Fréttablaðið - 11.10.2007, Blaðsíða 52

Tónlistarmaðurinn Kristján Kristj-
ánsson, betur þekktur sem KK,
heldur norður í land í vikunni og
kemur fram á þrennum tónleikum í
Eyjafjarðarsýslu og Suður-Þingeyj-
arsýslu á fimmtudag, föstudag og
sunnudag.
Fimmtudagstónleikarnir fara
fram í Þorgeirskirkju. Hefjast þeir
kl. 20.30 og verður andans tónlist á
efnisskránni.
Föstudagstónleikarnir fara fram
í félagsheimilinu Laugarborg og
hefjast einnig kl. 20.30. Efnislega
verða þessir tónleikar öllu blúsaðri
en þeir fyrri. Guðmundur Péturs-
son gítarleikari spilar með KK á
báðum tónleikunum og er miðaverð
á þá 2.000 kr.
Á laugardag heldur KK námskeið
í blústónlist fyrir nemendur við
Tónlistarskóla Eyjafjarðar. Á
sunnudag kl. 15 verða svo
haldnir tónleikar í Laugar-
borg þar sem nemendurnir
koma fram ásamt KK til
þess að sýna fram á afrakst-
ur námskeiðsins. Aðgang-
ur að sunnudagstónleik-
unum er ókeypis.
Blús fyrir norðan
Ég hafði séð ófáar gamlar óperur á sviði þegar rann loksins upp
fyrir mér hvað þetta var merkilegt leikhús. Reyndar ekki á sviðinu
heldur í salnum: Háþróaður hópspuni sem gekk út á að láta eins og
sviðsetningin væri áhrifamikil. Léki hver og einn áhorfandi sitt
hlutverk samviskusamlega varð hún það í raun. Að vissu leyti.
En æ færri virðast æfðir í þessum spuna.
1) Auðvitað hrífast menn líka í raun og veru: Af góðri tónlist,
góðum söng og merkingarríkri sjónrænni umgjörð. En er það
sviðslistræn upplifun? Hvað um textann, sem oftast er ekki inni í
skynmyndinni? Eða líkamstjáning, hvað um hana? Og raunveruleg
leikhvörf, coup de théatre, eru þau bönnuð?
2) Lítum á stöðu leikstjórans. Óperan er eiginlega eins og lágmynd
á vegg og hann eins og málari sem á að lita hana. Ef hann gerist of
djarfur er kvartað yfir að lágmyndin njóti sín ekki. Ætlast er til að
hann vinni af hógværð og listfengi og fari ekki að hreyfa um of við
undirlaginu. Hann á ekki að endursegja lágmyndina, bara lita.
3) Til að nálgast óperuna eins og lifandi leikhús þarf hann líklega
að tempra lotningu sína fyrir upprunalegri mynd verksins, líta bara
á tónlistina eins og hvern annan leiktexta: Breyta ef hann telur sig
hafa nægar listrænar ástæður til. Sem er að vísu erfitt því tónlistin
er sterkbyggð og frek.
4) Þá væri ágætt fyrir hann að minnast þess að óperan var ekki
fundin upp af söngvurum og í raun ekki af tónskáldum heldur.
Óperan þarf einfaldlega að brjótast út úr sjálfhverfum heimi
sínum, úr gíslingu óperuunnenda þar sem söngvarar og tónskáld
eru stundum eins og fangaverðir.
5) Allir innviðir hennar ættu að vera í þjónustu HUGMYNDAR.
Enginn efast um þá kynngi sem felst í listrænum samruna texta,
tónlistar og sviðs. Hana þarf stöðugt að enduruppgötva.
6) Áfram verður karpað um efnahagslegar forsendur óperuflutn-
ings. En er verið að tala um lifandi sviðslist eða trúarbrögð?
Kannski er vandi óperunnar ekki fjárhagslegur heldur fyrst og
fremst listrænn.
7) Óperuleikhúsið þarf að gera upp hug sinn hvort það vill heldur
bjóða áhorfandanum upp á fæðingu forms eða dauða þess.
Hrópera
ATH kl. 16.13
Í dag er Hlaupanótan á Rás 1 send út frá Salnum í
Kópavogi. Fjallað verður um starfsárið fram undan og
eru viðmælendur þau Vigdís Esradóttir forstöðumaður,
Árni Harðarson skólastjóri og Robert Faulkner
tónlistarfrömuður að norðan. Flytjendur eru Kristjana
Stefánsdóttir ásamt Kjartani Valdemarssyni, Gunnari
Hrafnssyni og Pétri Grétarssyni; hljómsveitin Ice
Marimba frá Hafralækjarskóla í Aðaldal og tónlistar-
menn úr röðum kennara í Tónlistarskóla Kópavogs sem
öll koma fram í Salnum á næstu dögum. Verður opið
hús fyrir áheyrendur í sal meðan á útsendingu stendur
milli kl. 16 og 17 og eru allir velkomnir. Umsjónarmað-
ur Hlaupanótunnar er Berglind María Tómasdóttir.
Undanfarin fjögur ár hef-
ur verið haldin í London
feiknastór myndlistarmessa
sem kallast Frieze Art Fair.
Í ár er engin breyting þar á
og hefst hátíðin á fimmtu-
dag.
Hátíðin leggur áherslu á sam-
tímalist og býður upp á það
áhugaverðasta sem er í gangi á
þeim vettvangi hverju sinni. Í ár
eigum við íslendingar okkar full-
trúa á Frieze þar sem Elín Hans-
dóttir myndlistarmaður var feng-
in til þess að setja þar upp verk.
„Maður að nafni Neville
Wakefield hafði samband við mig
í febrúar síðastliðnum, en hann
hefur yfirumsjón með verkefn-
inu Frieze Projects sem gengur
út á að bjóða völdum listamönn-
um að setja upp verk á hátíðinni.
Ég er því ein af sex listamönnum
sem setja upp verk hér undir for-
merkjum þessa verkefnis,“ segir
Elín.
Hátíðin er í grunninn sölu-
messa, en að sögn Elínar stendur
verk hennar utan við kaupsýsl-
una sem þarna á sér stað. „Stærst-
ur hluti þessarar hátíðar er básar
sem ýmis gallerí halda úti til að
kynna sína listamenn og selja
verk þeirra. Frieze Projects-
verkefnið er aftur á móti frekar
óháð þessum söluhluta. Verkin
tilheyra ekki sölubásunum og eru
þannig dálítið eins og sýning
innan kaupmessunnar.“
Verk Elínar á messunni er
bundið við áhorfandann. „Hátíðin
fer fram í stóru tjaldi. Ég set upp
verk í inngangi þess, en hann er
70 metra langur. Ég hef lýst inn-
ganginn upp með rauðum, græn-
um og bláum ljósum. Þessi ljós
mynda hvíta birtu þegar þau lýsa
upp tómt rými, en um leið og
áhorfendur ganga þangað inn
birtast skuggar þeirra á veggjun-
um. Skuggarnir eru ekki svartir
vegna þess að ljósin splundra
þeim upp í litaskalann og því birt-
ast á veggjunum marglitir
skuggar. Verkið er háð nærveru
áhorfandans, án hans gerist ekk-
ert.“
Þetta er fimmta árið í röð sem
Frieze-myndlistarhátíðin er
haldin og hefur hróður hennar
farið vaxandi ár frá ári. Það
gefur því auga leið að þátttaka í
henni skapar ýmsa möguleika.
„Þetta er ómetanlegt tækifæri
fyrir mig að koma mér á fram-
færi. Í fyrra komu 60.000 manns
á þessa hátíð. Það má gera ráð
fyrir öðrum eins fjölda í ár og
munu allir gestirnir sjá verkið
mitt þar sem það er í inngangin-
um. Þátttaka í svona stórum við-
burðum er ekki á hverju strái,
sérlega ekki fyrir ungan mynd-
listarmann frá lítilli eyju í
norðri.“
Hátíðinni lýkur á sunnudaginn
en þrátt fyrir það verður áfram
mikið um að vera hjá Elínu. „Ég
tek þátt í samsýningu í New York
í nóvember og er svo með sýn-
ingu í Berlín í febrúar. Það er
meira en nóg að gera hjá mér og
ég kvarta ekki yfir því.“
Notkun og hlutverk enskrar tungu
á Íslandi er meginviðfangsefni
Málþings um enskukennslu á
Íslandi: Til heiðurs Auði Torfa-
dóttur sem fer fram á morgun í
Öskju, náttúrufræðihúsi Háskóla
Íslands, frá kl. 14-17.
Þingið er haldið í tengslum við
útkomu bókarinnar „Teaching
and Learning English in Iceland.
In honour of Auður Torfadóttir“
sem Stofnun Vigdísar Finnboga-
dóttur gefur út. Bókin er safn
greina um nýjar rannsóknir á
enskunámi og enskukennslu á
Íslandi. Hún er gefin út í tilefni af
starfslokum Auðar Torfadóttur
dósents við Kennaraháskóla
Íslands.
Þetta er í fyrsta sinn sem bók
um þetta efni kemur út á Íslandi
og þótt enskukennsla sé í brenni-
depli á innihaldið einnig erindi til
þeirra sem fást við tungumála-
kennslu almennt og til áhugafólks
um tungumál. Ritstjórar eru
Birna Arnbjörnsdóttir dósent og
Hafdís Ingvarsdóttir dósent sem
báðar starfa við Háskóla Íslands.
Á málþinginu verða flutt erindi
sem byggjast á efni bókarinnar.
Meðal annars verður fjallað um
stöðu enskunnar á Íslandi og
skyggnst verður inn í starf
enskukennarans. Þingið er öllum
opið.
Málþing um enskukennslu