Morgunblaðið - 09.11.2006, Blaðsíða 40

40 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SÆL Ingibjörg.
Mig langar að spyrja þig að einu,
en ekki formálalaust: Í ársbyrjun
2004 voru þingflokksformanni Sam-
fylkingarinnar afhent
svohljóðandi tilmæli
frá vel á 3. þúsund
kjósendum:
„Við mælumst til
þess að lög um eft-
irlaun forseta Íslands,
ráðherra, alþing-
ismanna og hæstarétt-
ardómara frá 15. des-
ember 2003, verði
endurskoðuð. Við end-
urskoðun laganna
verði haft að leiðarljósi
að almenningur og
kjörnir fulltrúar al-
mennings búi í grundvallaratriðum
við sömu eftirlaunaréttindi. Forrétt-
indi ganga gegn réttlætis- og lýð-
ræðishugmyndum þorra lands-
manna, sérstaklega forréttindi
kjörinna fulltrúa. Þeir sem kjörnir
eru til að setja lögin mega hvorki
búa sjálfum sér almenn réttindi um-
fram þau sem umbjóðendur þeirra
njóta né afmarka almenningi grund-
vallarréttindi sem þeir sjálfir vilja
ekki una við og telja ófullnægjandi.“
Samráð löggjafarvalds og
framkvæmdavalds
Svo sem þér er kunnugt var for-
saga málsins sú að formenn stjórn-
arandstöðuflokkanna, alþingismenn-
irnir Guðjón Arnar Kristjánsson,
Össur Skarphéðinsson og Stein-
grímur J. Sigfússon, ráðgerðu heim-
ullega frumvarp um eftirlaun. Það
gerðu þingmennirnir í samráði við
handhafa framkvæmdavaldsins, þá
Davíð Oddsson og Halldór Ásgríms-
son. Málið snerist sem sagt um eft-
irlaun handhafa þriggja þátta rík-
isvaldsins utan eitt höfuðatriði, sem
kvað á um 50% álag á þingfararkaup
þeirra formanna stjórnmálaflokka á
Alþingi sem ekki væru ráðherrar.
Ég læt þér eftir að finna út hverjir
það myndu vera.
Leyndin yfir frumvarpinu var slík
að þingflokkur Samfylkingarinnar
fékk ekki að líta það augum fyrr en
40 mínútum áður en það var lagt
fram. Svo fór að stjórnarand-
stöðuþingmennirnir sem fluttu
frumvarpið hrukku frá stuðningi við
það er þeir áttuðu sig á efni þess og
lítilli hrifningu þess kvartsára al-
mennings á Íslandi sem stundum
vill upp á dekk. Utan einn þingmað-
ur, Guðmundur Árni Stefánsson, þá
bráðum tilvonandi
sendiherra í Svíþjóð.
Hann hvikaði ekki.
Enda var ein réttlæt-
ing forréttindanna sú
að með þeim væri kom-
ið í veg fyrir að fyrr-
verandi alþingismenn
sæktu í opinber emb-
ætti og sættu svo
ámæli fyrir að njóta
forgangs vegna stjórn-
málastarfa sinna. Höf-
undar frumvarpsins
höfðu fleira göfugt í
huga. Til dæmis þá
„lýðræðislegu nauðsyn“ að geta vik-
ið til hliðar fyrir ungu efnisfólki, „án
þess að hætta fjárhagslegri afkomu
sinni“, eins og segir í greinargerð.
Frumvarpsmenn voru þannig reiðu-
búnir að brjóta sig í mola fyrir lýð-
ræðið og létta undir með kjósendum
við val á fólki til setu á Alþingi. Oft
er haft á orði að glæpir borgi sig
ekki. Miklu sjaldnar er minnst á
góðverkin og það sem af þeim getur
hlotist. Þetta gustukaverk stjórn-
málaforingjanna borgaði sig marg-
faldlega. Hver þeirra um sig hafði
upp úr því jafnvirði tuga milljóna.
Nú ert þú sjálf farin að hafa hag af
þessu, Ingibjörg.
Meðan á skammvinnri afgreiðslu
eftirlaunafrumvarpsins stóð fórst þú
niður í Alþingishús. Flestir ætla að
erindi þitt hafi verið að benda fé-
lögum þínum í Samfylkingunni á
það hve mikil svívirða frumvarpið
væri. Því trúi ég. Einn þingmaður
stakk upp á því við mig löngu síðar
að erindi þitt hefði verið að kanna
hvort ekki væri eitthvað bitastætt í
frumvarpinu fyrir varaformenn
flokkanna einnig. Því trúi ég ekki.
Samt er ég órólegur yfir stöðu máls-
ins. Þingflokksformaður Vinstri
grænna, Ögmundur Jónasson, hefur
lýst því yfir að engin lýtaaðgerð á
eftirlaunalögunum komi til greina.
Þau eigi einfaldlega að afnema.
Fleiri þingmenn VG eru sama sinn-
is. Gallinn er sá að þingflokkurinn
þorir ekki að taka afstöðu í málinu.
Háir þeim foringjahollustan. Meðan
svo er verður að skoða afstöðu ein-
stakra þingmanna og þingflokks VG
sem yfirhylmingu. Staðan innan
þíns eigin þingflokks er ekki síður
ræfilsleg. Ég hef nefnt við nokkra
þingmenn Samfylkingarinnar að
rétt væri að þrífa upp eftir sig í
þessu máli. Enginn þeirra mótmælir
því, en öllum er tregt tungu að
hræra. Sumir koma ekki upp einu
orði.
Villandi
Nú boða tveir þingmenn Samfylk-
ingar frumvarp um endurskoðun á
eftirlaunalögunum. Yfirlýstur til-
gangur frumvarpsins er að lagfæra
handvömm sem varð í flýtinum í
desember 2003. Sem sagt þá að fyrr-
verandi þingmenn og ráðherrar geti
þegið full eftirlaun samtímis því að
vera í launuðu starfi. Í raun er boð-
að frumvarp aðeins lýtaaðgerð á eft-
irlaunaófreskjunni. Ekki lagabót
heldur til þess fallið vísvitandi eða
ekki að slá ryki í augu fólks. Láta
líta svo út sem eftirlaunahneykslið
hafi verið afnumið og festa um leið
forréttindin í sessi. Andstaðan við
eftirlaunafrumvarpið byggðist ekki
á því sem boðuðu frumvarpi er ætl-
að að flikka upp á. Fjölmiðlar af-
hjúpuðu þann galla löngu eftir að
forréttindalögin voru samþykkt.
Óréttlætið og forréttindin yrðu jöfn
sem áður.
Því spyr ég þig, Ingibjörg: Munt
þú beita þér fyrir því að þingflokkur
Samfylkingarinnar samþykki þessa
plastaðgerð á eftirlaunalögunum eða
ertu reiðubúin að taka höndum sam-
an við réttsýnt fólk í öðrum flokkum
og í eigin röðum og afnema eft-
irlaunaósómann undanbragðalaust?
Misskiptingin og forrétt-
indahyggjan í íslensku samfélagi er
orðin viðbjóðsleg.
Opið bréf til Ingibjargar
Sólrúnar Gísladóttur
Hjörtur Hjartarson skrifar opið
bréf til formanns Samfylking-
arinnar
»Munt þú beita þérfyrir því að þing-
flokkur Samfylking-
arinnar samþykki þessa
plastaðgerð á eftir-
launalögunum …?
Hjörtur Hjartarson
Höfundur er kynningarstjóri.
UNDANFARIÐ hafa háir og
lágir fussað og sveiað af vandlæt-
ingu vegna þjálfunaratriðis leik-
listarnema. Kastljós
Sjónvarpsins hafði
svo mikið við að það
tók málið til umfjöll-
unar.
Umrætt þjálfunar-
atriði var að leiklist-
arnemi lá nakinn á
gólfi, aðrir tveir nem-
ar klæddir sloppum
klipptu brúska úr höf-
uð- og skapahárum
hans og pissuðu svo
yfir hann.
Færni án fórna
Góður leikari verður að hafa
færni til að túlka fyrir áhorf-
endum hugsun, tilfinningu, siðferði
og hegðun ólíkra persóna. Oft eru
þær persónur skapaðar til að sýna
sjúklega brenglun og afhjúpa ýms-
ar mannlegar hneigðir, sem vekja
fyrirlitningu venjulegs fólks.
Þegar leikara tekst að túlka
þannig persónu á svo trúverðugan
og nakinn hátt að áhorfendur
skynja stundina eins og um raun-
veruleika væri að ræða er haft á
orði að leikarinn lifi sig inn í hlut-
verkið. Sé það rétt þá vofir yfir
leikaranum sú hætta að hlutverkið
lifi áfram, að hann taki það með
sér heim og verði þar að einhverju
leyti sú persóna, sem hann lék.
Atvinnuleikari verð-
ur því að læra að gefa
sannar tilfinningar í
viðbjóðslegt hlutverk
án þess að lifa sig inn
í það og fórna þannig
af sjálfsvirðingu sinni
og daglegri hegðun.
Ögrandi þjálfun
Það hlýtur því að
vera grundvall-
arþáttur í þjálfun at-
vinnuleikara að hann
læri að halda eigin
sjálfi aðskildu frá
ósvikinni túlkun sinni á viðbjóðs-
legri persónu.
Áhrifarík aðferð við þá þjálfun
eru gjörningar, sem storka og
mana leikarann til að ofbjóða eigin
kenndum, viðhorfum, hömlum og
hugrekki. Þannig þjálfar hann til-
finningaþrek og andlegt atgervi til
að halda frá sér áhrifum ógeðsins,
sem hann þarf að túlka.
Ég held að umrætt klipp- og
pissatriði hafi einmitt verið þannig
gjörningur.
Það sem er þó mest um vert við
klipp- og pissgjörninginn er, að
þar var fullorðið fólk af fúsum og
frjálsum vilja í frjálsum skóla að
fremja gjörning, sem það samdi
sjálft.
Ef fullorðið fólk með frjálsan
vilja verður sammála um að það
skili árangri í listþjálfun þess að
láta pissa yfir sig eða pissa á aðra,
klippa skapahár eða teyma ein-
hvern á tippinu, þá er það
smekksatriði, sem því einu kemur
við.
Ég vil því biðja almenning og
fjölmiðla að sýna umburðarlyndi
og líta á umræddan gjörning leik-
listarnemanna sem sjálfvalinn
frjálsan þátt í þjálfun þeirra til að
ná tökum á sjálfum sér og list
sinni.
Pissað í þágu listarinnar
Birgir Dýrfjörð fjallar um þjálf-
unaratriði leiklistarnema » ...þar var fullorðiðfólk af fúsum og
frjálsum vilja í frjálsum
skóla að fremja gjörn-
ing, sem það samdi
sjálft.
Birgir Dýrfjörð
Höfundur er rafvirki.
SJÁLFSTÆÐISFLOKK-
URINN vann sigur í bæjarstjórn-
arkosningunum í vor. Það er
vissulega staðreynd, en var þessi
sigur í reynd stór? Á kjörskrá
voru 6.811, en 5.087
neyttu atkvæð-
isréttar síns. Sjálf-
stæðisflokkurinn fékk
3.049 atkvæði eða
62,4%. Það er glæsi-
leg tala, en um leið
vekur það athygli, að
1.724 greiddu ekki
atkvæði eða alls um
26% . Þessi lélega
kosningarþátttaka er
athyglisverð ef ekki
beint áhyggjuefni.
Hver er ástæðan?
Stendur fólki á sama
um stjórn og aðgerð-
ir bæjaryfirvalda?
Margt bendir til, að
bæjarstjórn sjálf-
stæðismanna geri ráð
fyrir slíku. Einstefna
og skammsýni þeirra
í ýmsum málum virð-
ist unnin í skjóli hins
almenna afskiptaleys-
is og því engin
ástæða talin til þess
að taka tillit til af-
stöðu almennings.
Kröftug og gagn-
rýnin umræða hefur
lítt farið fram um
málefni bæjarins og því hefur fá-
mennur forystuhópur farið sínu
fram áhyggjulítið. Áhugaleysi er
ávallt varasamt og elur af sér
værukærð einkum þeirra, sem
lengi hafa staðið við stýrið. Slík-
um hættir til að dotta og beina
fari af leið. Bærinn okkar verður
betri og stjórnendur betur á
verði, ef bæjarbúar eru vel að sér
um bæjarmálin og frjó og fjörug
umræða á sér stað meðal íbú-
anna.
Mörg mál í biðstöðu – Loforð
í burðarliðnum
Að baki er nú kynning og um-
ræða sú, sem fór fram í sambandi
við kosningarnar í vor. Kosninga-
loforðin eru í burðaliðnum og bíða
fæðingar eða framkvæmda. Hvað
verður nú úr öllu því sem í vor
var ákveðið að gera í þágu bæj-
arbúa? Ég mun leitast við að
koma því til leiðar, að sem flestir
fylgist sem best með hverju máli
og mun styðja heilum huga það
sem til heilla horfir en vara
sterklega við því, sem með rökum
má gagnrýna. Í þessari grein vík
ég að tveim málefnum. Í fyrsta
lagi uppbyggingu í Hraunsholti
og aðkomu að hverfinu og hins
vegar hugmyndum Klasa um nýtt
skipulag miðbæjarins.
Hraunsholt – Varist það slys
Ég á sæti í skipulagsnefnd. Ný-
lega voru þar lagðar fram hug-
myndir um nýja uppbyggingu í
Hraunsholti og tengingu vegar
við hverfið, sem á að liggja í
gegnum túnið sunnan íþrótta-
svæðisins, framhjá íþrótta-
miðstöðinni við Ásgarð og síðan
milli Garðaskóla og Bitabæjar og
út á Vífilsstaðaveg. Ég varð
klumsa og trúði vart mínum eigin
augum. Hugmyndin er algjör
firra og þar eru margir mér sam-
mála. Lesandi minn. Nem aðeins
staðar og líttu nánar á þetta.
Bærinn stækkar stöðugt. Íbúa-
fjöldinn gæti farið í fimmtán þús-
und manns eftir örfá ár. Það er
því brýnt að hvers konar þjón-
usta sé aukin. Sundlaugin er of
lítil. Fimleikahús vantar, en hug-
mynd er um að byggja það á bíla-
stæðinu ásamt tengibyggingu
vestan íþróttahússins. Margir
telja eðlilegt að knatthús verði á
svæðinu og einnig frjáls-
íþróttavöllur á túninu neðan við
Hraunsholtið og margir hafa látið
sig dreyma um almenningsgarð
við hraunjaðarinn og upp með
læknum.
Verði hin nýja hugmynd meiri-
hlutans að veruleika, mun mögu-
leiki á stækkun og
fjölgun íþróttamann-
virkja þarna samtímis
úr sögunni.
Umferðaröngþveiti
Í vor lagði bæj-
arstjóri mikla áherslu
á umferðaröryggi í
bænum. Það var mjög
vel og flestir honum
sammála. Það skýtur
því skökku við, að
lagt er til að byggja
umferðarmannvirki,
sem leggja á í gegn-
um helstu íþrótta- og
skólasvæði bæjarins.
Starfsmaður bæj-
arins skýrði frá því á
fundi skipulags-
nefndar að umferð í
gegnum svæðið vegna
eldri og nýrri byggð-
ar Hraunsholtshverfis
væri 1.100–1.200 bílar
á dag. Takið eftir,
þetta er viðbót við ört
vaxandi bílaumferð nú
þegar á þessu svæði.
Samtímis á að loka
umferð inn á Hafn-
arfjarðarveg við
Lækjarás og Lyngás, m.a. vegna
uppbyggingar á þeirri lóð þar
sem Frigg stóð. Þar eiga að rísa
blokkir með 130 íbúðum. Þetta
eykur álag um vegakerfi Ásanna
um 700 bíla á dag.
Hugmyndir Klasa áhugaverð-
ar
Þessar hugmyndir eru spenn-
andi. Þær hafa tekið miklum
breytingum sem horfa um margt
til bóta. Þessar hugmyndir gera
ráð fyrir byggingu stórmarkaðar
norðan Vífilsstaðvegar, gegnt
Garðaskóla, auk íbúða og á núver-
andi miðbæjarsvæði á einnig að
koma fyrir ýmiss konar þjónustu,
hönnunarsafni og 100 íbúðum.
Lítum nú á Vífilsstaðveginn
Þar er umferð þegar þung og
seinfarin á álagstímum. Sam-
kvæmt hinum nýju skipulags-
hugmyndum meirihlutans er allri
umferð frá væntanlegri Hrauns-
holtsáætlun og einnig umferð frá
svæðinu norðan Vífilsstaðavegar
beint inn á þá leið. Ég bið fólk um
að kynna sér þessi mál. Þessi
hugmynd er algjörlega óhæf og í
engu samræmi við góðan vilja
bæjarstjórans um bætt umferð-
aröryggi.
Hugsum heildstætt
Fyrirtækið Bitabær er prýði-
legt og þjónusta þess kemur
mörgum vel. Á hinn bóginn er
fráleitt að framkvæmdir bæjarins
séu í bitum eða bútum án sam-
ræmis við heildarsýn og hönnun.
Það svæði allt, sem hér hefur ver-
ið nefnt, þ.e. Hraunsholtshverfið,
væntanleg uppbygging miðbæj-
arins og íþróttasvæðið, þarf að
skoða og hana í heild og trúlega
er umferðaratriðið þar megin við-
fangsefnið.
Ég tel nauðsynlegt að bæj-
arstjórn hafi slíka heildarsýn í
huga og láti sérfræðinga vinna
verkefni sitt í samræmi við það.
Síðan verði heildartillaga lögð
fram til kynningar og umræðu
meðal bæjarbúa. Það mun hollast
að forðast allar skammtímalausn-
ir. Við viljum Garðabæ í blóma en
ekki í bútum.
Garðbæingar,
fylgist með!
Eyjólfur Bragason fjallar um
bæjarmál í Garðabæ
Eyjólfur Bragason
» Verði hinnýja hug-
mynd meirihlut-
ans að veru-
leika, mun
möguleiki á
stækkun og
fjölgun íþrótta-
mannvirkja
þarna samtímis
úr sögunni.
Höfundur er áfangastjóri
Fjölbrautaskólans við Ármúla.