Morgunblaðið - 28.01.2006, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. JANÚAR 2006 51
MINNINGAR
gerðar að erfa orðinn hlut við nokk-
urn mann.
Sumrin í sveit í Svignaskarði hjá
Skúla bónda urðu þrjú. Við bund-
umst þá vináttuböndum sem aldrei
hafa rofnað síðan. Skúli var ósérhlíf-
inn og hamhleypa til verka. Hann
var rammur að afli og mikill íþrótta-
maður. Það eru ekki margir sem
geta leikið það eftir að taka heljar-
stökk án fyrirhafnar eins og hann
gerði. Seint líður mér úr minni þegar
hann sem oftar fór á handahlaupum
frá bænum niður allt tún. Hann var
að sönnu mikill garpur og atgerv-
ismaður.
Hestamennska var snar þáttur í
búskapnum að Svignaskarði. Skúli
var mikill hestamaður og átti margt
góðra hesta. Þarna komst ég í kynni
við hestamennskuna í sinni bestu
mynd. Það eru ógleymanlegar
stundir við smalamennsku á hest-
baki með Skúla. Hann var oft vel ríð-
andi en þó aldrei eins og þegar hann
sat gæðinginn fræga Stjarna frá
Svignaskarði. Skúli sagði óhikað að
þar færi besti hestur á Íslandi. Nú
hittast þeir aftur félagarnir og vafa-
lítið verða fagnaðarfundir.
Skúli var afburða greindur og
minnugur maður. Hann kunni
ógrynni af kvæðum og vísum sem
hann fór gjarnan með á góðri
stundu. Hjá honum var einnig að
finna hafsjó af fróðleik um sveitina
og þá sem hana byggðu. Var hann
stálminnugur á menn og málefni. Því
voru margir sem gengu í smiðju til
hans um stefnumót við liðna tíð.
Þessu tók Skúli jafnan ljúflega enda
var hann gæddur mikilli frásagnar-
gáfu og naut þess að rifja upp sögur
og atburði sem nú eru í allt of mikl-
um mæli að týnast og hverfa með
kynslóð síðustu aldar.
Heimilið að Svignaskarði var
rausnarheimili og oft var þar margt
um manninn enda gestrisnin húsráð-
endum í blóð borin. Skúli var alla-
jafnan mikið á ferðinni. Þannig var
hann. Hann var félagslyndur og sök-
um mannkosta sinna oft kvaddur til
starfa að félagsmálum. Eftirlifandi
kona hans, Rósa Guðmundsdóttir,
stóð þétt að baki bónda sínum og
gekk til verka jafnt úti sem inni. Þau
hjónin voru samhent um búskapinn.
Það var mikið metnaðarmál hjá
Skúla að fóðrun og umhirða búfén-
aðarins væri eins og best verður á
kosið.
Hið forna spakmæli að búskapur
er heyskapur átti vel við Skúla.
Hann vann nánast allan sólarhring-
inn um heyskapartímann og var van-
ur að hafa á orði að það væri nægur
tími til að sofa um veturinn. Þetta
gerði hann öll sumur og jafnvel hin
síðustu ár eftir að hann flutti í Borg-
arnes.
Eftir að við hjónin fluttumst að
Eskiholti II fyrir ellefu árum má
segja að ég hafi kynnst nýrri hlið á
Skúla.
Hann hefur verið mér hinn hjálp-
sami nágranni og vinur. Alltaf tilbú-
inn að ráðleggja um hvaðeina sem
sneri að búskapnum og rétta hjálp-
arhönd ef á þurfti að halda. Að leið-
arlokum viljum við hjónin þakka
samfylgdina og hugur okkar er hjá
Rósu og fjölskyldunni.
Bergur M. Jónsson.
Kæri Skúli, það er mikill heiður að
hafa fengið að kynnast manni eins og
þér, þú ert maður sem ég bar virð-
ingu fyrir. Fullur af reynslu og nátt-
úrumaður í kringum allar skepnur.
Þú varst þekktur fyrir að hafa hross-
in þín í góðu standi og stoltur af því
að þín hross höfðu aldrei fengið að
kynnast því að líða skort. Þú varst
ekki að eyða miklum óþarfa tíma í að
nostra við vélar og tæki, enda voru
það bara verkfæri sem til þurftu svo
búfénaðurinn fengi sitt. Ég heyrði
einu sinni góða sögu af manni sem
gekk inn á bílasölu og heyrði þar
sölumann vera að bjóða manni bíl og
meðmælin voru þannig að þessi teg-
und hefði enst Skúla á Svignaskarði
vel, og þótti það góð meðmæli.
Ég gleymi því aldrei þegar ég kom
í fyrstu skiptin mín að Svignaskarði
og sá hvað Rósa var dugleg að hugsa
um þig. Þið áttuð ykkar eigið tákn-
mál sem þú notaðir ef þig vantaði
t.d. sígarettur, öskubakka eða sykur
í kaffið. Þessar bendingar notaðir þú
til að trufla ekki samræðurnar við
þann sem þú talaðir við, þessu hafði
ég mjög gaman af að fylgjast með.
Ég hafði gaman af því að tala við þig
um skeið því að þú varst mikill skeið-
reiðmaður og hafðir mikið vit á
skeiði sem kom sér mjög vel því mitt
aðaláhugamál er skeið. Það var mjög
gott að þjálfa hesta fyrir þig því þú
treystir manni fyrir því sem maður
var að gera en samt gat ég alltaf
hringt í þig þegar á þurfti.
Jæja, Skúli minn, það á eftir að
verða skrítið og einmanalegt að hafa
engan Skúla lengur á Svignaskarði
en vonandi líður þér betur núna.
Kveðja,
Daníel Ingi.
Í morgunljómann er lagt af stað.
Allt logar af dýrð, svo vítt sem er séð.
Sléttan, hún opnast sem óskrifað blað,
þar akur ei blettar, þar skyggir ei tréð.
– Menn og hestar á hásumardegi
í hóp á þráðbeinum, skínandi vegi
með nesti við bogann og bikar með.
Betra á dauðlegi heimurinn eigi.
(Einar Benediktsson.)
Þessar ljóðlínur hafa ekki farið úr
huga okkar síðan við fréttum látið
hans Skúla í Svignaskarði. Hann var
bóndi og hestamaður af lífi og sál, og
finnst okkur þessar ljóðlínur eiga
mjög vel við hann. Hann mundi nú
ábyggilega ekki kæra sig um neina
lofgjörð eftir sig en það má ekki
minna vera en færa honum innilegar
þakkir fyrir áratugalöng kynni og
vináttu við okkur hér á Hofsstöðum.
Fyrir hjálpsemi og vináttu við pabba
og mömmu og Ingólf bróður okkar,
sem síðan færðist yfir á okkur syst-
urnar og fjölskyldur okkar. Fyrir
þetta og allt gott og skemmtilegt
viljum við nú þakka og munum alltaf
minnast. Við munum eftir öllum
skemmtilegu reiðtúrunum í æsku.
Gjarnan var farið á skemmtanir á
hestum því ekki voru þá bílar á
hverjum bæ. Voru þetta ógleyman-
legar stundir er farið var heim um
bjartar sumarnætur. Þá var stund-
um farið greitt og þess á milli áð, og
var þá margt spjallað. Skúli var þá
hrókur alls fagnaðar enda maðurinn
orðheppin og skemmtilegur. Svo tók
alvaran við með búskaparamstri og
öllu sem því fylgdi. Skúli fór að búa í
Svignaskarði með henni Rósu sinni,
sem stóð alltaf eins og klettur við
hliðina á honum, í blíðu og stríðu.
Þau eignuðust þrjú mannvænleg
börn, Guðbjörgu, Guðmund og Sig-
ríði Helgu. Skúli var með afbrigðum
greiðasamur maður og úrræðagóð-
ur, og taldi ekki eftir sér snúninga
fyrir aðra. Og síðastliðið haust tók
hann að sér ásamt fleirum að leita
fjár á afréttinum, sem skilaði sér
ekki í lögboðnum leitum. Hefur
þetta verið ærin viðbót við erfiðan
heyskap sumarsins þar sem ekki var
slegið slöku við frekar venju. Skep-
nuhirðing fórst honum vel úr hendi,
hvort sem voru fé eða hross. Hann
ræktaði góða reiðhesta sem voru eft-
irsóttir, enda hafði hann yndi af
hestum. Átti hann góða kynbóta- og
sýningargripi sem hvarvetna voru til
sóma. Þessum fátæklegu orðum vilj-
um við ljúka með því að senda inni-
legar samúðarkveðjur til Rósu,
barnanna og fjölskyldna þeirra og
biðjum góðan Guð að létta þeim
sorgina á þessum erfiðu tímum.
Ingunn, Helga og fjölskyldur.
Einn þekktasti hestamaður lands-
ins Skúli Kristjónsson frá Svigna-
skarði er látinn. Skúli varð nánast
strax sem ungur maður landsþekkt-
ur fyrir reiðmennsku sína og dirfsku
við tamningu á erfiðum hrossum. Af
uppátækjum hans við þá iðju fóru
ýmsar sögur og fáir treystu sér í fót-
spor hans.
Þegar ég kynntist Skúla var hann
orðinn fullorðinn. Kynni okkar urðu
innan Landssambands hestamanna-
félaga en Skúli var í stjórn LH frá
1981 til 1992 og varformaður sam-
bandsins 1988 til 1992 þann tíma
sem ég gegndi þar starfi formanns.
Mér lék forvitni á að vinna með þess-
um manni sem ég reyndar hafði oft
hitt á þingum sambandsins. Það er
skemmst frá því að segja að með
okkur tókst góð vinátta og hélst til
endadægurs. Skúli var bráðgreindur
og góður félagsmaður og einstaklega
málefnalegur og tillögugóður við
lausn mála. Hann var einnig mjög
traustur í því að fylgja fram þeim
samþykktum sem teknar voru af
stjórn.
Skúli var þrautreyndur í fé-
lagsmálum hestamanna hvort held-
ur var hjá hrossaræktendum eða í
félagsstarfi hestamanna heima í hér-
aði. Þá markaði hann varanleg spor í
ræktunarstarfi. Eftirminnanlegasti
hesturinn sem kom frá Skúla var
trúlega Stjarni frá Svignaskarði sem
Skúli keppti á á landsmótinu í Skóg-
arhólum 1970 og sigraði þar í B-
flokki. Stjarni var þá valinn sem
keppnishestur á Evrópumóti ís-
lenskra hesta (nú heimsmeistara-
mót) 1970 og var lengi síðan viðmið-
unarhestur fyrir keppnishesta í
B-flokki. Nú við andlát sitt skilur
Skúli eftir góðan ræktunarstofn
kenndan við Svignaskarð. Skúli
hlaut margar viðurkenningar fyrir
störf sín að félagmálum. Hann hlaut
gullmerki LH og heiðursviðurkenn-
ingu frá Hrossaræktarsambandi
Vesturlands svo eitthvað sé nefnt.
Oft áttum við löng samtöl í síma
því um margt sótti ég ráð til hans og
lærði margt af honum. Skúli sem var
búfræðikandidat að mennt og oft í
dómum á kynbótahrossum og reynd-
ar einnig í gæðingadómum bjó yfir
mikilli þekkingu á íslenska hestin-
um. Hann var í eðli sínu ræktunar-
maður en hefði líka orðið ágætur bú-
vísindamaður hefði hann valið þá
braut.
Skúli var mikill hamingjumaður í
makavali en Rósa Guðmundsdóttir
eiginkona hans reyndist honum af-
skaplega vel í ýmsum erfiðleikum
sem oft steðjuðu að. Í sumar þegar
við hjónin heimsóttum Skúla og
Rósu í Borgarnesi var ánægjulegt að
sjá hve vel þau höfðu búið um sig
þar. Þá var Skúli hress og lá vel á
honum. Fjórðungsmót hestamanna
á Vesturlandi stóð þá yfir og hross
frá honum unnu þar til verðlauna og
hann sá barnabarn sitt blómstra.
Þannig vil ég muna þennan ágæta
vin minn. Síðustu árin barðist Skúli
við mjög erfiðan sjúkdóm sem
hneppti hann í fjötra. Þegar hann nú
kveður þetta jarðlíf er hann laus úr
þessum fjötrum og væntanlega bú-
inn að ná sambandi við Stjarna sinn.
Rósu, börnum þeirra Skúla og
fjölskyldum þeirra vottum við hjónin
okkar dýpstu samúð.
Kári Arnórsson.
Hér verður ekki rakið lífshlaup
Skúla vinar míns frá Svignaskarði
aðeins örfáar minningar.
Mín fyrstu kynni af Skúla voru í
bændaskólanum á Hvanneyri vetur-
inn 1952–53 þá var hann nemandi í
yngri deild en ég í eldri deild.
Síðar áttum við samleið í fram-
haldsdeildinni á Hvanneyri. Skúli
var þá tápmikill ungur maður sem
vílaði ekki fyrir sér að takast á við
hlutina.
Skúla var hestamennskan í blóð
borin, hann var óragur að glíma við
baldna fola, hann skorti hvorki kjark
né dug.
Ég minnist þess að þegar við vor-
um í framhaldsdeildinni á Hvann-
eyri að margir af nemendum bænda-
skólans tóku hann sér til
fyrirmyndar einkum í sambandi við
hestamennskuna.
Skúli var hrókur alls fagnaðar og
naut þess að gleðjast með glöðum.
Hann eignaðist marga góða vini
meðal nemenda á Hvanneyri.
Skúli var harðfrískur og góður
leikfimismaður, stundum var tekist
hressilega á en aldrei nema í góðu,
það var gaman að takast á við Skúla
því hann var bæði liðugur og eld-
snöggur.
Skúli hóf búskap á Svignaskarði
með konu sinni Rósu Guðmunds-
dóttur, þau bjuggu með sauðfé og
hross. Hann lagði áherslu á góða
fóðrun og meðferð, enda skiluðu
ærnar góðum afurðum.
Hestamennskan og hrossaræktin
voru hans aðaláhugamál, þar náði
hann þeim árangri sem lengi munu
sjást merki um.
Nú þegar við kveðjum Skúla í
hinsta sinn er mér tvennt efst í huga,
það er glettnin og glaðværðin sem
hann var svo ríkur af og velvildin og
hjálpsemin sem margir nutu góðs af.
Vart stóð svo á hjá honum að hann
hjálpaði ekki þeim sem til hans leit-
uðu ef það var á hans valdi.
Ég votta Rósu eiginkonu hans,
börnum, barnabörnum og öðrum að-
standendum innilega samúð. Megi
allar góðar vættir veita ykkur styrk
á þessum erfiðu tímamótum.
Jósep Rósinkarsson.
Miðvikudagur. – Og lífið gengur sinn gang,
og gangur þess verður víst hvorki aukinn
né tafinn.
Dagbjartur múrari eignaðist dreng í gær,
í dag verður herra Petersen kaupmaður
grafinn.
(Steinn Steinarr.)
Þegar ég heyri af andláti fjöl-
skylduvinar, Skúla í Svignaskarði,
kemur þetta erindi eftir Stein Stein-
arr umsvifalaust upp í hugann.
Ég er líklega ellefu ára gömul, sit
á stéttinni við bensíndælurnar í
Hreðavatnsskála, mér finnst endi-
lega að það hafi verið sól og ekki sér-
staklega mikið að gera í afgreiðsl-
unni. Skúli stendur hjá okkur
krökkunum, fer með ljóð eftir Stein,
segir okkur sögur og spjallar. Svona
stundir höfðum við oft átt áður og
þær urðu margar þau ár sem ég var
heima í Norðurárdalnum. Ég lærði
að meta þá báða, Skúla og Stein.
Pabbi og Skúli áttu sameiginlegt
áhugamál, hestamennskuna, sem
þeir sinntu báðir af ástríðu og urðu
perluvinir.
Þeir voru oft í samstarfi þegar far-
ið var með hross á hestamannamót
og margt, margt fleira í kringum
hestana. Þeir áttu líka mikið sam-
starf í félagsmálum tengdum hrossa-
rækt og allur tími sem hægt var fór í
hestamennskuna og stundum rúm-
lega það. Nú hefur pabbi minn misst
mjög kæran vin.
Fyrir hönd foreldra minna, Leó-
polds og Olgu, sendi ég Rósu, Guð-
björgu, Guðmundi, Sigríði og fjöl-
skyldum okkar innilegustu
samúðarkveðjur,
Jóhanna Leópoldsdóttir.
Við höfðum ekki búið lengi í sveit-
inni er knúið var dyra. Þar var kom-
inn bóndinn í Svignaskarði, Skúli
Kristjónsson. Vildi bjóða okkur vel-
komin í sveitina og ræða við okkur
um Nesið. Hvort hann vildi ekki
koma inn? Nei, ekki vildi hann það.
Sagðist hafa orðið votur í fæturna,
vera berfættur í strigaskónum. Ekki
húsum hæfur. Við sögum að ekki
væri nýskúrað og kaffi til á könn-
unni. Bóndinn lét til leiðast. Nesið er
Sigmundarnes er skagar út í Norð-
urá og af því á Svignaskarð bút en
engan aðgang nema í gegnum ykkar
land, sagði bóndi. Um þetta vissum
við auðvitað allt, en hann vildi ræða
hvernig aðgengi og umgengni ætti
að vera. Vildi hafa hlutina á hreinu í
upphafi.
Svona hófust fyrstu kynni okkar
af Skúla í Skarði, eins og hann í dag-
legu tali var nefndur. Hann kom til
dyranna eins og hann var klæddur
hverju sinni. Okkar samskipti voru
alltaf hrein og bein. Ekkert vesen,
engar vöflur, ekkert látið liggja
ósagt í loftinu, bara talað hreint út.
Er leið að smalamennsku kom hann
að máli við okkur og sagðist nú yf-
irleitt hafa smalað hér fyrir ofan,
hvort við hefðum eitthvað á móti
því? Ekki töldum við það, okkar hag-
ur þar í húfi. Svo var bara hringt,
dagur ákveðinn og málin leyst.
Landið smalað til annarrar réttar.
Ef kind sást síðar var hún tekin og
okkur tilkynnt um það.
Mórauð kind var keypt frá Skarði.
Loðin og lembd. Haustið eftir, er
rolla og lamb voru komin á hús, var
spurt: „Er þetta vel gerð kind, þessi
hrútur sem út af henni Móru kom?“
Fátt var um svör. „Immm jæja, en
útlitið segir ekki allt.“ Og svo reynd-
ist verða. Þetta varð vel gerð kind,
þegar upp var staðið, sannarlega.
Hvernig verður tilveran í sumar
og haust. Nú verður enginn sem
heyjar Nesið, hreinsar upp það sem
við ekki nenntum að slá og smalar
hér fyrir ofan, til annarrar réttar.
Nú hringir enginn til að tala um að
sést hafi kindur sem þarf að fá okkur
til að stugga við og koma í hús. Ver-
öldin er sannarlega fátækari eftir en
áður.
Við hjónakornin á Borgum þökk-
um Skúla í Skarði öll hans gengnu
spor í okkar landi, í okkar þágu.
Ánægjuleg samskipti og velvild í
okkar garð. Hann var fyrst og síðast
bóndi. Unni landinu og flestu sem á
því lifði. Var umhugað um afkomu
manna og fénaðar, vildi vita af vetr-
arforða öruggum í húsi áður en vet-
ur gengi í garð. Þá myndi flestu
borgið. Þeim fækkar óðum er svona
hugsa. Þessum rammíslenska
bónda, er alinn var upp við þá stað-
reynd að allt ætti hann undir því að
tækist að afla heyja og koma skepn-
um á hús.
Elsku Rósa, börn, tengdabörn og
barnabörn. Megi góður Guð gefa
ykkur ljós á myrkum dögum er lýsi
ykkur fram á veginn um ókomna tíð.
Birna og Brynjar, Borgum.
Útfararþjónustan ehf.
Stofnað 1990
Þegar andlát ber að
Síðastliðin 15 ár höfum við feðgar
aðstoðað við undirbúning útfara.
Alhliða útfararþjónusta
Símar: 567 9110,
893 8638 og 897 3020
Rúnar
Geirmundsson
Sigurður
Rúnarsson
Elís
Rúnarsson