Fréttablaðið - 24.03.2007, Blaðsíða 32

Þ
að eru akkúrat 40 ár
sem skilja Vilborgu
og Gerði að. Sú eldri
er fædd árið 1930
og ólst upp í þorpi
sem er ekki leng-
ur til, Vestdalseyri, en sú yngri
tilheyrir ártalinu 1970 og henn-
ar hverfi, Háaleitishverfið, er
enn vel við lýði. Vestdalseyri var
stærsti byggðarkjarni Seyðis-
fjarðar og hluti kaupstaðarins en
fór í eyði, því þegar kom að því að
leggja vatnslagnir og rafmagn var
byggðarkjörnunum sem lágu úti
með firðinum ekki veitt sú þjón-
usta heldur aðeins byggðinni fyrir
fjarðarbotni.
Vilborg segir grasið vera
grænna en annars staðar á Vest-
dalseyrinni en Gerður finnur ekki
fyrir neinni nostalgíu þegar hún
ekur fram hjá Háaleitishverf-
inu. Stolt hverfisins er Fram og
það er frekar að fólkið úr hverf-
inu og gömlu bekkjarfélagarnir
eigi hlut í hjarta Gerðar en sjálft
hverfið: „Háaleitið er nú kannski
ekkert sérstaklega karaktermik-
ið en okkur fannst við þó hafa upp
á meira að bjóða en Hvassaleit-
ið! Þar var ekkert íþróttafélag,
bara kirkja en kannski voru þetta
jöfn skipti í augum sumra. Fyrir
mörgum er fótbolti hálfgerð trú-
arbrögð.“
Þar sem Vilborg hóf umræðurnar
á nýlendustefnu höfuðborgarinn-
ar gegn landsbyggðinni er tæki-
færið gripið og virkjunum skellt á
borðið. Draumalandið hans Andra
Snæs virðist hafa heltekið þjóðina
undanfarið ár og þær hafa lesið
bókina en eru þær sammála boð-
skapnum?
Vilborg: Ég á ekki bókina en ég fór
í gegnum hana í bókabúð og hann
hefur skrifað þarna ágætsbók,
hann Andri, og það að ná til fólks-
ins hefur heppnast vel hjá honum.
Er það ekki, Gerður, – þekkir ekki
hvert mannsbarn þessa bókina
hans?
Gerður: Jú, kannski Draumalandið
sé Fíasól hinna fullorðnu.
Vilborg: Ég hef nú ekki tileink-
að mér bókina þótt ég hafi flett í
gegnum hana. Ég hef frekar verið
að grúska í bók Halldórs Guð-
mundssonar um Halldór Laxness
og Skáldalíf, þær eru mjög vand-
aðar. En það er nú svo margt sem
kemur fram í Draumalandinu að
ekki er hægt að vera sammála öllu
þar. Andri er að bjarga náttúru
landsins og vissulega er það þarft
verk en þótt landið sé fallegt sakn-
ar maður mannfólksins þegar það
er farið.
Gerður: Í ljósi þess að Stefán Máni
og Bragi Ólafsson hafa aldrei
verið spurðir að því í viðtali hvort
þeir hafi lesið Alla Nalla og tungl-
ið ætla ég ekki að svara því hvort
ég hafi lesið Draumalandið.
Vilborg: Ég las Skáldalíf hans
Halldórs aftur á móti vel í gegn og
það tvisvar.
Gerður: Já, mitt nýjasta æði eru
bækur Norðmannsins Lars Saabye
Christensen sem fékk Bókmennta-
verðlaun Norðurlandaráðs fyrir
Hálfbróðurinn. Hún er frábær sem
og bókin hans, Hermann, svo ekki
sé talað um smásögurnar hans.
Þá er ráð að spyrja rithöfundana
um álit þeirra á málfari þjóðarinn-
ar og fjölmiðla. Er eitthvað sem
stuðar þær þessa dagana?
Gerður: Allt þetta tal um einstakl-
inga og aðila, samanber stuðn-
ingsaðila og söluaðila, finnst mér
óþarfi. Ég skil ekki af hverju við
erum hætt að vera Íslendingar,
fólk, karlar og konur. Það er svo
miklu hlýlegra að vera Íslend-
ingur heldur en aðili. Svo verð ég
að nefna nýja Habitat-bækling-
inn sem er á afar undarlegri ís-
lensku. Hann er þykkur og í lit
og það hefur eflaust kostað mikið
að prenta hann. Það hefur að
minnsta kosti verið dýrara en að
gefa út ljóðbók, Vilborg.
Vilborg: Já, allir þessir auglýs-
ingabæklingar eru miklu dýrari í
framleiðslu.
Gerður: Í Habitat er ýmislegt
skrautlegt bull að finna. Til dæmis
heitir „borðstofustóll“ þar „borð-
haldsstóll“.
Vilborg: Hver og einn þarf að
rækta málfar sitt því það kemur
alls ekki af sjálfu sér og það sem
Gerður segir er alveg hárrétt,
sérstaklega í sambandi við þessa
auglýsingapésa og vörur sem eru
sérkennilega merktar. Það fer til
dæmis í taugarnar á mér að þurfa
að kaupa skinnlausan kjúkling.
Hvað varð um orðið hamflettur?
Gerður: Ég man líka að þegar ég
var krakki var ekki hægt að segja:
Taktu þátt! Maður varð að taka
þátt í einhverju, annars var sagt:
Vertu með!
Vilborg: En í skólunum er unnið
mikið og gott starf með tungu-
málið og sérstaklega á leikskólun-
um, en þar hefur umhverfið tekið
miklum breytingum hvað þetta
snertir, að kenna börnunum.
Í þeim töluðu orðum labbar maður
sem virðist á fimmtugsaldri að
Vilborgu, með bjórglas í hendi, og
spyr hana hvort hún hafi kennt sér
í Austurbæjarskóla og heiti Val-
borg. Fumlaust svarar Vilborg
því til að hún heiti Vilborg en hafi
kennt þar á sama tíma og Val-
borg. Við höldum áfram í málfars-
umræðunni og að því sem snýr að
fjölmiðlum. Blaðamenn hafa oft
verið gagnrýndir fyrir hroðvirkni
og slæmt málfar, hvað segja þær
um það?
Vilborg: Það er nú líka bara hrað-
inn.
Gerður: Já, það skín nú yfirleitt í
gegn.
Vilborg: Þegar ljóðabókin mín,
Fiskar hafa enga rödd, kom út
tók Kolbrún Bergþórs viðtal við
mig fyrir Blaðið. Á forsíðu kom
tilvitnun í greinina og þar stóð:
Fylgifiskar hafa enga rödd og
mynd af mér ásamt nafninu Vil-
borg Davíðsdóttir. Kolla var svo
hrædd þegar hún sá þetta að hún
þorði ekki að hringja í mig en ég
vann lengi á Þjóðviljanum og ég
sá strax hvernig lá í þessu og var
ekkert að velta þessu upp. Það eru
vaktaskipti á blöðum, annað fólk
sem sér um að ganga frá forsíðu
og mikill hraði.
Gerður: Ég sagði frá því í viðtali
hjá Birtu fyrir þremur árum að
ég hefði fengið fyrstu verðlaun í
ljóðasamkeppni fyrir ljóðið Fok.
Þegar viðtalið birtist þá hét ljóðið
allt í einu Fokk. Þeim hefur senni-
lega fundist líklegt að ég hafi verið
reitt ungt skáld að skrifa ljóð sem
hét Fokk.
Vilborg: Þetta heitir að fokka hlut-
unum upp!
Gerður: Svona dæmi eru náttúr-
lega bara fyndin en mér finnst
verra þegar rangar upplýsingar
um feril höfunda birtast í gagnrýni
um bækur þeirra, enda ætti það að
vera óþarft í ljósi þess að hægt er
að kynna sér þá fyrirhafnarlaust
á Netinu. Fyrir síðustu jól stóð til
dæmis í Fréttablaðinu að Fugl og
fiskur eftir Vilborgu væri fyrsta
barnabókin hennar. Svipaðar vill-
ur hef ég séð um gagnrýni um bók
eftir Auði Jónsdóttur og sjálfa
mig. Mér finnst þetta virðingar-
leysi.
Vilborg: Þetta sýnir vinnubrögð
sem eru svolítið hættuleg.
Gerður: Samt finnst mér jólabóka-
flóðið og allt havaríið sem því
fylgir mjög skemmtilegt. Þetta er
oft mikill sirkus. Um leið og ég vil
fá vandaða dóma um bækur krefst
ég þess líka að þeir skili sér hratt
svo kröfurnar eru miklar.
Hvern viljið þið sjá sem næsta
forsætisráðherra?
Vilborg: Ég vil sjá vinstri stjórn.
Gerður: Hún er kommúnisti – ef
þú vissir það ekki.
Vilborg: Já, já, ég var það og er
enn. Eins og kallinn sagði: Ég var
kommúnisti, er kommúnisti og
verð kommúnisti, bara undir nýju
nafni. Ég held að röðin sé komin
að Ingibjörgu Sólrúnu. Ég held að
Af pólitík, flatskjám og Habitatbæ
Vilborg Dagbjartsdótt-
ir ætlaði alltaf að eiga
ruggustól þegar hún
yrði gömul og keypti
sér einn slíkan þegar
elliárin nálguðust.
Gerður Kristný Guð-
jónsdóttir er nú þegar
búin að fjárfesta í slík-
um grip og er því vel
búin undir ellina. Júlía
Margrét Alexandersdótt-
ir hitti rithöfundana
tvo á kaffihúsinu litla
kennt við ungann ljóta.