Fréttablaðið - 21.12.2007, Blaðsíða 78

38 21. desember 2007 FÖSTUDAGUR
UMRÆÐAN
Auðlindagjald
Á síðustu dögum hefur nokkuð verið fjallað um veiðigjald í
sjávarútvegi. Ástæðan er sú að
ákveðið var á síðasta degi þings-
ins núna fyrir jólin að lækka
gjaldið um helming auk þess
sem það var alveg fellt niður á
þorski og rækju í tvö ár.
Framsóknarflokksins hefur
lítið verið getið í tengslum við
þessa umræðu sem vissulega er
tákn um breytta tíma. Fram til
þessa hefur umræða um sjávar-
útvegsmál yfirleitt beinst að
Framsókn enda var það í tíð
Halldórs Ásgrímssonar sem
sjávarútvegsráðherra sem
kvótakerfinu var komið á, á
sínum tíma. Aðrir flokkar hafa
að sjálfsögðu setið í ríkisstjórn
síðan þetta gerðist en ekki séð
ástæðu til að gera grundvallar-
breytingu á þessu fyrirkomu-
lagi.
En nú snýst umræð-
an um veiðigjaldið.
Framsóknarflokkur-
inn var hlynntur fyrr-
greindum breyting-
um í átt til lækkunar
og tímabundinnar
niðurfellingar á veiði-
gjaldinu. Það vorum
við vegna þess að við
höfum áhyggjur af
rekstrargrundvelli
útgerðarfyrirtækja
og sjávarbyggðum
vegna þriðjungs niðurskurðar á
leyfilegum þorskafla. Þrátt fyrir
þessa lagabreytingu eru tekjur
ríkisins af veiðigjaldinu þær
sömu á yfirstandandi fiskveiði-
ári og var á því síðasta.
Leiðarahöfundar dagblaðanna
fjalla um þetta mál sl. þriðjudag.
Morgunblaðið leggur út af því að
alþingismenn séu hræddir við
sérhagsmunasamtök og að þing-
menn allra flokka hafa gefist
upp fyrir þrýstingi útgerðar-
manna. Tekið sé stórt skref
afturábak eftir að
merk löggjöf um auð-
lindagjald hafi verið
samþykkt fyrir
nokkrum árum. Nú sé
Alþingi að ganga á
bak orða sinna gagn-
vart þjóðinni.
Sem sagt, þing-
menn eru vesalingar
sem láta undan LÍÚ.
Fréttablaðið er með
allt aðra nálgun á
þessu máli. Þar segir
t.d. að flestum sé ljóst að ekki sé
sérlega réttlátt að láta eina auð-
lind bera skatt en ekki aðrar eins
og gildandi löggjöf geri ráð fyrir.
Ástæðan fyrir því að þeir sem
telji auðlindaskatt vera réttlæt-
ismál en hafi þrátt fyrir það ekki
krafist skattlagningar á orkubú-
skapinn sé sú að skattur á því
sviði eigi greiða leið beint út í
verðlagið. Hækkun raforku-
verðs og hitaveitureikninga yrði
með öðrum orðum óvinsælt rétt-
læti. Leiðarinn segir jafnframt
að skattheimtan sem hér um
ræðir hafi líklega áhrif í þá veru
að veikja sjávarútveg í sam-
keppni um vinnuafl.
Sem sagt það séu greidd lægri
laun í sjávarútvegi vegna þess-
arar skattheimtu og veiðigjaldið
því vafasamt réttlæti.
Framsóknarflokkurinn átti
aðild að því um árið að lög voru
sett um veiðigjald í sjávarút-
vegi. Þá var talað um sátt í þjóð-
félaginu um sjávarútvegsstefn-
una og að þessi skattheimta væri
liður í því. Við höfum verið þeirr-
ar skoðunar að hóflegt gjald sé
verjandi ef aðstæður eru eðli-
legar og rekstrargrundvöllur
sjávarútvegs viðunandi. Það er
hann hins vegar ekki í dag og
ræður þar ekki eingöngu niður-
skurðurinn í þorskveiðum held-
ur einnig of hátt skráð gengi
krónunnar. Sjávarútvegurinn
hefur tapað tugum milljarða
vegna þess á fáum misserum.
Það hefur verið stefna okkar
framsóknarmanna að auðlinda-
gjald verði almennt lagt á nýt-
ingu auðlinda í sameiginlegri
eigu þjóðarinnar. Úthlutun veiði-
leyfa og veiðileyfagjalds undir-
strikar svo ekki verður um villst
að þjóðin á þessa auðlind, en best
er að greypa það ákvæði í stjórn-
arskrá, svo enginn vafi geti leik-
ið á því. Um það snerist umræð-
an í þinglok sl. vor en engin
samstaða náðist um afgreiðslu
málsins.

Höfundur er þingmaður Fram-
sóknarflokksins.
VALGERÐUR
SVERRISDÓTTIR
Umræðan um veiðigjaldið
UMRÆÐAN
Miðbær Reykjavíkur
Þeir sem höfðu vit á að kaupa sér húshjall við Laugaveginn fyrir
nokkrum áratugum geta nú margir
hverjir óskað sjálfum sér til hamingju.
Hafi þeir haft viðskiptaáætlun í
upphafi hljómaði hún sennilega
eitthvað á þessa leið: Kaupa gamlan
timburhjall á Laugaveginum fyrir lítið
og kosta engu í viðhald hans. Inn-
heimta okurleigu á meðan húsnæðið drabbast
niður. Þegar notkun húsnæðisins fer að stríða
gegn helstu reglugerðum á að hefja söng um að
nú sé miðbærinn dauður og það þurfi að rífa
gamalt og byggja nýtt og helst að láta áróðursher-
ferðina sigla undir virðulegum titli eins og
Endurreisn miðborgarinnar eða Þétting byggðar.
Kvabba í skipulagsyfirvöldum um að fá að auka
byggingamagn til hins ítrasta, byggja út í lóða-
mörk og eins hátt upp og komist verður. Selja
síðan byggingaréttinn til hæstbjóðanda.
Þessir hjallahertogar (e. slum lords) eru klókir í
viðskiptum, þeir hafa grætt stórfé á því að gera
ekki neitt fyrir miðbæinn. „Hjallastefna“ þeirra
með háhýsum, bílastæðahúsum og verslunarmið-
stöðvum mun ekki glæða miðbæinn lífi. Miðbær-
inn mun ekki lifna við það að breyta Laugavegin-
um í kalt og dimmt steinsteypugljúfur eins og
vesturhluti Austurstrætis er, Laugavegurinn er
gömul reiðgata og ber ekki háar byggingar. Og
reyndar var miðbærinn aldrei neitt sérstaklega
dauður, það hefur aldrei verið jafn eftirsótt að
búa í honum og sjaldan hefur verslunarhúsnæði
þar staðið autt í langan tíma.
En til að koma í veg fyrir meintan dauða
miðbæjarins á nú að rífa niður hundrað hús til
viðbótar við það sem þegar hefur verið rifið, í
Skuggahverfinu og víðar og byggja og byggja og
byggja. Það á að byggja stóra verslunarmiðstöð á
Barónsreit, látum það vera, reiturinn er ljótur
eins og hann er núna, ef til vill yrði það bragar-
bót. Hins vegar hef ég miklar efasemdir um að
hægt verði að koma Listaháskólanum
fyrir við Frakkastíg án stórfellds
niðurrifs eða með því að byggja hátt og
úr samhengi við þá byggð sem fyrir er.
Ég er sammála því að Listaháskólinn á
heima miðsvæðis og vil því benda á
stóran byggingareit milli Skúlagötu og
Sölvhólsgötu sem myndi henta skólan-
um betur. Svo eru einnig hafnar
stórframkvæmdir við höfnina og þar
verður ekki spöruð steypan. Gerir fólk
sér almennt grein fyrir því að þegar
tónlistarhúsið og ráðstefnuhöllin verða
risin sést hvorki í sjó né fjöll frá Arnarhóli? Er
búið að hugsa þessi mál til enda eða ræður
bútasaumsaðferð deiliskipulagsins sem er að gera
Reykjavík að einhverri ljótustu borg í Vestur-
Evrópu?
Þingholtin eru vel heppnuð og eftirsótt til
búsetu af því að menn gættu þess að snúa görðum
á móti sól og þar er leitun að húsum sem eru
hærri en þrjár hæðir. Þar er veðursæld hvergi
meiri og þar eru mörg elstu og fallegustu hús
borgarinnar. Því miður er það svo, að ef frá eru
taldar nokkrar eldgamlar skinnbækur, þá er
landið mjög fátækt af fornminjum og menningar-
sögulegum minjum. Svo fátækt að það er fremur
sjaldgæft að hús séu eldri en hundrað ára. Hafi
miðbærinn einhvern tíma verið dauður mun hann
ekki lifna við það að fjarlægja þessi hús og hella í
hann milljón tonnum af steinsteypu. Lífsvon
miðbæjarins byggist á sögu hans, menningu og
mannúðlegu umhverfi.
Höfundur er íbúi í miðbænum.
Meintur dauði miðbæjar
UMRÆÐAN
Hagur aldraðra
Nú þegar jólin og nýtt ár nálgast
óðfluga er rétt að
líta yfir farinn veg á
árinu 2007. Alþing-
iskosningar voru
vorið 2007 og útkom-
an úr þeim varð
þess valdandi að ný
ríkisstjórn kom til valda. Ríkis-
stjórn jafnaðarmanna/Sam-
fylkingar og sjálfstæðismanna
sem á bak við sig hefur mjög
sterkan meirihluta á Alþingi
Íslendinga. Í aðdraganda kosn-
inganna lofuðu allir stjórn-
málaflokkar landsins bættum
kjörum til eldri borgara þessa
lands. Við skulum vona að þeir
stjórnmálaflokkar sem eru nú í
ríkisstjórn komi til með að
standa við þau loforð. Það átti
að hækka grunnlífeyri eldri
borgara, útrýma skorti á hjúkr-
unarrýmum á nokkrum mánuð-
um o.s.frv.
Fyrir nokkrum dögum kom
lítið skref, mjög lítið skref til
aukningar á kjörum eldri borg-
ara, það ber að þakka. En við
sem erum að basla í bættum
kjörum eldri borgurum til
handa teljum þetta aðeins agn-
arlítið skref. Í raun er þetta
ekki talið vera fimm milljarðar
frá ríkinu heldur í raun, 1 millj-
arður því ríkið er talið fá það
mikið til baka af
þessum 5 milljörð-
um. Ef þetta er byrj-
un á öðrum meiri
skrefum þá er vel.
En það vantar
mikið upp á, til að
kjör eldri borgara
séu sambærileg við
það sem við teljum
sanngjarnt. Það
vantar tilfinnanlega
fleiri hjúkrunar-
rými, mikið hærri grunnlífeyr-
ir, skattar af eftirlaunum eru
fáránlegir, sem eru tví eða þrí-
sköttuð og allar tekjutenginar
eru með ólíkindum, svo má
lengja telja upp.
En hvað sem öðru líður
vonum við, sem teljumst eldri
borgarar að þessi skref er rík-
isstjórnin samþykkti séu aðeins
forsmekkur af því er koma
skal. Allavega munu eldri borg-
arar landsins fylgjast vel með
og láta vel í sér heyra, bíða í
ofvæni eftir því að loforðin
fyrir alþingiskosningar 2007
komi í framkvæmd.
Það er ekki nóg að hafa stefn-
ur og loforð fyrir kosningar,
það verður að framkvæma lof-
orðin. Við fylgjumst með.
Bestu jóla- og nýársóskir til
allra nær og fjær.
Jón Kr. Óskarsson, formaður 60+
Hafnarfirði.
Jóla- og áramóta-
hugleiðing
Við höfum verið þeirrar skoð-
unar að hóflegt gjald sé verj-
andi ef aðstæður eru eðlilegar
og rekstrargrundvöllur sjávar-
útvegs viðunandi. Það er hann
hins vegar ekki í dag …
BENÓNÝ ÆGISSON
Er búið að hugsa þessi mál til enda eða ræður
bútasaumsaðferð deiliskipulagsins sem er að
gera Reykjavík að einhverri ljótustu borg í Vest-
ur-Evrópu?
JÓN KR. ÓSKARSSON