Réttur - 01.03.1941, Page 73

góðra aö, bæöi fólks, sem hefur sagt honum sögur,
og nokkurra þeirra, sem skrásett hafa fyrir Rauö-
skinnu. Amma hans, Herdís Andrésdóttir, hefur sagt
fyrstu sögurnar hér. Kristleifur á Kroppi leggur enn
til myndarlegan skerf, sagnaþætti af Vatnsleysuströnd
og af feröum vermanna. Allmargt er af vísum í sögn-
um Sunnlendinga í þessu hefti. Yfirnáttúrlegir fyrir-
burðir eru tíðir. Beztu sögurnar þykja mér af Bjarna
formanni í Kotvogi, Ólafi stóra og Stjána bláa, þótt
það séu ekki þjóð'sögur.
Sitthvað svipaö er að segja um Sagnaþætti og þjóð-
sögur Guöna Jónssonar. Ekki nýtur hann sögufólks
á borö við Herdísi og Kristleif. En góð er frásögn Guö-t
mundar í Múla um mannskaðann á Fjallabaksvegi
1868, og mjög eru magnaðir draugar þeir og kynja-
viöburðir, sem faðir og frændur Guðna kunna ágæt
skil á. Annars er sannsöglisblærinn ofmikill á fyrir-
buröasögunum til þess, aö þær nái blæ og kostum
þjóðsagna, og er þaö algengt um nútíöarsögur. Álfa-
sögur og útilegumanna eru þarna. En langmerkast-
ur er þáttur Guöna af Sigríði í Skarfanesi. Hún var
laundóttir Bjarna skálds Thorarensens. Oröstír henn-
ar og göfgi sprettur þó ekki af ætterninu, heldur ævl-
starfinu og niöjunum, sem lifðu eftir hana. Hún átti
21 barn, og þótt eigi næöu nema 11 þeirra fulloröins
aldri sakir heilbrigöisástands, fátæktar og guðlegrar
forsjónar þeirrar tíðar, fannst henni í ’elli aö hún
ætti rétt á hendur þjóðfélaginu fyrir þau (bls. 47).
í neöanmálssögu þýddri úr ensku hefði víst veriö lögð
áherzla á aöalsblóð og erföarétt hennar frá Bjama
amtmanni, en íslenzk alþýða gerir þaö ekki, sjálf
sagöi Sigríður húsfreyja, „aö sér væri sama, hvort
hún talaöi viö hund eða höfðingja“ (eflaust dýra-
vinur).
Enn fleira af sagnaþáttum og þjóðsögum birtist á
73