Fréttablaðið - 04.12.2007, Blaðsíða 16

16 4. desember 2007 ÞRIÐJUDAGUR
21
1981 1986 1991 1996 2001 2006
Svona erum við
> Fjöldi fanga á Íslandi sem dæmdir voru fyrir
fíkniefnabrot árin 1981 til 2006
fréttir og fróðleikur
FRÉTTAVIÐTAL
KLEMENS ÓLAFUR ÞRASTARSON
klemens@frettabladid.is
33
22
54
75
112
Ólafur Friðrik Magnússon,
sem í dag verður kjörinn
forseti borgarstjórnar,
viður kennir að æskilegt
væri að fá málefnaskrá
fyrir nýjan meirihluta.
Hann er efins um að
Reykjavíkurflugvöllur fari
nokkurn tíma úr Vatnsmýr-
inni en telur að hægja þurfi
á Hellisheiðarvirkjunum.
Það er ískalt að morgni dags á
skrifstofu Margrétar Sverris-
dóttur við Tjarnargötu og tómlegt
um að lítast. Margrét er enn
með eitthvað af sínu hafurtaski
hér, enda verður hún áfram með
aðstöðu á skrifstofunni, sem
nú tilheyrir Ólafi. Við spjöllum
frakkaklæddir og byrjum á flug-
vellinum.
Verður flugvöllurinn látinn liggja
milli hluta á kjörtímabilinu?
„Hann er í sama ferli og í tíð síð-
asta meirihluta og ég býst ekki við
að það gerist neitt afgerandi á
kjörtímabilinu.“
Var gert eitthvert samkomulag
milli þín og Dags um flugvöllinn?
„Til lengri tíma litið er ekkert
frágengið. Þau mál eru í vinnslu.
Það er verið að athuga ýmsa kosti
eins og Hólmsheiði og slíkt. Kosti
sem ég tel sjálfur nær útilokað að
geti orðið jafn vænir kostir og að
hafa flugvöllinn niðri við sjávar-
mál. Ég tel það miklu öruggara.“
En af hverju ekki Löngusker?
„Mér finnst það ekki jafn gott
og öruggt stæði. Fyrir utan kostn-
að hugsa ég um öryggissjónarmið;
ágang sjávar og fleira.“
En þetta er varnarbarátta. Flug-
völlurinn fer að lokum, ekki satt?
„Ég er ekki viss um það,“ segir
Ólafur og skellir upp úr. „Ég er
nefnilega ekki sannfærður um
það. Ég gæti trúað að við nánari
skoðun eigi þessi sjónarmið eftir
að breytast.
En þótt ég berjist fyrir þessu
máli get ég ekki málað mig út í
horn með því einu. Ég er búinn að
reyna að mynda meirihluta með
flugvallarmálið að leiðarljósi. Þá
kom í ljós að sjálfstæðismenn
höfðu ekki þá skoðun á þessu máli
og þeir höfðu haldið fram fyrir
kosningar. Okkar næsti kostur í
stöðunni var að sjálfsögðu að
mynda meirihluta undir forystu
Dags B. Eggertssonar. Ég átti visst
frumkvæði að því að þær viðræður
hófust, en ég tók ekki þátt í þeim
heldur hafði Margrét umboð mitt
til þess. En ég mun ekki rugga
bátnum eða hafa í hótunum af því
að ég er með oddaatkvæði. Þegar
ég fer inn í þetta samstarf get ég
ekki sett neina úrslitakosti.“
Ókeypis almenningssamgöngur
En það eru fleiri mál. Þú gerðir eitt
sinn tillögu um ókeypis fargjöld í
strætó, sem Reykjavíkurlistinn
felldi. Muntu halda áfram með
þetta á kjörtímabilinu?
„Að sjálfsögðu. Þetta er það mál
sem ég hef barist hvað lengst fyrir
í borgarstjórn. Ég tel allar líkur á
að við náum fleiri áföngum að því
lokamarkmiði að hafa ókeypis
fyrir alla í strætó. Fyrsta skref
eru börn, aldraðir og öryrkjar. En
markmiðið hlýtur að vera ókeypis
almenningssamgöngur fyrir alla.
Þetta hefur verið mér mjög hug-
leikið frá því ég kom til starfa
fyrir átján árum og dropinn virð-
ist vera að hola steininn.“
Þú deildir líka við Reykjavíkurlist-
ann um friðun gamalla húsa og
talaðir um að hann beitti blekk-
ingum í þágu niðurrifs. Hefur verið
komið til móts við þín sjónarmið?
„Alveg eins og með almennings-
samgöngurnar. Ég stóð að miklu
leyti einn þar um árabil en minn
áróður, til dæmis um verndun
gamalla húsa við Laugaveg, er
farinn að skila sér mjög til ann-
arra borgarfulltrúa. Mér sýnist að
ákveðin hugarfarsbreyting hafi
orðið eins og sést til dæmis á nýju
Kvosarskipulagi og að menn ætla
sér að endurreisa húsin við Lækjar-
götu eftir brunann.
Mín mestu vonbrigði verða ef
ekki tekst að forða Laugavegi 4 til
6 frá niðurrifi. Ég hef fyrir löngu
gert tillögu um að kaupa þau. Það
er ekki bara vegna húsanna heldur
vegna götumyndarinnar.“
Er það um seinan?
„Mér virðist það vera um seinan
en ég hef þegar rætt þetta við for-
ystumenn hinna flokkanna hvort
nokkur möguleiki sé að bjarga
þessari götumynd. Þarna er vel
hægt að halda lágreistri 19. aldar
götumynd og það er mjög mikil-
vægur menningararfur sem felst í
því. Ég vil gera allt sem ég get.“
Þú gagnrýndir einnig að Reykja-
víkurlisti lækkaði ekki þjónustu-
gjöld til öryrkja og aldraðra.
Hyggstu beita þér í þessu?
„Já, ég mun beita mér fyrir því
eins og ég get á þessu kjörtíma-
bili. Lægri þjónustugjöld fyrir
börn, aldraða og öryrkja eru mál
sem ég hef borið fyrir brjósti alla
tíð. Þessir hlutir eru að skila sér
hægt og bítandi, enda segist þessi
nýi meirihluti ætla að beita sér
fyrir velferðarmálum og mun
vafalítið gera það.“
Hvar kemur það fram? Hvar er
málefnaskrá nýja meirihlutans?
„Menn ætla að gefa sér tíma í
hana. Það er nú ekki hægt að
skamma mig fyrir þetta á mínum
fyrsta starfsdegi! Menn vilja fara
hægt í sakirnar til að lenda ekki í
sjálfheldu eða gefa út yfirlýsingar
sem þeir geta ekki staðið við. Það
er áherslumunur um ýmsa hluti
og menn vilja ekki stefna sam-
starfinu í voða.“
Er þetta ekki frekar metnaðarlítil
stefna?
„Við sjáum nú þegar ágætlega
metnaðarfulla fjárhagsáætlun og
þessir hlutir fara að skýrast.
Meirihlutamyndunin bar brátt að
og menn hafa bundist um það sam-
tökum að finna málefnalegan flöt
á samstarfinu á öllum sviðum.“
Kemur málefnaskrá að lokum?
„Ég vil ekki gefa út yfirlýsingar
um það hér og nú. Dagur lýsti því
yfir að fyrsta fjárhagsáætlunin
okkar yrði að minnsta kosti sterk
yfirlýsing um okkar áherslur. En
já, mér fyndist það afar æskilegt
að málefnaskrá kæmi að lokum.“
Ókeypis verði í strætó fyrir alla
Þú talaðir um falskan tón Vinstri
grænna í umhverfismálum fyrir
síðustu kosningar … „Ég gerði
það vissulega. Ég gat líka rakið
svo mörg dæmi um að þau felldu
tillögur mínar um almenningssam-
göngur, húsverndunarmál og fleira.“
En núna? Hefur meirihlutinn
náð einhverju samkomulagi í
umhverfismálum? „Það er alveg
ljóst að eftir að Vinstri græn fóru úr
Reykjavíkurlistanum hef ég fengið
mun meiri stuðning við mín sjónar-
mið í flestum þessum málum, ekki
síst í húsverndunarmálum. Svandís
Svavarsdóttir hefur algjörlega stutt
minn fyrri málflutning þar. Ég held
að við Vinstri græn höfum mikla
samstöðu í umhverfismálum
núna.“
En stærri mál, eins og Bitru-
virkjun? „Ég hef lítið komið að
umræðu um hana enn þá. En það
er alveg ljóst að það þarf að hægja
á ferðinni í þessum gufuaflsvirkjun-
um í grennd við höfuðborgina. Að
virkja svona hratt á þeim vettvangi
fyrir stóriðju er óvarkárni gagnvart
þessari orkulind.
Einmitt orkumálin eru í mjög
góðum farvegi í meirihlutanum
og alveg ljóst að við munum ná
góðri samstöðu um þau. Ég treysti
meirihlutanum algjörlega til að
fara varlega í nýtingu orkulinda og
umhverfisþætti. Það er ekki ástæða
til að vera með yfirlýsingar á þessu
stigi málsins, því ég sé ekki að það
verði neinn ágreiningur um þessi
mál. Náttúruverndarsjónarmið
verða höfð að leiðarljósi.“
ÓLAFUR F. OG UMHVERFISMÁLIN
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
ÓLAFUR Á LEIÐINNI Í RÁÐHÚSIÐ Maðurinn sem borgarstjóri kallar guðföður hins
nýja meirihluta snýr nú aftur til starfa úr veikindaleyfi. Hann segist treysta því að nýr
meirihluti standi vaktina í velferðar- og umhverfismálum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Fulltrúar nærri 190 ríkja eru saman komnir á
indónesísku orlofseynni Balí á 13. aðildarríkja-
fundi Loftslagssamnings Sameinuðu þjóð-
anna. Á dagskrá fundarins, sem á að standa
í tvær vikur, er undirbúningur alþjóðlegs
samkomulags sem geti tekið við af Kyoto-
bókuninni um samdrátt losunar gróðurhúsa-
lofttegunda þegar hún rennur út árið 2012.
Hvað eru loftslagsbreytingar?
Meðalhitastig í lofthjúpi jarðar er stöðugt
að breytast. Meðalhitastigið er nú um 15° á
Celsíus. Jarðfræðileg gögn og aðrar heim-
ildir benda til að í sögu jarðar hafi þetta
meðalhitastig farið allt upp í 27 gráður og
niður í um 7 gráður. En vísindamenn hafa
nú áhyggjur af því að hinar náttúrulegu
sveiflur eigi minnstan þátt í þeirri hlýnun
sem hefur átt sér stað á síðustu árum og
spáð er að haldi áfram á þessari öld. Orsök
þessarar hlýnunar sé öllu
heldur uppsöfnun gróður-
húsalofttegunda, aðallega
koltvísýrings, í lofthjúpnum
af völdum brennslu manns-
ins á jarðefnaeldsneyti og
öðrum loftmengunarvöldum
sem neysla, landbúnaður og
iðnaður hafa í för með sér.
Hvað eru „gróðurhúsaáhrif“?
Gróðurhúsaáhrifin vísa til þeirra áhrifa sem
uppsöfnun svonefndra gróðurhúsaloftteg-
unda í lofthjúpnum hefur í för með sér; þessi
uppsöfnun verður til þess að meiri varmi frá
sólinni „lokast inni“ í lofthjúpnum. Án gróður-
húsalofttegunda væri of kalt á jörðinni til að
líf þrifist þar, eins og við þekkjum það.
Hlutfall koltvísýrings í andrúmsloftinu
hefur aukist um 30 prósent frá því fyrir
upphaf hinnar kola- og
olíudrifnu iðnvæðingar fyrir
um 200 árum.
Hvað sannar hlýnunina?
Hitafarsmælingar eru til
skrár um aftur á 19. öld, og
þær sýna að meðalhiti á
jörðinni óx um 0,6 gráður
á 20. öld. Sjávarborð hefur
hækkað um 10-20 sentimetra, aðallega
vegna varmaútþenslu hafsins. Flestir jöklar
tempruðu beltanna og við heimskautin hafa
verið að minnka. Norðurheimskautsísinn að
sumri og hausti hefur þynnst að jafnaði um
40 sentimetra frá því sem var fyrir nokkrum
áratugum.
Samkvæmt spálíkönum sérfræðinga Sam-
einuðu þjóðanna mun meðalhitastig hækka
um 1,4 til 5,8 gráður fram til ársins 2100.
FBL-GREINING: LOFTSLAGSBREYTINGAR
Hlýnun að mestu af mannavöldum
Nýtt endurvinnslusvæði Sorpu í Gufu-
nesi var opnað á föstudaginn var.
Svæðið hefur hlotið nafnið Straumur
til framtíðar, en þar hafa ýmiss konar
endur bætur verið gerðar á endur-
vinnsluferlinu. Björn H. Halldórsson
er framkvæmda-
stjóri Sorpu.
Á hvaða hátt
er nýja endur-
vinnslusvæðið
betra? „Breyt-
ingarnar hafa
margþættan
tilgang. Við erum
að reyna að auka
afkastagetuna í
húsinu, aðskilja
endurvinnsluefni
frá því sem fer í urðun og bæta
vinnuumhverfið í húsinu. Svo höfum
við líka gert það sýnilegra hvað við
erum að gera þannig að viðskipta-
vinurinn sjái það svart á hvítu að það
sem á að fara til endurvinnslu sé
flokkað sérstaklega.“
Hvað verður um úrganginn? „Allur
pappi og pappír fara til Svíþjóðar til
endurvinnslu. Þar verður tímarita- og
dagblaðapappír að nýjum pappírs-
afurðum, og fær nýtt líf í formi nýrra
vara. Sumt er notað í klósettpappír,
eldhúsrúllur, umbúðir utan um
morgunkornspakka og þess háttar.“
SPURT & SVARAÐ
NÝ ENDURVINNSLUSTÖÐ SORPU
Pappír fær líf
í Svíþjóð
BJÖRN H.
HALLDÓRSSON
Framkvæmda-
stjóri Sorpu