Réttur - 01.05.1964, Síða 19

ERNST FJSCHER:
Listir og hugmyndafræðileg
yfirbygging
[Ernst Fischer er einn bezti rithöfundur sósíalismans í Austurríki og þótt
víðar væri leitað. Hann er fæddur árið 1899. Faðir hans var liðsforingi. Sem
ungur stúdent gerðist hann fylgjandi liinni sósíalistísku verklýðshreyfingu.
Hann varð eftir fyrra heimsstríðið ritstjóri sósíaldemokratablaðsins „Arbeiter-
wille“ í Steiermark. 1924 var leikrit hans, „Sverð Attila" sýnt í Burgtheater í
Vín. 1927 til 1934 var hann ritstjóri aðalblaðs hins volduga austurríska Sósíal-
demokrataflokks: „Arbeiter-Zeitung“ i Vín. 1931 var leikrit hans „Lenin“
sýnt í Carltheater í Vín. 1932 kom út bók hans „Krise der Jugend“ („Kreppa
æskunnar"). Þegar Dolfuss-fasisminn austurríski hóf árásina á verklýðshreyf-
ingu Austurríkis og þorri verkalýðs reis upp til vainar í febrúar-baráttunni
1934, brugðust hægri foringjar sósíaldemokrata. Gekk þá Ernst Fischer ásamt
ýmsum öðrum góðum sósíaldemókrötum, er börðust gegn fasismanum, í
Kommúnistaflokk Austurríkis. Eftir að nazistar tóku Austurríki var Ernst
Fischer landflótta í Sovétríkjunum, stjórnaði m. a. útvarpssendingum þaðan
til Auslurríkis á stríðsárunum. Eftir sigurinn yfir nazismanum og heimkom-
una, varð Ernst Fischer menntamálaráðherra Austurríkis í fyrstu stjórninni
eftir frelsunina og vann í því embætti mjög mikilvægt verk, sem viðurkennt er
og af andstæðingum hans: nýsköpun uppeldismálanna í Austurriki.
Ernst Fischer var þingmaður 1945 til 1959. Var hann frægur fyrir ræðu-
snilld sína. Hárbeitt rök og fagurt mál einkenndu ræður hans og sérstaklega
uiðu þær ræður landskunnar, er hann hélt um menningarmál. Hann átti sér-
staklega auðvelt með að gera hin erfiðustu og flóknustu viðfangsmál fjöldan-
um skiljanleg. Hver bók hans rak aðra um þessar mundir: 1945: „Die Entsteh-
ung des österreichischen Volkscharachters" („Sköpun þjóðareðlis Austurríkis-
manna“), 1946: „Das Fanal“ („Merkið“ — um ríkisþingsbrunann 1933 og
vörn Dimitroffs) og „Osterreich 1848“ (um lýðræðisvandamál Austurríkis og
byltinguna 1848), síðan „Freiheit und Persönlichkeit" („Frelsi og persónu-
leiki“). 1947: „Die schwarze Flamme“ („Svarti loginn, ljóðasafn“). 1949:
„Herz und Fahne“ („Hjarta og fáni“, ljóð). Síðan „Kunst und Menscheit“
(„Listin og mannkynið"). 1952: „Denn wir sind Liebende“ („Þvf við elskum“,
Ijóðasafn). 1953: „Dichtung und Deutung" (Skáldskapur og túlkun“). 1955:
„Prinz Eugen“ (ásamt Luise Eisler): 1959: Von der Notwendigkeit der
Kunst“ („Um nauðsyn listarinnar"). 1962: „Von Grillparzer zu Kafka“. Og