Fréttablaðið - 17.04.2008, Blaðsíða 61

FIMMTUDAGUR 17. apríl 2008 33
SEND IÐ OKK UR LÍNU
Við hvetj um les end ur til að senda
okk ur línu og leggja orð í belg um
mál efni líð andi stund ar. Grein ar
og bréf skulu vera stutt og gagn-
orð. Ein göngu er tek ið á móti efni
sem sent er frá Skoð ana síð unni
á vis ir.is. Þar eru nán ari leið bein-
ing ar. Rit stjórn ákveð ur hvort efni
birt ist í Frétta blað inu eða Vísi eða
í báð um miðl un um að hluta eða
í heild. Áskil inn er rétt ur til leið rétt-
inga og til að stytta efni.
UMRÆÐAN
Kjaramál
Í tíð Jóhönnu Sigurðardóttur félags- og tryggingamálaráð-
herra hafa tekið gildi lög sem hafa
í för með sér meiri réttindi til
handa lífeyrisþegum en í tíð
margra síðustu ríkisstjórna.
Fullnaðarsigur
Um síðustu mánaðamót náðist
loksins fram fullnaðarsigur í
þeirri mannréttindabaráttu sem
lífeyrisþegar hafa háð á annan
áratug. Baráttu fyrir þeim sjálf-
sögðu mannréttindum að lífeyrir
úr almannatryggingunum skerð-
ist ekki vegna tekna maka. Sigur í
baráttu sem hefur sett mark sitt á
söguna m.a. með makalausri túlk-
un á öryrkjadómnum, mótmælum
og kröfugöngum. Það var ekki
fyrr en Samfylkingin var komin í
ríkisstjórn og með forræði á líf-
eyristryggingum almannatrygg-
inga, að þessi sjálfsögðu mann-
réttindi voru í höfn.
Um 5.800 lífeyrisþegar fengu
hærri bætur við afnám makateng-
ingarinnar − mismiklar eftir tekj-
um og samspili þeirra − jafnvel
tugi þúsunda á mánuði. Fleiri
kjarabætur tóku gildi um mánaða-
mótin − skerðingarhlutfall ellilíf-
eyris lækkaði úr 30% í 25% og frí-
tekjumark hækkaði til samræmis
við örorkulífeyri sem kom 460 elli-
lífeyrisþegum til góða. Vasapen-
ingar til tekjulausra hjúkrunar-
sjúklinga á hjúkrunarheimilum
hækkuðu um tæplega 30%, en frá
desember hafa þeir hækkað úr
28.600 í 38.225 krónur.
Einnig tók gildi 90.000 króna frí-
tekjumark á fjármagnstekjur til
að minnka of- og vangreiðslur.
Gera má ráð fyrir að sú aðgerð
komi í veg fyrir skerðingu bóta
hjá 7–8.000 lífeyrisþegum, en
þorri þeirra hefur fjármagnstekj-
ur undir þessum mörkum.
Lífeyrir hækkaði um 7,4% eða
9.400 krónur
Um mánaðamótin var greidd
4% hækkun á lífeyri. Hækkunin
var ákveðin í kjölfar samninga
ASÍ og SA og gildir frá 1. febrúar.
Hækkunin kemur til viðbótar
fyrri hækkunum, en um áramótin
hækkaði lífeyrir almannatrygg-
inga um 3,3%. Lífeyrisgreiðslur
almannatrygginga hafa því hækk-
að um 7,4% á þessu ári eða um
9.400 krónur til þeirra sem fá
óskertar greiðslur frá Trygginga-
stofnun. Ég minni á að samkvæmt
útreikningum ASÍ og SA er reikn-
að með að meðaltalshækkun
lægstu launa á grundvelli nýgerðs
kjarasamnings verði um það bil
7% á árinu. Engar hækkanir urðu
hjá þessum hópum um síðustu ára-
mót.
Næstu skref 1. júlí
Kjarabæturnar um síðustu mán-
aðamót eru aðeins fyrstu skrefin í
að bæta kjör lífeyrisþega og þegar
hafa verið lögfestar ýmsar kjara-
bætur sem ganga í gildi 1. júlí og
ég hvet fólk til að kynna
sér. Meðal annars mun
frítekjumark vegna
atvinnutekna ellilífeyr-
isþega 67–70 ára hækka
í 100.000 krónur á mán-
uði. Um 700 ellilífeyris-
þegar fá þá hækkun,
allt að 46.000 krónum
mánuði. Þá verður sett
300.000 króna frítekju-
mark á lífeyrisgreiðsl-
ur örorkulífeyrisþega.
Um helmingur allra
örorkulífeyrisþega mun fá hærri
bætur vegna þessa. Aldurstengd
örorkuuppbót hækkar og aldurs-
viðmið þeirra sem fá 100% uppbót
vegna fyrsta örorkumats verður
fært úr 19 ára aldri í 24 ár. Bætur
þeirra sem fá 100% uppbót munu
hækka um 58.600 krón-
ur á ári en um 12.000
örorku- og endurhæf-
ingarlífeyrisþegar
njóta hækkunarinnar.
Í yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar sem
gefin var út í tengslum
við samninga ASÍ og
SA var kveðið á um
mótun lágmarksfram-
færsluviðmiðs fyrir
lífeyrisþega. Stefnt er
að því að það liggi
fyrir 1. júlí í stað 1. nóvember
2008. Það á meðal annars að taka
tillit til hækkunar lægstu launa í
nýgerðum kjarasamningum.
Þeir verst settu fá 24.400
Að síðustu í þessum áfanga verður
öllum öldruðum, sem fá minna en
25.000 krónur úr lífeyrissjóði,
tryggð sérstök kjarabót sem jafn-
gildir 25.000 króna greiðslu úr líf-
eyrissjóði á mánuði. Fjárhæðin
skerðir aðrar bætur eins og lífeyr-
issjóðsgreiðslur gera og jafngildir
þessi fjárhæð því ríflega 15.000
krónum fyrir skatta. Þessi kjara-
bót skilar sér beint til þeirra sem
búa við lökust kjörin meðal ellilíf-
eyrisþega. Fimmtán þúsundirnar
koma til viðbótar þeim 9.400 krón-
um sem 7,4% hækkun lífeyris-
greiðslna skilar til þessa hóps og
því hækka tekjur hans um ríflega
24.400 krónur fyrir skatta á mán-
uði. Til samanburðar hækkuðu
þeir lægst launuðu í kjarasamn-
ingunum um 18.000 krónur á mán-
uði.
Vinstri grænir eru á villigötum
þegar þeir gera lítið úr kjarabót-
um til lífeyrisþega í þessum
áfanga ríkisstjórnarinnar − vissu-
lega má alltaf gera betur en það
munar verulega um þessi fyrstu
skref.
Höfundur er alþingismaður.
Kjarabætur − tugþúsundir króna
ÁSTA R.
JÓHANNESDÓTTIR
Um 5.800 lífeyrisþegar fengu
hærri bætur við afnám maka-
tengingarinnar – mismiklar
eftir tekjum og samspili þeirra
– jafnvel tugi þúsunda á mán-
uði.
„30.000
blaðberar
bara
byrjunin“
segja útgefendur
Fréttablaðsins