Réttur - 01.04.1970, Page 11

klufu tveir þingmenn Alþýðubandalagsins
sig út úr þingflokknum, þeir Hannibal Valdi-
marsson og Björn Jónsson, en ári síðar varð
Alþýðubandalagið sósíalistískur stjórnmála-
flokkur en Sósíalistaflokkurinn var lagður
niður. Um leið og það gerðist klauf nokkur
hópur manna sig út úr Sósíalistaflokknum
og stefndi á beinan klofning við Alþýðu-
bandalagið. Hópur sósíalista var áfram í
Sósíalistafélaginu og reyndi að koma í veg
fyrir frekari opinn klofning hreyfingarinnar,
en það tókst þeim ekki. Þeim var svo vikið
úr Sósíalistafélaginu og brottrekstur þessa
hóps varð upphafið að K-listanum í Reykja-
vík. Við þessar aðstæður lagði G-listinn út í
kosningabaráttuna 1970. Og a. m. k. ég var
ekki sérlega bjartsýnn fyrirfram — sennilega
ekki sá eini.
En margt lagðist á eitt og í heild tókst
kosningabarátta G-listans mjög vel. Allt fram
á síðasta klukkutíma kjördagsins var G-list-
inn að vinna á, vinna fólk frá öðrum list-
um.
I þessu ljósi verður svo að skoða úrslitin:
Alþýðubandalagið fékk 7.167 atkvæði og tvo
borgarfulltrúa, Sigurjón Pétursson og Oddu
Báru Sigfúsdóttur, bætti við sig 1.744 at-
kvæðum miðað við alþingiskosningarnar
1967 og hafði þá yfir 90% þess fylgis sem
Alþýðubandalagið hafði 1966. Þar með er
allt tal um klofning Alþýðubandalagsins fjar-
stæða og í næstu kosningum mun því enn
aukast styrkur.
Hvaðan kom aukningin? Um það veit eng-
inn nákvæmlega. Þó urðu kosningastarfs-
menn G-listans varir við eftirfarandi í kosn-
ingabaráttunni: Mikill hluti þess fólks sem
fylgdi I-listanum 1967 kaus nú og studdi G-
listann með ráðum og dáð og er aðalaukn-
ingin úr kjósendahópi I-listans. I öðru lagi
kaus ungt róttækt námsfólk Alþýðubanda-
Iagið í beinu framhaldi af námsmannabar-
áttunni í vor, sem verður fjallað um hér á
eftir sérstaklega. I þriðja lagi urðu menn
varir við að nokkrir eldri stuðningsmenn Al-
þýðuflokksins kusu Alþýðubandalagið. —
Hins vegar var augljóst að Alþýðubandalagið
vann ekki eingöngu atkvæði til sín — það
tapaði einnig: I fyrsta lagi til Framsóknar
vegna klofningsstimpilsins sem öll borgara-
pressan hamaðist við í þrjú ár að klína á
Alþýðubandalagið. I öðru lagi tapaði Al-
þýðubandalagið fáeinum atkvæðum til K-
listans, þó í mesta Iagi sem svarar þriðjungi
þess fylgis sem listinn fékk. En hefðu þessi
atkvæði á K-Iista og B-lista skilað sér á Al-
þýðubandalagið þar sem þau eiga heima hefoi
Alþýðubandalagið fellt íhaldsmeirihlutann í
Reykjavík og tryggt Guðmundi J. Guð-
mundssyni setu í borgarstjórn Reykjavíkur.
Ekkert bendir til annars en að stjórnar-
flokkarnir muni tapa stjórnaraðstöðunni í
næstu alþingiskosningum. Alþýðuflokkurinn
mun nú að kosningum loknum reyna að setja
upp einhvers konar vinstrigrímu en vandséð
er hvernig þeim flokki tekst að ná atkvæðum
annars staðar en frá hægri úr því sem kom-
ið er. Tölurnar í töflunni hér í greininni
sýna ekki hvernig úrslitin hefðu farið að
öllu leyti eins og áður var tekið fram, en
heildarúrslit kosninganna þar sem kosið var
nú í Iok maí benda til þess að stjórnarflokk-
arnir hafi samanlagt 28—30 þingmenn, tapi
2—4 alþingismönnum.
Það var Alþýðuflokkurinn sem aðallega
varð fyrir áfalli í kosningunum, einkum í
Reykjavík, en líka á Akureyri og fleiri stöð-
um. Sjálfstæðisflokkurinn hélt yfirleitt velli
í landinu, en af atkvæðatölum hans m.a. í
Reykjavík, og samanburði við fyrri kosningar
kemur í ljós að stefna íhaldsins er á undan-
haldi og öll aukning síðusm ára hefur farið
til vinstri.
Forusta Framsóknarflokksins ber sig yfir-
51