Fréttablaðið - 13.12.2008, Blaðsíða 20

20 13. desember 2008 LAUGARDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta: 377
176 -0,84% Velta: 176 milljónir
MESTA HÆKKUN
ALFESCA 2,56%
MAREL 0,53%
MESTA LÆKKUN
ATLANTIC PETROL. 8,82%
BAKKAVÖR 8,73%
CENTURY ALUM. 5,83%
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: Alfesca 4,00 +2,56% ... Bakkavör
3,24 -8,73% ... Eimskipafélagið 1,31 -0,76% ... Exista 0,06 +0,00% ...
Icelandair Group 13,20 +0,00% ... Kaupþing 0,00 +0,00% ... Marel
Food Systems 75,70 +0,53% ... SPRON 1,90 +0,00% ... Straumur-
Burðarás 2,66 -2,56% ... Össur 96,60 -0,62%
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR: 204,5 +2,04%
„Ísland á að stíga inn úr kuldan-
um og ganga í Evrópusamband-
ið.“ Svo mælir dr. Terry Lacey,
breskur hagfræðingur búsettur í
Indónesíu, í grein sem hann ritar
í vefmiðilinn The Palestine
Chronicle í vikunni.
Í grein sinni fjallar Lacey um
hrun íslenska bankakerfisins og
beitingu hryðjuverkalaga gegn
Kaupþingi og Landsbankanum í
Bretlandi.
Hann bendir á að á sama tíma
og Bretar þjarmi að Íslendingum
vegna um átta milljarða punda
innistæðna á reikningum íslensku
bankanna hafi bresk stjórnvöld
dælt nokkrum tugum milljarða
inn í breskan bankageira til að
koma bönkum til bjargar.
Lacey segir beitingu laganna
óráð hjá Bretum enda virðist
gjörningurinn pólitískur skolla-
leikur til að auka vinsældir Gor-
dons Brown, forsætisráðherra,
og breska Verkamannaflokksins.
Virðist sem Bretar hafi verið í
fullkomnum órétti og nýtt yfir-
burði sína til að þvinga Íslend-
inga til að borga brúsann. - jab
Bretar beittu
Íslendinga órétti
BROWN Bretar beittu hryðjuverkalögum
á íslensk stjórnvöld til að auka eigin vin-
sældir, segir hagfræðingur. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Var Lehman um að kenna?
Fátt er enn vitað um ástæður þess að bresk
stjórnvöld gripu til þess óyndisúrræðis að beita
ákvæðum hryðjuverkalaga gegn Íslandi og
Landsbankanum á dögunum með afleiðing-
um sem allir þekkja. Markaðurinn hefur eftir
háttsettum aðila í fjármálakerfinu að í Bretlandi
sé nú viðruð sú kenning, að daginn fyrir fall
bandaríska fjárfestingabankans Lehman
Brothers, hafi breskt útibú hans millifært
tíu milljarða punda til Bandaríkjanna
og fyrir vikið hafi tap Bretlandsdeild-
arinnar orðið mun meira en ella hefði
orðið. Þetta hafi síðan orðið til þess að
umdeildum hryðjuverkalögum var beitt
gegn Íslandi, þar sem bresk yfirvöld
ætluðu að forðast í lengstu lög að slíkt
henti nokkru sinni aftur. Hvers vegna
Bretar ákváðu að refsa Íslendingum fyrir
bandarískar syndir fylgir hins
vegar ekki þessari sögu.
Krónan gegn evru í Markaðnum
Staða gjaldmiðilsins verður mjög til umræðu
í Markaðnum á Stöð 2 í dag. Þar munu þau
Heiðar Már Guðjónsson, Edda Rós Karlsdóttir
og Kristján Vigfússon meðal annars ræða kosti
og galla einhliða upptöku evru og þeir Óli Björn
Kárason, Borgar Þór Einarsson og Sveinn Andri
Sveinsson fjalla um viðskiptalífið og aðsteðjandi
landsfund Sjálfstæðisflokksins. Athygli mun
einnig vekja yfirlýsing Ármanns Kr. Ólafs-
sonar, þingmanns
Sjálfstæðisflokks-
ins, um hvað best
sé að gera fyrir
okkur Íslendinga í
Evrópumálunum.
Peningaskápurinn …
Utanríkisráðherra segir
pólitískan vilja fyrir því að
skilanefndir höfði mál gegn
Bretum vegna Landsbanka
og Kaupþings. Iðnaðarráð-
herra segir kostnað ekki
skipta máli. Utanríkis-
ráðherra setur hins vegar
fyrirvara við kostnaðinn.
„Ég tel að við eigum að styðja kröfu-
hafana eða skilanefndirnar ef þær
vilja sækja sinn rétt. Ég hygg að
pólitískur vilji sé fyrir því,“ segir
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, í við-
tali við Fréttablaðið um mögulega
málsókn bankanna gegn breskum
stjórnvöldum.
Hugsanleg málsókn ríkisins gegn
Bretum vegna hryðjuverkalaga sé
af öðrum toga. Hryðjuverkalögin
hafi bæði beinst gegn Landsbank-
anum og íslenskum stjórnvöldum
og valdið Íslandi bæði fjárhagslegu
og pólitísku tjóni á alþjóðavett-
vangi.
Frestur skilanefnda Landsbank-
ans og Kaupþings til að höfða mál,
vegna töku bankanna í byrjun okt-
óber, rennur út 7. janúar. Þingmenn
lýstu áhyggjum af stöðu mála í
umræðum á Alþingi í gær. Breskir
lögmenn sem kanna mál-
sókn fyrir Kaupþing óttast
að hún renni út í sandinn.
Bjarni Benediktsson,
formaður utanríkismála-
nefndar, sagði málið vera í
höndum skilanefnda. Þær
væru hluti framkvæmda-
valdsins sem þurfi að skýra
hvort pólitískur og fjár-
hagslegur stuðningur verði
við málið. „Ég ætla ekki að
neita því að mér hefur þótt of mikið
hik á stjórnvöldum í þessu máli.“
Hann bætti því við að slæmt væri
að svo langt væri liðið án þess að
lögfræðileg álitaefni hefðu verið
skýrð nógu vel.
Össur Skarphéðinsson iðnaðar-
ráðherra telur að fara eigi í mál.
„Það eru skilanefndir bankanna
sem eiga að reisa þetta mál og verða
að gera það. Kostnaðurinn á ekki að
skipta máli þar og það mun ekki
skorta atbeina ríkisins í því efni.“
Ingibjörg Sólrún er hins vegar
ekki eins afdráttarlaus um kostnað-
inn. „Stuðningur okkar við
skilanefndirnar má hins
vegar ekki kosta hvað
kosta vill. Það þarf að hafa
í huga hvaða fjárhagslegar
skuldbindingar geta falist í
málsókn af þessu tagi.“
„Skilanefndirnar þurfa
að gæta þarna hagsmuna
gamla Kaupþings og kröfu-
hafanna og í mínum huga
er alveg ljóst að þeir ættu
að fara þessa leið,“ segir Ágúst
Ólafur Ágústsson, formaður við-
skiptanefndar Alþingis.
„Ljóst er að málaferli af þessum
toga eru mjög kostnaðarsöm og í
þeim er óhjákvæmilega fólgin
óvissa um niðurstöðu. Að óbreyttu
eru það kröfuhafar bankans sem
þurfa að bera þann kostnað og taka
þá áhættu sem af slíkum málaferl-
um leiðir. Þeir hljóta því að eiga síð-
asta orðið um það hvort af máls-
sókn verður,“ segir skilanefnd
Kaupþings í yfirlýsingu.
ingimar@markadurinn.is
Stjórnvöld vilja að
Kaupþing fari í mál
Á ALÞINGI Ingibjörg Sólrún Gísladóttir utanríkisráðherra og Geir H. Haarde forsætis-
ráðherra. Ingibjörg segir sitt hvað að nýju bankarnir höfði mál á hendur Bretum og
að ríkið geri það vegna beitingar hryðjuverkalaga. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
BJARNI
BENEDIKTSSON
Áætlanir íslenskra stjórnvalda að
útflutningur áls muni drífa áfram
endurreisn efnahagslífsins eftir banka-
hrunið mun taka lengri tíma en lagt
var upp með.
Þetta segir í áliti matsfyrirtækisins
Fitch Ratings sem Seðlabankinn birti
í gær.
Matsfyrirtækið bendir á að endur-
reisnin byggi á spám stjórnvalda um
hátt álverð. Útlit sé fyrir að það gangi
ekki alfarið eftir þar sem verð á áli
hafi lækkað á heimsmörkuðum upp á
síðkastið.
Inn í það spilar almenn verðlækkun
á hrávöru og uppbygging fleiri álvera
víða um heim upp á síðkastið.
Fitch bendir jafnframt á að útflutn-
ingsverðmæti áls séu nú hærri en á
fiski. Verðmæti þess nam 40 prósent-
um af öllum útflutningi á fyrstu tíu
mánuðum ársins samanborið við 27
prósent í fyrra.
Fitch bendir á að á sama tíma og
landið hafi orðið háðara álverði hafi
heimsmarkaðsverð lækkað um 30
prósent. Áhætta sé því fólgin í því að
leggja allt sitt á þróun álverðs. - jab
Varasamt að veðja á álið
Christer Villard, nýráðnum for-
stjóra Kaupþings í Svíþjóð, hefur
verið falið að selja bankann, sam-
kvæmt frétt Dagens Industri. Vill-
ard var einn forstjóra bankans
2001 til 2005.
Salan mun vera gerð í samráði
við stjórnvöld hér, en hún er sögð
að undirlagi sænska seðlabankans
og Lánastofnunar sænska ríkisins
(Riksgälden).
Þá kemur fram í frétt Dagens
Industri að minnst tíu hafi gefið
sig fram sem áhugasama um að
kaupa bankann og því þurfi nýr
forstjóri ekki að hafa áhyggjur af
því að fá eitthvert hrakvirði fyrir
hann. Hugsanlegir kaupendur eru
flestir sagðir sænskir. - óká
Kaupþing í Sví-
þjóð í söluferli
Kröfuhöfum gömlu bankanna eru um
þessar mundir kynntur ferillinn við
endurskipulagningu bankakerfisins,
uppskiptingu bankanna og verðmat
eigna þeirra, á fundum með skila-
nefndum bankanna.
Á vef Fjármálaeftirlitsins (FME) eru
birtir verkferlarnir sem kröfuhöfum
eru kynntir, en þeim er skipt í fimm
hluta.
Um er að ræða gagngert endurmat
á eignum og skuldum nýju bankanna
við upphaf starfsemi þeirra. „Aðferð-
unum sem notaðar verða við þetta
endurmat er ætlað að endurspegla
þau verðmæti sem til langs tíma litið
felast í eignum nýju bankanna, en
ekki það verð sem fyrir þær fengist
við þvingaða sölu við erfiðar mark-
aðsaðstæður“, segir á vef FME. Þá er
um að ræða sams konar endurmat á
eignum og skuldum gömlu bankanna
til viðmiðunar fyrir skilanefndirnar í
starfi þeirra fyrir kröfuhafa.
Gerðir eru fjárhagsreikningar fyrir
hvern nýju bankanna við upphaf
starfsemi þeirra, en í áætluninni
kemur fram að ríkið leggi þeim til
nýtt hlutafé upp á 385 milljarða
króna í febrúarlok 2009.
Hluti af endurskipulagningunni er
svo einnig skilgreining og ákvörð-
un á fjárhagsskuldbindingum nýju
bankanna við gömlu bankana og
endurskoðun regluumhverfis og
framkvæmdar bankaeftirlits til þess
að efla viðbúnað við hugsanlegum
fjármálakreppum í framtíðinni. - óká
Kröfuhöfum kynnt ferlið