Morgunblaðið - 09.12.2006, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
HLJÓMSVEITIN Laser held-
ur tónleika á Rósenberg í kvöld
og hefjast þeir klukkan 23.
Tónleikarnir eru hluti af
þriggja vikna tónleikaferð La-
ser um Norðurlöndin, en sveit-
in hélt einnig tónleika á Rósen-
berg í gærkvöldi.
Laser spilar blöndu af djassi,
rokki og frjálsum spuna. Hún
var stofnuð í Gautaborg haust-
ið 2005 af finnska saxófónleik-
aranum Pauli Lyytinen og gítarleikaranum Sig-
urði Rögnvaldssyni. Þeir fengu svo til liðs við sig
norska kontrabassaleikarann Jo Berger Myhre
og sænska trommuleikarann Andreas Werliin.
Tónleikar
Seinni tónleikar
Lasers á Rósenberg
Hljómsveitin
Laser.
Á MORGUN klukkan 16 munu
þau Stefán Máni, Óskar Árni,
Yrsa Sigurðardóttir og Eiríkur
Guðmundsson lesa úr nýút-
komnum bókum sínum í stof-
unni á Gljúfrasteini. Slíkir upp-
lestrar eru orðnir að föstum lið
á aðventunni. Er upplestur
morgundagsinssá nnar í röð-
inni af þremur en dagskrána í
heild má nálgast á heimasíðu
Gljúfrasteins.
Aðgangur er ókeypis og allir velkomnir.
Í móttökuhúsi Gljúfrasteins er margmiðl-
unarsýning helguð ævi og verkum Halldórs Lax-
ness.
Upplestur
Ný verk lesin
upp á Gljúfrasteini
Stefán Máni
KVIKMYNDIN La cittá delle
donne frá 1980, eða Kvenna-
bærinn eins og hún hefur verið
kölluð á íslensku, verður sýnd í
Bæjarbíói í Hafnarfirði í dag
klukkan 16. Myndin er eftir
ítalska leikstjórann Federico
Fellini og segir frá Snáporaz,
sem leikinn er af Marcello
Mastroianni. Hann eltir konu
sem hann hrífst af í lest inn á
hótel þar sem hann lendir í yfirgengilegri kvenna-
ráðstefnu. Miðasala verður opnuð u.þ.b. hálftíma
fyrir sýningu og er miðaverð 500 krónur. Frekari
upplýsingar er að finna á heimasíðunni www.kvik-
myndasafn.is.
Kvikmyndir
Kvennabær Fellinis
í Bæjarbíói
Federico Fellini
Eftir Flóka Guðmundsson
floki@mbl.is
ÞAÐ ER vissulega áhyggjuefni að
ekki eru til aukaeintök af gömlum
dagskrárupptökum Ríkisútvarpsins
og að einu ein-
tökin sem til eru
liggi sum hver
undir skemmd-
um. Þetta segja
Þorgerður Katr-
ín Gunnarsdóttir
mennta-
málaráðherra og
Páll Magnússon
útvarpsstjóri.
Þau fullyrða þó
að það horfi til
betri vegar enda
taki nýr sam-
starfssamningur
milli stofnunar-
innar og mennta-
málaráðuneyt-
isins sérstaklega
á varðveislu-
skyldu RÚV.
„Það eru auð-
vitað ákveðnar
áhyggjur sem ég hef af þessu. Í
þessum gömlu upptökum eru fólgin
mikil menningarverðmæti og hluti
af okkar menningararfi,“ segir Þor-
gerður Katrín sem kveðst einnig
þekkja til málsins frá því hún starf-
aði við RÚV á sínum tíma. „Því
miður hefur þessu verkefni ekki
verið sinnt sem skyldi. En ég tel
mig hafa vissu fyrir því að það verði
farið í það á grundvelli þess samn-
ings sem liggur fyrir,“ en nýr
samningur milli menntamálaráðu-
neytisins og RÚV tekur gildi verði
frumvarp um RÚV að lögum.
Engin aukafjárveiting
Þorgerður Katrín segir að í
samningnum séu kvaðir á RÚV um
að gera ráðstafanir til að gera
hljóðrit og myndir ásamt handritum
aðgengileg almenningi. „Í öðru lagi
er kveðið á um að RÚV geri áætlun
um að koma eldra efni yfir á að-
gengilegt form til geymslu og fram-
tíðarnotkunar. Og RÚV á að birta
þá áætlun ekki síðar en í desember
2007,“ upplýsir hún og bætir því við
að í frumvarpi til laga um Rík-
isútvarpið sé stofnuninni gert að
varðveita frumflutt efni til fram-
búðar, eins og reyndar í núgildandi
lögum nr. 122/2000.
Aðspurð hvort til þurfi að koma
aukafjárveiting eyrnamerkt þessu
verkefni sérstaklega segir hún að
ekki sé gert ráð fyrir slíku í um-
ræddum samningi. „Með breyttum
lögum verður til aukið svigrúm til
að forgangsraða betur. Núverandi
stjórnendur [RÚV] hafa séð að þeir
geti gert þetta. Þess vegna eru þeir
reiðubúnir til að samþykkja samn-
inginn. Þetta er ein af þeim menn-
ingarlegu kröfum sem við leggjum
á herðar Ríkisútvarpinu og Rík-
isútvarpið verður þá að sinna.“
Efnið verði aðgengilegt
Páll Magnússon viðurkennir
einnig að ekki hafi verið gengið
fram af nægum krafti í að afrita
gamlar upptökur. „Eins og kom
fram [í Morgunblaðinu í gær] hefur
þó verið stöðug vinna í gangi um
skeið, en hins vegar ekki af nægi-
lega miklum þrótti. Það eru uppi
fyrirætlanir um að setja í þetta
stóraukinn kraft. Bæði er það í
tengslum við þennan nýja þjónustu-
samning og eins erum við að huga
að samstarfi við aðra aðila sem hafa
sýnt málinu áhuga.
Páll segir málið tvíþætt en bera
að sama brunni. „Annars vegar er
það varðveisluþátturinn, þ.e.a.s. að
upptökunum verði hreinlega forðað
frá skemmdum. Hinn hluturinn er
svo að gera aðgengilegt almenningi
það af þessu efni sem menn telja að
eigi ennþá erindi við samtímann.
Ég lít á það sem frumskyldu Rík-
isútvarpsins að opna þessa gull-
kistu. Leiðin til þess fellur saman
við varðveisluna, þ.e. að koma upp-
tökunum á stafrænt form.
Páll segist eiga sér þann framtíð-
ardraum að hægt verði að nýta nýj-
ustu tækni í þessum tilgangi; „að
fólk geti farið inn á vef RÚV, fundið
t.d. lestra Halldórs Kiljans Laxness
á Íslandsklukkunni, hlaðið þessu
niður á iPod-inn sinn og hlustað á í
næstu utanlandsferð.“
Að hans sögn er gert ráð fyrir
því í hinu nýja frumvarpi um RÚV
að hægt sé að fjármagna verkefnið
að hluta til með því að taka gjald
fyrir slíkan aðgang þegar þar að
kemur. Hann segir einnig að gert
sé ráð fyrir því í áðurnefndum
samningi að RÚV leggi aukna fjár-
muni í yfirfærsluverkefnið. „Ég lít á
þetta sem grundvallarmál.“
Menntamálaráðherra og útvarpsstjóri segja mikilvægt að varðveita upptökur RÚV
Gullkista sem
þarf að opna
Í HNOTSKURN
» Í Morgunblaðinu í gærkom fram að mikill meiri-
hluti gamalla upptakna er ein-
ungis til í einu og gjarnan við-
kvæmu eintaki, ýmist á
lakkplötum eða segulbandi.
» Í dag vinnur starfsmaður íhálfri stöðu að því að af-
rita gamlar upptökur RÚV yf-
ir á aðgengilegra og ending-
arbetra form.
» Tæknimenn við stofn-unina segja þörf á mun
umfangsmeiri aðgerðum til að
tryggja framtíð þeirra heim-
ilda sem þar leynast.
Morgunblaðið/Ásdís
Frá safninu Safnadeild Rík-
isútvarpsins geymir gríðarlegt
magn af upptökum úr dagskrá út-
varpsins og sjónvarpsins í gegnum
tíðina.
Varúð Í viðtali við tvo tækni-
menn RÚV í blaðinu í gær kom
fram að sum af eldri seg-
ulböndum RÚV eru orðin mjög
stökk og farin að morkna
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
Páll Magnússon
PÁLÍNA Jónsdóttir, leikkona, fær
góða dóma í The New York Times í
gær, fyrir leik sinn í söngleiknum
„Still Life With Commentator“ sem
sýndur er um þessar mundir í BAM
Harvey-leikhúsinu í Brooklyn. Í
blaðinu er það haft eftir höfundum
verksins, þeim Vijay Iyer og Mike
Ladd, að sýningin fjalli „um sýnd-
arveruleika umhverfis okkar“, en
gagnrýnandinn Nate Chinen bætir
því við að sú lýsing eigi ekki síst við
um „óráðskennda hringiðu fjöl-
miðlunar samtímans á sviðum
hörmunga og stríðsátaka“.
Árás á skilningarvitin
Gagnrýnandinn segir sýninguna
ekki vera í anda jólasýningar Radio
City, þrátt fyrir að vera mikið sjón-
arspil. Sýningin er „stormsveipur
orða, hljóðs, myndmáls og hreyf-
ingar, sem best verður lýst sem
árás á skilningarvitin“, segir hann.
„En það er auðvitað markmiðið:
verkið með þeim óþægilegu kennd-
um sem það vekur, heldur á lofti
spéspegli er afhjúpar upplýs-
ingaofhlæði menningar okkar.
Um hlut Pálínu Jónsdóttur í sýn-
ingunni segir m.a. að íslenska leik-
konan, „hafi boðið upp á velkominn
léttleika í [laginu] „Cyber-Nut Buc-
olia“, augljósri skrumskælingu af
Björk“.
Pálína
Jónsdóttir
vekur athygli
Fær góða dóma í The
New York Times
RÚSSNESKA njósnaranum fyrr-
verandi, Alexander Lítvínenko, og
örlögum hans verða gerð skil í sjón-
varpsþáttum á Channel 4 í Bret-
landi. Í frétt BBC um málið kemur
fram að handrit þáttanna verði
skrifað af Peter Kosminsky, en
hann mun einnig leikstýra þátt-
unum.
Hann hefur áður leikstýrt tveim-
ur þáttaröðum fyrir sjónvarp í
Bretlandi, „Warriors“, og „The
Project“.
Kosminsky hefur unnið til
tvennra Bafta-verðlauna fyrir „The
Government Inspector“, sem
fjallaði um dauða vísindamannsins
David Kelly.
Á sér enga hliðstæðu
Talsmaður Channel 4, Liza Mars-
hall, segir að leikstjórinn hafi allt til
að bera til að geta gert þessum ein-
staka efniviði skil. „Kringumstæð-
urnar við dauða Alexanders Lítv-
ínenko er ekki hægt að bera saman
við nokkuð annað í Bretlandi og sú
athygli sem dauði hans vakti bæði á
pólitíska sviðinu og meðal almenn-
ings á sér enga hliðstæðu“.
Lögregla í Bretlandi hefur stað-
fest að dauði Lítvínenkos, hinn 23.
nóvember síðastliðinn, er nú rann-
sakaður sem morð. En KGB-
njósnarinn fyrrverandi lést sem
kunnugt er úr eitrun tengdri geisla-
virka efninu polonium.
Þættir um
Lítvínenko
LEIKHÓPURINN Peðið frum-
sýndi í síðustu viku á Grand Rokk
söngleikinn Jólapera – helgileik-
urinn um Jósef frá Nasaret. Söng-
leikurinn
Jólapera er þriðja leikverkið sem
Peðið setur upp en áður hefur hóp-
urinn sýnt leikritið Lamb fyrir tvo
og söngleikinn Barpera. Báðar sýn-
ingarnar voru liður í Menning-
arhátíð Grand Rokk en leikhópurinn
samanstendur af fastagestum og
velunnurum staðarins.
Í þessu þriðja verkefni hópsins er
sjónum beint að Jósef og stöðu hans
á hinni helgu nótt. Þetta mann-
talsvesen á keisaranum hefur sett
allt hans líf úr skorðum og hann
neyðist til að halda upp í langt og
erfitt ferðalag með konu sína sem er
að því komin að fæða barn sem hann
á ekkert í. Gistihúsin eru öll full og
þau verða að hafast við í fjárhúsi þar
sem barnið fæðist. Þá hefst vægast
sagt óvenjulegur gestagangur engla
og vitringa svo Jósef þarf að taka á
öllu því jafnaðargeði sem hann á til.
Vegna vegna mikillar ásóknar
verður aukasýning kl. 20 nú á morg-
un, og þarnæsta sunnudag líka.
Uppselt er á fyrri sýninguna á
morgun kl. 18 og fáir miðar eru eftir
á sýninguna í næstu viku. Miða er
hægt að nálgast á Grand Rokk en
einnig er hægt að hringja þangað í
síma 551–5522.
Höfundur verksins er Jón Benja-
mín Einarsson og leikstjóri er Vil-
hjálmur Hjálmarsson. Tónlist er
samin af Björgúlfi Egilssyni og
Magnúsi Einarssyni sem jafnframt
sjá um tónlistarflutning ásamt Tóm-
asi M. Tómassyni.
Leiklist | Leikhópurinn Peðið á Grandinu
Jósef og jafnaðargeðið
Peðin Jólapera er þriðja leikverkið sem leikhópurinn Peðið setur upp.
♦♦♦