Réttur - 01.04.1975, Blaðsíða 42

Togliatti
Mao
Tito
einhverjir þekktustu og viðurkenndustu þjóðar-
lciðtogar heims svo sem Mao Tsc Tung og Chou
En Lai, hinir ágætu foringjar kinverska flokksins,
svo og Louiz Carlos Prestes, leiðtogi Kommún-
istaflokks Brasilíu.
Mao Tse Tung, Chu Tc og Chou En Lai voru
um þær mundir er heimsþingið stóð, að ljúka við
„herferðina löngu“, (okt. 1934 — okt. 1935), eitt
einstæðasta afrek veraldarsögunnar. „För Hanni-
bals yfir Alpana cr sem skemmtiferð um helgi í
samanburði við það,“ segir Edgar Allan Snow í
„Rauð stjarna yfir Kína“. Hve stórkostleg sú
stjómlist var, er þá var sýnd, kemur best í ljós,
þegar íhugað er að það var um flótta að ræða
undan ofurefli Tsjang Kai Sheks, en var snúið
upp i úrslitasigur framtíðarinnar með því að
halda til norðvesturhéraða Kína og gera þau að
bækistöð í baráttunni við innrás japanska imperí-
alismans.
Prestes var frægur af forustunni í annarri för.
Eftir ósigur í uppreisn alþýðu 1924 leiddi hann
uppreisnarherinn 25 þúsund kílómetra leið gegn-
um frumskóga Brasilíu. Þrjú ár tók ferðin, en
hún tókst. Prestes sat árum saman í dýflissum
fasista í Brasilíu milli þess sem hann stjórnaði
frelsisbarátlunni, — og var og er næstum goð-
sagnarhetja í hugum alþýðu rómönsku Ameríku.
Þannig mætti lengi halda áfram að telja upp
foringja þá, er kommúnistaflokkar hinna ýmsu
landa höfðu á að skipa, — en það yrði of Iangt
upp að telja. Aðeins skal minnst á foringja
franska kommúnistaflokksins Maurice Thorez,
Jaqucs Duclos og Marccl Cachin, sem allir voru
þarna á þinginu og allir kosnir í miðstjórn Kom-
intern. Franski flokkurinn hafði þá einmitt í
febrúar 1934 rutt brautina til samfylkingar með
sósíaldemókrötum og tekið upp vörn hins borg-
aralega lýðræðis gegn fasismanum, •—- þá braut,
sem þing þetta og hreyfingin öll hóf að ganga.
Ég minnist þess enn, er ég var með þessum
frönsku félögum einn dag á skemmtibát á
Moskvufljóti og þcir sungu af fullum hálsi
Marseillaisinn, sem fram að þeim tíma hafði í
þeirra augum verið söngur franska imperíalism-
ans og þjóðernishrokans. En nú, er hættan af
ógnarstjórn fasismans vofði yfir, fann hinn fagri
byltingaróður hins gamla tíma loks náð fyrir
augum byltingarmanna hins nýja tíma/1)
En svo farið sé út fyrir hópinn, sem þá þegar
hafði forustu á hendi, þá voru þarna einnig um
þetta leyti menn, sem áttu eftir síðar að vekja
aðdáun heims sakir mannkosta sinna, svo sem
Tito og Abram Fisclicr.
Það er sjaldgæft jafnt fyrir þjóðmálahreyfingar
sem þjóðir að eignast mikla foringja, — og enn
fágætara að þeim miklu mönnum takist að „halda
122