Réttur - 01.04.1975, Blaðsíða 45

UNDIRRÓT OG AÐVARANIR
Á 6. heimsþingi Komintern var tekin sú stefna,
er gaf ofstækinu byr undir báða vængi. Réttilega
var sýnt fram á að í auðvaldsheiminum væri ný
stórkreppa framundan. Ranglega voru dregnar af
því þær ályktanir að af því áhrif sósíaldemókrata
á meirihluta verkalýðsins og undirgefni þeirra
undir auðvaldið væri höfuðhindrun í vegi þess
að kollvarpa auðvaldsskipulaginu í krcppu þess,
þá yrði að einbeita baráttunni gegn sósíaldemó-
krataflokknum, til að losa verkalýðinn undan
áhrifum þeirra. Hættan á að auðvaldið kæmi á
fasisma og síðan stríði, til þess fyrst að velta
byrðum kreppunnar yfir á alþýðu og síðan losa
sig úr kreppunni með stríði, var vanmetin. Tekin
var upp sú stefna „vinstri" róttækni, sem síðan
einkenndi alþjóðasambandið til 1934.
Samfara þessari stefnubreytingu í átt til
„vinstra ofstækis“ var tekið að beita flokksaga
mjög harðvítuglega gegn þeim, er ekki þóttu að-
hyllast hina nýju bardagaaðferð nógu rækilega —
og gerðust nú brottrekstrar úr flokkunum all tíð-
ir. (Minnir það nokkuð á það „hægra ofstæki"
er landlægt hefur verið í íslenska Alþýðuflokkn-
um, sbr. brottrekstur Héðins og alls Jafnaðar-
mannafélags Reykjavíkur 1938 og Hannibals og
félaga síðar.)
Það var varað við þessari „vinstri róttækni“ á
heimsþinginu og minnt á fyrri aðvaranir.
Sá forvitri Bucharin, er var formaður Komin-
tern, er þingið hófst, varaði menn við á sinn
milda máta. Hann kvaðst ekki vera neinn fylgj-
andi „hróps um hægri hættu og vinstri dyggðir",
en varaði um leið við að „það væri ekki hægt
með hrópunum einum að ná sósíaldemókratísk-
um verkamönnum undir áhrif kommúnista“. En
síðar bætti hann við tímabærri aðvörun viðvíkj-
andi yfirvofandi brottrekstri og vitnaði í bréf,
er Lenín hefði skrifað honum og Sinovjéf. Þar
stóð:
„Ef þið rekið úr flokknum alla vitra menn,
sem oft eru erfiðir viðureignar, og haldið bara
eftir hlýðnum heimskingjum, þá eyðileggið þið
áreiðanlega flokkinn.“8)
Lenín hafði sjálfur gefið fordæmið um hvernig
vinna mátti árum saman í mestu erfiðleikunum
einmitt með slíkum mönnum (eins og t. d. Trot-
skí, Bucharín, Stalín o. fl.). Þeir, sem háværast
kenna sig við lenínisma, — víst af því þeim
finnst marxisminn einn ekki nóg, — hafa lítt
skeytt þessu fordæmi Leníns og aðvörunum og
því er nú ástandið í heimshreyfingu kommún-
ismans lakara en vera þyrfti svo voldug sem hún
er orðin.
Lenín hafði svo rækilega sem hann gat varað
við ofstækinu og ofsatrúnni allri í bók sinni
„Vinstri róttækni, barnasjúkdómar kommúnism-
ans“ 1920 og undirstrikað m. a. að „stjórnmál
væru visindi og list, sem ekki fellur af himnum
ofan né fæst ókeypis“ — og sjálfur er hann stór-
fenglegasta fordæmið um forystu í sósíalistískri
hreyfingu.0)
En eftir 1928 var svo komið að það sem var
„barnasjúkdómur“ 1920 var orðinn „rótgróinn
löstur". svo notuð séu orð Dimitroffs á heims-
þinginu 1935 (og þótt þessi löstur yrði að víkja
um hríð, þá átti hann eftir að stinga upp kollin-
um og umhverfast í glæpi: Málaferlin og aftök-
urnar í Sovétríkjunum 1936—38, baráttan við
„títóismann“ og málaferlin 1951, innrásin í
Tékkóslóvakíu 1968 og kínversk-rússneska deil-
an er grein af sama meiði).
Aðvörununum var ekki sinnt.
Þýskaland féll í hendur fasismans. Það, sem
þýskir vcrkamenn og sósíalistar af báðurn flokk-
um höfðu ekki borið gæfu til að læra frjálsir,
lærðu þeir nú í fangabúðum fasista: samhjálpina,
samstarfið. En fasisminn fékk í hendur fullkomn-
asta iðnaðarveldi Evrópu, forsenduna fyrir því
að geta háð heimsstríð til heimsyfirráða.
IV.
Sigur samfylkingar-
stefnunnar og
reikningsskil
Fyrst eftir valdatöku Hitlers í janúar 1933
gerðu ýmsir kommúnistar sér vonir um að stjórn
nasista yrði skammlíf og völt, en brátt var auð-
séð að eigi aðeins þýsku stóriðjuhöldarnir studdu
hana, heldur og að enska og franska auðvaldið
hugði gott lil glóðarinnar að siga nasistum á So-
vétríkin -— og létu því undan þeim í hvívetna.
Fyrsta alvarlega eggjunin til alþýðu að samein-
ast gegn fasismanum kemur úr sjálfum dýflissum
125