Réttur - 01.04.1988, Blaðsíða 43

PÉTUR HRAUNFJÖRÐ:
Verkfall á vori
Brot III.
Skvaldrið í salnum hljóðnaði skyndi-
lega, menn lækkuðu róminn, allir litu í
eina átt, síminn hringdi. Samband við
hina fyrir utan var að vísu ákaflega nauð-
synlegt en jafnframt tvíeggjað. Hvort yrðu
það heldur bullandi skammir og svívirð-
ingar um frekju og yfirgang eða aðvaranir,
upplýsingar um verkfallsbrot? Að ógleymd-
um þeim hljómfögru kvennaröddum er
buðu fram brauð og kökur og verkuðu
eins og framrétt hönd út í forarvilpu lífs-
barningsins.
Síðskeggur, riðvaxinn, en bringubreið-
ur, með ljóma í upplyftum augum, stóð
opinmynntur á miðju gólfi með hópinn
umhverfis sig. Mannsöfnuðurinn svalg
undrandi í sig liðna atburðarás um
áfangasigra eða undanhald og mistök:
„Eftir á að hyggja um verkfallið 1955
og síðan eru jú 15 ár með ýmsum átökum
en stórum vægari lærdómum. Harkan var
geigvænleg, pústrar og lemstran, hatur
því miður á millum stéttarsystkina. Við
sömdum við eina leigubílastöð um akstur
og sköffuðum þeim bensín, en skildum
allar hinar stöðvarnar eftir úti í kuldan-
um. Bönnuðum þeim lífsbjörgina. Eðli-
lcga voru þcir hatramir og aðgangsharðir
um lífsafkomu sína.“
Fari lagði frá sér blýantsstúfinn og
teygði sig eftir tólinu. Réttist í sætinu
heldur seinlega, eins og tvíráður, en þetta
var önnur hringing. Hvað um Skugga.
Var hann frá? Fari gjóaði augum til upp-
göngunnar í salinn, sem alltaf stóð galop-
in nótt sem dag og andaði dillandi músík
jafnt sem megnri brennivínsþefjan upp á
vaktina. Þar var hvorki lát né þurrð á. Þó
ekkert félag hefði opnað verkfallssjóð og
fimmtán þúsund launþegar væru í verk-
falli. Til hliðar við uppganginn féll hurð
að stöfum og álímdur hvítur umbúða-
pappír í augnhæð með þumlungs stórum
prentstöfum: Vaktstjóri.
Lágur holur smellur í tækinu. Samband
rofnar eða færðist bak við lokaða hurð
með hvítum miða.
Niður,undir, bak við, hverfa. Kosinn
þó eða hvað? Varla. Öllu heldur viður-
kenndur, samþykktur. Enginn jafnreistur
þá stundina. Hans eigin verund nýtt sem
oddur þeirra. Enda yddur og hvesstur af
þeim. Þeir hnöppuðust umhverfis hann í
óhrjálegu gímaldi. Enda engin sæti utan
einn kollur við símann.
Örþrifaráð, sem íhugult atferli, hóps á
hættustund. Kringumstandar, gamalt og
nýtt gerist í hverju verkfalli. Óformlegt
lýðræði, aftan úr forneskju. Þú sest Fari:
„Fyrst þú hefur getað komist í og úr
ræðustólnum þessi árin geturðu eins setið
og staðið fyrir okkur nú og hér.“
Tólið hlunkaðist niður á tækið. Fari
grúfði sig yfir blaðsnipsið. Strauk blýi
létt, skyggði gapandi spendýrshaus,
hvessti tennur, það vantaði eyrun. Gerði
ekkert til. Díli hlustaði ekki, bara beit.
Myndin teygðist og tognaði. Hausinn á
Díla var orðinn sem efrihluti á margfætlu
sem skrönglaðist um bæjarlækshelluna
hála og halla.
Peysan var seig, en buxurnar það var
vandamálið. Frímínútur: tog og tutl,
hlaup og sennur, druslu-Indjáni —
91