Fréttablaðið - 13.12.2008, Qupperneq 34

34 13. desember 2008 LAUGARDAGUR
Þ
að voru ákveðnir
punktar í lífinu sem
mér fannst benda til
þess að núna væri
rétti tíminn til að líta
um öxl. Þegar útgef-
andinn kom að máli við mig og
spurði hvort ég væri ekki til í alls-
herjar upprifjun var ég ekki alveg
til í það í upphafi, en hugsaði svo
málið í tvo mánuði og ákvað að slá
til. Þetta eru orðin ansi mörg ár að
baki,“ segir Gunnar Þórðarson um
tilurð hinnar nýútkomnu bókar,
Hljómagangur, þar sem Jón Hjart-
arson skráir sögu þessa eins virt-
asta og vinsælasta dægurlagahöf-
undar íslenskrar tónlistarsögu.
Varð að vera heiðarlegur
Eðli málsins samkvæmt er giftu-
samur tónlistarferill Gunnars, frá
því hann barði bumbur með skóla-
hljómsveit í Keflavík til klass-
ískra stórtónleika í Alsace í Frakk-
landi fyrr á þessu ári,
fyrirferðarmestur í Hljómagangi.
Lesendur eru leiddir í ljós um
nánast ævintýralegar vinsældir
Hljóma á mektarárum þeirrar
sveitar, tilraunir til að sigra heim-
inn sem ekki gengu upp og þá
óreiðu sem oft og tíðum virðist
fylgja þessum starfsvettvangi.
En í bókinni segir Gunnar líka
frá lífi sínu utan sviðsins og hljóð-
versins á hreinskilinn hátt. Meðal
annars kemur í ljós að flókin fjöl-
skyldutengsl og hneykslismál af
ýmsu tagi virðast hafa loðað við
forfeður Gunnars í báðar ættir, og
ljóst að þeir „hafa ekki verið við
eina fjölina felldir í ástarmálum“,
eins og komist er að orði í
bókinni.
Einnig gerir Gunnar grein fyrir
því að nú síðari ár hafi komið í
ljós að hann er ekki líffræðilegur
faðir elstu dóttur sinnar af fyrra
hjónabandi, þótt hann líti á sig
sem pabba hennar og afa strák-
anna hennar eftir sem áður. Blaða-
manni leikur forvitni á að vita
hvort ekki hafi tekið á að ljóstra
opinberlega upp um svo viðkvæm
mál í ættinni og einkalífinu.
„Þetta var tvíbent reynsla, því
ekki á allt heima í svona bók. En
mér fannst ég þurfa að vera heið-
arlegur, því annars hefði ég allt
eins getað sleppt þessu,“ segir
Gunnar. „Í sambandi við þessar
upplýsingar um ætt mína þá tók
nú ekki svo á að segja frá þeim
því svo margir vissu af þessu
fyrir, og auðvitað allir í ættinni.
Sú saga er dálítið tragísk, en í
rauninni ekkert einstök. Það
gerðist svo margt skrýtið hérna
áður fyrr.“
Ekki í neinum fjölmiðlaslag
Í gegnum ferilinn hefur Gunnar
gjarnan komið almenningi fyrir
sjónir sem fremur hógvær og
jafnvel hlédrægur maður. Í
Hljómagangi vekur Þorsteinn
Eggertsson, hirðskáld Hljóma,
athygli á þeirri skoðun sinni að sú
ímynd sé á misskilningi byggð.
Gunnar hafi verið einn aðaltöffar-
inn í félagahópnum í Keflavík í
byrjun sjöunda áratugarins og sé
auðvitað töffari enn þá, þótt hann
hafi kosið að halda sig til hlés.
Skrifar tónskáldið undir þessa
persónulýsingu?
„Ég var mjög uppátækjasamur
sem barn og unglingur, eiginlega
hálfgerður villingur. En þannig
var bara stemningin í Keflavík á
þessum árum. Þetta var mikið
fjörtímabil,“ segir Gunnar, og
bætir við að óhjákvæmilega hafi
hann róast með árunum.
„Ég er alls ekki hlédrægur. Ég
kann þó illa við að ota mér fram
og er ekki í neinum fjölmiðla-
slag.“
Gunnari er tíðrætt um sinn
gamla heimabæ Keflavík. Þar bjó
hann með fjölskyldu sinni í þrett-
án ár og kynntist meðal annars
þeim Rúnari Júlíussyni bassaleik-
ara og Erlingi Björnssyni gítar-
leikara, sem síðar mynduðu uppi-
stöðuna í Hljómum ásamt
Gunnari.
„Keflavík mótaði mig. Ég ólst
upp í ótrúlega skemmtilegum
hópi, fullum af eldhugum. Það var
ekkert ómögulegt hjá þessum
ungu mönnum og konum. Margir
litu niður á Keflavík á þessum
árum, þótti bærinn lágmenning-
arsvæði vegna nálægðarinnar við
Kanann og fleira, en þetta var
skemmtilegur staður.“
Gunnar tekur einnig fram að
fráleitt allir íbúar bæjarins hafi
verið sáttir við nærveru Kanans.
„Það voru gallharðir kommúnist-
ar í Keflavík eins og annars
staðar,“ segir hann og hlær.
Allt nema níu til fimm
Keflavík reyndist fyrirtaks upp-
eldisstaður fyrir unga menn sem
dreymdi um frægð og frama í tón-
listarbransanum, enda smitaðist
Gunnar snemma af músíkbakterí-
unni.
„Ég ákvað það ungur,
líklega sextán eða
sautján ára, að gera
allt sem í mínu valdi
stæði til að festast
aldrei í níu til fimm
vinnu. Fyrir mér var
þetta spurning um að
hafa gaman af lífinu,
að hlakka til að fara á
fætur á hverjum
morgni,“ segir Gunnar,
og bætir við að á sínum
tíma hafi valið staðið á
milli starfs í blikk-
smiðju eða gítarleiks.
Það val hafi reynst ein-
staklega auðvelt.
„Þegar ég byrjaði að
spila í hljómsveitum
varð ég minn eigin
herra í stað þess að
taka við skipunum
allan daginn. Auðvitað
var það ofsaleg frekja að hugsa
svona, en þetta sat alveg fast í
mér. Ekki þar fyrir að ég tók minn
pakka í vinnu eins og aðrir, byrj-
aði til dæmis að bera út blöð tíu
ára gamall eins og tíðkaðist á
þessum árum. Það gat líka verið
dálítið púl að læra á hljóðfæri. En
ég fann draumadjobbið, þægilega
innivinnu, og hef verið í því
síðan,“ segir Gunnar, sem sér
greinilega ekki eftir þeim fram-
tíðarákvörðunum sem teknar
voru suður með sjó fyrir hartnær
hálfri öld.
Óheilbrigður vettvangur
Hljómar öðluðust fordæmalausar
vinsældir á Íslandi og urðu þjóð-
þekktir menn á unga aldri. Skyldi
mikil pressa hafa fylgt þessari
miklu athygli?
„Við vorum svo ósköp jarðbundn-
ir allir að við höfðum bara gaman
af þessu. Hljómatíminn var rosa-
lega skemmtilegur, sá besti sem ég
hef átt í bransanum, en þetta var
allt öðruvísi Ísland á þessum árum.
Það var ekkert sjónvarp, þannig að
oft þegar við spiluðum úti á landi
var fólki jafn mikið í mun að skoða
okkur og heyra í okkur,“ rifjar
Gunnar upp. „Það var allt miklu
frumstæðara. Einfaldara líf, og að
mörgu leyti heilbrigðara.“
Hann telur allar aðstæður í tón-
listarlífi landsins hafa gjörbreyst
síðan Hljómar stigu sín fyrstu spor
á frægðarbrautinni.
„Það er erfitt að vera
ungur tónlistarmaður í
dag. það eru svo marg-
ir um hituna. Landið er
yfirfullt af tónlistar-
mönnum, sem er
jákvætt í sjálfu sér. En
þetta er lítið þjóðfélag,“
segir Gunnar. Hann
telur góðæri síðustu
ára hafa haft slæm
áhrif á geirann og sér,
þrátt fyrir allt, glitta í
eitthvað jákvætt í yfir-
standandi kreppu.
„Þetta var orðið
þannig að enginn gat
gert neitt nema að hafa
sponsor frá einhverj-
um banka eða slíku. Ef
okkur í Hljómum hefði
dottið í hug að láta ein-
hvern sponsora okkur
á sínum tíma hefðu
aðdáendurnir hrein-
lega gefið frat í okkur. Það átti bara
ekki við. Í þessu efnahagsástandi
hlýtur þetta að breytast, og það er
gott. Þessi samruni viðskipta og
tónlistar er óheilbrigður og í raun
hlægilegur.“
Hringnum lokað í Liverpool
Hljómar héldu lokatónleika sína í
Cavern-klúbbnum í miðborg
Liverpool, hinum sama og fóstraði
sjálfa Bítlana á upphafsárunum, í
byrjun júní. Þetta var í annað sinn
sem Hljómar tróðu upp á þessum
sögufræga stað, en áður höfðu
„íslensku Bítlarnir“ leikið þar árið
1964. Gunnar segir vart hægt að
hugsa sér meira viðeigandi loka-
punkt fyrir feril sveitarinnar.
„Við vorum nú eiginlega hættir,
en Jakob Frímann Magnússon
stakk þeirri hugmynd að okkur að
loka hringnum á Bítlaslóðum.
Eftir á að hyggja er ég honum afar
þakklátur fyrir það.“
Gunnar fór hamförum á sviðinu
í Cavern-klúbbnum og var mál
manna að sjaldan eða aldrei hefði
gítaristinn sést í jafn miklu stuði á
sviði.
„Það var svo rosalega góð til-
finning í loftinu. Það er erfitt að
útskýra hvað gerðist, en þetta var
frábært. Það kviknaði á einhverju.
Við vissum allir að Rúnar var orð-
inn dálítið kraftlítill, þannig að við
hífðum þetta saman og það tókst
svona vel,“ segir Gunnar.
Kynntist Rúnari níu ára
Talið berst að Rúnari Júlíussyni
sem féll frá fyrir aldur fram í síð-
ustu viku af völdum hjartaáfalls.
Uppgötvast hafði hjartagalli í
Rúnari fyrir tólf árum og gekkst
hann meðal annars undir stóra
aðgerð. Gunnar segir það mikið
áfall að hafa misst þennan góða
vin sinn og samstarfsmann til
margra ára.
„Ég vissi að Rúnar gekk ekki
heill til skógar, en átti ekki von á
því að hann færi svona snemma.
Þetta var allt of snemmt, og það er
afar sárt að missa hann. Ég hitti
hann fyrst þegar við vorum níu
ára í skólanum í Keflavík og þetta
var ótrúleg vegferð sem við fórum
saman.“
Gunnar ber föllnum félaga
sínum afar vel söguna, eins og
reyndar flestir aðrir.
„Hann var bara svo góður maður
hann Rúnar. Mjög vel gerður. Ég
man til dæmis ekki eftir því að
hafa nokkurn tíma séð hann reið-
an. Hann bjó yfir miklu jafnlyndi.
Foreldrar Rúnars voru nú ekki
alls kostar sátt við að hann færi í
tónlistarbransann, en þau hefðu
verið stolt af honum,“ segir Gunn-
ar. Hann bætir við að gömlu fóst-
bræðurnir hafi verið ólíkir á
margan hátt.
„Rúnar var miklu meiri rokkari
og performer en ég. Ég var meira
í bakgrunninum. En við vorum
alltaf vinir. Menn fara sínar leiðir
eins og gengur, en böndin milli
okkar slitnuðu aldrei þótt við
höfum einungis hist endrum og
eins síðustu árin. Ég sakna hans.“
Alltaf báðum megin
Hin síðari ár hefur Gunnar snúið
sér í auknum mæli að því að semja
sígilda tónlist. Verður áframhald á
því?
„Ég hef mjög gaman af því að
semja klassíska músík. Hún ögrar
mér, en veitir mér um leið meira
frelsi en poppið. Ég hef reyndar
alltaf gaman af góðu popplagi líka.
Maður er alltaf báðum megin,“
segir Gunnar. Inntur eftir því
hvort nýjar plötur séu væntanleg-
ar segir Gunnar að það verði að
koma í ljós. „Það er aldrei að vita
hvað gerist.“
Misstum Rúnar allt of snemma
Í hinni nýútkomnu bók Hljómagangur er farið yfir æviferil Gunnars Þórðarsonar, höfundar margra af helstu perlum íslenskrar
dægurlagasögu. Kjartan Guðmundsson ræddi við Gunnar um tónlistina, tíðarandann og nýlegt fráfall góðs vinar.
GLÆSILEGUR FERILL Gunnar, sem hér er fyrir framan heimili sitt í Vesturbænum, hefur búið á Hólmavík, í Keflavík og Reykjavík og segist því líta fyrst og fremst á sig sem
Íslending. Af þeim aragrúa laga sem hann hefur samið á ferlinum er hann ánægðastur með „Þitt fyrsta bros“ og „Vetrarsól“, sem bæði komu út á sólóplötunni Himinn og jörð
árið 1981. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
„Rúnar var miklu meiri
rokkari og performer
en ég. Ég var meira
í bakgrunninum. En
við vorum alltaf vinir,“
segir Gunnar um
Rúnar Júlíusson heit-
inn. Hér taka félagarnir
lagið ásamt Helgu
Völu Helgadóttur á
lokatónleikum Hljóma
í Cavern-klúbbnum í
Liverpool.
➜ HRINGNUM LOKAÐ
FRÉTTABLAÐIÐ/JAKOB BJARNAR GRÉTARSSON
Þessi sam-
runi við-
skipta og
tónlistar er
óheilbrigður
og í raun
hlægilegur.