Morgunblaðið - 02.03.2007, Blaðsíða 42

42 FÖSTUDAGUR 2. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Guðbjörg HelgaÞórðardóttir
fæddist í Knarr-
arhöfn í Hvamms-
sveit í Dalasýslu
11. október 1920.
Hún andaðist á
Landspítalanum
Fossvogi að kvöldi
fimmtudagsins 22.
febrúar síðastliðins.
Foreldrar hennar
voru hjónin Þórður
Kristjánsson, bóndi
og hreppstjóri á
Breiðabólstað á
Fellsströnd, f. 26. mars 1890, d.
19. maí 1967, og Steinunn Þor-
gilsdóttir húsfreyja og kennari, f.
12. júní 1892, d. 4. október 1984.
Guðbjörg, sem ávallt var kölluð
Nenný, var næstelst sex systkina,
hin eru: Ingibjörg Halldóra, f. 29.
maí 1919, d. 31. ágúst 1936, Frið-
jón, f. 5. febrúar 1923, Sig-
urbjörg Jóhanna, f. 5. febrúar
1924, Sturla, f. 31. júlí 1925, og
Halldór Þorgils, f. 5. janúar 1938.
Eiginmaður Nennýjar er Ást-
valdur Magnússon frá Fremri-
Brekku í Saurbæ í Dalasýslu, f.
29. júní 1921, en þau giftust á
Breiðabólstað 12. ágúst 1945.
Ástvaldur var starfsmaður Iðn-
aðarbankans um langt árabil en
síðar skrifstofustjóri Siglinga-
beinn Þór, f. 19. september 1983,
og d) Eygló Ásta, f. 23. október
1989. 3) Magnús fiskeldisfræð-
ingur, f. 13. janúar 1955. 4) Pét-
ur íslenskufræðingur, f. 15. maí
1959, kvæntur Elísabetu Maríu
Jónasdóttur, f. 10. september
1958, börn þeirra eru Ragnhild-
ur, f. 1. janúar 1987, og Egill, f.
8. september 1990.
Nenný stundaði söng- og org-
elnám hjá Páli Ísólfssyni 1935–
36. Hún lauk gagnfræðaprófi frá
Kvennaskólanum í Reykjavík
1940 og nam við Húsmæðraskól-
ann á Staðarfelli í Dölum 1944–
45. Hún kenndi unglingum söng
o.fl. heima hjá sér 1940–41, í
Reykjavík 1943–44 og var söng-
kennari við Staðarfellsskólann
1944–45. Hún var einnig org-
elleikari við Staðarfellskirkju og
víðar í Dölum 1936–1946. Frá
árinu 1945 var hún húsmóðir í
Reykjavík. Nenný söng með
kirkjukór Háteigskirkju um þrjá-
tíu ára skeið, allt til sjötugs.
Heimilisbragurinn hjá þeim
Nenný og Ástvaldi litaðist
löngum af söng og spili; í afmæl-
um og öðrum veislum var jafnan
tekið lagið og sá þá húsfreyjan
um píanóundirleikinn en hús-
bóndinn leiddi sönginn. Heimili
þeirra stóð lengst í Langholts-
hverfi, í Álfheimum 19 og Efsta-
sundi 86 á árunum 1958–1985, en
síðustu rúm 20 ár í Breiðagerði 8
í Reykjavík.
Útför Guðbjargar Helgu verð-
ur gerð frá Langholtskirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan
15.
málastofnunar. For-
eldrar hans voru
Magnús Ingimund-
arson, f. 10. ág.
1890, d. 7. ág. 1958,
og Ragnheiður
Magnúsdóttir, f. 10.
mars 1896, d. 18.
febrúar 1992. Börn
Nennýjar og Ást-
valdar eru: 1) Dóra
Steinunn tónlistar-
kennari, f. 25. nóv-
ember 1947, gift
Ragnari Ragn-
arssyni, f. 27. des-
ember 1944, börn þeirra eru: a)
Ástvaldur Traustason, f. 14. des-
ember 1966, kvæntur Gyðu
Dröfn Tryggvadóttur, synir hans
og Ólafar Á. Sigurðardóttur eru
Atli Már og Arnar. b) Kolbrún
Rut, f. 24. ág. 1974, sambýlis-
maður Alexandre Ruiz y Pallach,
synir þeirra eru Máni Snær og
Alvar Áki, c) Kristín Björg, f. 30.
júní 1976, sambýlismaður Vigfús
Karlsson. 2) Þorgeir útvarps-
maður, f. 2. júní 1950, kvæntur
Ástu Eyjólfsdóttur, f. 18. janúar
1954, börn þeirra eru: a) Krist-
jana Helga, f. 16. mars 1971, gift
Geir Brynjólfssyni, börn þeirra
eru Aron, Helena og María, b)
Eva Rún, f. 7. nóvember 1978,
gift Snæbirni Sigurðssyni, c) Kol-
Í dag er Guðbjörg Helga Þórð-
ardóttir, tengdamóðir mín, kvödd
hinstu kveðju. Þegar ég kvæntist
Dóru Steinunni, dóttur hennar, árið
1972 bjuggu þau hjónin, hún og
Ástvaldur Magnússon, í Efstasundi
86, ásamt börnum sínum og móður
Ástvaldar, Ragnheiði Magnúsdótt-
ur. Það var myndarheimili. Eftir að
börnin voru farin að heiman fluttust
þau í Breiðagerði 8 og hafa búið þar
síðan eða undanfarin 20 ár. Ætíð
hefur verið gestkvæmt á heimili
þeirra, enda öllum tekið þar opnum
örmum, háum sem lágum.
Guðbjörg, sem alla tíð var kölluð
Nenný, var frá Breiðabólstað á
Fellsströnd í Dölum. Þar ólst hún
upp á stóru heimili, næstelst sex
systkina. Fjórtán ára gömul kynnt-
ust þau Ástvaldur, á sundnámskeiði
á Laugum í Sælingsdal, og gengu í
hjónaband árið 1945, í árdaga lýð-
veldisins. Þau hafa því átt farsælt
hjónaband í nær 62 ár sem verður
að teljast fágætt.
Þrátt fyrir að hafa búið alla hjú-
skapartíð sína í Reykjavík var hug-
ur Nennýjar gjarnan heima á Fells-
strönd. Átthagaböndin voru afar
sterk, frá því hún flutti suður og
raunar alla ævi. Hún lét sér mjög
annt um foreldra sína, svo og alla
þá ættingja sem hún átti vestra, og
fylgdist alltaf náið með öllu sem var
á döfinni í Dölunum.
Um 1960 byggði Ástvaldur fjöl-
skyldunni sumarhús í túngarðinum
á Breiðabólstað, sem nefnt var
Brekka, eftir Fremri-Brekku í
Saurbæ þar sem hann fæddist og
ólst upp. Í Brekku voru þau öll
sumur upp frá því, hvenær sem
tækifæri gafst, oft langdvölum. Þar
voru þau á heimavelli og kunnu
hvergi betur við sig. Öll börn þeirra
og barnabörn hafa átt margar gleði-
og sólskinsstundir í Brekku. Nábýl-
ið við Breiðabólstað var sérstakt;
fylgst var með bústörfunum þar og
oft tók Nenný til hendi við heyskap
eða önnur verk, milli þess sem hún
sinnti heimilisstörfum í Brekku.
Ástvaldur sá um útiverkin og smíð-
arnar; alltaf þurfti að huga að ein-
hverju, bæta og breyta, enda hefur
húsið stækkað í áranna rás.Trjám
var plantað og slegið með orfi og
ljá. Og rafmagnið í bústaðinn
heimalagað, fengið úr fjallalækjum.
Litla rafstöðin, Bína, hefur nú mal-
að í rúm þrjátíu ár.
Nenný var bókhneigð og hafði af-
skaplega gott minni. Til dæmis um
það mundi hún afmælisdaga allra
sem hún þekkti. Hún sagði mjög
skemmtilega frá, talaði fallegt mál
og það var unun að hlusta á hana
rifja upp minningar frá æskuárum,
gamla búskaparhætti og segja sög-
ur af alls konar fólki. Nenný var
einstaklega músíkölsk og lærði ung
á orgel, m.a. hjá Páli Ísólfssyni.
Hún var síðan organisti heima á
Fellsströnd árin áður en hún flutti
til Reykjavíkur. Á heimili þeirra
Ástvaldar hefur tónlist alla tíð verið
höfð í hávegum, jafnt píanóspil sem
söngur, og Nenný var það mikils
virði að sjá börn sín og barnabörn
leggja stund á tónlist. Hún naut
þess að hlusta á þau spila og
syngja.
Nenný var hjartahlý kona og
hæfileikarík, ljúflynd og hógvær.
Öllum leið vel í návist hennar. Frá
fyrstu tíð tók hún mér vel og alla
tíð voru samskipti okkar hin bestu.
Ég er þakklátur fyrir að hafa fengið
að kynnast svo góðri konu sem hún
var.
Ragnar Ragnarsson.
Þær eru margar stundirnar sem
við amma eyddum saman í eldhús-
inu í Efstasundi. Á hverjum einasta
degi sóttir þú mig í leikskólann og
við bröltum saman upp sundið heim
í hvers kyns veðri og vindum. Að
minni ósk gafstu mér vanilluskyr í
hádegismat á hverjum degi –
heimsins besta vanilluskyr sem þú
hrærðir handa mér.
Í minningu minni sitjum við tvær
í litla eldhúsinu; ég með skálina fyr-
ir framan mig og háma í mig skyrið
af bestu lyst og þú tyllir þér á stól
með kaffi í bolla. Saman hlustum
við á hádegisfréttirnar á Gufunni.
Nú þegar ég hugsa um þig og all-
ar okkar stundir saman – hvort sem
það var þegar ég var barn eða nú á
fullorðinsárum – finnst mér þessar
stundir okkar í eldhúsinu lýsa best
vinskap okkar. Okkur leið svo vel í
félagsskap hvor annarrar að oft
voru orðin óþörf – það var nóg að
sitja saman í þögninni.
Mér fannst einna skemmtilegast
að vera með þér í sveitinni á sumr-
in. Þá birti yfir þér og þú fylltist
hamingju og ró fjarri ys og þys
borgarlífsins. Sveitin okkar lifnaði
við þegar ég heyrði sögurnar þínar
af lífinu í sveitinni, sem voru ótal
margar. Gömlu bóndabæirnir, fólk
fyrr og nú, fjöllin, fuglarnir, vindar
og veðurfar öðluðust nýja merkingu
fyrir mér í gegnum sögurnar þínar.
Hlýjar hendur þínar vildu aldrei
sleppa mér. Í hvert skipti sem við
kvöddumst hélstu fast í hendur
mínar og kysstir mig mörgum sinn-
um. Þú sendir mig með hlýju og
væntumþykju í veganesti hvert sem
ég fór.
Ég er viss um að þú ert hvíldinni
fegin eftir löng veikindi. Ég er líka
viss um að þú munt fylgja mér
áfram, og að í hvert skipti sem ég
hugsa til þín finni ég fyrir nærveru
þinni, hlýjum höndum og brosinu
sem ég sakna svo mikið núna.
Ég er óendanlega þakklát fyrir
allar samverustundir okkar. Minn-
ingin um þig mun alltaf fylgja mér.
Guð geymi þig amma.
Eva Rún Þorgeirsdóttir.
Ég hef kynnst fáum jafnhlýjum
manneskjum og ömmu Nenný.
Henni þótti vænt um allt og alla,
þar á meðal veðrið og sumar vind-
áttir. Amma var mikill vinur manna
og dýra og laðaði að sér hvort
tveggja. Hún kunni að hafa gaman
af lífinu og náði að njóta þess og
deila gleðinni með mörgum á lífs-
leiðinni.
Amma hafði mikinn húmor, var
örlát, skemmtileg og ótrúlega minn-
ug alla tíð. Það var gaman þegar
hún sagði sögur því hún sagði svo
skemmtilega frá og var mjög orð-
heppin. Síðan hafði hún svo smit-
andi hlátur og náði alltaf að grípa
alla með sér.
Ég lærði af henni að allt getur
verið skemmtilegt. Ólíklegustu hlut-
ir eins og að fægja silfur urðu und-
urskemmtilegir og mjög eftirsókn-
arverðir þegar maður var hjá
ömmu. Ég á mjög margar frábærar
minningar um ömmu mína sem ég
mun alltaf geyma. Þær munu koma
sér vel þegar ég sjálf mun vilja
segja einhverjum góðar sögur.
Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnarnir
honum yfir.
(Hannes Pétursson.)
Ragnhildur Pétursdóttir.
Það er mér þungbært að þurfa að
kveðja hana Nenný ömmu. Hún
sem var mér svo yndislega góð. Nú
þegar komið er að kveðjustundinni
minnist ég hennar hlýju nærveru
sem geislaði af góðvild og lítillæti.
Nenný amma hafði einstakt lag á
börnum og það er mér mikils virði
að hafa fengið að alast upp í návist
hennar. Það var henni eðlislægt að
nálgast börn af þolinmæði og skiln-
ingi og ekki síst sem sína jafningja.
Hún náði, með sinni ljúfu og al-
úðlegu framkomu, að laða fram það
besta í hverjum manni.
Það var því engin furða að við
barnabörnin sóttum mjög í að vera
hjá afa og ömmu í Efstasundi. Oft á
tíðum sat ég síðdegis í borðkrókn-
um á meðan Nenný amma stjanaði
við mig. Hún ristaði ofan í mig
brauð eins og ég gat í mig látið sem
ég svo skolaði niður með sykruðu
tei sem hún hafði kælt með því að
hella því á milli bolla þar til það var
orðið hæfilega volgt. Hún gaf mér
tíkall til þess að hlaupa út í búð og
kaupa mér frostpinna. Hún las fyrir
mig allar þjóðsögur Jóns Árnasonar
eins og þær leggja sig. Hún hjálp-
aði mér að finna réttu hljómana á
píanóið þegar ég reyndi að spila
lögin hans Sigfúsar Halldórssonar.
Nenný amma hafði mikla tónlist-
arhæfileika og gat spilað á píanó
hvort heldur sem var eftir eyranu
eða eftir nótum. Mér hefur alltaf
þótt mikið til um hennar einstöku
hæfileika á þessu sviði. En ekkert
var þó eins spennandi og að fá að
fara með ömmu og afa í sveitina,
æskuslóðir þeirra beggja.
Þegar hugurinn hvarflar til lið-
innar tíðar og minningarnar
streyma að þá er það hennar ein-
staklega hlýja nærvera sem stendur
upp úr. Hvernig hún hugsaði um
okkur af góðvild og alúð og mátti
ekkert aumt sjá. Það var því ekki
að undra að fjölskyldan slægi um
hana skjaldborg þegar veikindin
sóttu að. Allir lögðust á eitt til þess
að henni mætti líða sem best síð-
ustu dagana og það er trú mín að
hún hafi skynjað nærveru okkar allt
fram í andlátið. Mér þótti vænt um
að fá að annast hana og sitja yfir
henni dag sem nótt, halda í hönd
hennar og tala til hennar hlý orð
eins og hún hafði sjálf kennt mér.
Fá tækifæri til þess að endurgjalda
samkennd hennar og kærleika sem
var svo áberandi þáttur í hennar
fari. Á sinn látlausa hátt hafði hún
svo margt fram að færa sem ég
vildi tileinka mér og taka til eft-
irbreytni.
Það yljar mér svo sannarlega um
hjartaræturnar að rifja upp ljúfar
minningar um hana Nenný ömmu
og það tekur mig sárt að þurfa að
kveðja hana. En tíminn líður og
dagarnir hverfa einn af öðrum, trú-
ir lögmáli lífs og dauða. Ættingjar
og vinir hverfa á braut og eftir
stendur ljúfsár minningin. Það er
að mínu mati mikilvægt að kunna
að þiggja lífsins gjöf en ekki síður
mikilvægt að kunna að sleppa tak-
inu þegar okkar tími kemur. Við
sem eftir lifum erum vanmáttug og
lútum höfði í auðmýkt fyrir Guði og
miskunnsemi hans. Við beygjum
okkur undir vald hans og sættum
okkur við það sem við fáum hvorki
skilið né breytt. Þannig heiðrum við
lífið og minninguna um ástvini sem
horfið hafa á braut.
Þótt hún amma mín sé nú horfin
á braut lifir hennar hlýja nærvera í
minningunni á meðan ég lifi. Með
þessum orðum kveð ég hana Nenný
ömmu með söknuði.
Ástvaldur Traustason.
Fyrstu minningarnar ná aftur til
frumbýlisáranna í Blönduhlíð, þar
sem Valdi föðurbróðir okkar og
Nenný bjuggu á neðri hæðinni og
við á efri hæðinni. Litlir fætur þok-
uðust niður stigann og fyrir neðan
beið Nenný með opinn faðminn og
umvafði mann með þeirri hlýju og
umhyggju sem ævinlega einkenndu
hana. Fáeinum árum síðar vorum
við flutt í Vogana og Nenný og
Valdi í Heimana. Það þótti ekki til-
tökumál að skokka yfir Langholtið
og þær voru margar ferðirnar sem
við systkinin fórum í heimsókn til
Nennýar og Valda. Og þar tók
Nenný á móti okkur, klappaði okk-
ur svo blíðlega og sagði eitthvað fal-
legt við okkur. Og þegar maður fór
með Dadda á völlinn, sko Melavöll-
inn, þá var hápunkturinn þegar
Nenný gaf okkur kakó á tröppurnar
í Álfheimum. Enginn man hvernig
leikurinn fór, en kakóið kitlar enn
bragðlaukana og kallar fram minn-
ingar sem aldrei verða metnar til
fjár.
Það var mikil glaðværð kringum
Nenný og Valda, mikið spjallað og
hlegið, en umfram allt mikið sungið
og spilað. Alltaf var Nenný til í að
setjast við píanóið, hvort heldur til
að spila eitthvað með yngstu börn-
unum, eða leika undir í kröftugum
fjöldasöng. Og þá var allt sungið í
röddum og gerði ekkert til þótt það
væru bara milliraddirnar í okkar
fjölskyldum – með örfáum undan-
tekningum. Gjarnan var opnað út á
svalir svo nágrannarnir gætu notið
með okkur. Þýð altrödd Nennýar
hljómaði með og hún kunni hvern
einasta texta, öll erindin. Og þannig
varð það til hinstu stundar. Nenný
var samt kröfuhörð og ekki til í að
samþykkja hvað sem var í tónlist-
inni. Það þurfti að syngja hreint og
músíkalskt og einfaldlega leggja sig
fram og gera sitt besta.
Minni Nennýar var einstakt. Hún
fylgdist einstaklega vel með fjöl-
skyldu sinni og vinum. Þegar við
uxum úr grasi leið oft langur tími
milli heimsókna. Samt vissi hún allt
um okkur og börnin okkar, afmæl-
isdagana, hvað þau voru að læra og
meira að segja hvað barnabörnin
okkar heita. Á þann hátt sýndi hún
okkur sömu umhyggju og hlýju og
þegar við vorum að vaxa úr grasi og
fyrir það verðum við ævinlega
þakklát.
Minningar um Nenný eru okkur
dýrmætar perlur. Við biðjum algóð-
an guð að styðja Valda frænda,
börnin hans og fjölskyldur.
Börn Torfa og Ernu
og fjölskyldur.
Hin ljúfa sönglist leiðir
á lífið fagran blæ
hún sorg og ólund eyðir …
(Steingr. Thorsteinsson.)
Já sönglistin var alla tíð einkenn-
andi fyrir hana Nenný, kæra
frænku mína, sem nú hefur kvatt
okkur í bili. Söngur og tónlist var
hennar líf og yndi, atvinna og arf-
leifð, sem hefur skilað sér ríkulega
til músíkalskra afkomendanna. Og
sannarlega var ekkert rúm fyrir
leiða eða ólund í gamla daga, þegar
Nenný settist við orgelið og lét okk-
ur krakkana syngja af hjartans lyst.
Lengi vel hélt ég að „Blessuð
sértu sveitin mín“ væri heilagt lag
því að það var alltaf sungið með
sérstakri innlifun og sýndi best
hversu djúpar rætur væntumþykj-
an og virðing fyrir landinu átti í
huga fjölskyldu hennar.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að dveljast öll sumur bernsku minn-
ar á Breiðabólstað á Fellsströnd
„undir Dalanna sól“ hjá foreldrum
Nennýjar.
Heimilið á Breiðabólstað var mik-
ið menningarheimili. Þórður faðir
Nennýjar var hreppstjóri og Stein-
unn móðursystir mín var virkur
þátttakandi í félags- og skólastarfi
sveitarinnar. Á heimilinu bjuggu
líka á meðan þeir lifðu báðir afarnir
Þorgils og Kristján, sem kunnu
margt að segja frá fyrri tíð.
Þau hjón voru höfðingjar heim að
sækja og gestagangur mikill þó að
Fellsströndin lægi ekki í alfaraleið
á þeim tíma.
Upp úr þessum jarðvegi runnu
systkinin á Breiðabólstað og hafa
öll á löngum og farsælum lífsferli
sannað að lengi býr að fyrstu gerð.
Nenný stundaði nám og útskrif-
aðist frá Kvennaskólanum í Reykja-
vík og seinna frá hinum merka hús-
mæðraskóla á Staðarfelli, en
skólastarfið þar var einkar hjart-
fólgið móður hennar.
Um leið og skóla lauk á vorin var
haldið frá Reykjavík vestur í Dali
með reykspúandi rútu og á þeim
tíma tók ferðin heilan dag. Þrátt
fyrir ógurlega bílveiki voru þetta
ævintýraferðir, þegar Nenný var
með og hélt uppi fjörinu með söng
og glensi. Þegar vestur var komið
tóku við hefðbundin sumarstörf,
heyskapur og kúasmölun. Stundum
þótti þeim mæðgum okkur krökk-
unum dveljast um of við að spá í
skýjamyndirnar á himninum og þá
kom Nenný á móti okkur og hottaði
á hersinguna, og svo var lagið tekið
á meðan við þokuðumst heim tröð-
ina.
Já það leynist víst engum, sem
les þessar línur, að minningin um
Nenný er órjúfanlega tengd söng
Guðbjörg Helga
Þórðardóttir