Morgunblaðið - 09.11.2006, Blaðsíða 37

Morgunblaðið - 09.11.2006, Blaðsíða 37
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2006 37 AÐ MISSA ástvin, hvort sem það gerist skyndilega eða á sér einhvern aðdraganda, er alltaf mikið áfall. Þetta á sérstaklega við þegar um fráfall maka er að ræða. Að missa maka sinn er eitt af mestu áföllum lífsins. Umbreytingin frá eiginkonu í ekkju, frá eiginmanni til ekkils er sársaukafull. Það kostar gífurleg átök að reyna að átta sig á þessu nýja hlutverki og að þurfa allt í einu að segja ég í staðinn fyrir við getur verið ótrúlega erfitt. Mig langar í þessari stuttu grein að fjalla um nokkur almenn atriði sem ef til vill geta gert gönguna sem framundan er, eða sem jafnvel þegar er hafin, ögn auðveldari. Eitt af því mikilvægasta sem þú gerir eftir að þú hefur misst maka þinn er að þú gefir þér leyfi til að syrgja. Bæði konur og karlar verða að gefa sér leyfi til að syrgja. Að fresta því að takast á við tilfinningar sínar með því að fylla stundaskrána frá morgni til kvölds kann ekki góðri lukku að stýra. Það mun aðeins seinka og jafnvel auka sorgarvinn- una. Að neita sér um að syrgja getur ef til vill hjálpað til við að loka sárs- aukann úti tímabundið en þjáningin er enn til staðar og hún býr innra með þér þar til þú viðurkennir hana og reynir að takast á við hana. Sorginni er ef til vill best lýst sem samsafni af tilfinningum. Viðbrögðin við dauða ástvinar þíns ná yfir ótrú- lega tilfinningaskala, áfall, doði, reiði, sársauki og þrá, þetta er að- eins brotabrot af þeim tilfinningum sem hellast yfir við ástvinamissi. Þær geta jafnvel komið allar í einu, þetta er nánast eins og að vera í rússíbana, tilfinningalegum rússí- bana. Sorgin og sorgarviðbrögðin fara ekki eftir ákveðnum leiðum, ekkert frekar en lífið sjálft. Sorgin er eðli- leg tilfinning en um leið persónuleg, enginn syrgir á sama hátt þó við eig- um margt sameiginlegt. Ein af goðsögnunum um sorgina er sú að skyndilega sé hún bara far- in, þú þurfir í raun lítið annað að gera en að bíða, þá hætti sársaukinn smátt og smátt. Þetta er ekki svona auðvelt því sorgarvinnsla krefst bæði vinnu og tíma og getur tekið ótrúlega á bæði andlega og lík- amlega. Því er mikilvægt að hugsa vel um heilsuna, reyna að borða þó allur matur sé bragðlaus, reyna að fara út að ganga þó það sé ekki nema út á næsta horn og reyna að sofa þó það virðist lífsins ómögulegt. Þegar versta áfallið er yfirstaðið þá getur eftirlifandi maki fengið það á tilfinninguna að hún/hann sé að missa tökin á lífinu og ekkert sé framundan nema sorg og sút. En mannneskjan er undarlegt fyrirbæri og smátt og smátt fer að rofa til og það er mikilvægt að hafa í huga að innra með okkur býr vonin um að hafa þetta af. Þrátt fyrir alla sorgina og sökn- uðinn þá er dagurinn í dag sá raun- veruleiki sem blasir við. Minningar um maka okkar eru mjög mik- ilvægar en við megum ekki nota þær sem skjólgarð fyrir nýjum vindum sem blása um líf okkar. En við eig- um að taka okkur þann tíma sem við þurfum, við erum þau sem vitum hvenær við erum tilbúin til að takast á við lífið á nýjan leik. Þriðji fyrirlestur Nýrrar dögunar, sam- taka um sorg og sorg- arviðbrögð, á þessu starfsári, verður hald- inn í Fossvogskirkju fimmtudaginn 9. nóv- ember kl. 20. Þar mun Gunnhildur Heiða Ax- elsdóttir fjalla um makamissi út frá eigin reynslu. Fyrirlesturinn er öllum opinn og þó erfitt sé að hafa sig af stað þá fullyrði ég það, að betra er af stað farið en heima setið. Það er svo gott að hitta fólk sem orðið hefur fyrir svip- aðri reynslu og þú og sjá og heyra að lífið er þess virði að lifa því þrátt fyr- ir allt. Að segja ég í staðinn fyrir við Elína Hrund Krist- jánsdóttir fjallar um ástvinamissi og sorgarviðbrögð » Þrátt fyrir alla sorg-ina og söknuðinn þá er dagurinn í dag sá raunveruleiki sem blasir við. Elína Hrund Kristjánsdóttir Höfundur er guðfræðingur og situr í stjórn Nýrrar dögunar, samtaka um sorg og sorgarviðbrögð. Fréttir á SMS
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.