Fréttablaðið - 21.12.2007, Qupperneq 4

4 21. desember 2007 FÖSTUDAGUR
ÖRYGGISMÁL Engin þörf er fyrir
íslenska öryggisþjónustu og ótrú-
legt ef meirihluti reynist fyrir því á
Alþingi að slíkri stofnun verði
komið á laggirnar, segir Ragnar
Aðalsteinsson hæstaréttar lög-
maður. Hann varar við því að eftir-
lit með borgurunum verði aukið.
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra upplýsti á dögunum að til
stæði að kynna frumvarp um stofn-
un íslenskrar öryggisþjónustu á
nýju ári.
„Það er augljóst að ef stofnað
verður til öryggislögreglu, sett yfir
hana ný yfirstjórn, nýir starfsmenn
og svo framvegis þá þarf hún að
hafa eitthvað fyrir stafni,“ segir
Ragnar.
„Öryggislögreglan þarf að sýna
fram á að hún hafi afrekað eitthvað.
Þar sem svo lítið er um að vera í
okkar samfélagi er hætt við að slík
stofnun búi sér til verkefni. Það er
afar hættulegt, en þetta er reynsl-
an í heiminum,“ segir Ragnar.
Hann segir afar skeinuhætt í svo
litlu samfélagi að „stóri bróðir“
skuli ætla að auka eftirlit með borg-
urunum. „Þetta mun þýða að það
verði búnir til óvinir ríkisins, þeir
hafðir í siktinu og fylgst með öllu
sem þeir segja og gera,“ segir
Ragnar. „Þetta minnir á eldri tíma,
frá því fyrir miðja síðustu öld.“
Dómsmálaráðherra hefur sagt
að öryggisþjónustan muni hafa
heimildir til að beita svokölluðum
forvirkum rannsóknaraðferðum.
Þá þurfi starfsmenn hennar ekki
að hafa rökstuddan grun um að
lögbrot hafi verið framið, eða til
standi að fremja tiltekið afbrot.
Lögreglan verður alltaf að hafa
slíkan grun til að hefja rannsókn.
Ragnar segir enga þörf fyrir
beitingu slíkra forvirkra aðferða,
krafa um rökstuddan grun sé
öryggisventill til að koma í veg
fyrir ofvöktun, og lögregla hafi
nægar heimildir til að bregðast við
hryðjuverkum og alþjóðlegri
glæpastarfsemi.
Haft var eftir Birni Bjarnasyni í
Fréttablaðinu í vikunni að ekki
verði farið í aðgerðir án „afskipta“
dómara, og að komið verði á „sér-
stöku eftirliti“ með slíkri eftir-
grennslan. Í nágrannalöndunum
hafa víða verið skipaðar sérstakar
þingnefndir sem hafa eftirlit með
öryggisþjónustu.
„Slíkt eftirlit verður auðvitað
ekki gagnsætt, svo það er að engu
hafandi að mínu áliti,“ segir Ragnar.
Þingmenn sem sæti eigi í slíkri
nefnd yrðu bundnir trúnaði, og geti
því ekki tekið álitamál upp á Alþingi
með lýðræðislegum hætti.
brjann@frettabladid.is
Ótrúlegt ef Alþingi
vill öryggisþjónustu
Engin þörf er fyrir íslenska öryggisþjónustu sem dómsmálaráðherra hefur boðað
segir hæstaréttarlögmaður. Hætta sé á því að slík stofnun búi sér til verkefni til
að réttlæta tilvist sína. Skeinuhætt samfélaginu að auka eftirlit hins opinbera.
HEIMILDIR ÞYRFTI FYRIR HLERUNUM
Íslensk öryggisþjónusta þyrfi að fá
heimild fyrir rannsóknum á pósti,
hlerun á símtölum og allri svipaðri
skerðingu á einkalífi fólks. Þetta
hefur Björn Bjarnason dómsmála-
ráðherra gefið til kynna, auk þess
sem þetta er tryggt í stjórnarskrá og
mannréttindasáttmála Evrópu.
Í 71. grein stjórnarskrárinnar segir
meðal annars: „Allir skulu njóta
friðhelgi einkalífs, heimilis og fjöl-
skyldu. Ekki má gera líkamsrannsókn
eða leit á manni, leit í húsakynnum
hans eða munum, nema samkvæmt
dómsúrskurði eða sérstakri laga-
heimild. Það sama á við um rann-
sókn á skjölum og póstsendingum,
símtölum og öðrum fjarskiptum,
svo og hvers konar sambærilega
skerðingu á einkalífi manns.“
HLERAÐ Skýrt er í stjórnarskrá að dómari þarf að heimila hleranir, leit í húsakynnum,
rannsókn á skjölum og póstsendingum og fleira í þeim dúr. Myndin er sviðsett.
Þú getur alltaf treyst á
prinsinn
Hlíðasmára 8 • 201 Kópavogi
s: 554 7200 • www.hafid.is
LÖGREGLUMÁL Þeim eina sem enn
er á landinu af þeim þremur Pól-
verjum, sem úrskurðaðir voru í
farbann vegna gruns um aðild að
nauðgun í heimahúsi á Selfossi 27.
október, var gert að greiða millj-
ón króna tryggingu fyrir því að
verða tiltækur lögreglu til 4.
febrúar 2008. Maðurinn reiddi
þegar fram upphæðina. Fari hann
úr landi rennur upphæðin til ríkis-
sjóðs.
Ólafur Helgi Kjartansson, sýslu-
maður á Selfossi, segir líklegt sé
að þessu úrræði verði beitt í ríkari
mæli til að reyna að koma í veg
fyrir að menn sem settir hafa
verið í farbann fari úr landi.
Eftir að Íslendingar urðu aðilar
að Schengen-samstarfinu árið
2001 dró úr áhrifum farbanns en
ekki þarf að framvísa vegabréfi
innan aðildarríkja þess. Í ljósi
þess hve farbann hefur reynst
gagnslítið telur Ólafur Helgi að
önnur úrræði verði að skoða vand-
lega. Best sé að menn séu úrskurð-
aðir í gæsluvarðhald leiki grunur
á að þeir fari úr landi. Auk greiðslu
á tryggingu þurfi að athuga hvort
hægt verði að fara fram á að menn
beri ökklaband svo auðveldara sé
að fylgjast með ferðum þeirra.
Sýslumaður hefur sent gögn um
mennina tvo, þá Przemyslav Pawel
Krymski og Jaroslaw Pruczynski
til Interpol en þar lýsa íslensk
yfirvöld þegar eftir þremur mönn-
um, þeim Moh D Bashar Najeh
Suleiman Almasaid, Pap Ousman
Kweko og Ali Zerbout, sem allir
komust undan eftir að hafa verið
dæmdir fyrir alvarlega glæpi sem
þeir frömdu á landinu.
- kdk
Farbann gagnslítið úrræði eftir að Íslendingar urðu aðilar af Schengen:
Milljón í tryggingu vegna farbanns
ÓLAFUR HELGI
KJARTANSSON Sýslu-
maðurinn á Selfossi
segir hinn grunaða
hafa reitt fram milljón
króna tryggingu gegn
því að vera tiltækur
lögreglu 4. febrúar.
PÓLLAND, AP Pólskur áfrýjunar-
dómstóll ógilti í gær úrskurð um
25 ára fangelsi yfir rithöfundi
sem var sakfelldur fyrir morð
sem þótti óeðlilega líkt morði í
bók eftir hann.
Réttað verður á ný innan
þriggja mánaða yfir rithöfundin-
um, Krystian Bala, sem verður
áfram í haldi þangað til.
Dómararnir sögðu engan vafa
leika á að tengsl voru milli Bala
og dauða fórnarlambsins,
Dariusz Janiszewski, sem Bala
grunaði um að halda við fyrrver-
andi eiginkonu sína.
Frekari sannana þyrfti þó við.
- sdg
Lýsti morðinu í bók sinni:
Dómur ógiltur
yfir rithöfundi
BANDARÍKIN, AP George W. Bush
Bandaríkjaforseti sagðist í gær
afar ósáttur við margt í fjárlög-
um ársins, sem
meirihluti demó-
krata á Banda-
ríkjaþingi sam-
þykkti á
miðvikudag,
daginn fyrir
jólafrí þingsins.
Forsetinn segir
mikið af fjárveit-
ingarheimildum
frumvarpsins fela
í sér hreina sóun,
en segist þó þakklátur fyrir að fé
hafi verið tryggt til daglegs
rekstrar ríkisstofnana án þess að
skattar hafi verið hækkaðir.
Bush getur ekki beitt neitunar-
valdi á fjárlögin, en hann hefur
beitt neitunarvaldi sínu óspart á
ýmis frumvörp demókrata á
þessu ári. - gb
Bandaríkjaþing í jólafrí:
Bush ósáttur
við fjárlögin
GEORGE W.
BUSH
DANMÖRK, AP Samtök ræktenda
jólatrjáa í Danmörku hafa verið
ákærð fyrir að hafa áhrif á
verðmyndun. Danmörk er stærsta
útflutningsland jólatrjáa í Evrópu.
Rannsókn hófst fyrir ári síðan
eftir aðvaranir frá danska
samkeppniseftirlitinu árin 2001 og
2005. Hafði eftirlitið hvatt
samtökin til að hætta að gefa
heildsölum sem það var í viðskipt-
um við leiðbeiningar um verðlagn-
ingu til að undirbjóða samkeppnis-
aðila.
Verð á jólatrjám í Evrópu hefur
hækkað um 20 prósent í ár.
Samtökin segja skýringuna liggja
í skorti á jólatrjám. - sdg
Leiðbeina um verðlagningu:
Jólatrjáarækt-
endur ákærðir
STJÓRNSÝSLA Um áramót sameinast
Landbúnaðarstofnun matvæla-
sviðum Umhverfisstofnunar og
Fiskistofu í nýrri Matvælastofn-
un með aðalskrifstofu á Selfossi. Í
dag er 21 starfsmaður hjá
áður nefndum matvælasviðum.
Sjö starfa áfram í Reykjavík en
störf hinna flytjast á Selfoss
„Starfsfólkið er misánægt,“
segir Jón Gíslason, forstöðumað-
ur Landbúnaðarstofnunar og
verðandi Matvælastofnunar.
Aðeins þrír starfsmenn hafa
þegar sagst ekki munu starfa á
Selfossi en nokkrir mánuðir eru í
að starfsemin flytji. - gar
Ný Matvælastofnun:
Fjórtán störf
flutt á Selfoss
JÓLATRÉ Norðmannsþinur kostar 490 til
1.700 krónur. NORDICPHOTOS/AFP
GENGIÐ 20.12.2007
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
121,018
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
63,46 63,76
126,28 126,90
91,01 91,51
12,194 12,266
11,338 11,404
9,630 9,686
0,5606 0,5638
99,09 99,69
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
SVEITARSTJÓRNIR Foreldrar
leikskólabarna á Akranesi þurfa
framvegis aðeins að greiða eitt
gjald þótt þeir eigi fleiri en eitt
barn í leikskóla eða hjá dag-
mæðrum.
„Á undanförnum árum hefur
verið lögð áhersla á að gera
Akranes að eftirsóknarverðum
búsetukosti, ekki síst fyrir ungt
fólk.
Ljóst er að kostnaður foreldra
vegna leikskólagjalda getur
verið íþyngjandi. Með þessari
tillögu er komið til móts við
barnafjölskyldur á Akranesi og
kostnaður færður nær því sem
gerist í nágrannasveitarfélög-
um,“ segir bæjarráð Akraness.
- gar
Leikskólabörn á Akranesi:
Bara eitt gjald
fyrir systkini