Morgunblaðið - 18.01.2007, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 2007 33
✝ Pétur Trausta-son fæddist í
Reykjavík 8. maí
1923. Hann andaðist
á heimili sínu, Mið-
leiti 1, 9. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Trausti
Ólafsson efnaverk-
fræðingur og María
Súsanna Ólafsson,
frá Klaksvík í Fær-
eyjum. Systur Pét-
urs eru Sigríður
Ása, f. 1922 og Jó-
hanna, f. 1936, báð-
ar búsettar í Færeyjum. Bróðir
hans Ólafur er látinn, f. 1939, d.
1966.
Eiginkona Péturs er Theodóra
Ásdís Smith, f. 5. júní 1927. Þau
gengu í hjónaband 17. desember
1948. Foreldrar hennar voru Ósk-
ar Smith pípulagningameistari og
Eggertína Magnúsdóttir Smith.
Börn Péturs og Theodóru eru: 1)
María húsmóðir, f. 1949, börn
hennar og Jóns Hauks Sigurðs-
sonar eru: a) Pétur, f. 1968,
kvæntur Þórhildi Þórhallsdóttur,
börn þeirra eru Aþena Mjöll, f.
1986 og Þórhallur Dagur, f. 1988,
og b) Maríanna, f. 1989. 2) Anna
Guðrún sjúkraliði, f. 1955. Synir
hennar og Þorgeirs Sigurðssonar
eru Haukur, f. 1980, kvæntur
Arndísi Þórarinsdóttur, og
Trausti, f. 1983, sambýliskona
Hildur Þórarinsdóttir. 3) Trausti
lyfjafræðingur, f.
1956, kvæntur Dag-
mar Sigríði Lúð-
víksdóttur lífeinda-
fræðingi. Dóttir
þeirra Valgerður
Dóra, f. 1986. Fyrir
átti Theodóra son-
inn Óskar Smith
Grímsson, f. 1945,
kvæntur Þrúði
Ólöfu Gunnlaugs-
dóttur og börn hans
eru Ásdís Krist-
björg og Bragi.
Pétur var fæddur
og uppalinn í Reykjavík. Hann út-
skrifaðist sem stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík
1943, Cand. med. frá Háskóla Ís-
lands 1953, með lækningaleyfi
1956 og sérfræðingaleyfi í augn-
lækningum 1960. Pétur hóf störf
á Vífilsstaðaspítala sumarið 1953
en var því næst staðgengill hér-
aðslæknis í Hólmavíkurhéraði, þá
kandídat á Landakotsspítala og á
Landspítalanum fram í desember
1955. Hann starfaði síðan í Dan-
mörku og Svíþjóð fram í október
1960, lengst í Kalmar. Hann var
starfandi augnlæknir í Reykjavík
frá desember 1960 til 1. júlí 1995
og gegndi ábyrgðarstörfum fyrir
Augnlæknafélag Íslands frá 1968
til 1978.
Útför Péturs verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Afi minn, Pétur Traustason, er
fallinn frá.
Hann var vandvirkur maður og
hagur. Í kjallaranum á Eiríksgöt-
unni átti hann dálítið verkstæði með
rennibekk þar sem hann smíðaði
hluti og gerði við, fjölskyldu sinni til
gagns og gleði. Hann var einnig fær
píanóleikari og hafði yndi af tónlist.
Þegar hann varð áttræður tókum við
barnabörnin okkur saman um að
leika fyrir hann eitt af eftirlætislög-
unum hans. Gátum við þá launað
honum örlítið fyrir margar notaleg-
ar stundir þar sem við hlustuðum á
hann leika.
Afi hafði sterkar taugar til Fær-
eyja og hélt tengslum við ættingja
sína þar. Sólginn var hann í fær-
eyskan mat og það var alltaf mikill
fengur þegar tókst að koma skerpi-
kjötslæri til landsins. Síðast fór
hann til Færeyja fyrir fimm árum,
ásamt öllum afkomendum sínum, á
stórt ættarmót. Það var góð ferð.
Afi tileinkaði sér nýja hluti alla
ævi. Snemma keypti hann sér sína
fyrstu tölvu og sótti tölvunámskeið.
Síðustu árin beitti hann tækninni til
að vinna að ættfræði og meðhöndla
gamlar ljósmyndir. Hann lærði einn-
ig að mála á efri árum og lá það vel
fyrir honum.
Margt kenndi afi mér, til dæmis
dálítið í færeysku og undirstöðuat-
riði í hljóðfæraleik. Mest lærði ég þó
ekki af því sem hann kenndi heldur
því sem hann var. Hann var vand-
aður og heilsteyptur maður. Hlé-
drægur var hann og orðvar en laun-
fyndinn og spaugsamur þegar sá
gállinn var á honum. Ævinlega var
gott að leita til hans því að hann
hafði sjálfur slíkt jafnaðargeð að öld-
ur í sálinni lægðust af að sækja hann
heim. Hans er sárt saknað.
Haukur Þorgeirsson.
Fyrir nokkrum árum var ég
staddur í boði hjá foreldrum mínum.
Þá hnippti í mig gamall vinur þeirra,
benti á afa og sagði eitthvað á þá leið
að þarna færi nú maður sem glaður
gæti litið yfir farinn veg. Honum
hefði farnast vel í lífinu, ætti góða og
heilbrigða fjölskyldu og hefði lifað
lífinu í sátt við Guð og menn. Mér
finnast þetta vera svo virkilega mikil
orð að sönnu. Mér finnst þetta lífs-
hlaup vera til eftirbreytni á þann
hátt að mér finnst að afi, og auðvitað
amma líka, hafi lifað ótrúlega spenn-
andi lífi, en þó á eitthvað svo látlaus-
an hátt. Og mér finnst ég vera svo
sérlega lánsamur að hafa svo oft
fengið að vera þátttakandi í þessu
góða lífshlaupi.
Þegar ég var lítill var ég mjög
mikið hjá ömmu og afa og heimili
þeirra á Eiríksgötu 6 var uppspretta
stórra og smárra ævintýra sem eru
ljúf í minningunni. Það var mikil
gæfa fyrir ungan dreng að hafa
ömmu og afa við höndina enda var
ég ekki gamall þegar ég ákvað fyrst
að taka mér ferð á hendur og kíkja í
heimsókn á þau á efri hæðina upp á
eigin spýtur. Um miðja nótt náði ég
að príla upp stigann og alla leið upp
á loft inn í svefnherbergið þeirra.
Þetta væri ekki mjög merkilegt
nema fyrir þær sakir að ég var innan
við eins árs og ekki farinn að ganga.
Seinna þegar ég var fluttur frá þeim
kom það ósjaldan fyrir að ég hringdi
í þau og spyrði hvort þau gætu ekki
sótt mig og hvort ég gæti ekki búið
hjá þeim. Þetta gerðist gjarnan í
kjölfar einhverrar uppákomu þar
sem mér fannst ég beittur argasta
óréttlæti á heimilinu (það sem ég fór
seinna sjálfur að kalla uppeldi). Oft-
ast voru málin lempuð símleiðis og
lítið varð úr flutningum.
Amma og afi voru mikið ævintýra-
fólk og þvældust um landið með
tjaldvagn, sennilega löngu áður en
það varð verulega móðins. Tjald-
vagninn var glæsileg græja og það
fór ekki illa um lítinn snúð, dúðaðan
„á milli“ í tjaldvagninum. Í þessum
reisum var gjarnan rennt fyrir fisk
og amma var þar enginn eftirbátur
afa. Einhverju sinni var ákveðið að
hafa mikið við og tryggja að „sá
stóri“ næðist. Garðurinn við Eiríks-
götuna var vökvaður rækilega og um
nóttina var svo farið á spennandi
veiðar með vasaljós og krukkur.
Fengurinn voru sérlega feitir og
sællegir ánamaðkar sem mokveidd-
ist á, við veiddum yfir 150 fiska í
einni ferð! Þetta var þvílíkt ævintýri
sem oft er minnst.
Afi hafði mikinn skilning á að ung-
ir drengir þurfa sætt í góm og þegar
ég gisti á Eiríksgötunni var það fast-
ur liður að farið væri í sjoppuna og
oftast var það afi sem fór með mér.
Sennilega hefur afi vitað að gotterí-
isátið væri ekki gott fyrir holdafarið
því hann kenndi mér að valhoppa
þessa leið í sjoppuna og við fórum
því þessa leið með þessu undarlega
og sniðuga ganglagi. Kannski hefur
einhverjum aðsjáandi þótt kindugt
að sjá virðulegan lækninn skoppa
svona á leið í sjoppuna en afa var
greinilega alveg sama um það.
Afi var mikill tónlistarmaður og
stundir við píanóið við söng og spil
voru honum og okkur hinum kærar.
Einhverju sinni fann ég blokkflautu
heima hjá ömmu og afa og fannst
það alls ekki úr vegi að ég spilaði á
þetta hljóðfæri með afa. Þetta gerði
ég við hvert tækifæri og fannst ég
bara nokkuð góður, ég kunni að
sjálfsögðu ekkert að spila á blokk-
flautu. Það er til marks um góð-
mennsku og ást afa míns á dóttur-
syninum að hann lét þetta samspil
eftir mér og lét sér vel líka þó senni-
lega hafi þetta spilerí látið hörmu-
lega í eyrum. Seinna átti ég eftir að
læra svolítið á gítar og þá spiluðum
við stundum saman gömul og góð
lög. Ég held og vona að ég hafi bætt
blokkflautugargið með því.
Afi átti ættir að rekja til Færeyja
og þann frændgarð ræktaði hann,
ekki síst í gegnum systur sínar sem
þar búa. Sumarið 2002 fórum við, öll
stórfjölskyldan, saman til Færeyja
og sú ferð mun seint líða úr minni.
Það var stórkostlegt að kynnast
þeirri einstöku fjölskyldu sem afi til-
heyrði og skoða stórbrotnar eyjarn-
ar. Það var einstaklega eftirminni-
legt að gera þetta öll saman og ég
held að afa hafi þótt sérstaklega
vænt um að við skyldum gera þetta
einmitt svona, öll saman.
Afi lifði löngu og viðburðaríku lífi.
Hann upplifði margvíslega hluti sem
kannski fæstir reyna, bjó til dæmis
um árabil í útlöndum og stundaði
þar nám, hann reyndi það að búa úti
á landi þó hann væri Reykvíkingur í
húð og hár, en þar bjó hann lengst
af. Ég efast ekki um að afi lítur sátt-
ur yfir farinn veg. Ég er ákaflega
þakklátur fyrir að hafa fengið að
fara hluta af þessum vegi með afa
mínum, margt í lífi hans er mér til
eftirbreytni og ég veit að ég er svo
ótrúlega heppinn að hafa átt slíkan
afa, það er ekki sjálfgefið. Ég kveð
afa minn með djúpu þakklæti og
virðingu.
Pétur Jónsson.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífsins
degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem gleymist
eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að kynnast
þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir.)
Í dag er til moldar borinn Pétur
Traustason svili minn og vinur. Við
kynntumst fyrir tæpum sextíu árum
er fjölskyldur okkar byrjuðu búskap
á sitt hvorri hæðinni við Laugaveg-
inn. Pétur og Dódó með sitt elsta
barn og við Magnús með okkar elstu
dóttur. Þetta var rólegheita líf sam-
anborið við eril nútímans. Pétur var
mikill mannkostamaður, traustur,
samviskusamur og heilsteyptur, allt-
af sjálfum sér samkvæmur. Hann
lagði stund á læknisfræði.
Þau hjón fluttust til Hólmavíkur
þar sem Pétur gerðist héraðslæknir.
Þar eignuðust þau vini á hverjum
bæ. Síðar lá leiðin til Svíþjóðar til
frekara náms og starfa. Heimkomin
til Íslands hafði fjölgað í barnahópi
okkar beggja. Pétur hóf störf sem
augnlæknir við góðan orðstír auk
þess sem hann var heimilislæknirinn
okkar í Hvassaleitinu. Hann bar vel-
ferð okkar fyrir brjósti, kom ætíð ef
með þurfti, á nóttu sem degi.
Við ferðuðumst um landið með
tjald, prímus, veiðistengur og börn.
Þetta voru dýrðardagar sem allir
minnast með gleði. Ekkert tiltöku-
mál var þeim hjónum að taka að sér
barn eða ungling í nokkrar vikur ef
ég sigldi með Magnúsi. Ljúf-
mennska hans var þannig að börnin
hændust að honum, litu upp til hans
og urðu vinir þeirra hjóna. Hið ró-
lega og trausta fas hans laðaði fólk
að honum og ósjaldan staldraði hann
við þar sem einhver var minnimátt-
ar.
Pétur lagði sig allan fram þegar
hann sinnti sjúklingum sínum og
alltaf hlýddu krakkarnir hans ráð-
leggingum. Einhverju sinni brá þó
svo við að Pétur hafði gefið lyfseðil
við einhverri slæmsku og við eftir-
grennslan komist að því að enn hafði
lyfið ekki verið sótt í apótekið.
Þyngdist þá brúnin á Pétri sem
sagði með þunga í röddinni að það
mætti auðvitað reyna að setja seð-
ilinn undir koddann og sofa á hon-
um.
Pétur var ákaflega músíkalskur
og söngvinn. Oft á kvöldin að lokn-
um löngum lestri námsbóka tók
hann fram fiðluna og spilaði okkur
nágrönnunum til yndisauka. Seinna
eignaðist hann píanó og oft var
sungið og spilað öllum til ánægju.
Já, við glöddumst oft og sungum
saman þegar við vorum ung og nótt-
in var ennþá ung. Pétur gaf af sjálf-
um sér og þau bæði hjónin – vinum
sínum og fjölskyldu. Gestrisni og
greiðvikni var þeirra merki og það
var „Flott“ í boðunum á Eiríksgöt-
unni. Og hjónabandið var með arf-
brigðum farsælt. Þau gáfu hvort
öðru og þáðu hvort af öðru, þau voru
hvort öðru allt.
Við eigum Pétri Traustasyni
margt að þakka. Hann auðgaði til-
veruna með umhyggju sinni, hrein-
skiptni og glaðværð. Mágkona mín
Dódó, börnin og tengdabörnin sjá nú
á bak eiginmanni, föður og afa sem
bar umhyggju fyrir þeim og gladdist
með þeim í velgengni þeirra. Ég veit
að lífsstíll hans og heilræði verða
þeim ætíð styrkur og hvatning til
framtíðar. Við geymum kærar minn-
ingar og ég sendi ástvinum innilegar
samúðarkveðjur.
Sigríður Smith.
Látinn er í Reykjavík vor kæri
kollega, Pétur Traustason. Pétur
starfaði sem augnlæknir í Reykjavík
í nær fjóra áratugi en hafði áður
stundað sérnám í augnlæknisfræði í
Danmörku og Svíþjóð. Pétur var
hluti af fámennum hópi vel mennt-
aðra augnlækna sem lögðu grunn að
bættri lýðheilsu Íslendinga og
blinduvörnum á síðari hluta síðustu
aldar og ruddu þá braut sem við
sporgöngumenn þeirra nú göngum.
Pétur starfaði sem augnskurðlæknir
á Hvítabandinu og rak sjálfstæða
augnlækningastofu í Reykjavík um
áratuga skeið. Hann fór reglulega í
augnlæknaferðir til Austurlands um
árabil. Sjúklingar Péturs mátu
augnlækni sinn mikils, enda var
hann þolinmóður og hlýr. Pétur var
nákvæmur og vandvirkur og nálg-
aðist viðfangsefnin af þekkingu og
yfirvegun. Hann hélt þekkingu sinni
vel við, hafði gaman af bollalegging-
um um fagið og var óhræddur við að
nýta sér það nýjasta og besta í augn-
lækningum. Hann hélt þessu áfram,
jafnvel eftir að hann hætti læknis-
störfum, mætti vel á fyrirlestra og
fundi og miðlaði yngri augnlæknum
af reynslu sinni og yfirgripsmikilli
þekkingu. Pétur var mikils metinn
meðal kollega sinna og gegndi trún-
aðarstörfum fyrir íslenska augn-
lækna, var meðal annars formaður
Augnlæknafélags Íslands 1976–
1978.
Með Pétri er genginn hinn ljúfasti
kollega, heiðursmaður í læknastétt,
sem verður lengi minnst meðal ís-
lenskra augnlækna.
Að leiðarlokum, þökkum við Pétri
ánægjulegt samstarf og vináttu.
Við sendum Theodóru, eiginkonu
hans, og börnum þeirra og öðrum
ættingjum samúðarkveðjur.
Með kveðju frá læknum og starfs-
mönnum Augndeildar Landspítala –
háskólasjúkrahúss.
Einar Stefánsson augnlæknir,
Friðbert Jónasson augnlæknir,
Haraldur Sigurðsson augnlækn-
ir, Ólafur Grétar Guðmundsson
augnlæknir.
Enn fækkar í stúdentahópnum frá
1943, nú seinast við fráfall Péturs
Traustasonar augnlæknis. Hann var
sonur Trausta Ólafssonar efnaverk-
fræðings og Maríu Súsönnu Ólafs-
son, f. Petersen, færeyskrar konu,
er lengi bjuggu við Eiríksgötu í
Reykjavík, á fallegu heimili í hinu
stæðilega húsi þeirra, er seinna varð
heimili þeirra Péturs og Theódóru.
Þangað áttum við hjónin, ég og
Kristjana læknir, oft erindi því að
húsfreyjan færeyska, María Sús-
anna hélt þar uppi mikilli glaðværð,
meðan hennar naut við. Pétur sótti
margt til hennar, slíkur gleðimaður
sem hann var, tók jafnan mikinn
þátt í söng okkar bekkjarsystkin-
anna, þegar komið var saman, ekki
sízt á ferðalögum.
Alls þessa er gott að minnast, og
flyt ég nú, við fráfall Péturs, Theo-
dóru og fjölskyldunni innilegar sam-
úðarkveðjur.
Finnbogi Guðmundsson.
Pétur Traustasonmanni sínum, eftir að hún hættistörfum fyrir tæpum fjórum árum.
Fyrir hönd starfsfólks Röntgen-
deildar og annars samstarfsfólks hjá
Krabbameinsfélagi Íslands færi ég
eftirlifandi eiginmanni og öðrum ást-
vinum Erlu innilegar samúðarkveðj-
ur. Blessuð sé minning hennar.
Baldur F. Sigfússon.
Sofðu vært hinn síðsta blund,
uns hinn dýri dagur ljómar,
Drottins lúður þegar hljómar
hina miklu morgunstund.
Verði, Drottinn, vilji þinn,
vér oss fyrir honum hneigjum,
hvort vér lifum eða deyjum,
veri hann oss velkominn.
(Valdimar Briem)
Þú barst aldurinn vel, rösk og kvik
í hreyfingum og við héldum að þú
yrðir eldgömul. Þú heimsóttir dóttur
mína á spítala í sumar og talaðir um
að þér fyndist þú vera farin að finna
fyrir aldrinum, værir komin á seinni
part ævinnar. Mér fannst þetta frá-
leitt en leiddi hugann eitt augnablik
að því að lífið gæti orðið án þín en
vildi ekki hugsa það til enda. Það er
erfitt að sjá að baki þér en æðri mátt-
arvöld ákváðu að þinn tími væri kom-
inn og einn dag í haust fékkstu að
vita að rétt framundan væru lokin.
Fyrir rúmum tuttugu árum stundaði
ég nám á Laugarvatni fjarri heima-
högum og átti þá alltaf athvarf hjá
ykkur Gústa. Það var oft gott að
komast frá heimavistarlífinu og satt
að segja veit ég ekki hvernig ég hefði
farið af án ykkar. Ævistarf þitt var
hjúkrun og í slíku álagsstarfi veitir
ekki af dugnaðarforkum eins og þér.
Einhvern veginn einkenndi þetta þig
alltaf, fljót að hugsa og gerðir allt af
vandvirkni með ákveðnum og snögg-
um hætti. Fjölskylduboðin verða
tómleg án þín en þú munt alltaf eiga
stað í hjarta okkar. Við Atli og börn-
in þökkum samfylgdina, og væntum-
þykjuna í garð okkar. Foreldrar
mínir, systkini og fjölskyldur þeirra
senda einnig kveðju sína og bestu
þakkir fyrir góðsemi og hlýhug í
gegnum tíðina. Guð blessi minningu
þína kæra frænka.
Hafdís Halldórsdóttir.
Lækkar lífdaga sól
löng er orðin mín ferð.
Fauk í faranda skjól,
feginn hvíldinni verð.
Guð minn, gefðu þinn frið,
gleddú og blessaðu þá,
sem að lögðu mér lið.
ljósið kveiktu mér hjá.
(Herdís Andrésdóttir)
Við Sesar elskum þig, Sævar. Guð
geymi þig.
Anna.
Farðu í friði vinur minn kær.
Faðirinn mun þig geyma.
Um aldur og ævi þú verður mér nær.
Aldrei ég skal þér gleyma.
Svo vöknum við með sól að morgni.
Svo vöknum við með sól að morgni.
Þar sem englarnir syngja sefur þú.
Sefur í djúpinu væra.
Við hin sem lifum,lifum í trú,
að ljósið bjarta skæra
veki þig með sól að morgni,
veki þig með sól að morgni.
(Bubbi Morthens)
Hvíldu í friði.
Fjölskyldu Sævars færum við okk-
ar innilegustu samúðarkveðjur.
Megi Guð styrkja ykkur í sorginni.
Íris og Katrín.
Elsku Sævar þegar ég heyrði fyrst
að þú værir dáinn vildi ég ekki trúa
því, það var eins og eitthvað vantaði í
hjartanu mínu, þú varst alltaf svo
góður við mig þó að ég hitti þig nú
ekki oft. Til dæmis gafst þú mér jóla-
sokkinn þinn til að setja í gluggann af
því mér fannst hann svo flottur.
Hvíldu í friði og nú geturðu verið hjá
Brynjari litla bróður þínum og passað
hann vel. Ég mun aldrei gleyma þér,
elsku Sævar.
Þín frænka
Sigrún Elva.