Morgunblaðið - 02.03.2007, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 2. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Hrefna SvavaÞorsteinsdóttir
fæddist í Reykjavík
22. janúar 1932.
Hún lést á Landspít-
alanum við Hring-
braut 25. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Þorsteinn Jóhann-
esson, f. 1901, d.
1981 og Guðlaug
Þorláksdóttir, f.
1902, d. 1946. Bróð-
ir Svövu er Ragnar
Hilmar, kvæntur
Hrefnu Kristjánsdóttur. Þorsteinn
Jóhannesson kvæntist aftur Guð-
ríði Sæmundsdóttir og átti hún
fyrir dótturina Sigríði Theodóru
sem er uppeldissystir Svövu.
Svava giftist Úlfari Kristjáni
Írís Hrönn Einarsdóttir, f. 1982,
sonur hennar Ívan Elí, f. 2005 og
c) Ragnhildur, f. 1985. 3) Þor-
steinn Jóhannes, f. 1957, dætur
hans Halla María, f. 1987, og Alex-
andra, f. 1997.
Árið 1971 giftist Svava eftirlif-
andi maka sínum, Eyjólfi Arthúrs-
syni málarameistara, f. 1926. Eyj-
ólfur átti fyrir 8 börn með fyrri
eiginkonu sinni, Guðrún Ingi-
mundardóttur, f. 1929, d. 1963.
Svava og Eyjólfur áttu síðan sam-
an uppeldisdótturina Eyrúnu
Gunnarsdóttir, f. 1972, d. 1999.
Svava vann hinn ýmsu störf í
gegnum tíðina. Lengst af vann
hún þó í efnalauginni í Grímsbæ
ásamt því að vera húsmóðir.
Útför Hrefnu Svövu verður
gerð frá Bústaðakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.
Svanberg Kristjáns-
syni, f. 7. desember
1930, d. 24. febrúar
1963 og eignuðust
þau þrjú börn, þau
eru: 1) Guðlaug
Ragnhildur, f. 1952,
d. 1987, maki Hinrik
Sigurjónsson, f. 1950,
börn þeirra Úlfar, f.
1972, hans sonur
Björn Hinrik, f. 2005,
og Ruth, f. 1975,
dóttir hennar Herdís
Hallsteinsdóttir, f.
2000. 2) Guðrún Unn-
ur, f. 1955, maki Gísli Árnason, f.
1955, börn þeirra þrjú a) Hrafn-
hildur, f. 1976, maki Magni M.
Bernhardsson, f. 1974, börn þeirra
Viktoría, f. 2002, og Lúkas Magni,
f. 2005, b) Árni, f. 1980, unnusta
Elsku amma mín nú er komið að
kveðjustund, ýmsar minningar og
góðar stundir rifjast upp í huga mér
á meðan ég skrifa þessi kveðjuorð til
þín. Ég man þegar þú sagðir mér að
þú ætlaðir aldrei að fara í Smára-
lindina, en ég náði einhvern veginn
að plata þig með mér í Smáralindina
í fyrra, og þér fannst það svo gam-
an.
Ég á margar góðar minningar af
okkur saman og gæti talið endalaus
upp en þeir voru ófáir bíltúrarnir
sem við áttum saman, okkur þótti
báðum mjög vænt um þann tíma
sem við áttum þar. Annan hvern
laugardag baðstu mig að fara í nam-
milandið í Hagkaup til að kaupa
nammi sem þér þótt svo gott, að fá
bland í poka. Ég kom til þín næstum
daglega og átti mjög góðar stundir
með þér, alltaf þegar að ég kom
varstu tilbúin að hlusta á mig, gefa
mér góð ráð og svo varstu líka alltaf
að gefa mér eitthvað fallegt, við vor-
um eins og bestu vinkonur. Mér
þykir vænt um allar samverustund-
irnar sem við áttum saman, ég mun
varðveita þær og allar minningarnar
um þig í hjarta mínu, elsku amma.
Þín
Ragnhildur.
Elsku amma, margar minningar
koma upp í huga okkar þegar við
hugsum til þín.
Ásgarðurinn kemur efst í huga,
þar var alltaf gott að koma og vera,
við fundum líka alltaf að þar vorum
við meira en velkomnar. Margt höf-
um við brallað í Ásgarðinum um tíð-
ina og þaðan eigum við ómetanlegar
minningar, t.d. var bingóið alltaf
vinsælt og þegar við hjálpuðum ykk-
ur afa við sökkugerðina eða fengum
að setja pening í apann sem vakti
alltaf mikla lukku.
Einnig gerðum við það oft okkur
til gamans að labba til þín í vinnuna
og heilsa upp á þig þar sem þú
vannst í fatahreinsuninni í Grímsbæ.
Þið afið eigið líka yndislegt hjól-
hýsi uppi í Skorradal þar sem við
eyddum mörgum góðum sumrum.
Þar var oft glatt á hjalla og endalaus
afþreying í boði. Þar spiluðum við
mikið yatzy, óðum í læknum, höfð-
um það notalegt í hengirúminu uppi
í trénu, bátsferðir á Skorradalsvatni
og ekki má gleyma ferðaklósettinu
góða sem fær okkur alltaf til að
brosa.
Við erum stoltar og þakklátar fyr-
ir að hafa fengið að njóta þess tíma
sem við fengum saman og munum
varðveita minningar um þig í hjört-
um okkar að eilífu.
Elsku afi, takk fyrir að hafa hugs-
að svona vel um ömmu öll þessi ár
og guð gefi þér styrk á þessum erf-
iðu tímum.
Með söknuði kveðjum við þig,
elsku amma, það verður allt öðruvísi
án þín en við vitum samt sem áður
að þér líður vel þar sem þú ert núna.
Þínar
Hrafnhildur og Ruth.
Ég var 12 ára þegar ég kynntist
Svövu og Úlfari. Þau bjuggu þá á
Vesturgötunni í örsmárri tveggja
herbergja íbúð með börnin sín þrjú.
Þrátt fyrir þrengsli munaði þau ekki
um að taka mig, ókunnugan krakk-
ann, inn á heimili sitt og ekki bara
það heldur létu mig finnast ég vera
velkomin í hópinn. Svava mín var þá
einungis 27 ára gömul með sín 3
börn og svo mig. Var ég hjá þeim í
tvo mánuði í það sinnið.
Haustið eftir, á fermingarárinu
mínu, flutti ég svo aftur til Svövu.
Bjuggu þau Svava og Úlfar þá í
sumarbústað við Kársnesbraut í
Kópavogi er foreldrar Úlfars höfðu
reist á þeim tíma er Kópavogur tald-
ist sveit. Bústaðurinn var svo lítill að
hann kæmist fyrir inni í meðal nú-
tímabílskúr. Til marks um stærðina
var eldhúsgólfið nánast bara lúga
niður í kjallara þar sem salernisað-
staðan var, stofan var á stærð við
meðal barnaherbergi í dag og svo
eitt svefnherbergi með gólfplássi á
stærð við fimmeyring. Inn í þessar
aðstæður buðu þau mig, alls óskylda
og ótengda, velkomna. Á þessum
tíma var Úlfar sjómaður og mikið í
burtu og þegar hann var að heiman
var minn svefnstaður holan hans.
Var ég þar hjá þeim í ár og sá Svava
um ferminguna mína.
Eftir að Úlfar heitinn lést langt
um aldur fram kynntist Svava Eyj-
ólfi, ekkli með 7 börn á framfæri og
gekk hún þeim í móðurstað. Þannig
kona var Svava.
Með þessum fátæklegu línum vil
ég minnast Svövu fóstru minnar og
þakka henni fyrir uppeldið. Þrátt
fyrir að ekki hafi verið mikið sam-
band á milli okkar hin síðari ár þá
hef ég alla tíð litið á Svövu sem
fóstru mína og börnin hennar þau
Gullu, Unni og Steina sem fóstur-
systkin mín en allar litlu minninga-
perlurnar sem ég á frá veru minni
hjá Svövu og hennar fjölskyldu ætla
ég að geyma fyrir mig. Og þó ég nyti
ekki nema um skamman tíma þess
uppeldis eru það gæðin og góðvildin
sem skipta máli þegar upp er staðið.
Valdís Tómasdóttir.
Elsku Svava. Þú gekkst mér í
móður stað þegar ég var ung að ár-
um. Þú varst ávallt hrein og bein, en
með stórt hjarta. Eftir að hafa búið
með pabba í Ásgarðinum til fjölda
ára rættist langþráður draumur
ykkar um að komast í íbúð á einni
hæð. Þið náðuð að vera hér í 17
mánuði í Sóleyjarrimanum og þú
naust þess að horfa á fjallafegurðina
allt um kring.
Er ég fluttist til ykkar 22. des.
síðastliðinn til að hjálpa þér og
pabba í veikindum þínum þóttu mér
það forréttindi. Ég vissi að þú hafðir
áhyggjur af því hvernig pabba
reiddi af þegar þú kveddir þennan
heim.
Í gegnum árin höfum við haft
mikla ánægju af spilamennskunni
okkar og ekki léstu veikindin þín
aftra því að þeirri siðvenju var hald-
ið áfram meðan kraftar þínir leyfðu.
Þú kenndir mér margt á þessum
fáu dögum. Fárveik kenndir þú mér
að útbúa leiðisskreytingar, og þegar
ég sagði að ég hefði ekki græna
fingur þá sagðir þú að ég gæti þetta
víst, allt væri hægt ef viljinn væri
fyrir hendi. Þú kenndi mér líka að
loka, en það var einkahúmor hjá
okkur sem ég skil núna.
Að lokum minnist ég með mikilli
gleði gamlárskvölds þegar við vökt-
um fram á nótt í fallegu veðri við
spilamennsku og það var líkt og
engin veikindi hrjáðu þig. Þú manst
að veifa mér á næstu áramótum
þegar við pabbi horfum á flugeldana
svífa með Esjuna í baksýn. Takk
fyrir allt.
Ásta St.
Hrefna Svava Þorsteinsdóttir
✝ Ásta Bjarna-dóttir fæddist á
Húsavík 16. febr-
úar 1922. Hún lést
23. febrúar sl.
Foreldrar Ástu
voru Bjarni Bene-
diktsson, kaup-
maður á Húsavík, f.
29. september
1877, d. 24. júní
1964, og Þórdís Ás-
geirsdóttir f. 30.
júní 1889, d. 23.
apríl 1965.
Systkini Ástu
voru Ásgeir, Benedikt, Ragn-
heiður, Stefán, Gunnar, Vern-
harður, Regína Magdalena,
Kristín, Bryndís, Þórdís, Hansína
Margrét, Rannveig Karólína,
Bjarni Benedikt og Baldur, fóst-
ursystir Þóra Ása Guðjohnsen.
Eftirlifandi systkini eru Ragn-
heiður, Þórdís, Bryndís, Baldur
og Þóra Ása.
29. september 1947 giftist Ásta
Margrét f. 31. júlí 1948.
Björg, f. 23. júlí 1950, maki
Freysteinn G. Jónsson, f. 21.
febrúar 1955. Börn Bjargar af
fyrra hjónabandi eru Þórður Ás-
kell Magnússon, f. 18. nóvember
1967, maki Dóra Henriksdóttir;
Kjartan Magnússon, f. 1. október
1976, d. 6. janúar 1999, og Ásta
Margrét Magnúsdóttir, f. 18. maí
1978, d. 23. október 2003.
Sæunn, f. 24. desember 1956,
maki Guðmundur Jónsson, f. 28.
júlí 1955. Börn þeirra eru Hildur,
f. 22. maí 1980, sambýlismaður
Guðmundur Bjarni Ólafsson, og
Tryggvi, f. 31. mars 1983.
Ásta, f. 22. febrúar 1960, maki
Vigfús Erlendsson, f. 26. febrúar
1955. Börn þeirra eru Björg, f. 2.
nóvember 1985, og Erlendur, f.
22. maí 1990.
Fyrir hjónaband starfaði Ásta
sem símamær hjá Landssíma Ís-
lands og við skrifstofustörf í New
York. Eftir lát Kjartans starfaði
hún m.a. sem auglýsingastjóri
hjá Vikunni og starfsmaður
Landsbanka Íslands.
Ásta verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni 2. mars kl. 15.
Kjartani Sæmunds-
syni, kaupfélags-
stjóra í Reykjavík, f.
6. apríl 1911, d. 24.
apríl 1963. Sam-
býlismaður Ástu frá
1974 var Atli R.
Ólafsson, forstjóri
Atson leðuriðju, f. 4.
mars 1913, d. 31. júlí
1985.
Börn Ástu og
Kjartans eru Bjarni
Þór, kjörsonur
Kjartans, f. 22. febr-
úar 1940, d. 24. jan-
úar 1990. Maki Bjarna var Hrafn-
hildur Björnsdóttir, f. 1.
nóvember 1940; synir þeirra eru
Kjartan Þór, f. 17. desember
1959, maki Þórey Sigurðardóttir;
Birgir, f. 18. júlí 1962, maki
Rannveig Guðmundsdóttir; Geir,
f. 8. júní 1964, maki Ásta Helga
Viðar; Baldur, f. 29. júlí 1977,
maki Ingibjörg Guðmundsdóttir.
Sonarbarnabörn Ástu eru sjö.
Systkinahópurinn í Bjarnahúsi á
Húsavík var stór, alls eignuðust
amma Þórdís og afi Bjarni 15 börn
en 13 þeirra komust til fullorðins-
ára, auk þeirra var ein fóstursystir.
Móðir mín mótaðist mjög í skapi við
að alast upp í svona stórum barna-
hóp, það er oft talað um að miðju-
börn séu erfið en hún skildgreindi
sig sjálf alltaf sem níundu að ofan
og sjöttu að neðan og er óhætt að
segja að hún hafi ekki alltaf verið
auðveld í samskiptum sínum við
hvort sem var um ræða systkini sín
eða aðra. Móðir mín tók sínar
ákvarðanir og þá skipti engu máli
hvernig þær komu við aðra, hún
stóð með sjálfri sér í einu og öllu og
var ekki haggað þegar hún hafði
gert upp hug sinn.
Foreldrar mínir kynntust í New
York en þar störfuðu þau bæði um
nokkurra ára skeið. Hún taldi það
hafa verið sína mestu gæfu að kynn-
ast föður mínum Kjartani Sæ-
mundssyni. Faðir minn var mjög
bókelskur og var það hann sem
kenndi móður minni að njóta bók-
mennta. Ég man eftir þeim á góðum
dögum fyrir tíma sjónvarpsins les-
andi saman og upphátt hvort fyrir
annað. Eftir að hún missti sjónina
hlustaði hún á allt sem hún náði í á
blindrabókasafninu, ef hún var mjög
ánægð þá átti hún til að hringja í
höfunda og lesara til að ræða inni-
hald bókanna, uppáhaldslesari
hennar var Sigurður Skúlason og
spjallaði hún oft við hann, eitt sinn
þegar hún ætlaði að ná tali af Sig-
urði kom konan hans í símann og þá
notaði hún tækifærið til að þakka
henni fyrir að fá að hafa eiginmann
hennar sjá sér á nóttunni.
Móðir mín var mjög músikölsk,
spilaði mikið á píanó og hin síðari ár
eftir að hún missti sjónina var eins
og hún öðlaðist dýpra næmi fyrir
tónlistinni, hún þurfti ekki annað en
að heyra lag einu sinni í útvarpinu
til að geta leikið það eftir, þó kom
það fyrir að hún hringdi niður í út-
varp og sagði „Heyrðu vinur, viltu
spila aftur lagið sem þú varst að
spila áðan, ég náði ekki alveg miðju-
kaflanum“. Dísella frænka okkar
fékk hana stundum til að spila fyrir
eldriborgara og það fannst henni
mjög skemmtilegt en sjálf upplifði
hún sig aldrei tilheyra þeim hóp.
Ekki er hægt að minnast mömmu
án þess að tala um pólitíkina, hún
var alla tíð afar vinstrisinnuð og
hringdi gjarna í þingmenn til að
leiðbeina þeim og stundum skamma
þá ef henni fannst þeir ekki sinna
sínum málum nógu vel. Það var eitt
og annað sem henni fannst erfitt að
skilja við í tómri vitleysu svo ekki sé
nú talað um Bush forseta, stríðs-
reksturinn og allt það sem er að
gerast í hinum ýsmu heimshlutum.
Henni var eiginlega ekkert óvið-
komandi, þurfti að hafa skoðun á
öllu og stjórn á eins mörgu og hún
komst yfir að ráðskast með, það eru
fáar stofnanir sem hún hefur ekki
hringt í til að leggja orð í belg, m.a.
hringdi hún í veðurstofustjóra og
spurði hann af hverju verðurfrétt-
irnar á Rás 1 þyrftu að vera svona
leiðinlegar.
Gangan með henni mömmu hefur
ekki alltaf verið dans á rósum en
það var oft skemmtilegt og ég á
ekki betri ósk henni til handa en að
hún hafi fundið frið í hjarta sínu.
Núna hefur hún fengið sína hinstu
ósk uppfyllta
Margrét Kjartansdóttir.
Ásta Bjarnadóttir var ekki ein af
þeim sem settust niður með prjóna
sína og létu sem minnst fyrir sér
fara þegar aldurinn færðist yfir.
Það brann eldur í æðum hennar
fram á síðustu ár, hún hafði áhuga á
öllu sem í kringum hana var, fjöl-
skyldu, nánasta umhverfi og mann-
lífinu yfirleitt. Enginn var betur að
sér um málefni líðandi stundar í
fjölskyldunni: Ásta var alltaf á fjöl-
miðlavaktinni.
Og peysufataleg var Ásta ekki í
klæðaburði þótt komin væri yfir átt-
rætt. Hún var glæsikona sem hafði
gaman að því að vera vel til höfð,
jafnvel ungpíuleg. Ætli það séu
margar konur á níræðisaldri sem
ganga með ökklaband skreytt
semelíusteinum? Svo fumlaus var
hún í hreyfingum og örugg í fasi að
margir áttuðu sig ekki á því að þar
fór blind kona. Hún eyddi löngum
stundum í að leika á píanóið sitt og
hafði gaman af að spila á manna-
mótum. Áður fyrr glímdi hún heilu
dagana við verk meistaranna, en á
síðari árum spilaði hún eingöngu
eftir eyranu og var fljót að ná lög-
um, kunni 112 lög utan að að eigin
sögn.
Ásta ólst upp í foreldrahúsum á
Húsavík en fluttist suður til Reykja-
víkur við upphaf síðari heimsstyrj-
aldar og vann á Landsímanum í fá-
ein ár. Undir stríðslok hvarf hún til
Bandaríkjanna og vann við skrif-
stofustörf um nokkurt skeið. Þar
kynntist Ásta eiginmanni sínum,
Kjartani Sæmundssyni, sem annað-
ist viðskipti fyrir Sambandið.
Skömmu eftir að þau Kjartan sneru
heim til Íslands 1947 gengu þau í
hjónaband og komu sér fyrir á
Hraunteigi 11, þar sem allt innan-
stokks var hannað samkvæmt nýj-
ustu tísku. Ásta og Kjartan eign-
uðust fjórar fallegar dætur,
Margréti, Björgu, Sæunni og Ástu,
en fyrir átti Ásta soninn Bjarna Þór
sem hafði alist upp á Húsavík og
gekk nú Kjartan honum í föðurstað.
Ég kom inn í fjölskyldu Ástu fyrir
meira en þrjátíu árum þegar við
Sæunn dóttir hennar fórum að
draga okkur saman. Ásta stóð þá á
fimmtugu eða rúmlega það og bjó í
Sólheimum 23 með sambýlismanni
sínum, Atla R. Ólafssyni. Þau áttu
góð ár saman allt þar til Atli lést
1985. Ásta var glæsileg kona og
óvenjuleg í háttum, klæðaburði og
skoðunum. Þarna sveif hún um dá-
lítið bóhemleg í ökklasíðum lit-
skrúðugum heimakjól, berfætt og
frjálsleg í fasi. Það var stutt í kát-
ínuna og heitar tilfinningar. Sam-
bandið við dæturnar var náið og
kærleiksríkt en dálítið flókið, að
mér fannst, og sviptingasamt eins
og íslensk veðrátta. Ég var ekki
vanur því úr heimahúsum að talað
væri svo opinskátt um tilfinningar,
þar var tilfinningatal frekar eins og
ensk veðrátta, óspennandi ef það
bar þá á góma.
Ásta bar sterkt svipmót ættar
sinnar, hreinskiptin, fljóthuga, hug-
myndarík, fylgin sér og oft svo hríf-
andi mælsk að fáir stóðust henni
snúning í kappræðum. Hún var lík
Gunnari bróður sínum í háttum
enda leit hún upp til hans. Ég held
hún hafi verið gott efni í stjórnmála-
mann og ef hún hefði verið kynslóð
yngri er ekki að vita nema úr því
hefði orðið. Hún var sköruleg í
framkomu og ekki vantaði áhugann
á þjóðmálum. Fyrr á árum áttu að
vísu trúmálin hug Ástu, hún var
þaullesin í Biblíunni og lagði sinn
skilning í boðskap hennar. Hún
ræddi um trúmál af ástríðu við
hvern þann sem á vegi hennar varð.
Þegar árin færðust yfir varð Ásta
afhuga trúnni en gerðist þeim mun
róttækari í þjóðfélagsmálum. Hún
hélt því reyndar fram í blaðaviðtali
nýlega að hún hefði strax í barn-
æsku orðið sósíalisti og andspírit-
isti. Hún hafði sterka réttlætis-
kennd, vildi minnka mannamun og
Ásta Bjarnadóttir