Tíminn - 11.07.1976, Blaðsíða 24

24
TÍMINM
Sunnudagur 11. júU 1976.
Bernhard
Nordh:
í JÖTUNHEIMUM
FJALLANNA u
Kannskeþeir ættu eftir aðlifa nýja tíma, þarna á bæjun-
um við Kolturvatnið? Þegar saman fór stórbrotið skap
og hnefar eins og Jónas hafði, gat eitt og annað gerzt.
Páll var ekki eins forviða og Sveinn ólafur. Hann
hafði reyndar ekki búizt við því, að Jónas gæti orðið
svona æf ur, að hann færi að ryf ja upp gamla atburði. En
lengi hafði hann grunað það, að yngsti bróðirinn ætti eft-
ir að láta til sín taka á allt annan hátt en Aron, sem fór
bara að heiman.
Jónas var aftur tekinn að sefast og fór meira að segja
að gera að gamni sínu við Margréti.
— Láttu það ekki á þið fá, þetta sem ég var að segja.
Ég held nú, að það verði ekkert úr þessu giftingarstandi.
Foreldrar Pella taka í taumana. Og þó að Eiríka og Pelli
séu að gefa hvort öðru auga, þá ristir það ekki eins djúpt
og þú heldur.
Hugirnir voru komnir í jafnvægi, þegar hurðinni var
skyndilega hrundið upp. Þar var Marta, sem inn kom,
rjóð og áköf.
— Pabbi og Eiríka eru komin, hrópaði hún másandi.
Og vitið þið hvað — Pelli og Eiríka ætla niður í Vil-
hjálmsstað til þessað biðja prestinn að lýsa með sér.
Það kom hörkulegur kuldasvipur á bræðurna, og kon-
urnar drógu andann djúpt. Það var eins og þær spyrðu
sjálfar sig kvíðafullar, hvað nú gerðist.
IV.
Hans Pétursson bjó í þriðja húsinu í Marzhlíð. Hann
hafði látið mikið á sjá, þau ár sem hann hafði verið
arna í nýbyggðinni. Það sást sjaldnar bros á vörum
ans en áður hafði verið, og augnaráðið leiftraði ekki
lengur af gáska og kæti. Hann var að verða hér um bil
eins fálátur og þungbúinn og Lars, svaraði aðeins já og
jæja, þegar mátt hefði vænta, að hann ryki upp, og ark-
aði sinn veg í gegnum líf ið, eins og andróður, næturfrost
og harðæri væru aðeins flöktandi skuggar, sem kæmu
honum lítið við. Stundum var hægt að ímynda sér, að
hann byggi yfir leyndri sorg — einhverju, sem varnaði
honum nætursvefns og ylli honum hugraunum.
Hans Pétursson slóst í för með sonum Lars, þegar þeir
fóru yfir til Noregs, hlaðnir skinnum og rjúpnapokum.
Því f leiri í hóp, þeim mun betra — enginn vissi, hvað að
höndum kunni að bera á 'löngum fjallvegi.
Veðrið var gott, og eftir tveggja sólarhringa ferð yfir
öræfin komu þeir Hlíðarmenn að Króki. Þetta norska
kauptún var rétt ofan við skógarmörkin, milli hárra jök-
ultinda. (búarnir voru allt í senn — verzlunarmenn,
bændur og veiðimenn. Á vetrúm var gott sleðafæri til
kirkjustaðarins í Hettuf jalladal, og á sumrin höfðu þeir
einnig sæmilegar samgöngur við umheiminn. Þá var
sleðafærinu að vísu ekki til að dreifa, en það kallast fært
með klyfjahesta eftir götutroðningum meðfram skol-
grænni jökulelfu, sem féll niður Þjótandadalinn.
Eftir þessum leiðum gátu Króksbúar viðað að sér
nauðsynjum og fullnægt vöruþörf frumbýlinganna
sænsku. Hér gátu landnemar frá eyðihéruðum Lapp-
landsfengiðmjöl, salt, kaffi, sykur, búsmuni, garn í net,
púður og högl í skiptum fyrir varning sinn. Sjaldan eða
aldrei höfðu menn peninga á reiðum höndum, en mörg-
um sænskum pokum, fullum af rjúpum og skinnum,
haf ði verið snarað inn í skemmur kaupmannanria, hér og
þar i dölunum upp frá hinum norðlægu f jörðum Noregs.
Krókur var ein af þessum viðskiptastöðvum, þar sem
kaupmennirnir höfðu útibú sín, þótt í f Ijótu bragði mætti
virðast, að íbúarnir þar rækju sjálfir verzlunina. Þeir
voru þó aðejns umboðsmenn annarra, sem ákváðu verð-
ið, og vöktu vandlega yfir kaffi- og mjölúttektinni. Eitt
létu þó kaupmennirnir niðri í f jörðunum Króksbúa um:
Þeir máttu að vild reikna hagnað sinn af vöruskiptunum
milliliðagróða eða greiðslu fyrir flutning. Aftur á móti
máttu þeir ekki kúga nauðstaddan f rumbýling til þess að
selja skinn fyrir lægra verð en ákveðið hafði verið. Það
átti að koma þannig f ram við Svíana, að þeir vildu koma
aftur og eiga meiri viðskipti við Norðmenn. Það var
f remur látið liggja i þagnargildi, þótt ákvæðisverð kaup-
mannanna væri í lægra iagi. Þeir borguðu þó að minnsta
kosti betur en sænskir stéttarbræður þeirra á markaðin-
um í Ásahléi og Heill.
Norðmennirnir höfðu reist sérstakt hús ferðamönnum
til afnota. Það var lág timburbygging, er skipt var í
tvennt. í öðrum endanum var hesthús með básum — í
HVELL
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
K
U
B
B
U
R
3gförum'N
NOMAPS'
nú
yfirgefum
vi6 þennan
stað! ’
Brukka er
sigraður! >
/ Lengi lifi
[nýji foringinn!
| aftur til
f fyrri
''heimkynna!
‘j^Geriö aiit
(ftflbúið tír
'ferðarinnar!
að lesa Júlli?
Hann var rithöfundur;
málari, höggmynd^
gerðarmaður, uppfinn
ingamaður, vélamað
Hvað?
Hélthann
aldrei neinni >
vinnu maðurinn?/
6UC7 £
W6i
4-7
lll
llii

SUNNUDAGUR
11. júli
8.00 Morgunandakt. Séra
Sigurður Pálsson vlgslu-
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir. 8.15 Veðurfregn-
ir. Létt morgunlög
* 9.00 Fréttir. Útdráttur úr
forustugreinum dagblaö-
anna.
9.15 Morguntónleikar. (10.10
Veöurfregnir). a. Branden-
borgarkonsert nr. 2 I F-dúr
eftir Bach. Concentus Musi-
cus 1 Vin leika, Nikolaus
Harnoncourt stjórnar. b.
109. Davlðssálmur, „Dixit
Dominum” eftir Handel.
Ingeborg Reichelt og Lotte
Wolf-Matthaus syngja með
kór Kirkjutónlistarskólans I
Halle og Bach-hljómsveit-
inni I Berlin, Eberhard
Wenzel stjórnar. c. Konsert
I d-moll fyrir sembal og
strengjasveit eftir Gold-
berg. Eliza Hansen og
Pfalz-hljómsveitin I Lud-
wigshafen leika, Christop
Stepp stjórnar.
11.00 Messa 1 safnaðarheimili
Grensássóknar (hljóðrituð
2. þ.m.) Prestur: Séra Hall-
dór Gröndal. Organleikari:
Jón G. Þórarinsson.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.10 Mér datt það ihug.Ásdls
Kvaran Þorvaldsdóttir
spjallar við hlustendur.
13.30 Miðdegistónleikar: Frá
Berlinarútvarpinu. FIl-
harmonlusveitin I Berlln
leikur. Einleikari: Bruno
Leonardo Gelbe, Mariss
Jansons stjórnar. a. „Pacif-
ic 231” eftir Honegger. b.
Planókonsert nr. 2 I A-dúr
eftir Beethoven. c. Sinfónla
nr. l I e-moll op. 39 eftir
Sibelius.
15.00 Hvernig var vikan? Um-
sjón: Páll Heiöar Jónsson.
16.00 Islenzk einsöngslög.
Guðrún A. Slmonar syngur,
Guörún Kristinsdóttir leikur
á pianó.
16.15 Veöurfregnir. Fréttir.
16.25 Alltaf á sunnudögum.
Svavar Gests kynnir lög af
hljómplötum.
17.10 Barnatimi: Gunnar
Valdimarsson stjórnar.
Meðal annars les Þorsteinn
Gunnarsson fyrsta kafla úr
bókinni „Frumskógur og Is-
haf” eftir Per Höst I þýð-
ingu Hjartar Halldórssonar,
Knútur R. Magnússon les
„Hlyna kóngsson”, ævintýri
úr Þjóðsögum Jóns Arna-
sonar og ölöf Sveinbjarnar-
dóttir fer með þulu eftii
sjálfa sig. (áður útv. 20.5.
1956).
18.00 Stundarkorn með Pablo
Casals. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.25 Þistiar — þáttur með
ýmsu efni. Umsjón: Einar
Már Guömundsson, Halldór
Guðmundsson og örnólfur
Thorsson.
20.00 Strengjakvartett I
a-moll op. 13 eftir Mendels-
sohn’ Orford-kvartettinn
leikur.
20.30 Galdramaður I llfi og
list. Sveinn Asgeirsson hag-
fræðingur segir frá Karli
Einarssyni Dunganon og
ræðir við hann. (Viðtalið
var hljóðritað I Kaup-
mannahöfn 1955).
21.05 Kórsöngur i útvarpssal.
Kvennakór Suöurnesja
syngur lög eftir Arna
Björnsson, Sigvalda Kalda-
lóns, Herbert Agústsson,
Skúla Halldórsson og Karí
O. Runólfsson. Ragnheiöur
Guömundsdóttir syngur
einsöng, Ragnheiður Skúla-
dóttir leikur á pianó. Stjórn-
andi: Herbert Agústsson.
21.35 Æviskeið í útlöndum. Jó-
hann Pétursson Svarfdæl-
ingur segir frá I viðræöu við
Glsla Kristjánsson. Fyrsti
þáttur: Tíu ár I Evrópulönd-
22.00 Fréttir.