann fljótt.
Sennilega hafa þau orðið vör við
návist mannanna. Jerry klifraöi
þvi niður eftir klettaveggnum og
náði Gronk og fór með hann heim
i búðirnar. Þegar sama kvöldiö
var unginn, sem var tæplega eins
árs gamall, búinn að viðurkenna
Jerry McGahan sem uppeldisföð-
ur sinn! Seinna sat hann meira að
segja i kjöltu hans eins og kjöltu-
rakki.
Þegar vegalagning gegnum
Suður-Ameriku virtist ætla að
hrekja kondórana i Kolumbiu úr
umhverfi sinu, en þeir eru 200 að
tölu, fluttu McGahan hjónin sig
yfir á Paracas-skagann i Perú til
að halda þar áfram athugunum
sinum. Kondórinn lifir einnig i
Ecuador, Bóliviu, Argentinu og
Chile. A Paracas-skaganum lærði
Gronk að fljúga. Þau bundu lfnu i
hann, svo hann hrekti ek'ki undan
sléttuvindunum. Þó að kondór-
arnir séu fleiri i Perú en i Kolum-
biu eru þeir þar i meiri hættu.
Þeir eru drepnir af þvi að þeir
leggjast á sjávarfuglana, sem
framleiða Gúanó-áburðinn, sem
er mikil útflutnirigsvara i Perú.
En veiðimennirnir láta sér ekki
nægja að skjóta þá kondóra, sem
eru að eltast við fuglana á eyjun-
um, sem eru aðalvarpsvæðin,
heldur fara þeir til meginlandsins
og skjóta þar eins marga kondóra
og þeir komast i tæri við. Þegar
Jerry McGahan sagði einum
I o
Björgun K