Morgunblaðið - 09.11.2006, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
MAGNÚS Stefánsson félagsmálaráðherra sagði á
Alþingi í gær að auðvitað ættu ekki að líða nein
fimm hundruð ár þar til launajafnrétti kynjanna
yrði náð. „Það er auðvitað alveg út í hött. Helst
vildi ég að við næðum þessu á fimm árum,“ sagði
ráðherrann m.a. í umræðum utan dagskrár um
launamun kynjanna.
Jóhanna Sigurðardóttir, þingmaður Samfylk-
ingarinnar, var málshefjandi umræðunnar. Tilefni
hennar var niðurstaða nýrrar launakönnunar
Capacent Gallup um að kynbundinn launamunur
hefði nánast ekkert breyst á tólf árum. Skv. könn-
uninni er munurinn nú 15,7% en var 16% 1994.
Runólfur Ágústsson, rektor Háskólans á Bifröst,
sagði nýverið, að með sama áframhaldi tæki það
581 ár að ná fram launajafnrétti kynjanna.
Jóhann sagði m.a. að niðurstaða könnunarinnar
væri köld kveðja, nú þegar 45 ár væru liðin frá því
lög voru fyrst sett um það að konum og körlum
skyldu greidd jöfn laun fyrir jafnverðmæt og sam-
bærileg störf. „Staðan er grafalvarleg, því það er
ekkert annað en mannréttindabrot að greiða kon-
um lægri laun fyrir sömu störf.“
Aðrir þingmenn, sem til máls tóku, hörmuðu
niðurstöðu könnunarinnar um kynbundinn launa-
mun. Kolbrún Halldórsdóttir, þingmaður Vinstri
grænna, sagði m.a. að launamunurinn væri birt-
ingarmynd á skakkri valdastöðu kynjanna í sam-
félaginu. Ásta Möller, þingmaður Sjálfstæðis-
flokks, sagði m.a. að boltinn væri ekki síst hjá
fyrirtækjum á hinum almenna markaði; þau
þyrftu að svara hvers vegna þau mætu störf karla
meira en störf kvenna.
Sigurjón Þórðarson, þingmaður Frjálslynda
flokksins, sagði að sinn flokkur hafnaði kynbundn-
um launamun og Þórunn Sveinbjarnardóttir,
Samfylkingu, sagði m.a. að endurbæta þyrfti jafn-
réttislög með þeim hætti að raunveruleg viðurlög
yrðu við því að brjóta þau.
Sæunn Stefánsdóttir, Framsóknarflokki, sagði
m.a. að lög um jafnan rétt foreldra til fæðing-
arorlofs hefðu m.a. verið atlaga að kynbundnum
launamun og Álfheiður Ingadóttir, Vinstri græn-
um, sagði að launamunurinn væri í raun miklu
meiri en 15,7%, því konur fengju ekki yfirvinnu,
stjórnunarstöður eða bílastyrki og aðrar sporslur.
Pétur H. Blöndal, Sjálfstæðisflokki, tók í sama
streng. „Munurinn er meiri en sextán prósent,
hann er töluvert meiri. Þetta misrétti veldur því að
fólk er svekkt, vonlaust og missir metnað innan
fyrirtækjanna,“ sagði hann.
Harma launamun kynjanna
Auðvitað eiga ekki að líða nein fimm hundruð ár þar til launajafnrétti kynjanna
næst, segir félagsmálaráðherra. Hann vill ná þessu á fimm árum.
ÁÆTLAÐ er að kostnaður Haf-
rannsóknastofnunar vegna hrefnu-
veiða á þessu ári nemi samtals um
78,9 milljónum króna. Þetta kemur
fram í skriflegu svari sjávarútvegs-
ráðherra við fyrirspurn Marðar
Árnasonar, Samfylkingu.
Af þessum 78,9 milljónum eru 35
milljónir vegna sjálfra hrefnurann-
sóknanna og 43,9 milljónir vegna
samnings um veiðarnar við Félag
hrefnuveiðimanna. Sextíu dýr voru
veidd á þessu ári.
Í svarinu kemur einnig fram að
kostnaður Hafrannsóknastofnunar
vegna hrefnuveiða á árinu 2003
hafi numið um 29,2 milljónum. Þá
voru veidd 36 dýr. Kostnaðurinn
nam 56,9 milljónum árið 2004, þeg-
ar 25 dýr voru veidd, og 55,6 millj-
ónum árið 2005, þegar 39 dýr voru
veidd.
Sjávarútvegsráðuneytið gerði ár-
ið 2003 samning við Félag hrefnu-
veiðimanna um veiðar á hrefnu í
vísindaskyni. Frá árinu 2004 hefur
Hafrannsóknastofnunin hins vegar
gert slíka samninga.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Niðursokkin Þingmennirnir þrír, Þórunn Sveinbjarnardóttir, Ásta Möller og Valdimar L. Friðriksson, á Alþingi.
80 milljónir
í hrefnuna
ORKUBÚ Vest-
fjarða hf. og Raf-
magnsveita rík-
isins hf. (RARIK)
verða dótturfyr-
irtæki Lands-
virkjunar, sam-
kvæmt frumvarpi
sem iðn-
aðarráðherra
hyggst leggja
fram á Alþingi. Hann vísaði því á
bug, í umræðum á Alþingi í gær, að
með þessum breytingum væri verið
að sameina Landsvirkjun og Orkubú
Vestfjarða og RARIK. Síðarnefndu
fyrirtækin tvö yrðu eftir sem áður
hlutafélög, með sérstökum sam-
þykktum, en fyrirtækin eru að öllu
leyti í eigu ríkisins. „Hins vegar fer
eignarhlutur ríkisins við þessa
breytingu [...] í gegnum Lands-
virkjun,“ útskýrði ráðherra.
Jón Gunnarsson, þingmaður Sam-
fylkingarinnar, sem var málshefj-
andi umræðunnar, sagði að með því
að leggja umrædd fyrirtæki inn í
Landsvirkjun, hefði Landsvirkjun
alfarið yfir þeim að segja. Aðrir
stjórnarandstæðingar tóku í sama
streng.
Jón Bjarnason, þingmaður Vinstri
grænna, hélt því m.a. fram að verið
væri að leggja fyrirtækin tvö inn í
Landsvirkjun til þess að bæta fjár-
hagsstöðu hennar. Þar með væri
m.a. verið að láta almenning standa
undir gríðarlegum stóriðjukostnaði.
Þá sagði Kristinn H. Gunnarsson,
þingmaður Framsóknarflokks, að
það væri ákaflega óheppileg þróun
að ríkisvaldið skyldi hafa markað sér
þá stefnu að sameina öll orkufyr-
irtæki í eitt fyrirtæki.
Jón Gunnarsson rifjaði upp orð
iðnaðarráðherra á þingi fyrir viku
síðan. Þar sagði ráðherra að ekki
lægju fyrir, á þessu stigi, neinar nið-
urstöður um frekari skipulagsbreyt-
ingar sem snertu RARIK eða
Orkubú Vestfjarða. Jón spurði ráð-
herra hvort hann hefði verið að
segja ósatt í ljósi umrædds frum-
varps. Ráðherra vísaði því á bug og
ítrekaði að ekki væri um sameiningu
fyrirtækjanna að ræða.
Dótturfélög
Lands-
virkjunar
Jón Sigurðsson
MARGRÉT Frímannsdóttir og Jó-
hanna Sigurðardóttir, þingmenn
Samfylkingarinnar, hafa lagt fram á
Alþingi frumvarp um að réttur þing-
manna og ráðherra til þess að njóta
eftirlaunagreiðslna fyrir 65 ára aldur
minnki ef þeir gegna starfi sem er
fast starf að hálfu eða meira hjá hinu
opinbera eða einkaaðila.
„Lagt er til að launagreiðslurnar
komi þá til frádráttar þeim eftirlaun-
um sem ákvörðuð eru samkvæmt
lögunum [um eftirlaun forseta Ís-
lands, ráðherra, alþingismanna og
hæstaréttardómara] og eldri lögum
til 65 ára aldurs,“ segir m.a. í grein-
argerð frumvarpsins.
Í greinargerðinni segir að með
breytingum, sem gerðar voru á fyrr-
greindum lögum árið 2003, hafi fyrr-
verandi þingmönnum og ráðherrum
verið unnt að hefja töku lífeyris enn
fyrr en áður, eða allt frá 55 ára aldri,
hafi þeir setið á Alþingi í sextán ár
eða gegnt ráðherraembætti í sex ár.
„Ólíklegt verður að telja að ætl-
unin hafi verið að gera þeim unnt að
tvöfalda jafnvel fjárhæð launa sinna
eftir að hafa setið á þingi með því að
fara t.d. í launað starf hjá hinu op-
inbera og njóta jafnframt greiðslna
úr lífeyrissjóði eða ríkissjóði, eins og
gildandi lög gera ráð fyrir allt frá 55
ára aldri. Flutningsmenn draga í efa
að sú breyting hafi í raun verið að
vilja Alþingis.“
Tilgangur laganna hafi verið að
auðvelda þingmönnum að hætta fyrr
í stjórnmálum, en ekki að gera þeim
kleift að njóta eftirlaunagreiðslna
samhliða launagreiðslum.
Réttur til eftir-
launa fyrir 65
ára aldur minnki
Í HNOTSKURN
» Tveir þingmenn Samfylking-arinnar hafa lagt fram frum-
varp um breytingar á eftir-
launalögunum svonefndu.
»Með frumvarpinu vilja þing-mennirnir koma í veg fyrir
að fyrrverandi þingmenn og ráð-
herrar geti frá 55 ára aldri notið
réttar til eftirlaunagreiðslna
samhliða launagreiðslum.
»Með lagabreytingum árið2003 var fyrrverandi þing-
mönnum og ráðherrum gert
kleift að hefja töku lífeyris fyrr
en áður, eða allt frá 55 ára aldri.