Fréttablaðið - 04.12.2007, Blaðsíða 52

32 4. desember 2007 ÞRIÐJUDAGUR
menning@frettabladid.is
Slegist er um hylli barnanna nú
dagana fyrir jól. Nýr leikhópur
stígur á stokk í Skemmtihúsinu við
Laufásveg þar sem þrír ungir leik-
arar skemmta og hræða í rúma
klukkustund. Tveir 130 ára trölla-
strákar, synir Grýlu, þeir Skrápur
og Lápur álpast inn um gluggann í
herberginu hennar Sunnu litlu.
Hún skildi gluggann eftir opinn til
þess að jólasveinninn kæmist nú
örugglega með glaðninginn í skó-
inn. Tröllastrákarnir voru komnir
til byggða til að leita að jólaskap-
inu, en það þekktu þeir alls ekki
því þeir eru ekki með í stóra jóla-
sveinahópnum sem venjulega
kemur til að hitta mannabörnin.
Sagan er þó nokkuð skemmtileg og
það sem einkenndi leik þessara
ágætu ungmenna var að þau töl-
uðu skýrt og vel og þó piltarnir
væru á köflum ansi groddalegir og
sumum áhorfendum af yngstu
kynslóðinni hafi þótt öruggara að
skríða upp í fang hinna eldri þá
var greinilegt að krakkarnir hrif-
ust af þessu þríeyki, tengdust og
kynntust persónum verksins vel.
Það eru mikil meðmæli með leik-
sýningu sem ætluð er börnum. Það
er ekkert verið að flækja hlutina
með einhverju skrauti og útflúri.
Aðalhláturgusur úr hópi áhorf-
enda voru þó úr hálsi fullorðinna
því ýmsum smáatriðum úr okkar
veruleika í dag var vafið inn í
verkið. Leiðindaskjóða sem kom
til dyra í helli Grýlu þegar Sunna
litla bankaði þar upp á þóttist til að
mynda vinna í sjoppu þar sem hún
taldi það vera hið eina sem mann-
anna börn gætu skilið.
Grýlan birtist heillandi og ógur-
leg í daufri birtu, svo stór að hún
náði alveg upp í loft í húsinu og
glyrnurnar glóðu þannig að sumum
varð nú ekki alveg um sel.
Það var ekki laust við að full-
orðnum brygði líka oft við því
gassagangurinn einkenndist af
skyndilegum stökkum og kippum.
Samferðakona mín á fjórða ári
sagði til dæmis margsinnis, oh nú
brá mér. Malt og appelsín leika
stórt hlutverk í leitinni að hinni
sönnu jólastemningu. Lápur og
Skrápur læra að blanda þessum
eðaldrykkjum í réttum hlutföllum
og eftir sýninguna var mannskapn-
um svo boðið upp á þennan
alíslenska kokkteil.
Hvernig á að meta sýningu sem
ætluð er litlum börnum? Kannski
fyrst og fremst eftir því hvort þau
hafa verið með og áhrifin hafi
verið einhver. Litla samferða konan
mín sofnaði um kvöldið með pró-
grammblaðið í höndunum og sagð-
ist vera vinkona hennar Sunnu og
Sunna var manneskjan sem talað
var um við kvöldverðarborðið.
Hlutverk Sunnu lék Andrea
Ösp Karlsdóttir og sendi geisla
sína vel út til barnanna, naut sín
vel og fór aldrei yfir mörkin í
hinu smábarnalega sem því miður
er lenska meðal leikkvenna sem
lent hafa í barnahlutverkum. Hún
beitti andlitinu vel, talaði vel og
hreyfði sig eðlilega án þess að
þykjast vera smábarn.
Þetta var í alla staði skemmti-
leg sýning bæði fyrir börn og full-
orðna, aðstandendur hefðu átt að
vinna aðeins meira með ljósin,
beita þeim betur á einstaka
atburði og persónur og alveg
hefði mátt sleppa hinum leiðin-
lega reyk sem átti að vera snjó-
stormur en varð bara til þess að
loftið varð þungt í þessu litla
rými.
Guðjón Þorsteinn Pálmarsson
hefur sterka sviðsnærveru og lá
við að þetta rými spryngi utan af
honum. Það verður gaman að
fylgjast með honum í framtíðinni.
Ólafur S.K. Þorvaldz sem lék
bróðurinn Láp hefur einnig góða
nærveru og er duglegur að tala
með fullan munninn sem vakti
hneykslan nokkurra leikhúsgesta.
Önnu Bergljótu Thorarensen
tekst vel að koma frásögninni til
skila þó það hefði verið í lagi að
leika aðeins á lágu nótunum af og
til og eins nýta sér töframátt
ljóssins. Sagan er nokkuð frum-
leg, það er ekki verið að kreista
úr sér neinar óskiljanlegar þulur.
Elísabet Brekkan
Kl. 20
Kvikmyndasafn Íslands sýnir
myndina Hvísl og hróp eftir Ingmar
Bergman í Bæjarbíói, Strandgötu 6 í
Hafnarfirði, í kvöld kl. 20. Myndin,
sem er frá árinu 1972, fjallar um erfið
sambönd systra í Svíþjóð á 19. öld.
Miðaverð er 500 kr.
Túrbínusalur listasafnsins Tate Modern í
Lundúnaborg er með þekktari sýningarsölum
heimsins, enda hefur stefnan þar verið sú
að hýsa stórgerð og oft og tíðum stórfengleg
verk. Íslendingum er væntanlega enn í fersku
minni að salurinn hýsti gula sól landa okkar
Ólafs Elíassonar fyrir fáum misserum síðan.
Í október síðastliðnum var tekið til sýningar
í salnum nýtt verk eftir listamanninn Doris
Salcedo. Verkið nefnist Shibboleth og hefur
reynst heldur umdeilt þann skamma tíma
sem það hefur verið til sýnis.
Shibboleth er sprunga sem hlykkjast um
gólf 167 metra langs salarins. Hún byrjar
örmjó, nánast ósýnileg, við innganginn að
rýminu, en er orðin að breiðri og djúpri
gjá þegar í hinn enda salarinns er komið.
Listamaðurinn Salcedo hefur sagt að verkið
eigi að tákna skilningsleysið og hræsnina
sem ríkjandi er í samskiptum ólíkra kynþátta í
fjölmenningarsamfélögum.
Umræðan sem skapast hefur um verkið er
þó líkast til ekki á þeim forsendum sem Sal-
cedo hefði sjálf kosið. Málið snýst nefnilega
um hvort almenningi stafi hætta af verkinu
og hvort stjórnendum safnsins beri að girða
það af með einhverjum hætti. Svo óheppi-
lega vill nefnilega til að hvorki meira né
minna en fimmtán manns stigu í sprunguna
á fjórum fyrstu sýningarvikum hennar og
slösuðust sumir talsvert á fótum.
Stjórnendur safnsins hafa frá því að verkið
var tekið til sýningar haft óvenju marga verði
á vappi um túrbínusalinn til þess að vara
safngesti við hættunni. Að auki hafa viðvör-
unarskilti verið sett upp úti um allan sal til
þess að minna gesti á sprunguna. Þó virðist
sem að þessar varúðarráðstafanir dugi ein-
faldlega ekki til og halda kærulausir safngestir
því ótrauðir áfram að detta í verkið.
Komið hefur til umræðu að hylja sprung-
una með glærri plasthlíf, en líklegt þykir að
allar tilraunir til þess að girða verkið af eða að
hylja það á nokkurn hátt muni draga úr krafti
verksins. Því verður sprungan enn um sinn
óvarin þrátt fyrir slysin. - vþ
Gestir þjást fyrir listina
SHIBBOLETH Þessi hættulega sprunga er í raun
listaverk.
LEIKLIST
Lápur, Skrápur og jólaskapið
eftir Snæbjörn Ragnarsson.
Tónlist: Arngrímur Arnarson og
Snæbjörn Ragnarsson. Lýsing: Arnar
Ingvarsson. Höfundur: Snæbjörn
Ragnarsson. Leikstjóri: Anna Bergljót
Thorarensen. Leikarar: Andrea Ösp
Karlsdóttir, Guðjón Þorsteinn Pálm-
arsson og Ólafur S. Þorvaldz.
Frumsýning í Skemmtihúsinu 1.
desember .
★★★★
Þetta er góð skemmtun fyrir nútíma-
börn og afa þeirra og ömmur.
Hvað er jólaskap?
Óperukórinn í Reykjavík
hefur haft þann sið að flytja
meistaraverkið Sálumess-
una eftir Mozart upp úr
miðnætti þann 4. desember
hin síðari ár í Langholts-
kirkju.
Sálumessan er eins og kunnugt
er síðasta verkið sem Wolfgang
Amadeus Mozart samdi og hafa
spunnist sögur um tilurð þess
sem notaðar eru með áhrifamikl-
um hætti í Amadeus, bæði leik-
verkinu sem hér var sýnt í fyrra
og í kvikmynd Milos Forman sem
mörgum er minnisstæð. Hefjast
tónleikarnir jafnan kl. 00.30, það
er hálf eitt, Ástæða þessa sér-
stæða tónleikatíma – kl. 00.30
aðfaranótt 5. desember – er sú að
verkið er flutt á dánarstundu
tónskáldsins sem lést laust eftir
miðnætti aðfaranótt 5. desember
1791, aðeins 35 ára að aldri.
Vitandi að hverju stefndi lagði
hann síðustu krafta sína í að
reyna að ljúka tónsmíðinni, en
það tókst ekki, og eru því loka-
kaflar verksins samdir af nem-
anda hans Syßmayr. Tónleikum
Óperukórsins mun ljúka á síð-
ustu tónunum sem Mozart samdi
og skráði. Flytjendur eru Óperu-
kórinn í Reykjavík ásamt hljóð-
færaleikurum úr Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands, en einsöngvarar
eru þau Auður Gunnarsdóttir,
Nanna María Cortes, Björn I.
Jónsson og Davíð Ólafsson, en
Garðar Cortes stjórnar.
Tónleikarnir nú eru helgaðir
minningu tónlistarmanna sem
starfað hafa með kórnum í
áranna rás og létust allir á árinu
2007; söngvararnir Guðmundur
Jónsson, Hjálmar Kjartansson
og Kristinn Hallsson, Jón Sig-
urðsson bassaleikari og Richard
Talkowsky sellóleikari, en allir
voru þeir í forystu íslenskra tón-
listarmanna um langt árabil. Er
helgun tónleikanna í senn virð-
ingar- og þakkarvottur, en jafn-
framt viðeigandi: sálumessan er
jú samin sem lofgjörð og saknað-
arkveðja. Áhugasamir ættu að
vaka inn í nóttina og sækja þessa
sérstöku andakt sem Óperukór-
inn í Reykjavík stendur fyrir upp
úr miðnætti í Langholtskirkju.
- pbb
Sálumessan í nótt
7. og 8. des uppselt
30. des
GUÐMUNDUR JÓNSSON KRISTINN HALLSSON