Réttur - 01.04.1988, Blaðsíða 30

færðir að greiddu kaupi, en erfitt hefur
verið að finna lausn á þessu vandamáli.
Pessi þróun, sem bráðabirgðalögin eiga
stóran þátt í, hefur grafið mjög undan
launþegasamtökunum. í fyrsta lagi hafa
heildarsamtökin ekki eins mikil áhrif á
launaþróunina og áður var, vegna þess að
stór hluti launahækkana er launaskrið
sem samtökin hafa engin áhrif á. í öðru
lagi hefur þessi þróun grafið undan sam-
takamætti launþega. Þegar launþegar sjá
fram á að hægt er að ná meiri árangri með
persónulegum samningum við atvinnu-
rekendur hlýtur sú spurning að koma upp
til hvers menn séu félagar í þessum sam-
tökum.
Eftir á að hyggja höfðu bráðabirgða-
lögin frá 1983 mun minni áhrif á hagkerf-
ið en ætlast var til, eins og tíundað hefur
verið hér. Hins vegar höfðu þau mun
meiri félagsleg áhrif á launþegasamtökin
en menn gerðu sér e.t.v. grein fyrir í upp-
hafi. Það hefur verið erfitt fyrir verka-
lýðshreyfinguna að finna svar við þessum
árásum á sig. Með bráðabirgðalögunum
frá 1983 hrundu stjórnvöld því af stað
þróun sem hefur verið verkalýðshreyfing-
unni mjög andstæð. Við því mátti svo
sem búast frá þeim flokkum sem þá sátu í
ríkisstjórn.
Nú, tveimur mánuðum eftir setningu
bráðabirgðalaganna, verður ekki annað
séð en að þróunin stefni í svipaðan farveg
og árið 1983. Það eina sem hefur haldið í
lögunum eru ákvæði um launamál verka-
lýðsfélaganna, og gera það þó varla því
óopinberar launahækkanir einstaklinga
verða ekki stöðvaðar. Aðrir þættir efna-
hagslífsins rúlla óhindrað áfram. Þegar
upp verður staðið verður litið á þessi lög
sem enn ein óstjórnarlögin, sem lítil áhrif
höfðu á efnahagsþróun en vcrður aðal-
lega minnst sem enn einnar ósvífinnar
árásar á samtök launafólks í landinu.
Við öðru er raunar alls ekki að búast
vegna þess að þær aðferðir sem notaðar
eru gagnvart launafólki passa alls ekki við
lausn þeirra vandamála sem við er að
etja. Einhverjum gæti kannski dottið í
hug að aðaltilgangur laganna sé í raun og
veru að klekkja á verkalýðshreyfingunni.
Nýleg bráðabirgðalög og
alþjóðlegar samþykktir
í kjölfar gengisfellingarinnar 16. maí
ákvað ríkisstjórnin að taka upp viðræður
við verkalýðshreyfinguna. Hún hafði í
fyrstunni gert ráð fyrir að eiga viðræður
við formenn landssambanda innan ASÍ.
Þau áform miðuðu vafalaust að því að
reka fleyg milli einstakra sambanda eða
félaga og Alþýðusambandsins. Á fundi
þar sem flestir formenn landssambanda
innan ASÍ voru samankomnir auk mið-
stjórnar Alþýðusambandsins var eiróma
samþykkt að ganga til þeirra viðræðna í
einum hópi undir forustu ASÍ.
Síðdegis sama dag átti öll miðstjórn
ASI ásamt formönnum landssambanda
fund með þremur ráðherrum. Þar voru
mál rædd og reifuð og þar kom fram vilji
beggja aðila til viðræðna á breiðum
grundvelli um þann vanda sem við blasti.
Daginn eftir var fundur mcð lands-
sambandaformönnunum og ráðherrunum
þremur og var þá annað uppi á teningn-
um en hafði verið daginn áður. Nú neit-
uðu ráðherrarnir með öllu að ræða annað
en kjaraskerðingu og höfnuðu áframhald-
andi viðræðum á öðrum forsendum.
Árin 1950 og 1952 voru staðfestar sam-
þykktir Alþjóða vinnumálastofnunarinn-
ar um félagafrelsi og verndun þess og
samþykkt um réttinn til að stofna félög og
að semja sameiginlega. Með samþykkt-
inni hefur ríkisvaldið skuldbundið sig til
78