Réttur - 01.08.1985, Side 30

Nícaragúa
Eins og áður getur var FSLN stofnað í
byrjun 7. áratugarins gegn einræðisstjórn
Sómóza. Efnahagsleg og pólitísk yfirráð
Sómóza-fjölskyldunnar í Nícaragúa
grundvölluðust á Pjóðvarðliðinu sem
kúgunartæki og samstarfinu við banda-
rískt auðmagn sem aðferð til að hafa
tangarhald á efnahagslífi landsins. Á ná-
kvæmlega sama hátt og hjá einræðisherr-
anum Stroessner í Paraguay var landið
rekið sem nokkurs konar fjölskyldufyrir-
tæki þar sem öll andstaða var brotin á bak
aftur með ofbeldi.
Sómóza-fjölskyldan og nánustu vildar-
menn hennar sölsuðu undir sig verulegan
hluta iðnaðar landsins og áttu jafnframt
stór landsvæði. Spilling, mútur og ógnan-
ir einkenndu valdaferilinn.
Þetta hafði það í för með sér að borg-
araleg öfl utan Sómóza-fjölskyldunnar
voru óánægð með stjórnina. Við lok 7.
áratugarins gerðu skæruliðar FSLN
stjórnvöldum marga skráveifuna, m.a.
með árásum og skemmdarverkum á-hern-
aðarmannvirkjum í landinu. Þetta ýtti
undir þá, sem vildu Iosna við Sómóza án
þess að til neinna grundvallarbreytinga
kæmi.
En Bandaríkin höfðu áfram traustatak
á landinu. í byrjun 8. áratugarins voru 80
af hverju hundraði erlendra fjárfestinga
komnar frá Bandaríkjunum, árið 1981
jókst innflutningur frá Bandaríkjunum
um 50 af hundraði.
FSLN vildi róttækar breytingar þó að
hreyfingin væri hvorki kommúnísk eða
sósíalísk.
Borgaraleg andstaða myndaði UDEL,
Lýðræðislega frelsisbandalagið, árið 1974
undir forustu Pedro Joaquin Chamorro
og var enn þá reiðubúin til samkomulags
við Sómóza um málamiðlun. UDEL var
fyrst og fremst málsvari smáborgarastétt-
arinnar, en hreyfingin var til orðin úr
mörgum stjórnmálaflokkum þar á meðal
frjálslyndaflokknum, íhaldsflokknum og
sósíalistaflokknum, ásamt ýmsum verka-
lýðsfélögum.
Barátta FSLN árangursrík
Par sem skæruliðar FSLN gerðu djarf-
legar atlögur að her Sómóza, — þeir réð-
ust m.a. á meiri háttar hernaðarmann-
virki í október 1977, — stefndi UDEL
aftur á móti að friðsamlegu samkomulagi,
en að baki þeirrar stefnu lá líka hræðslan
við að sigurganga FSLN gæti ógnað hags-
munum aðildarsamtaka UDEL. En for-
ustumaður UDEL, Chamorro, var myrt-
ur af fylgismönnum Sómóza í janúar 1978
og Iýsti UDEL þá yfir allsherjarverkfalli
í landinu. Lítill árangur varð af því og
veikti þetta möguleika UDEL til að hafa
forustu fyrir andspyrnunni. í maí 1978
var FAO, Breiða andspyrnufylkingin,
stofnuð, en í henni sameinuðust ýmis
borgaraleg og smáborgaraleg öfl.
En jafnvel innan FAO voru skiptar
skoðanir um hver stefnan skyldi vera.
íhaldsflokkurinn neitaði að samþykkja
þá opinberu stefnu FAO að FSLN ætti að
fá aðild að lýðræðislegri ríkisstjórn.
Meðan á þessu gekk hélt FSLN áfram
árangursríkum árásum sínum á stjórn
Sómóza, þrátt fyrir það að innan FSLN
væru ýmsir skoðanahópar, stefnur og
straumar. Sumir aðhylltust „hefðbund-
inn“ skæruhernað, langvarandi alþýðu-
stríð frá bækistöðvum uppi í fjalllendinu,
aðrir vildu breikka andspyrnuna og draga
með alla þá sem voru á öndverðum meiði
við stjórnina og enn aðrir lögðu höfuð-
áherslu á að byggja upp öreigaflokk sem
158