Fréttablaðið - 07.06.2008, Blaðsíða 60

32 7. júní 2008 LAUGARDAGUR
áfram í Djíbúti nema staðið sé á
bak við það verkefni. Þetta eru
verkefni sem hafa fengið mjög
krítíska skoðun og IFC, fjármögn-
unarsjóður Alþjóðabankans, er til-
búinn til að koma inn í fjármögn-
un á hagkvæmnirannsóknum, og
það á jafnvel við um aðra sjóði.
Það er viðurkenning á að þetta sé
gott verkefni og IFC er líklega
líka tilbúið til að koma með REI í
verkefnin í Indónesíu. Það er stór-
kostlegur árangur og myndi
hækka prófílinn á Íslendingum
verulega.
Það er athyglisvert að rafmagn
er það sem stendur helst þróun
fyrirtækja í Afríku fyrir þrifum.
Þetta er eitthvað sem þessar þjóð-
ir líta á sem raunhæfa aðstoð. Það
sem manni finnst erfiðast við
REI-málið er að búið er að vekja
svo miklar vonir með því að sýna
fram á kunnáttu og vilja til að
framkvæma. Með svona mikla til-
trú væri skelfilegt að geta ekki
uppfyllt það sem rætt hefur verið
um. Ég veit að allir starfsmenn
REI hafa fengið atvinnutilboð og
eru með atvinnutilboð. Þetta eru
menn sem mikil eftirspurn er
eftir og það sem hefur haldið þeim
hjá REI er að þeim finnst vænt
um verkefnin og vilja klára það
sem þeir hafa lofað. Það er vegna
þess að verkefnin eru sannarlega
þess virði að þau nái fram að
ganga.
Þú hefur sagt að þú og starfs-
menn REI hafið haft hug á að
fóstra verkefni fyrirtækisins.
Ég og starfsmennirnir buðum
stjórn Orkuveitunnar að við skyld-
um taka verkefnin að okkur og sjá
um að fjármagna þau. Kveikjan að
því var sú að miðað við yfirlýsing-
ar nokkurra borgarfulltrúa þá var
ekki vilji til að standa að baki þeim.
Við ræddum við banka til að sjá
hvort þetta væri óraunhæft og
vorum mjög bjartsýnir á að við
gætum gert þetta. Hins vegar
gátum við ekki farið af stað með
það nema um slíkt væri gagn-
kvæmur vilji. Sú hugmynd fór
ekki lengra en við höfðum þá trú á
verkefnunum að við vorum tilbún-
ir til að setja okkur sjálfa undir.
Hefur þú undirbúið að stofna
þitt eigið fyrirtæki og reynt að fá
lykilstarfsmenn REI til starfa þar
sem þú nýtur trausts þeirra?
Það hefur ekkert verið ákveðið
um það og of snemmt að svara
einhverju um þetta.
En þú ræddir við Kaupþing um
að stofna fyrirtæki?
Það er rétt að við töluðum við
Kaupþing til að kanna það hvort
grundvöllur væri fyrir stofnun
félags starfsmanna um fjármögn-
un á verkefnunum. Þeir voru mjög
jákvæðir á að það væri hægt að
búa þetta til. En við höfum hins
vegar ekki gert neitt meira ennþá.
Stjórn Orkuveitunnar og REI
verða að marka stefnu um hvaða
verkefni verður haldið áfram með
og hvað þau vilja bakka þau mikið
upp og hvernig fé verður fundið
til þess. Það er kannski það sem
hefur vantað, skýrs sýn á þetta.
Það er alveg ljóst að það er ekki
hægt að fara í svona verkefni
öðruvísi en að leggja eitthvað
fram sjálfur.
Hafa ekki erlendir aðilar þá
leitað til þín persónulega og beðið
þig um að stjórna útrásarfyrirtæki
á þeirra vegum?
Jú, ég hef fengið tilboð um það.
Frá hverjum?
Frá bandarískum fjárfestinga-
sjóði sem ég vil ekki nafngreina.
Þeir hafa boðið mér slíkt sam-
starf. Þeir buðust til að fjármagna
startið á jarðhitafyrirtæki.
Þetta hlýtur að vera mjög spenn-
andi tækifæri fyrir þig? Hafa fjár-
hæðir verið nefndar í þessu sam-
bandi?
Já, þetta er spennandi tækifæri.
Þetta eru aðilar sem vilja komast
inn í þennan jarðhitaiðnað og eng-
inn er að velta fyrir sér minna en
300 milljónum dollara í stofnfé.
Þetta eru einfaldlega svo stór
verkefni að það er ekki hægt að
fara af stað fyrir minna.
Mundir þú ekki bjóða lykil-
starfsmönnum REI starf ef þú
tækir ákvörðun um að stofna slíkt
fyrirtæki?
Þetta eru allt hæfir starfsmenn
en ég myndi ekki vilja skemma
fyrir REI. Kannski má segja að ef
ég stofnaði slíkt fyrirtæki myndi
ég taka við þeim ef þeir væru að
leita sér að vinnu. Ég myndi hins
vegar ekki gera innrás í REI til að
ná starfsmönnum sem þar vinna.
Forseti Íslands
Nú er vitað að þú ert góður vinur
forseta Íslands. Getur þú sagt mér
meira um vináttu ykkar og sam-
starf í málefnum orkuútrásarinn-
ar?
Forsetinn hefur unnið gríðar-
lega gott starf í orkuútrásinni.
Bæði hefur hann bætt ímynd
landsins í heiminum sem vist-
vænnar orkuþjóðar. Auk þess
hefur hann verið óþreytandi í því
að nota ferðir embættisins til að
tengja íslensku fyrirtækin inn í
útrásina. Þannig hefur hann leit-
að uppi fólk sem tengist útrásinni
og fengið til landsins.
Það er stöðugur straumur fólks
til landsins fyrir hans tilstuðlan
til að sjá þetta með eigin augum
og það hefur haft gríðarlega
mikið að segja. Samspilið á milli
forsetans, orkuverkefna og þess
að við erum lítil þjóð sem vinnur
saman hefur gefið íslensku þjóð-
inni ótrúlega sterka stöðu.
Þú hafðir á orði við uppsögn þína
að þú værir því feginn að losna frá
fyrirtækinu á þeim tímapunkti.
Hvað áttir þú við?
Það voru hlutir í stefnu fyrir-
tækisins sem ég var ekki sáttur
við. Mér var Bitruvirkjun efst í
huga því það var erfitt að hlusta á
eigendur og stjórnarmenn fagna
því þegar hún var slegin af. Við
byrjuðum á þessu verkefni áður
en Orkuveitan var stofnuð. Skoðun
Skipulagsstofnunar var sú þriðja í
röðinni og fyrirtækið er búið að
setja í þetta milljarð króna og
starfsmenn þrettán ára ötult starf.
Mér fannst ekki við hæfi að menn
fögnuðu þessari niðurstöðu og
finnst sorglegt að klára þetta
ekki.
Bitruvirkjun
Á næsta ári er von á rammaáætl-
un II um nýtingu vatnsafls og jarð-
varma. Þar er fjallað um svæði
eins og Kerlingarfjöll, Torfajökul
og Brennisteinsfjöll sem ef til vill
eru að margra mati ekki síðri nátt-
úruperlur en Bitra. Í þessu sam-
hengi, og ef ekki má virkja á Bitru
þar sem fyrir eru raflínur og vegir,
eru menn þá ekki komnir í ógöng-
ur. Er ekki búið að draga línuna á
kolröngum stað?
Hvaða virkjun kemst í gegnum
þetta nálarauga? Ég spurði mig
þessarar sömu spurningar af því
að svæðið er í mínum huga langt
frá því að vera óraskað né myndi
þessi virkjun skemma mikið fyrir.
Er þetta ekki einfaldlega yfirlýs-
ing um að við séum hætt að virkja
þessa orku? Hvað þá?
Það hefur komið fram að aug-
ljósasta leiðin til að forðast djúpa
kreppu er að fá erlent fjármagn
inn í landið. Við erum með tæki-
færi til uppbyggingar ef orka er til
staðar og ef við erum ekki áreiðan-
legur viðsemjandi þá verður erfitt
að tryggja önnur verkefni seinna.
Ég held að uppbygging orkuvera
sé lykilatriði.
Laun þín hafa verið gagnrýnd.
Hver samdi við þig um forstjóra-
launin hjá REI?
Mín laun hjá REI voru bara laun
mín hjá Orkuveitunni með 20 pró-
senta álagi. Það var í rauninni það
sem ég var tilbúinn að færa mig
fyrir. Ég hefði kannski ekki gert
það hefði ég séð inn í framtíðina.
Það var Haukur Leósson sem
samdi við mig um launin.
2,6 milljónir
Er eðlilegt að fyrirtæki í almanna-
eigu borgi 2,6 milljónir í laun á
mánuði?
Ég held að þú getir ekki borgað
mikið minna í fyrirtæki eins og
REI. Miðað við mín laun hjá Orku-
veitunni, sem eru tvær milljónir,
held ég að það sé í samræmi við
það sem gengur hjá öðrum fyrir-
tækjum í almannaeigu fyrir svip-
að starf. Menn verða líka að hugsa
þetta frá hinni hliðinni. Ef menn
ætla að borga lægri laun þá missa
þeir frá sér fólkið. Starfsmaður
getur ekki unnið hjá fyrirtæki í
almannaeigu af hreinni hugsjón.
Það er algjörlega nauðsynlegt
fyrir Orkuveituna að borga sömu
laun og önnur orkufyrirtæki og
verkfræðistofur.
Ég held að menn ættu að hugsa
um hvað gerist ef þessu væri öðru-
vísi farið. Þá næði fyrirtækið ekki
til sín fólki með reynslu og kunn-
áttu. Þá leiðir það til annars
tveggja. Ráða verður fleiri starfs-
menn, sem leiðir ekki endilega til
sparnaðar, og hins vegar þá verður
öryggið og þessi góða þjónusta
ekki til staðar. Þá fer það að meiða
allt samfélagið.
Menn tala oft um störf í opin-
bera geiranum sem annars flokks.
Ég hef aldrei skilið það því þetta
eru mikilvægustu störfin sem snú-
ast um þjónustu sem má ekki
bregðast. Það sorglegasta við mál
Jakobs Frímanns Magnússonar til
dæmis, voru upplýsingarnar um
hvað fáir starfsmenn Reykjavík-
urborgar eru vel launaðir. Hvern-
ig ætla menn sér að fá hæft fólk?
Með því að borga lág laun ertu
ekki gera neitt annað en að reka
þjálfunarbúðir fyrir aðra.
Er það ekki réttmæt gagnrýni að
þú hafir alla tíð stjórnað Orkuveit-
unni eins og það væri fyrirtæki á
markaði?
Ég lít ekki á það sem gagnrýni.
Ég er stoltur af því ef menn telja
að ég hafi alltaf stjórnað fyrirtæk-
inu á þann hátt. Fyrirtæki á mark-
aði eru þau fyrirtæki sem þurfa að
standast mestu kröfurnar.
SKOÐAR NÝ TÆKIFÆRI Guðmundur Þóroddsson staðfestir að hann hafi rætt við Kaupþing um að fjármagna yfirtöku á verkefnum REI. Kaupþingsmenn tóku vel í þá hugmynd, en ekki varð framhald á málinu sökum
þess að til þess þurfti að vera samkomulag innan stjórnar Orkuveitunnar og REI. Þá hafi bandarískur fjárfestingasjóður leitað til hans um stofnun nýs jarðhitafyrirtækis. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Ég veit að
allir starfs-
menn REI
hafa fengið
atvinnu-
tilboð og
eru með
atvinnutil-
boð. Þetta
eru menn
sem mikil
eftirspurn er
eftir.