Fréttablaðið - 07.06.2008, Blaðsíða 12

12 7. júní 2008 LAUGARDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Stærsti þjóðgarður í Evrópu opnaður
Vatnajökulsþjóðgarður, stærsti
þjóðgarður í Evrópu, verður form-
lega stofnaður í dag. Þjóðgarður-
inn nær í fyrstu yfir um 13 þúsund
ferkílómetra eða um 12 prósent af
flatarmáli Íslands en gert er ráð
fyrir að hann verði stækkaður á
næstu árum.
Um helmingur þjóðgarðsins er
jökull en í kynningarefni þjóð-
garðsins kemur fram að markmið
með stofnun hans sé að vernda
Vatnajökul og landsvæði honum
tengd. „Þetta verður okkar kenni-
leiti, eins og okkar Eiffelturn,“
segir Árni Finnsson, formaður
Náttúruverndarsamtaka Íslands,
um Vatnajökulsþjóðgarð.
Meginstarfsstöðvar þjóðgarðs-
ins eru gestastofur. Nú þegar eru
tvær slíkar, í Skaftafelli og
Ásbyrgi, en til stendur að reisa
fjórar stofur til viðbótar.
Að auki eru starfsstöðvar land-
varða fjórar nú en verða ellefu
eftir að uppbyggingu svokallaðs
þjónustunets þjóðgarðsins lýkur.
Er áætlað að kostnaður við upp-
bygginguna kosti um 1.150 millj-
ónir króna og að henni ljúki á
næstu fimm árum.
Í tilefni dagsins verður efnt til
hátíðarhalda milli klukkan 15 og
17 í dag á fjórum rektstrarsvæð-
um þjóðgarðsins: í Gljúfrastofu í
Jökulaárgljúfrum, á Skriðuklaustri
í Fljótsdal, í Skaftafellsstofu í
Skaftafelli og í Kirkjuhvoli á
Kirkjubæjarklaustri.
Kennileiti í líkingu
við Eiffelturninn
Stærsti þjóðgarður í Evrópu, Vatnajökulsþjóðgarður, verður formlega stofnað-
ur í dag. Nær þjóðgarðurinn yfir um tólf prósent af flatarmáli Íslands en jök-
ull hylur um helming hans. Blaðamennirnir Karen D. Kjartansdóttir og Olav
Veigar Davíðsson ræddu við nokkra þeirra sem standa að stofnun þjóðgarðsins.
Vatnajökulsþjóðgarður hefur það yfirlýsta
markmið að vera atvinnuskapandi byggðaverk-
efni. Anna Kristín Ólafsdóttir, formaður stjórn-
ar Vatnajökulsþjóðgarðs, segir það í fyrsta
skipti sem ætlunin er að slík uppbygging fari
saman við rekstur þjóðgarðs.
„Verkefnið vonum við að sýni og sanni að
vernd og uppbygging atvinnu getur farið saman
og á að fara saman. Að það sé ekki dauði og
djöfull fyrir svæðin í kring heldur að í vernd-
andi verkefnum geti beinlínis falist meiri
verðmæti heldur en í margri annarri atvinnu-
starfsemi,“ segir hún.
Þá bendir Anna Kristín á að þjóðgarðurinn
hafi ekki aðeins þýðingu fyrir náttúruvernd
Íslendinga heldur heimsbyggðina alla vegna
þeirra einstöku landsvæða sem tilheyra garðin-
um. Garðurinn hafi því mikilvægt hlutverk út
frá náttúruverndarsjónarmiðum, pólitík og
uppbyggingu byggðanna í kring. „Auk þess sem
gert er ráð fyrir því að þetta eigi eftir að auka
gjaldeyristekjur á Íslandi verulega og við
skulum bara vona að það gangi eftir,“ bætir hún
við en samkvæmt upplýsingum sem finna má á
vef umhverfisráðuneytisins er gert ráð fyrir því
að áætlaðar auknar gjaldeyristekjur vegna
Vatnajökulsþjóðgarðs telur fyrirtækið að verði á
árinu 2012 um þrír til fjórir milljarðar króna.
Miðað við að hvert ársstarf í ferðaþjónustu kosti
um tíu milljónir á ári gæti því verið um að ræða
150 ný störf á svæðinu, en mun fleiri á landinu í
heild. Þá telur fyrirtækið að gera megi ráð fyrir
veruleg fleiri heimsóknum í þjóðgarðinn eftir
2012 þegar þjónustunet hans verður fullmótað
og að áætlaðar viðbótargjaldeyristekjur af
erlendum ferðamönnum vegna Vatnajökulsþjóð-
garðs gætu numið að minnsta kosti 11 milljörð-
um króna árið 2020.
Í fyrsta skipti er þjóðgarði einnig ætlað að vera byggðaverkefni:
Verndun þarf ekki að þýða
dauða og djöful fyrir byggðir
HVANNADALSHNJÚKUR Hæsti hluti Íslands, Hvannadalshnjúkur er innan Vatnajökulsþjóðgarðsins en um
helmingur þjóðgarðsins er hulinn jökli. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
SVARTIFOSS Fossinn er einn fjölmargra þekktra náttúrufyrirbæra sem falla innan nýs Vatnajökulsþjóðgarðs.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
„Við erum að taka mjög stórt svæði til
friðunar og náttúruverndar,“ segir Þórður
H. Ólafsson, framkvæmdastjóri Vatna-
jökulsþjóðgarðs.
Hann segir Vatnajökulsþjóðgarð á
margan hátt einstakan en það eitt hversu
stór hann er muni án efa draga ferða-
menn til landsins.
„Það sem er nýtt við þennan þjóðgarð
er rýmri aðgangur heldur en almennt
hefur tíðkast með þjóðgarða á Íslandi. En
það eru auðvitað ákveðnar reglur sem
gilda.“
Þjóðgarðarnir í Skaftafelli og í Jökul-
sárgljúfri falla innan hins nýja þjóðgarðs.
Þá er hluti lands sem fellur innan þjóð-
garðsins í einkaeigu og segir Þórður að á
ákveðnum svæðum geti menn áfram
stundað hefðbundinn landbúnað.
„Við erum afar ánægð með að þessum
áfanga skuli vera náð og erum spennt
fyrir að takast á við ögrandi verkefni sem
er að reka þjóðgarðinn. Það er gaman að
taka þátt í stofnun þjóðgarðsins með
heimamönnum og öðrum sem komið hafa
að undibúningi með okkur.“
Gaman að taka þátt í stofnun stærsta þjóðgarðs í Evrópu:
Afar ánægður með áfangann
ÞÓRÐUR H.
ÓLAFSSON
Hjalti Þór Vignisson,
bæjarstjóri á Höfn í
Hornafirði, segir reglurn-
ar sem settar hafa verið
um þjóðgarðinn taka
tillit til atvinnustarfsemi
sem hægt er að stunda í
tengslum við garðinn auk
þarfa útivistarfólks. „Það er
mjög mikilvægt að þessir
þættir fái pláss innan þjóð-
garðsins svo hægt sé að
hagnýta hann í tengslum
við byggðauppbygginu,“ segir hann.
Hjalti segir að ýmsa þætti eigi
þó eftir að fullvinna eins og gengur
í jafnviðamiklu verkefni og þessu.
Nefnir hann sem dæmi þörf á því
að ganga betur frá reglum í sam-
skiptum við landeigendur
á svæðinu. Auk þess telur
hann að fleiri svæði ættu
að falla undir svið garðsins
og vonast hann til þess að
þau verði hluti garðsins á
næstu misserum, svo sem
Langisjór auk fleiri jarða.
Hjalti viðurkennir að það
hafi orðið honum vonbrigði
að ekki sé gert ráð fyrir
því að framkvæmdastjóri
garðsins hafi aðsetur á
Höfn. „Niðurstaðan varð önnur en
við vonuðumst eftir og við ákváðum
að sætta okkur við það en setja ekki
stein í götu þessa mikilvæga verk-
efnis sem kemur til með að verða
mikill aflvaki á svæðinu.“
Nýttur í tengslum við byggðauppbyggingu
Vatnajökull
Askja
Herðu-
breiðar-
lindir
Ásbyrgi
Hálslón
Tungu-
fells-
jökull
Hofs-
jökull
Skaftafell
Mörk Vatnajök-
ulsþjóðgarðs
Friðlýst svæði
í umsjá Vatna-
jökulsþjóð-
garðs
Akureyri
Húsavík
Höfn
Lónsöræfi
Bárðar-
bunga
„Þetta er einn stærsti sigur náttúruverndar á Íslandi,“
segir Árni Finnsson, formaður Náttúruverndarsamtaka
á Íslandi, um stofnun Vatnajökulsþjóðgarðar.
Einna mikilvægast þykir honum að með þjóðgarð-
inum hefur því verið komið í kring að Jökulsá á Fjöll-
um er vernduð frá upptökum til sjávar. Hann telur þó
að verndarákvæðin mættu vera sterkari þegar kemur
að reglum um umferð ökutækja um svæðið sem og
hestaferða. „En maður verður að brosa á góðum degi
og fagna þeim árangri sem næst. Þetta er jú mikill
sigur fyrir þá sem börðust gegn Kárahnjúkavirkjun og
Eyjabakkalóni en börðust fyrir verndun og friðlýsingu
á þeim svæðum sem eru norðan Vatnajökuls,“ segir
hann.
Stórsigur í náttúruvernd
ÁRNI FINNSSON
HJALTI ÞÓR
VIGNISSON