Morgunblaðið - 12.08.2006, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 216. TBL. 94. ÁRG. LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
Máttarstólpi Menningarnætur
Menningarnótt 19. ágúst
Tvö tónleikasvið!
Öll dagskráin á www.landsbanki.is
Dásamlegt líf
og fagurt
Sýning Aðalheiðar Eysteinsdóttur
í Listasafni Árnesinga | Menning
Lesbók | Hóladómstóll 900 ára
Bakkafullur lækurinn
Börn | Grænt og gott í skólagörðum
Sumarbúðir í sveit
Íþróttir | Gullæði í Belgíu
Beckham sparkað út
Lesbók, Börn og Íþróttir í dag
þotur verið staðsettar hér. Flestar voru þær um
25 talsins á sjötta áratugnum, en þær voru ekki
sambærilegar að gæðum og þær sem hafa verið
hér undanfarin misseri. F15-vélar voru flestar 18
á Keflavíkurvelli, þ.e. heil flugsveit, en það var á
árunum 1985–1994.
Tvær björgunarþyrlur varnarliðsins verða
áfram á Íslandi fram í næsta mánuð.
Söguleg kveðjustund
F15-þotan SL-038 var síðasta orrustuþota
Bandaríkjamanna til að hverfa af landi brott í
gærmorgun, en vélin á sér merka sögu. Þotan
kom fyrst til landsins árið 1985 þegar 57. sveit
ÞRJÁR orrustuþotur af gerðinni F15 flugu vest-
ur um haf frá varnarstöðinni á Keflavíkur-
flugvelli í gærmorgun og er því engin orr-
ustuþota á vellinum lengur. Þotur á vegum
varnarliðsins hafa verið hér á landi allt frá árinu
1953 og því er um ákveðin tímamót að ræða að
sögn Friðþórs Eydal, upplýsingafulltrúa varn-
arliðsins. F15-þoturnar þrjár hafa aðeins verið
hér á landi í nokkrar vikur en þotur af þessari
gerð hafa verið hér um árabil. „Allar götur frá
árinu 1994 hafa flugsveitir í bandaríska flug-
hernum skipst á um að senda hingað fjórar til
sex þotur til sex til tólf vikna dvalar,“ segir Frið-
þór. Á hverjum tíma hafa því alltaf einhverjar
flughersins fékk F15-orrustuþotur til afnota.
Þotan var á Íslandi þar til ákveðið var að leggja
niður fastasveit hér á landi og 57. flugsveitin var
færð um set. Þegar sveitin kvaddi vildi svo til að
vélin var sú síðasta til að yfirgefa landið. Allar
götur síðan hafa flugsveitir Bandaríkjamanna
skipst á að koma til landsins og dvalið hér um
nokkurt skeið. Algjör tilviljun réð því að SL-038
kom til landsins á ný fyrir sex vikum á vegum Air
National Guard frá St. Lewis í Missouri. Þegar
upp komst um tengsl vélarinnar við Ísland þótti
ekki annað fært en að láta hana vera síðustu orr-
ustuþotuna til að hverfa af landi brott og þar
með eiga síðasta orðið við sögulega kveðjustund.
Ljósmynd/Baldur Sveinsson
Síðustu herþoturnar farnar frá Íslandi
ÖRYGGISRÁÐ Sameinuðu þjóð-
anna samþykkti í gærkvöldi einum
rómi ályktun um að gert yrði vopna-
hlé í átökum
Ísraela og sveita
Hizbollah í Líb-
anon og alþjóð-
legt friðargæslu-
lið, allt að 15.000
manns, tæki sér
stöðu á svæðinu
ásamt álíka fjöl-
mennum líbönsk-
um stjórnarher til
að tryggja frið.
Bandaríkin og Frakkland höfðu
frumkvæði að því að semja álykt-
unina en ríkin tvö hafa í sameiningu
beitt sér mjög í málefnum Líbanons
síðustu árin.
Í tillögunni er kveðið á um að sam-
tímis því sem alþjóðlega liðið taki sér
stöðu og átökum linni skuli Ísraelar
kalla innrásarlið sitt á brott frá Líb-
anon. Friðargæsluliðið á að aðstoða
líbanska herinn við að ná yfirráðum
á svæðinu úr höndum Hizbollah.
Einnig er ákvæði um að Hizbollah
skuli þegar í stað láta lausa tvo
ísraelska hermenn sem samtökin
klófestu en sá atburður var átylla
Ísraela fyrir hernaðinum.
Alþjóðlega herliðið mun njóta að-
stoðar líbanskra hermanna en verð-
ur undir yfirstjórn UNIFIL, núver-
andi eftirlitssveita SÞ í S-Líbanon en
í þeim eru nú 1.200 manns. Ísraelar
eru því mjög mótfallnir að UNIFIL
fái yfirstjórnina. Benda þeir á að um-
ræddu liði hafi mistekist með öllu á
undanförnum árum að stöðva árásir
vopnaðra sveita Hizbollah á Ísrael.
Olmert samþykkir vopnahlé
Ehud Olmert, forsætisráðherra
Ísraels, hafði fyrr um daginn gefið
hernum skipun um að hefja um-
fangsmeiri landhernað í sunnan-
verðu Líbanon og vildi þannig tjá
óánægju sína með þau drög að álykt-
un öryggisráðsins sem fram höfðu
komið. Lýstu Ísraelar einkum von-
brigðum sínum með að ekki væru
skýr ákvæði um að sent yrði á vett-
vang öflugt friðargæslulið sem
myndi hafa umboð og afl til að stöðva
árásir sveita Hizbollah á Ísrael. En
nokkru síðar lýsti talsmaður ráð-
herrans yfir því að hann sætti sig við
tillöguna og myndi mæla með henni
við ríkisstjórn sína á sunnudag.
Stjórn Líbanons hyggst ræða álykt-
unina í dag.
Um 1.100 manns hafa fallið í átök-
unum sem staðið hafa í fjórar vikur,
flest fórnarlömbin eru Líbanar. Í
gær féllu sjö her- og lögreglumenn
Líbana að sögn AFP-fréttastofunnar
þegar fjarstýrð, ómönnuð flugvél
Ísraela gerði flugskeytaárás á bíla-
lest sem var að flytja á brott mörg
hundruð manns frá hættusvæði við
borgina Marjayun. Talsmenn
UNIFIL sögðu að Ísraelar hefðu
veitt leyfi fyrir ferðinni. Brynvagnar
UNIFIL munu hafa yfirgefið bíla-
lestina skömmu fyrir árásina.
Mannréttindanefnd SÞ í Genf
samþykkti í gær að frumkvæði
arabaríkja að láta rannsaka „skipu-
lagðar“ árásir Ísraela á óbreytta
borgara í Líbanon eins og það var
orðað. Mannréttindafulltrúi SÞ,
Louise Arbour, gagnrýndi að ekki
væri minnst á flugskeytaárásir Hiz-
bollah á Ísrael í tillögunni og meinta
notkun samtakanna á óbreyttum
borgurum sem „mannlegum skjöld-
um“. 18 aðildarríki af alls 47 sátu hjá
eða greiddu atkvæði gegn tillögunni.
Öryggisráðið krefst
vopnahlés í Líbanon
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Ehud Olmert
London, Washington. AFP, AP. | Breska
lögreglan hélt í gær áfram að yfir-
heyra liðsmenn hryðjuverkahóps
sem hugðist sprengja allt að tíu
bandarískar þotur yfir Atlantshafi,
einnig voru sjö félagar þeirra í Pak-
istan yfirheyrðir þar. Ljóst er nú að
rannsóknin hófst fljótlega eftir
hryðjuverkin mannskæðu í London
7. júlí í fyrra. Þá barst lögreglu
ábending frá múslíma í Bretlandi um
grunsamlega hegðun eins kunningja
hans. Var fylgst með fundum, ferða-
lögum og búðarferðum fjölda ein-
staklinga.
Rannsóknin í Bretlandi var gerð í
samstarfi við yfirvöld í Bandaríkjun-
um og Pakistan. Munu mörg hundr-
uð lögreglumenn hafa tekið þátt í
henni. Ítalska lögreglan handtók í
gær um 40 öfgafulla múslíma, íslam-
ista, flestir þeirra eru af pakist-
önskum uppruna eins og nær allir
hinir handteknu í Bretlandi sem eru
nú 23, einum var sleppt í gær. Ekki
er ljóst hvort handtökurnar á Ítalíu
tengjast samsærinu í Bretlandi.
Ekki munu að sögn bandarískra
ráðamanna hafa komið fram vís-
bendingar um að samsærismennirn-
ir hafi haft vitorðsmenn vestra.
Samsæris-
mennirnir
yfirheyrðir
 Eftirlitið | 18
ÞINGMENN nokkurra stjórnar-
andstöðuflokka á danska þinginu og
Danska þjóðarflokksins vilja að sögn
blaðsins Berlingske Tidende setja
lög um að stjórnum fyrirtækja verði
bannað að veita stjórnendum kaup-
auka, hvort sem um sé að ræða ár-
angurstengda bónusa eða kauprétt-
arsamninga. Dæmi eru um að
danskir stjórnendur fái kaupauka
upp á milljarða ísl. kr.
Tveimur bankastjórum lítils
banka, Ringkjøbing Landbobank,
hefur verið boðið að deila með sér
105 milljónum d. kr., eða sem nemur
1,28 milljörðum ísl. kr.
Gagnrýna
ofurlaun
 Vilja aðgerðir | 19
♦♦♦
ÞÝSKI rithöfundurinn Günter
Grass greinir frá því í viðtali við
þýska dagblaðið Frankfurter
Allgemeine Zeit-
ung í dag að
hann hafi verið
félagi í SS-
sveitum nasista
síðustu mánuði
heimsstyrjald-
arinnar síðari.
Grass hefur
þagað yfir þessu
í 60 ár og í við-
talinu, sem birt
var að hluta á vefsíðu FAZ í gær,
segir hann að þögnin hafi verið sér
þungbær.
Grass er einn áhrifamesti rithöf-
undur Þjóðverja og bækur á borð
við Blikktrommuna áttu stóran
þátt í uppgjöri þeirra við fortíð
sína. Í september eru æviminn-
ingar hans væntanlegar og þar seg-
ir hann frá því þegar hann var
kvaddur í herinn nokkrum mán-
uðum fyrir stríðslok og gert að
ganga til liðs við SS-sveitirnar. | 27
Grass var fé-
lagi í SS-sveit-
um nasista
Günter Grass